یۊ تەر چە گرفتەکا نۋیستەو ئارۊو زۋانی هۆرامی ئانەن، کە (و) پېسەو (ئامرازو پەیۋەڼی مېیانو دۋۍ ۋاچانە) و هەر پاسە پېسەو (ئامرازو خاۋەنداریی پەی تاک-نامۍ ڕەگەز نېرۍ) بە (وو) منۋیسیۊ. مەڵامەتو ئا هەڵەنۋیستەیچە، نەڎېیە گېرتەی یاگۊ ئامای ئا ئامرازانە، کە گنۊ مېیانو (دۋۍ ۋاچا)، (دۋۍ دەسەۋاچا)، (دۋۍ دېڕا)، یان مېیانو [نامۍ خاۋەنداریکریێ (المضاف) و خاۋەنداریکەرۍ (المضاف الیە) ] و پەی پەیۋەڼدای ۋاچەکا چە ۋاتەینە دەنگو (و) درېژ بۊۋە یان درېژ ۋەرو گۊشی گنۊ.

ۋەڵۍ ئانەی کە تاک (و) بېیەی ئا دۋە ئامرازەیە سەلەمنیۊ، پەنەۋاز هەن، بە ئانەیچە ئاماژە بڎریۊ، کە
ئەر تەنانەت چە بنەڕەتیچەنە دەنگەکە درېژیچ (وو) بوو، پەنەۋازا بە (و) بنۋیسیۊ:
١. ۋەرو ئانەی کە ۋاتاو ۋاچەکا نمەفاڕۊ.
٢. ۋەرو ئانەی کە بنەما ڕازۋانییەکا نمەشېۋنۊ.
٣. ۋەرو ئانەی کە نۋیستەیش بە ( وو) قەرەباڵخی درۊسکەرۊ و نۋیستەی ۋاچەکا و دەسەۋاچەکا ناوەش کەرۊ.
هیچ پەنەۋاز نېیا، کە بە (وو) بنۋیسیۊ.

ئینجا با پېۋەرە ۋاتەی و ئەۋەوانای ئی چڼ نمۇنەیە سەرنج بڎەیمۍ و کوڵ و درېژیی دەنگەکا چنی یەکتری بەراۋرڎ کەرمۍ:
کوڕ و کناچە                  [ کوڕ_و_ کناچە ]
کوڕو کناچۍ                 [ کوڕو_کناچۍ]
ۋا و ۋاران                [ ۋا_و_ ۋاران]
ۋاو پاییزی                [ ۋاو_ پاییزی]
هەڵۇچە و شېڵانۍ            [ هەڵۇچە_و_ شېڵانۍ]
هەڵۇچەو هۆرامانی            [  هەڵۇچەو_ هۆرامانی ]
گنۍ و هۊرزېۋە                [ گنۍ_و_ هۊرزېۋە]
کەمېو هەنگوین                [ کەمیو_هەنگوین ]            

پاسە کە چە گرڎو دەسەۋاچەکانە  ۋاتەی (و) ۋەرو گۊشی گنۊ، دەنگو (و) پېسەو یەکتری درېژ بۊۋە؛ دەنگو (و) درېژ بۊۋە، نەک ۋەرو ئانەی کە دەنگەکە چە بنەڕەتەنە درېژ بېیەن یان هەن، نەخێر، ۋەرو ئانەی کە دۋۍ ۋاچۍ پېۋەرە پەیۋەستۍ کەرۊ. بارېۋی چامنەنە پەی نیشاندای یان (ئاماژەدای دەنگیی) بېیەی پەیۋەڼی مېیانو ۋاچەکا و پېۋەرە ئامایشا نیشان بڎریۊ، دەنگەکە درېژ بۊۋە، بەڵام چە بنەڕەتەنە (و) ئاسایین.

ئەر بە ورڎی نمۇنەکا  سەرنج بڎەیمۍ، پېسەو یۊ-بېیەی دەنگەکا ئاشکرا بەرگنۊ، هەرچڼ دۋۍ بارۍ ڕازۋانیۍ جېیاۋازېچ هەنۍ. بارېۋی چامنەنە ئەر ئېمە مەڵامەتو درېژ ۋەرگۊش کۆتەی دەنگەکا، کە پەیۋەڼی و پېۋەرە ئامای ۋاچەکان، نەڎېیە گېرمۍ، مشیۊ گرڎو نمۇنەکا بە ئی جۊرە  بنۋیسمۍ:
کوڕ وو کناچە
کوڕوو کناچۍ
ۋا وو ۋاران
ۋاوو پاییزی
هەڵۇچە وو شېڵانۍ
هەڵۇچەوو هۆرامانی
گنۍ وو هۊرزېۋە
کەمېوو هەنگوین

ئەر پېۋەرە نامای و نەگونجېیای دۋۍ پیتە دەنگۊدەرا (vowels) چە زۋانی هۆرامینە ( اوو ، ەوو ، ېوو ، ێوو) نەڎېیە گېرمۍ، ئایا نۋیستەیشا بە ئا جۊرە ( وو ) درۊس و وەش هەن، یان چە باری ڕازۋانییۆ پەنەواز هەن؟
ئەی ئەر بە یەک ( و ) بنۋیسیا، کە چە بنەڕەتیچەنە یەک ( و )یچ هەن، ئایا هیچ چە ۋاتاو ۋاچەکا و دەسەۋاچەکا فارۊ؟  ئەی ئیتر ۋەرو چېشی مشیۊ بە ( و ) نەنۋیسیا؟

ئاکۆ مارانی