هاوسەرۆکی دەستەی بەڕێوەبەریی کەجەکە بەسێ هۆزات کە بەشداری لە بەرنامەی تایبەتی ستێرک تیڤی کردبوو، سەبارەت بە پیلانگێڕی ٩ی تشرینی یەکەم لەسەر رێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان و هەڵمەتی 'ئازادی بۆ ئۆجالان، چارەسەری دیموکراتیک بۆ پرسی کورد' هەڵسەنگاندنی کرد.

هۆزات بە بیری هێنایەوە کە پیلانگێڕی لە ٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٩٨ ئەنجامدرا کە بە پێشەنگایەتی ئەمریکا، ئیسرائیل و بەریتانیا بە ئەنجام گەیشت و دەستنیشانی کرد کە پەدەکە و بارزانییەکانیش بە شێویەکی چالاک لە ناو پیلانگێرییەکەدا بەشداربوون. بەسێ هۆزات ئەوەی خستەڕوو کە پیلانگێری لە ئەنجامی تێکۆشانی رێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان، پەکەکە، گەلی کورد و دۆستانیان پوچەڵکراوەتەوە و وتی، "هێزە پیلانگێڕەکان پلانی ئەوەیان هەبوو لە لە دوو ساڵدا رێبەر ئاپۆ لە رووی جەستەییەوە لەناوببەن و پەکەکە پاکتاو بکەن. بەڵام لە ئەنجامی تێکۆشاندا لە رووی جەستەییەوە نەیانتوانی رێبەر ئاپۆ لەناوببەن، تائەمرۆکەش نەیانتوانیوە پەکەکە پاکتاو بکەن، نەیانتوانی ئیرادەی کوردانی ئازاد بشکێنن، نەیانتوانی چۆکی پێدابدەن. گەلەکەمان تێکۆشانی گەورەیان کرد، هەربۆیە پیلانگێڕی ئامانجەکانی نەپێکا".

هەڵسەنگاندنەکانی هاوسەرۆکی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی کەجەکە بەسێ هۆزات لەسەر پیلانگێڕیی نێونەتەوەیی ٩ی تشرینی یەکەم و هەڵمەتی 'ئازادی بۆ ئۆجالان، چارەسەری دیموکراتیک بۆ پرسی کورد' بەم جۆرەیە:

پیلانگێڕیی ٩ی تشرینی یەکەم ٢٦ ساڵی تێپەڕاند. ئەو پیلانگێڕییە لەسەر رێبەر ئاپۆ و گەلی کورد هێشتاش بەردەوامە. ئامانجی پیلانگێڕیی چیبوو و ئەمڕۆ بە چ شێوازێک بەردەوامە؟

پێدەنێینە ساڵی ٢٧ەمینی پیلانگێڕی، سەرەتا هێزە پیلانگێڕەکان بە توندی شەرمەزار و بە نەفرەت دەکەم. من هەموو شەهیدانی ئازادی  بە رێز و پێزانینەوە بە بیردەهێنمەوە. لە تێکۆشانی ٢٧ ساڵە لە بەرامبەر پیلانگێڕیدا زۆر هاوڕێی هێژامان، گەل و دۆستانمان قوربانیان دا، شەهیدمان بەخشی، بەدەیان هەزار کەس راپێچی زیندان کران. ئازاری زۆرمان چەشت، بەڵام لە ئەنجامی پیلانگێریدا نەگەیشتە ئامانجەکانی. ئەوە زۆر گرنگە. ئێمە زۆرجار ئامانجی پیلانگێریمان هەڵسەنگاند. بەرفراوانترین هەڵسەنگاندنیش لەلایەن رێبەر ئاپۆوە لە پارێزنامەدا ئەنجامدرا. بێگومان لەگەڵ پیلانگێڕی شەڕی جیهانی ٣هەمینیش دەستیپێکرد. هێزە نێونەتەوەییەکان بە سەرکردەیی ئەمریکا ویستیان بە بەرفراوانی دەستوەردان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئەنجام بدەن. رێبەر ئاپۆ و پەکەکەیان وەک بەربەستێک لەبەردەم ئەو دەستوەردانەدا بینی. بۆچی؟ چونکە رێبەر ئاپۆ کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر گەلی کورد هەبوو. گەلی کوردیش گۆڕانکاری و وەرچەرخانی گەورەیان بینی. دەستی بە تێکۆشانی ئازادی کردبوو کە چەق و ناوەندەکەی کوردستانە. هێزە نێونەتەوەییەکان بزوتنەوەیەکی روون و شەفافی وەک پەکەکەیان بۆ سەرخۆیان بە مەترسی دا. لە بەر ئەوە بە سەرکردەیی ئەمریکا، بەریتانیا و ئیسرائیل لە دژی رێبەر ئاپۆ پیلانگێرییان خستەڕێ. زۆر هێزیش لەناو ئەو پیلانگێرییەدا بەشداربوون. هەموو وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا بە تایبەتی یۆنان و ئەڵمانیا لەو پیلانگێرییەدا بەشداربوون. کاتێک رێبەرایەتی چووە ئەوروپا مافی پەنابەریی سیاسییان پێنەدا. رێبەرایەتی داوایکرد دادگایی بکرێت، بەڵام نەیانکرد. لەبەر ئەوەی ئەگەر بچووبایە بەردەم دادگا، پرسی کورد هەم دەبووە رۆژەڤی ئەوروپا و هەمیش دەکەوتە ناو رۆژەڤی رای گشتیی نێونەتەوەییەوە. لە رێگەی پێنەدانی مافی پەنابەری سیاسی و دادگایی نەکردنی ویستیان رێگە لەبەردەم لەناوبردنی بکەنەوە. گوشار خرایە سەر ئیتاڵیا و رێبەرایەتیش ناچارکرا ئیتاڵیا جێبهێڵێت. هێزە هەرێمایەتیەکانیش لەو پیلانگێڕییەدا بەشداربوون. میسریش لە پیلانگێڕییەکەدا تێوەگلا، ئێرانیش لەوانەیە کە لە سنووردا رۆڵی گێڕابێت، رووسیاش لە پیلانگێڕییەکەدا رۆڵی هەبوو. تێگەیشتن کە ئەگەر رێبەر ئاپۆ و پەکەکە بێکاریگەر نەکرێن ناتوانن دەستوەردان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بکەن.

ساڵی ٢٠٠١ دوای پیلانگێڕی قاعیدە هێرشی کردە سەر ئەمریکا و دواتر ئەمریکا ئەمەی وەک دەرفەت بینی و دەستوەردانی لە ئەفغانستان کرد. ئەمریکا لە مانگی ئاداری ٢٠٠٣ دەستوەردانی لە عێراق کرد. سەدام لەناوچوو، شەڕی ناوخۆ لە عێراق دەستی پێکرد. بە تێپەڕبوونی کات لە باشووری کوردستان فیدڕالی دامەزرا. ئەوان دەیانویست هێڵێکی هاوکاری و خائین لەگەڵ پەدەکە لە باشووری کوردستان دابمەزرێنن. بەم شێوەیە ئامانجیان ئەوەبوو هەموو شتێک بخەنە ژێر کۆنترۆڵ و رکێفی خۆیانەوە.  پەدەکە-بارزانی بەشدارییەکی زۆر چالاکانەی لەو پیلانگێڕییەدا کرد. پەکەکە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بزووتنەوەیەکی شۆڕشگێڕی، دیموکراسیک، سۆسیالیستی زۆر بەهێزە کە پێشەنگایەتی گەل دەکات. والێکیان دەدایەوە کە لەو گێژاوەی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دێتەئاراوە، دەرفەت دەڕەخسێت بۆ ئەوەی پەکەکە سوودی لێوەربگرێت، زیاتر گەورە بێت، ئازادیی کوردان هەمیشەیی بکات و ئازادی کوردستان بە پێشەنگایەتی پەکەکە حەتمی و بێ ئەملاولا بێت. هەم لە کوردستان شۆڕش روویدەدا و هەمیش لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست شۆڕشێکی دیموکراتیک دەهاتەکایەوە و بەوەش لێکدانەوە، پلان و کۆنسێپتی پیلانگێڕان بێ ئەنجام دەبوو. چونکە گەل هیچ دەستوەردانێکی دەرەکی ناوێت و لە دژی رادەپەڕێت، هێزی هەژمونگەرا و داگیرکەر قەبوڵ ناکات. بۆ ئەوەی بەر بەوە بگرن پیلانگێڕییان ئەنجامدا.

نەیانوێرا لە رووی جەستەییەوە رێبەر ئاپۆ لەناوببەن

ئەوەش گرنگە، رێبەرایەتی لەو قۆناغەدا ئاگربەستی راگەیاندبوو. لە ساڵی ١٩٩٨ دا رێبەرایەتی بەر لەوەی لە سوریا بچێتەدەرەوە، ئاگربەستی راگەیاندبوو. رێبەرایەتی دەیویست لە رێگەی سیاسی و دیموکراتیکەوە پرسی کورد چارەسەر بکات. لەسەر ئەو بنەمایە بۆ دانوستانی دیپلۆماتیک بانگەوازی ئاراستەی دەوڵەتی تورک کرد. هێزە هەژمونگەراکانیش ئەوەیان بە مەترسی لەسەر خۆیان دانا. کاتێک پرسی کورد بەو جۆرە چارەسەر بوایە، نەیاندەتوانی دەوڵەتی تورک بە پێی بەرژەونەدی خۆیان بەکاربهێنن. لەبەر ئەوەش دەستوەردانیان کرد و رێگرییان لە چارەسەری دیموکراتی، سیاسی کرد کە لەلایەن رێبەرایەتیەوە پێشخرابوو. پیلانگێرییەکە لە کەسایەتی رێبەرایەتیدا پیلانگێڕییە لە دژی گەلی کورد، گەلانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ژنان. رێبەر ئاپۆ ئازادی گەلی کورد، گەلانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ، ژنان وێنا و نوێنەرایەتی دەکات، هەرگۆیە لە کەسایەتی رێبەرایەتیدا گەلی کورد، گەلانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ژنان کرانە ئامانج. بێگومان رێبەر ئاپۆ بە هەڵوێستی خۆی هێرش و داوەکانی بەرامبەر بە خۆی یەک لە دوای یەک پوچەڵ کردەوە. گەلەکەمان هەر زوو درکی بە راستیەکە کرد، هەڵسایە سەرپێ و لە ٤ پارچەی کوردستان ودەرەوەی وڵات ملیۆنان کەس راپەڕین.

گەلەکەمان، دۆستەکانمان، هێزە دیموکراتیکەکان و هەموو ئەوانەی کە لە مەترسی پیلانگێڕییەکە تێگەیشتبوون بەتایبەت ژنانی کورد هەڵسانەسەرپێ. چەندین چالاکیی فیدایی ئەنجامدران، زۆرێک لە هەڤاڵان و وڵاتپارێزەکانمان ئاگریان لە خۆیان بەردەوا و بۆمبیان لە خۆیان بەست و خۆیان تەقاندەوە. پیلانەکە رووبەڕووی ناڕەزایەتییەکی گەورەی گەلەکەمان، گەریلا و ژنانەوە بووەوە. ئەمەش کاریگەری زۆری لەسەر هێزە پیلانگێڕەکان هەبوو. بۆیە نەیانوێرا بە جەستەیی رێبەرایەتی لەناو ببەن. هەروەها رێبەرایەتی ڕێوشوێنی گرتەبەر، لەسەر بنەمای سیاسەتێکی ستراتیژی و ئەمەش پیلانگێڕییەکەی هەڵوەشاندەوە. کاتێک هێزە پیلانگێڕەکان نەیانتوانی بە شێوەیەکی جەستەیی رێبەرایەتی لەناوببەن، بە ڕێگەی گۆشەگیری درێژەیان بە پیلانگێڕییەکە دا. ئەوان دەیانویست لە ڕێگەی گۆشەگیرییەوە ڕێبەرایەتی بێکاریگەر بکەن، پەیوەندی لەگەڵ جیهانی دەرەوەدا بپچڕێنن و نەهێڵن دەنگی بگاتە گەل. ٢٦ ساڵە گۆشەگیرییەکی بەردەوام لەسەر ڕێبەرایەتی هەیە. ناوبەناو خەباتەکە بە شێوەیەکی زۆر بەرفراوان بەڕێوە دەچوو، هەموو قۆناغێک، هەموو ساڵێک هەڵمەتێک دەست پێدەکرا. بۆ نموونە هەڵمەتی 'ئیتر بەسە' کاریگەرییەکی زۆری هەبوو. بۆیە کاتێک دوژمن لە ژێر گوشارێکی زۆردا بوو، هەندێک جار گۆشەگیری سووک دەکرد. هەندێک جاریش بۆ بەرژەوەندی خۆیان ئەو کارە دەکەن.

پیلانگێڕی لە رێگەی هێرشی قڕکردنەوە لە دژی کوردستان بەردەوام بوو

ماوە ماوە پارێزەرانی رێبەرایەتی دەچوون دیداریان ئەنجام دەدا، لە ساڵی ٢٠١٤ەوە تا نیسانی ٢٠١٥ شاندەکانی هەدەپە دەچوون بۆ دیدار. دەوڵەت لەپێناو بەرژەوەندییەکانی خۆی تاکتیکی بەکارهێنا. وەک لەپێستردا وتم، جار جار گۆشەگیری سوک کرا، بەلام بە شێوەی چڕ ماوەی ٢٦ ساڵە رێبەرایەتی لە گۆشەگیریدایە. زۆرجار پاساوەکە بریتیبوو لەوەی کەشتی تێکچووە، یاخود دۆخی کەشوهەوا لەبار نییە و بەم جۆرە رێگرییان لە دیدار دەکرد. بەم جۆرە گۆشەگیرییان درێژەپێدا. زیاتر لە پێنج ساڵە سزای دیسپلینیان وەک پاساو نیشاندا. بەڵام بە زۆری کۆنسێپتێک بەڕێوەدەبەن. ئەوەش کۆنسێپتی پیلانگێڕانە. هاوکات لەگەڵ گۆشەگیری لە دژی گەلی کوردیش سیاسەتی قڕکردن پەیڕەو دەکەن. دەیانەوێت بەم جۆرە ئیرادەی گەلی کورد بشکێنن و ناچار بە خۆبەدەستوەدانی بکەن. بەمەش دەیانەوێت پیلانگێڕیی بگەیەننە ئامانجەکانی. بۆئەوەش ٢٦ ساڵە ئیمراڵییان کردووەتە ناوەند و شەڕێکی گەورە لەوێوە بەڕێوەدەبەن.

لە باکوری کوردستان ڕۆژانە شەڕی سەربازی ڕوودەدات، ئۆپەراسیۆنی قڕکردنی کولتووری و ژینگەیی لەئارادایە. ڕۆژانە هێرش بۆ نەهێشتنی شۆڕشی ڕۆژاوا ئەنجام دەدەن. داعش و ئەلنوسرە شەڕێکی گەورەیان کرد. شەڕی کۆبانێ بەشێک بوو لەوە، داگیرکردنی عەفرینیش بەشێک بوو لەو شەڕە. کاتێک نەیانتوانی داعش چالاکانە بەکاربهێنن، ئەمجارەیان بە دەیان هەزار بەکرێگیراوی خۆیان هێرشیان کردە سەر گەلی کورد. هێرشیان کردە سەر عەفرین، سەرێکانی و گیرێ سپی. داعش هێرشی کردە سەر مەخمور و شەنگال. ماوەی ٤-٥ ساڵە هێرشی داگیرکەری لە باشووری کوردستان درێژەی هەیە. پلانی میساقی-میلییان هەیە. شەڕەکە هەرگیز نەوەستاوە. پیلانەکە بەردەوام بووە. ئەم هێرشانە درێژەی پیلانگێڕیین. هەروەها ئەو هێزە نێونەتەوەییانەی بەشدارییان لەو پیلانگێڕییەدا کردووە، هاوبەشن لەو هێرشانەدا و پشتیوانی لە دەوڵەتی تورک دەکەن.

دەوڵەتی تورک پشتیوانی و هاوکاری لە ناتۆ و ئەمریکا وەردەگرێت. لەمڕۆکەشدا ئەم هێرشانە نەوەستاون و بەردەوامن. بۆ نموونە شەڕ لە باکوور، باشوور و ڕۆژئاوا بەردەوامە. دەوڵەتی تورک لەم شەڕەدا تاوانی جەنگ و تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی ئەنجام دەدات، بەڵام کەس دەنگی لێوەنایات، تەنانەت پاڵپشتیش دەکرێت. ئێستاش دەوڵەتی ئیسرائیل سیاسەتی قڕکردن و جینۆساید لە دژی گەلی فەلەستین و گەلی لوبنان بەڕێوە دەبات و دەوڵەتی تورکیا ١٠٠ ساڵە ئەم کارە دەکات. لە ١٠ ساڵی ڕابردوودا ئەم شەڕە زۆر دژوارتر بووە. ئیسرائیل لەم هێرشانەدا دەوڵەتی تورکی کردووە بە نمونە بۆخۆی. یەک عەقڵیەت و یەک تێگەیشتن و یەک سیاسەتیان هەیە.

ئێوەش باستان کرد؛ رێبەر ئاپۆ، گەلی کورد، گەریلا، دۆستانی گەلی کورد هەرگیز چۆکیان بەرامبەر بە پیلانگێڕیی دانەدا و لە دژی پیلانگێڕیی تێکۆشانێکی بەردەوامیان گرتەبەر. ئێوە ئەو تێکۆشانەی لە دژی پیلانگێری بەردەوام چۆن هەڵدەسەنگێنن؟

ئەگەر دەوڵەتی تورک لە ٢٦ ساڵە لە دژی ڕێبەر ئاپۆ و گەلی کورد شەڕ دەکات، هۆکاری ئەوەیە کە ئەو پیلانگێڕییەی کە لە ٩ی ئۆکتۆبەری ١٩٩٨ دەستی پێکرد، نەگەیشتووەتە ئەنجام. لە ساڵی یەکەمی پیلانگێڕیەکەدا ویستیان ڕێبەر ئاپۆ بە شێوەیەکی جەستەیی لەناوببەن و پەکەکە پاکتاوبکەن. بەم شێوەیە ئامانجیان ئەوەبوو کۆنسێپتی قڕکردن بگەیەننە ئەنجام. ئامانجیان ئەوەبوو لە ماوەی ٢ ساڵدا زۆرترین ئەنجام بەدەست بهێنن. چونکە بەرخۆدانێکی گەورە لە دژی پیلانگێڕییەکە هەبوو، ئامانجەکەیان نەهاتەدی. گەلەکەمان هەمیشە لە هەموو بوارێکدا لە دۆخێکی خۆڕاگریدا بوو، بۆیەس پیلانگێڕییەکە شکستی هێنا. بۆ نمونە نەیانتوانی ڕێبەر ئاپۆ بە شێوەیەکی جەستەیی لەناوببەن، تا ئەمڕۆ نەیانتوانی پەکەکە پاکتاو بکەن، نەیانتوانی ئیرادەی کوردانی ئازاد بشکێنن و نەیانتوانی چۆکیان پێدابدەن.گەلەکەمان تێکۆشانێکی گەورەی پەیڕەو کرد، هەربۆیە پیلانگێری ئامانجەکانی نەپێکا. کاتێک هەڵسەنگاندن بۆ ئەو ٢٦ ساڵە دەکەین؛ بەتایبەتی بەرخودانێک کە رێبەر ئاپۆ لە ئیمراڵی پەرەی پێدا، کاریگەری گەورەی لەسەر گەلەکەمان و گەلانی هەڕێمەکە هەبوو.

ڕێبەر ئاپۆ لە هەلومەرجی ئەشکەنجە و گۆشەگیریدا لە ئیمراڵی، پەرەی پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیکدا. ٥ پارێزنامەی نووسیوە کە مافەکانی گەلی کورد، ژنان و مرۆڤە ستەملێکراوەکان دەپارێزن و بەرگریی لە بەها مرۆییەکان لە هەموو ڕوویەکەوە دەکەن. رێبەرایەتی لەپێناو ئازادی گەلی کورد، گەلان و ژناندا لایەنە تیۆری، فەلسەفی و ئایدۆلۆژییەکانی پارادایمەکەی پەرەپێدا. گەلی کورد، بزوتنەوەکەمان و هەڤاڵانمان پارێزنامەکانیان خوێندەوە و هەڵیانسەنگاند و ئەمەش زانستێکی گەورەی ئافراند. بۆیە پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیک پیلانگێڕی نێونەتەوەیی تێکشکاند، چونکە مەبەست لەو پیلانگێڕییە هەڵگیرسانی شەڕێکی بێکۆتایی بوو لە نێوان کورد و تورک، لە نێوان گەلی کورد و گەلی عەرەب، لە نێوان گەلی کورد و گەلی فارس. بە کورتی دەیانویست هەموو خەڵکی ناوچەکە لەسەر ڕەگەزپەرستی و ئایین دوژمنایەتی یەکتر بکەن و بەشەڕبێن.

پیلانگێڕییەکە داو و تەڵەیەکی بەو جۆرەی بۆ گەلان دانابوو. پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیک ئەم پیلانگێڕییەی پوچەڵکردەوە. پارادایمی نەتەوەی دێموکراتیک لەسەر بنەمای پێکەوەژیانی هەموو گەلان لە سیستەمێکی یەکسان، ئازاد و دیموکراتیکدا دامەزراوە. سیستەمی نەتەوە-دەوڵەت بە شێوازی 'پەرت بکە، دابەش بکە و حکومڕانییان بکە' بەردەوامە. ڕێبەر ئاپۆ بە پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیک ئەم سیستەمەی ئاشکرا کرد و لەقاویدا. گەلەکەمان لە چوارچێوەی پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیکدا تێکۆشانی کرد. لەسەر ئەو بنەمایە شۆڕشێکیان لە ناوچەکەدا سازکرد. گۆڕانکارییەکی زۆر گەورەی لە هۆشمەندیدا دروستکرد، گۆڕانکارییەکی زۆر گەورەی لە گەلدا دروستکرد. شۆڕشی ڕۆژاوا دەرئەنجام و بەرهەمی ئەمەیە. شۆڕشی ڕۆژاوا کاریگەری زۆری لەسەر گەلانی سەرتاسەری جیهان هەبوو. ئەمە زۆر گرنگە. گێژاوێک و هەژانێکی گەورەی لە سیستەمی نەتەوە-دەوڵەتدا دروست کرد. سیستەمی لاواز کرد و ژیانێکی ئازاد، دیموکراتیک و یەکسان بۆ گەلان بونیادنا.

گەلەکەمان رێگە نادات پیلانگێڕی سەربگرێت

گەلەکەمان لە چوارچێوەی ئەم تێکۆشانەدا شۆڕشێکی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ساز کرد. تێکۆشانی گەلی کورد کاریگەری زۆری لەسەر گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەبووە. بناغەیەکی زۆر بەهێزی بۆ دیموکراتیزەکردنی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بونیاتناوە. لەو چوارچێوەیەشدا بەرخۆدان بەردەوامە، هێرشیش لە دژی ئەوە بەردەوامە. بەهۆی ئەوەی بەرخودان لەدژی خۆیان وەک هەڕەشەیەک دەبینن. هەر بۆیەش درێژە بە گۆشەگیری دەدەن. بەو پێیەی پلانی پیلانگێڕان ناگات ئەنجام، رێبەرایەتی هەموو پلانەکانیان ئاشکراکرد. گەلەکەمان بە خۆڕاگری خۆی هەموو ئەمانەی پوچەڵ کردەوە. بۆیە هێزە پیلانگێڕەکان هەرچییەکیشیان کردبێت، پیلانگێڕی بەئاکام نەگەیشت. لە هەموو قۆناغێکدا پیلانگێڕی شکستی هێنا. لەمرۆدا پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیک، سیستەمی کۆنفیدراڵی دیموکراتیک بۆتە ئەڵترناتیڤێکی ژیانی ئازاد بۆ گەلی کورد، گەلانی ناوچەکە و هەموو گەلان.

لە ئەنجامی تێکۆشانی ڕێبەر ئاپۆ، گەلەکەمان و دۆستەکانمان بۆ ماوەی ٢٦ ساڵ لە دژی دەوڵەتی تورک، دەمامکی هێزەکانی مۆدێرنیتە سەرمایەداری لادرا، ڕووخساری ڕاستەقینەیان دەرکەوت. بەهۆی ئەمەوە شێت و هار بوون  و قین و توڕەییەکی گەورەیان هەیە. بەم توڕەییەوە هێرش دەکەنە سەر ڕێبەرایەتی و گۆشەگیری ڕەها جێبەجێ دەکەن. دوژمنایەتی رێبەرایەتی، کوردانی ئازاد و بزووتنەوەکەمان و کوردستان دەکەن. هەر بۆیەش هێزە پیلانگێڕەکان پشتیوانی دەوڵەتی تورک دەکەن. بەڵام بەرخۆدان لە دژی بەردەوامە. هەرچییەک بکەن، ئاکامێکیان دەست ناکەوێت. بۆ ماوەی ٢٦ ساڵ گەلەکەمان، دۆستەکانمان و ژنان بەرەنگاری بوونەوە و پیلانگێڕیەکەیان تێکشکاند و نەیانهێشت ئەم پیلانە بگاتە ئامانجەکەی. کاریگەری ڕێبەر ئاپۆ لە سەر گەلان ئەمڕۆ لە هەموو کاتێک زۆرترە.

ڕێبەر ئاپۆ ئێستا لەم دۆخەدا بووەتە رێبەری گەلان و کاریگەرییەکەی بە هەموو جیهاندا بڵاوبووەتەوە. بزووتنەوەی ئازادی بە هەموو هێزی خۆیەوە لەسەر پێیە و بە گیان و خوێن تێدەکۆشێت، گەلەکەمان لەسەر پێیە و تێکۆشان دەکات. هێزە پیلانگێڕەکان دۆڕاندیان، هێزی ئازادی، گەلانی خۆڕاگر سەرکەوتن. سەرباری درێژەدان بە پیلانگێڕی، ئەمڕۆ بەرخۆدان بەردەوامە، بەرخۆدانی ڕێبەرایەتی بەردەوامە. لە ئەنجامدا ئەم پیلانە پووچەل بووەوە. چەندە بیانەوێت سەرکوتکاری و بیشارنەوە بکەن، ناتوانن. پیلانگێڕیەکە تا ئێستا بەئەنجام نەگەیشتووە و لە داهاتووشدا ناگاتە ئەنجام. گەل و گەلانمان ناهێڵن پیلانگێڕییەکە سەربکەوێت.

هەڵمەتی 'ئازادی بۆ عەبدوڵا ئۆجالان، چارەسەری دیموکراتیک بۆ پرسی کورد ساڵێکی پڕکردەوە، لەماوەی ئەو ساڵەدا کاریگەری و دەستکەوتەکانی هەڵمەتەکە کامانە بوون؟

ئەوە هەڵمەتێکی زۆر گرنگ بوو. هەڵمەتەکە لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ دا دەستیپێکرد. لەماوەی ساڵێکدا بەرخودانی زۆر گەورە گیرایەبەر. ئەو بەرخودانە بە شێوەیەکی سەرکەوتووانە پەیڕەوکرا و ئەنجامی گرنگی لێکەوتەوە. ئەو هەڵمەتە بە پێشەنگایەتی دۆستانمان سازکرا. لەبەر ئەوەش کاریگەری بەهێزی لەسەرتاسەری جیهان دروستکرد.

. پارێزنامەکانی ڕێبەر ئاپۆ لە هەموو جیهان خوێندرایەوە، ئەمە بۆ تێگەیشتن و ناسینی راستی، پارادایم و ئەندێشەکانی ڕێبەر ئاپۆ زۆر گرنگ بوو. داوای ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ کرا و خاوەنداری بەهێز هاتەکایەوە ڕوویدا. زۆر کۆنفرانس بەڕێوەچوون، ئەکادیمیسیان، هونەرمەندان و ڕۆشنبیران باسیان لە پارادایمی ڕێبەر ئاپۆ کرد و وتاریان نووسی. ئەم چالاکییانە زۆر کاریگەر بوون. ئەم چالاکییانە زۆر گرنگن. بۆ نمونە کۆنسێرت هەبوو، هونەرمەندان پشتگیری ئەم هەڵمەتەیان دەکرد، دەنگیان بۆ ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ بەرزکردەوە و بە ئاشکرا داخوازی خۆیان دەربڕی. ٦٩ خاوەن خەڵاتی نۆبڵ نامەیان بۆ کاربەدەستان نووسی و دەنگیان بۆ ئازادی ڕێبەر ئاپۆ هەڵبری.

دیسان زیاتر لە ١٥٠٠ پارێزەر لەپێناو ڕێبەر ئاپۆ نامەیان نووسی، لێدوانیان دا و بانگەوازیان ئاراستەی لایەنە پەیوەندیدارەکان کرد. سی پی تی ناچار بوو زۆر جار لێدوان بدات، لەم دواییانەدا دامەزراوەکانی ئەنجومەنی ئەوروپا کۆبوونەوە و گفتوگۆیان کرد و زۆر جاریش لێدوانیاندا. هۆکاری هەموو ئەمانەش ئەو بەرخۆدان و تێکۆشانەیە کە گیراوەتەبەر. ئەوەش هەڵمەتی ئازادیی رێبەر ئاپۆی بە جیهانی کرد. ئەمە زۆر گرنگ بوو. دەتوانین بڵێین ئەو هەڵمەتەی کە بە داوای ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ دەستی پێکرد، سنوورەکانی کوردستانی تێپەڕاند و خاوەنداری و پاڵپشتییەکی گەورەی لە هەموو جیهاندا هێنایە ئاراوە. سەندیکاکانی بەریتانیا و سکۆتلەندا کە هەزاران ئەندامیان هەیە، بۆ ئازادیی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ راگەیەندراویاندا. لە ٤ پارچەی کوردستان بە تایبەتی لە باکوور و ڕۆژاوا و دەرەوەی وڵات گەلەکەمان بێ پسانەوە لەسەرپێ بوو.

گەلەکەمان تێکۆشانێکی زۆر کاریگەریشی بەرێوەبرد. چەندین ساڵ بەم شێوەیە بووە، بەڵام بە تایبەت لەم ١ ساڵەی دواییدا تێکۆشان هێندەی تر گەورەتر بووە. تێکۆشانی کۆمەڵایەتی، تێکۆشانی یاسایی، تێکۆشانی ئایدیۆلۆژی، بڵاوبوونەوەی پارادایم، تێکۆشانی سیاسی و دیپلۆماسی ئەنجامێکی بەهێزی لێکەوتەوە. ئەمڕۆ دەوڵەتی تورکی داگیرکەر گەیشتووەتە بنبەست. ئەم هەڵمەتە پیلانگێڕانیشی تووشی کێشە کرد، ناچار بوون یەک لەسەر یەک لێدوان بدەن. بۆیە هەڵمەتەکە زۆر سەرکەوتوو بوو، زۆر گرنگ بوو و ئەو ئەنجامانەی کە دەیھێنێتە ئاراوە زۆر گرنگن. ئەمڕۆ پێویستە لەسەر بنەمای ئەم ئەنجامانە مامەڵە بکەین و ئەوەی چۆن دەتوانین ئەم هەنگاوە سەرکەوتووتر بکەین. دەرفەت و هەلومەرج بۆ سەرکەوتنی هەنگاوەکە لە هەموو ڕوویەکەوە لەبارە.

مانگی ڕابردوو کۆمیتەی وەزیرانی کۆنسەی ئەوروپا بڕیارێکی دەربارەی مافی هیوا دابوو، بڕیارەکەی کۆمیتەی وەزیران دەربارەی پێشێلکردنی مافی هیوا چۆن هەڵدەسەنگێنن؟

پێشتریش گوتم، لە ئەنجامی ئەو تێکۆشانەی کراوە، ناچاربوون ئەم بڕیارە بدەن. بۆ نموونە، دادگای مافەکانی مرۆڤی ئەوروپا ساڵی ٢٠١٤ بڕیاری دابوو، وە نزیکایەتی خۆی دەستنیشان کردبوو. گوتبووی "لە ئیمراڵی گۆشەگیری و ئەشکەنجە هەیە، ئەمە پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤە، ئەمە قبووڵ ناکرێت و تاوانە". داوای لە دەوڵەتی تورک کردووە کۆتایی بە گۆشەگیری و ئەشکەنجە بهێنێت. بەڵام پاشان دەنگیان نەبوو. لەنێوان ساڵانی ٢٠١٤ تا ٢٠٢٤ دەنگیان هەڵنەبڕی. ١٠ ساڵ تێپەڕی، نەیانگوت بۆچی ئەم بڕیارە جێبەجێ ناکەن، بۆچی ئەم گۆشەگیرییە بەردەوامە. کاتێک ئەم هەڵمەتە دەستی پێ کرد، کاتێک تێکۆشان مەزن بوو و بە هەموو جیهاندا بڵاوبووەوە و کاتێک خەڵکێکی زۆر ناڕەزایەتیان دەربڕی بەرامبەر گۆشەگیری لە زۆر گۆڕەپانی نێونەتەوەییدا، کۆمیتەی وەزیرانی کۆنسەی ئەوروپا ناچار بوو کۆببێتەوە و بڕیارێک بدات. بە دەوڵەتی تورکیان گوت، پێویستە کۆتایی بە گۆشەگیری بهێنیت و لە ماوەی ساڵێکدا سیستەمەکە ڕاست بکەنەوە. ئێمە ئەمە بە دووڕووییەکی مەزن هەڵدەسەنگێنین. کۆمیتەی وەزیرانی کۆنسەی ئەوروپا ١٠ ساڵە لە کوێن، ١٠ ساڵە چی دەکەن؟ ١٠ ساڵە لە ئیمراڵی سیستەمی گۆشەگیری و ئەشکەنجەی ڕەها هەیە، بۆچی دەنگتان بەرز نەکردەوە؟

لەم ١٠ ساڵەی ڕابردوو، تازە کۆدەبنەوە و بڕیارێکی وەها دەدەن. بێگومان ئەمە زۆر گرنگە، بەرهەمی تێکۆشانێکی پێداگرانەیە. بەڵام پەیوەندییان بە دەوڵەتی تورکەوە هەیە. ئەوە ١٠ ساڵە دەوڵەتی تورک دژی گەلی کورد سیاسەتی قڕکردن بەڕێوەدەبات. لە هەموو گۆڕەپانەکان هێرشی مەزن هەیە. هێزە نێونەتەوەییەکان هاوبەشی ئەم هێرشانەن و هاوکاری دەوڵەتی تورک دەکەن. بە تورکیایان گوت؛ " دەتوانن بە تەواوی ئۆجالان بێکاریگەر بکەن، دەتوانن تەڤگەری ئازادی تەسفیە بکەن، دەتوان چەمکی قڕکردن دژی گەلی کورد بەئەنجام بگەیەننن. ئێمە پشتگیریتان دەکەین، چاومان دادەخەین و دەنگ ناکەین" بەم قسەیە دەوڵەتی تورک ماوەی ١٠ ساڵە چەمکی قڕکردن دژی گەلی کورد بەڕێوە دەبات. دەیەوێت گەلی کورد لە هەموو جیهاندا بێکاریگەر بکات. بۆ نمونە لە پاریس ٢ کۆمەڵکوژییان بەرامبەر هاوڕێیان ئەنجامدا. هەروەها درێژەیان دا بە گۆشەگیری ڕەهای سەر ڕێبەر ئاپۆ. بەڵام ئەنجامیان بەدەست نەهێنا. ئەمڕۆ جەنگی جیهانی سێیەم پێی ناوەتە ستراتیژیترین قۆناغەوە. هەڵوێستی دەوڵەتی تورک زیان بە بەرژەوەندییەکانی ئەوروپا و ئەمریکا و ناتۆ دەگەیەنێت. سیاسەتەکانی ئێستای کاریگەری نەرێنی لەسەر بەرژەوەندییەکانیان هەیە.

بینیان ناتوانن ڕێبەرێتی و تەڤگەری ئازادی و گەلی کورد بێکاریگەر و بێ ئیرادە بکەن، ناتوانن چەمکی هێزە نێونەتەوەییەکان بگەیەننە ئەنجام. بۆیە هەندێ گۆڕانیان لە هەڵوێستیان نیشاندا. تەواو هەڵوێستیان نەگۆڕیوە، هێشتاش دەرفەتێک دەدەن بە دەوڵەتی تورک. بە دەوڵەتی تورک دەڵێن "دەبێت  بەگوێرەی بەرژەوەندییەکانی ئێمە بجووڵێیتەوە". ئەمە هەڕەشە و فشارە. بە دەوڵەتی تورک دەڵێین "پێویستە سەد لە سەدی هەڵوێستەکانتان بەگوێرەی خواستی ئەوروپا و ئەمریکا بگۆڕن، ئەگەرنا هەنگاو بە هەنگاو هەڵوێستمان دەگۆڕێت". پەیامێکی وەها دەدەنە دەوڵەتی تورک. بۆیە ساڵێکی تر دەرفەت بە دەوڵەتی تورک دەدەن. چیتر نە ئەوروپا و نە بلۆکی ڕۆژئاوا ناتوانن بە هەڵوێستێکی وەها هاوکاری دەوڵەتی تورک بکەن. ئیتر دەوڵەتی تورک بۆ ئەوان بارێکی گرانە. ئەوانیش ڕووڕەش دەبن. تێکۆشانی گەل و دۆستەکانمان، ڕاستییەکەیانی دەرخست و ڕووی ڕەشی ئەوانی پیشاندا. چونکە ئەوان هاوکاری دەوڵەتی تورکن، هەمووان دەبینن کە یاسا و دیموکراسییەکەیان ساختەیە.

پێویستە ئەوروپا ئیتر نەبێتە هاوکاری تاوانەکانی دەوڵەتی تورک

بە حیساب بە خۆیان دەڵێن ناوەندی مافەکانی مرۆڤ و یاسا دیموکراسییەکان، خۆیان بە دیموکرات دەزانن. گەلی کورد و گەلانی هەرێمەکە و گەلی ئەوروپاش ڕووی ڕاستەقینەی ئەوانی بینی، تێگەیشت ئەمانە ساختەن، ئامرازی سیاسیین و بۆ بەرژەوەندیی دەسەڵاتی قێزەونیان کاردەکەن. ڕووی ڕاستەقینەی ئەوان ئاشکرا دەبێت. دەوڵەتی تورک ماوەی ١٠ ساڵە هەڕەشە لە ئەوروپا دەکات. داعشیان وەک هەڕەشە بەکارهێنا. دیسان هەموو گەلی سوریا بۆ تورکیا ڕاکێشران و تەنانەت ئەمڕۆش دەڵێن زیاتر لە ٤ ملیۆن سوری لە تورکیادان. لە ڕێگەی پەنابەرە سوورییەکانەوە پارەیان لە یەکێتی ئەوروپا وەرگرتووە. ڕێککەوتن کرا بۆ ئەوەی پەنابەران لە تورکیا بمێننەوە و نەیاننێرن بۆ ئەوروپا. لەم ڕێگەیەوە، هەم ئەوروپای بەدیلگرت، هەم پارەی لێ وەرگرت. ئەم پارەیەیان خوارد و هیچیان بۆ پەنابەران نەکرد. ئێستا ئەم سیاسەتەشیان مایەپووچ بووە. ئەوروپاش هەوڵدەدات لەم پێگەی دیلێتییە دەربچێت.

بۆیە، ئەم بڕیارەی کۆمیتەی وەزیرانی کۆنسەی ئەوروپا، بێگومان بڕیارێکی کەموکورت و درەنگ‌وەختە. خاڵێکی جێگەی ڕەخنەیە، بەڵام وەک دەگوترێت، مرۆڤ لە هەرکوێ پاشکەشە لە کەموکوڕییەکانی بکات، هەر باشە. هەڵەی زۆریان کرد، سیاسەتێکی قێزەونیان بەڕێوەبرد، هاوکاربوون لە چەمکی قڕکردنی دەوڵەتی تورک، بوونە هاوکاری تاوان. ئێستەش دەیانەوێت گۆڕانکاری لە سیاسەتەکەیان بکەن، هەرچەند درەنگیش بێت، کەموکورتیش بێت، هێشتا شتێکی ئەرێنییە. پێویستە چیتر ئەوروپا نەبێتە هاوکاری ئەم تاوانە. پێویستە ئەم زولمە لەسەر گەلی کورد بوەستێنرێت. لە کەسێتی ڕێبەر ئاپۆدا، ستەم لە گەلی کورد دەکەن، شەڕ دەکەن. بۆیە دەبێت دەوڵەتی تورک ئەو شتانە جێبەجێ بکات کە یاسای نێونەتەوەیی دەیسەپێنێت. پێویستە گۆشەگیری و ئەشکەنجە کۆتایی بێت. ڕێبەر ئاپۆ خاوەنی مافی هیوایە، پێویستە دووبارە دادگایی بکرێتەوە. پێویستە هەلومەرجی ئیمراڵی بگۆڕێت، ئەمە گرنگە.

پێویستە لێرە بەدوا هەڵمەتەکە چۆن و بە کام شێواز بەردەوام بێت؟ بەتایبەت بۆ سەرکەوتنی دووەمین قۆناغی هەڵمەتەکە، پێویستە لە کوردستان و دەرەوەی وڵات چ شێوە تێکۆشانێکی سیاسی و ئایدۆلۆژی و کۆمەڵایەتی و ئەخلاقی و یاسایی بکرێت؟

ئەمە پرسیارێکی گرنگە. ساڵێک بەسەر هەڵمەتەکەدا تێپەڕی. بۆ ئێمە زۆر گرنگە هەڵمەتەکە لەم ساڵدا سەرکەوتووتر بێت. چونکە جەنگی جیهانیی سێیەم ئێستە لە هەرێمەکەدا ڕوودەدات، ئیتر گەیشتووەتە ئاستێکی ستراتیژی. شەڕ ڕۆژ بە ڕۆژ تەشەنەدەکات و ڕەنگە لە ئێران و تورکیاش بڵاوبێتەوە. ئێمە ناتوانین ئەم شەڕەی ئێستە لە ئیسرائیل و لوبنان و غەززە هەیە، تەنها لەوێدا ببینین. ڕاستییەکەی شەڕێکی هەرێمیە و چەقەکەی کوردستانە. ئەم شەڕە دەیان ساڵە لە کوردستان بەردەوامە. وەک وتم ئێستا شەڕەکە لە قۆناغێکی ستراتیژیدا بەڕێوەدەچێت. قۆناغی دووەمی هەڵمەتە لە قۆناغێکی هاوشێوەدا بەردەوام دەبێت. هەر بۆیە زۆر گرنگە. چارەنووسی گەلی کورد و گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوین بە سەرکەوتنی ئەم هەڵمەتە دیاری دەکرێت. لەم قۆناغەی شەڕدا دەوڵەتی تورک دەیەوێت پلانەکانی قڕکردن تەواو بکات.

بۆیە ​​دەوڵەتی تورک پێداگری لەسەر شەڕی قڕکردن دەکات و شەڕەکە قووڵتر دەکاتەوە. شەڕی ئەمڕۆی ئیسرائیل گۆڕاوە بۆ شەڕی نێوان ئێران و ئیسرائیل و تورکیا. دەوڵەتی تورکیش دەیەوێت سوود لەم شەڕە وەربگرێت و سیاسەتی قڕکردنی خۆی بگەیەنێتە ئەنجام. بۆیە دەبێت قۆناغی دووەمی هەڵمەتەکە بە بەرخۆدانێکی سەرتاسەری لە هەموو گۆڕەپانێکدا ئەنجام بدرێت. ڕاستە ئەم هەڵمەتە ساڵی ڕابردوو بە سەرکەوتوویی ئەنجامدرا و ئەنجامێکی گرنگی بەدەستهێنا، بەڵام بەس نییە. ئەم شێوازە بەس نییە بەهۆی ئەو شەڕەی کە ئەمڕۆ لە جیهاندا بەڕێوەدەچێت. مەترسی گەورە بۆ سەر گەلەکەمان و گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوین هەیە. ئەگەر لە هەموو گۆڕەپانێکدا بەرخۆدانێکی بەهێز ئەنجام نەدرێت، تێکۆشانێکی بەهێز ئەنجام نەدرێت، مەترسی لەم جۆرە هەیە.

گەلەکەمان و گەلانی هەرێمەکە بە قڕکردنێکی مەزندا تێدەپەڕن. نابێت کەس بڵێت مەترسییەکی وا نییە. بۆیە پێویستە گەلەکەمان زۆر وریا بێت. پێویستە گەلەکەمان لە هەموو بوارێکدا زۆر ڕێکخراو بێت، هێزی خۆپاراستنی خۆی بنیات بنێت و بەرخۆدانێکی سەرتاسەری ئەنجام بدات. ئەمە زۆر گرنگە. پێویستە لەم بەرخۆدانە سەرتاسەرییەدا ئازادیی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ هەبێت. بەم هەڵمەتە پێویستە ئازادی ڕێبەر ئاپۆ و گەلەکەمان و گەلانی هەرێمەکە بەبنەما بگرین. دەبێت سەرکەوتنی ئەم تێکۆشانە بە بنەما بگرین. هێرشی قڕکردن بۆ سەر گەلەکەمان لە باکوری کوردستان هەیە. لە هەموو گۆڕەپانێکدا شەڕێکی سەربازی و ئابووری و کولتووری و سیاسییی سەرتاسەری بەڕێوەدەچێت. ناوەندی ئەم شەڕە ئیمراڵییە. گەلەکەمان تا ئەمڕۆ لەسەر پێیە، بەرخۆدانێکی مەزنی کردووە، بەڵام بەس نییە.

لەگەڵ قوڵبوونەوەی جەنگی جیهانی سێیەم، هێرشەکانی قڕکردن دژی گەلەکەمان دژوارتر دەبن. هەر بۆیە پێویستە گەلەکەمان لە باکووری کوردستان بەشێوەیەکی سەرتاسەری ڕاپەڕن. ئێستا گردبوونەوەکان ئەنجام دەدرێن، ئەمانە گرنگن. لە ١٣ی تشرینی یەکەم گردبوونەوەیەک لە ئامەد بەڕێوەدەچێت، گردبوونەوەیەک لە ئیستەنبوڵ بەڕێوەدەچێت، ئەمانە زۆر بەنرخن. پێویستە هەموو ئەوانەی دژی فاشیزم و قڕکردن و سیستەمن لە گردبوونەوەکاندا جێگەی خۆیان بگرن. پێویستە سەدان هەزار، ملیۆنان کەس بەشداری گردبوونەوەکان بکەن. بەڵام هەموو شتێک بەم گردبوونەوە کۆتایی نایەت. دەبێت بەرخۆدان بەردەوام بێت. با هەموو گۆڕەپان و شەقامەکان ببنە دەریای گەلان. پێویستە گەلەکەمان بەرامبەر هەموو هێرشێک بۆ سەر گەریلا و زمان و کولتوور و ئیکۆلۆژی و جوگرافیا بوەستێتەوە. پێویستە هەڵوێستی خۆپاراستن و هەڵوێستی شەڕی گەلی شۆڕشگێڕی و بەرخۆدانی هەبێت. ئەمە زۆر گرنگە. بۆ نموونە، دەبێت لە گۆڕەپانی سیاسی، سیاسەت و دیپلۆماسییەتێکی کاریگەرتر بکات. پێویستە تێکۆشانێکی ئایدۆلۆژی بکرێت.

هەمان شت بۆ ڕۆژئاواش ڕاستە. تادێت مەترسی لەسەر ڕۆژئاوا زیاتر دەبێت. دەوڵەتی تورک بەمەبەستی دەستپێکردنی هێرشی داگیرکاری و قڕکردن لە ڕۆژئاوا چاوەڕێی دامەزراندنی کۆنجۆنکتورێکی باش دەکات. چاوەڕێی دەرفەتێکە بۆ داگیرکردنی هەموو ڕۆژئاوا. لەسەر ئەو بناغەیە لە هەموو گۆڕەپانێک کاری دیپلۆماسی ئەنجام دەدات. دەوڵەتی تورک دەیەوێت سوود لە شەڕی ئیسرائیل لە دژی حزبوڵا و فەلەستین و لوبنان و ئێران وەربگرێت. یەکێک لە ئامانجە سەرەکییەکانی ڕۆژئاوایە. دەبێت گەلی ڕۆژئاواش بە هەموو مانایەک خۆیان بۆ شەڕی گەلی شۆڕشگێڕیی ئامادە بکەن. دەبێت هێزی خۆپاراستن دروست بکەن، تەنها ڕێپێوان و بەرزکردنەوەی دروشم بەس نییە. پێویستە هەموو گەلەکەمان خۆیان ڕێکبخەن و هێزی خۆپاراستنی خۆیان دامەزرێنن. دەبێت هەموو کەسێک، بەساڵاچوو، ژن و گەنج، لەسەر بناغەی خۆپاراستن خۆیان ڕێکبخەن. دەبێت هەمووان ببنە ئەندامی قەسەدە و یەپەگە و یەپەژە و لەسەر بناغەی وڵات و بەها و ئازادی و هەبوون، خۆیان بپارێزن. مەترسی مەزن لەسەر باشووری کوردستانیش هەیە. پلانەکانی میساقی میللی دەوڵەتی تورک هەن. پێویستە هەموو گەلەکەمان لە باشووری کوردستان بەرخۆدان بکەن.

شەڕ دژی ڕێبەر ئاپۆ دەکرێت،ڕێبەرێتی واتە هەموو کوردستان و گەلی کوردستان. کاتێک پلان و سیاسەتەکان دژی ڕێبەر ئاپۆ بەباشی دەبینین و تێدەگەین، ئەوکات ئەو سیاسەتە دەبینین کە دژی کوردستان بەڕێوەدەچێت. بۆیە ناتوانین ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ و ئازادی کوردستان لە یەک جیا بکەینەوە. ناتوانین ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ لە پاراستنی هەبوونمان و پاراستنی وڵاتمان و پاراستنی خاکەکەمان و پاراستنی ئازادیمان و پاراستنی بەها مرۆڤایەتییەکانمان جیابکەینەوە. هەر بۆیە پێویستە گەلەکەمان لە هەموو جیهاندا بەرخۆدان بکات. دەبێت بەرخۆدان و تێکۆشانی بەردەوام ئەنجام بدرێت. پێویستە گەلەکەمان بەم شێوەیە پێشوازی لە دووەمین ساڵیادی هەڵمەتەکە بکات. بێ گومان تێکۆشانی یاساییش زۆر گرنگە و دەرئەنجامی ئەرێنی بەدوای خۆیدا هێنا. لایەنێکی بەرخۆدانی کۆمەڵایەتی تەواو دەکات. پێویستە لە ساڵی داهاتوودا گرنگی بەم بابەتە بدەین. بۆیە پێویستە تێکۆشانی یاسایی زۆر کاریگەرانە ئەنجام بدەین.

پێویستە گرنگی زیاتر بدرێت بە بڵاوکردنەوەی فیکری ڕێبەر ئاپۆ. پێویستە خوێندنەوەی پارێزنامەکان بەردەوام بێت، لەسەر ئەم بناغەیە کۆنفرانس و وۆرک شۆپ و وتوێژ ئەنجام بدرێت. ئەمە زۆر گرنگە. پێویستە دەربارەی نەتەوەی دیموکراتیک بەرنامەی گرنگ ئامادە بکرێت. لەم ڕووەوە پێویستمان بە تێکۆشانێکی ئایدۆلۆژیی کاریگەرە. پێویستە ساڵی ئایندە لە بواری دیپلۆماسی و سیاسی تێکۆشانی کاریگەرتر ئەنجام بدرێت. باوەڕم وایە ساڵی ئایندە ئەو ساڵە دەبێت کە ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ بەدی دێت و گەلی کورد و کوردستان ئازاد دەبن. لەسەر ئەم بناغەیە دەبێت لە هەموو گۆڕەپانێک تێکۆشانێکی سەرتاسەری ئەنجام بدرێت.