هاوسەرۆکایەتیی دەستەی بەڕێوەبەری کەجەکە بە بۆنەی ١ی ئایار ڕۆژی جیهانیی کرێکاران و زەحمەتکێشان ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە.
لە راگەیەندراوەکەی کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە)دا هاتووە:
"ئێمە ١ی ئایار، ڕۆژی یەکگرتن، خەبات و یەکگرتوویی لە چینی کرێکار لە جیهان، زەحمەتکێشان، ژنان، گەل و هەموو تێکۆشەرانی ئازادی و دیموکراسی پیرۆز دەکەین. ئێمە لەو باوەڕەداین کە دەبێت پێش هەموو شتێکەوە کرێکاران و زەحمەتکێشان و گەل و ژنان و هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگە بڕژێنە گۆڕەپانەکان و ١ی ئایار بە جۆش و خرۆشێکی زۆرەوە پیرۆز بکەن. چینی کرێکار و گەلانی ستەمدیدەی جیهان لە ١ی ئایاردا یەکڕیزی و هاوهەڵوێستیی خۆیان زیاتر بکەن و تێکۆشانی ئازادی دژ بە داگیرکاری بەهێز بکەن.
١ی ئایار ڕۆژێکی زۆر واتار و گرنگە، کە کرێکاران و زەحمەتکێشان و چەوساوەکان و گەلانی بندەست لە دژی داگیرکاری تێدەکۆشن، هەستی ئازادی و بیر و تێکۆشان بە ڕۆحی یەکڕیزی و هاوهەڵوێستی دەردەخەن.
مرۆڤایەتی بە بێ ڕاوەستان لە دژی شارستانیەتی چینایەتی تێکۆشاوە و ئەو تێکۆشانە تاوەکو ئەمڕۆ بەردەوامە. ١ی ئایاریش دەبێتە بەشێک لە تێکۆشانی مرۆڤایەتی لە دژی داگیرکاری.
١ی ئایار دەبێت ببێتە ڕۆژی تێکۆشان
گرنگترین خەسڵەت و تایبەتمەندیی ١ی ئایار ئەوەیە، کە لە ڕێگەی تێکۆشانەوە بەدیهاتووە، بۆیە پێویستە لە ١ی ئایاردا تەنیا داواکاری نەبێت، بەڵکو کرێکاران و ژنان و گەل لە دژی زوڵم و ستەم و فاشیزم و داگیرکاری هەڵوێست وەربگرن و ١ی ئایار بکەنە ڕۆژی خەبات و تێکۆشان. بێگومان هیچ بەها و دەستکەوتێک بەبێ تێکۆشان بەدەست ناهێنرێت. زۆربەی کرێکاران و خەڵک و ئەو ژنانە، کە لەگەڵ کرێکارکاندا دەژین ئەمە دەزانن. ئەگەر ئەمڕۆ سیستەمی داگیرکەری سەرمایەداری لە قەیراندایە، ئەوە لە سایەتی ئەم تێکۆشانەیە. ڕووخاندن و هەڵوەشاندنەوەی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و کۆتاییهێنان بە داگیرکاری و کۆلۆنیالیزمیش بە تێکۆشان ئەنجام دەدرێت.
سیستەمی مۆدێرنیتەی کاپیتالیستی داگیرکارترین سیستەمی مێژووە. سیستەمی کۆلۆنیالیزمی پیاوسالارییە، کە لە مێژوودا بە داگیرکاری سروشتی ژنان و ڕەنج دەستی پێکردوە، بە مۆدێرنیتەی سەرمایەدارییەوە گەیشتووەتە بەرزترین ئاست، چونکە سیستەمی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری پشت بە کۆلۆنیالیزم و داگیرکەری و تێگەیشتنی کار دەبەستێت و هەموو شتێک کۆنترۆڵ دەکات و دەیەوێت بیخاتە ژێر کۆنترۆڵی خۆی. نەک هەر مرۆڤ و ئەو بەهایانە، کە مرۆڤەکان خوڵقاندویانە، بەڵکو داگیرکردنی هەموو سروشت و ژیانی دەوێت.
سیستەمی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری دوژمنی کۆمەڵگایە و دابەش و پەرتەوازەی دەکات و بەو سیاسەتە داگیرکاریی لەسەر ئەنجام دەدات. دابەشکردن و پارچەکردنی کۆمەڵایەتیبوون و بنبڕکردن و نەهێشتن بنەمای مۆدێرنیتەی سەرمایەدارییە، چونکە لەو شوێنەدا، کە بە کۆمەڵگەیی بوون هەیە نە سەرمایەداری و نە سیستەمێکی تری داگیرکەری دەتوانێت بوونی هەبێت. کۆمەڵایەتیبوون و بە کۆمەڵگەبوون لە دژی کۆلۆنیالیزم و داگیرکەرییە و کۆلۆنیالیزم و داگیرکەری قبوڵ ناکات. مرۆڤایەتی هەموو بەها ماددی و مەعنەوییەکانی خۆی لە ڕێگەی کۆمەڵایەتیبوونەوە بەدەست هێناوە. مۆدێرنیتەی کاپیتالیست لەبەر ئەوەى پشت بە کاری لە رادەبەدەر و دادۆشین دەبەستێت، کۆمەڵایەتیبوون بۆ خۆی بە دوژمن دەزانێت، هەبوونی خۆی بە لەناوچوونی کۆمەڵایەتی بوون دا دەبینێتەوە. بەهۆی ئەو کۆمەڵایەتیبوونەوە سیستەمی مۆدێرنیتەی سەرمایەدارییەوە زۆر لاواز بووە. ئەمڕۆ هیچ بەهایەک نەماوە، کە داگیرکەریی لەسەر ئەنجام نەدرابێت و ئەمەش بەهۆی لاوازیی کۆمەڵایەتیبوونەوە ئەنجام دراوە، بۆیە دەبێت بە باشی لە کاراکتەری مۆدێڕنیتەی کاپیتالیستی تێبگەین، کە نەیاری کۆمەڵگایە. بە بەهێزکردنی کۆمەڵایەتبوون و بنیاتنانی ئەو بە کۆمەڵایەتیبوونە، سیستەمی داگیرکەری لەناو دەبرێت.
مۆدێرنیتەی کاپیتالیستی کاسبپارێزی زیاد دەکات، کەسانێک لە دژی کۆمەڵگابوون دادەنێت و دەیەوێت بەکۆمەڵگەبون لەناوببات. کەسانێک بە لاڕێدا دەبات و کۆمەڵگا دادەڕزێنێت. یاری بە دونیای مانا و هەستی مرۆڤ دەکات، پارچە و دابەشی دەکات، کەسەکان دەکات بە شتێکی دوور لە کۆمەڵگا، هیچ هەست و مانای بۆ ناهێڵێتەوە و بوونێکی خۆپەرستانەی تیادا دروست دەکات. مرۆڤ دەبێت بە ڕۆبۆت و دەبێت ژیان وەک ڕۆبۆت ببینێت، نەک لە دەرەوە و لە داهاتوودا، مۆدێرنیتەی سەرمایەداری ئەو مانایەی دروستکردووە و کەسەکان لە هەستەکان دوورخراونەتەوە.
ئێستا لە قۆناغی کۆمەڵگەی بەرخۆری مۆدێرنیتەی سەرمایەداری داین. لە کۆمەڵگەی بەرخۆردا شتە بەنرخەکە تەنها بەرخۆری و کۆتایهێنانە بە شتەکان. ژیان، کە هیچ دروست ناکات و نەیئافرێنێت تەنیا بەرخۆری بۆ خۆی وەک بەهایەک قبوڵ دەکات، ئەوەش بۆ مرۆڤایەتی بە واتای کەوتنێکی گەورەیە. بۆ ئەوەی مرۆڤایەتی لەو کەوتن و ڕووخانە ڕزگاری بێت، دەبێت لە دژی تێڕوانین و عەقڵیەتی مۆدێرنیتەی کاپیتالیستی تێبکۆشێت و ئەو خەبات و تێکۆشانە تا ڕووخاندنی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری بەردەوامی پێبدات.
رێبەر ئاپۆ لەسەر بنەمای گرنگیدان بەهاوسەنگی و بەرابەری، ئازادی و سۆسیالیزم پەكەكەی دامەزراند
یەكێك لەبنەما سەرەكیەكانی بزوتنەوەی ئازادی گەلی كورد ئەوەیە كە دژ بەداگیركاریە. پەكەكە لەسەر پاشخانی تێكۆشانی سۆسیالیزمی خۆی بۆنیاد ناوە و هەر لەسەرەتاوە تا ئێستاكە بۆ ئەوەش تێكۆشاوە. بەهۆی بەرژەوەندی مۆدێرنیتەی سەرمایەدارییەوە لەسەر گەلی كورد زۆڵم و داگیركەریەكی مەزن بەرێوە چووە. كوردستان پارچە پارچە كرا، گەلی كورد رووبەرووی قڕكردن و لەناوبردن كراونەتەوە. لەسەر كوردستان سیستەمێكی داگیركەری و نەگۆڕ داسەپێندراوە. ئەو تێكۆشانە ئازادییەی پەكەكە بەرێوە بردووە، بەو واتایە یەكێك لەدامەزرێندراوانی هەری بەواتا و مێژووییە. رێبەر ئاپۆ لەسەر بنەمای گرنگیدان بەهاوسەنگی و بەرابەری، ئازادی و سۆسیالیزم پەكەكەی بۆنیادنا و خاوەنداری لەتێكۆشانی ئازادیخوازی كوردستان كرد. گرنگیدان بەبەرابەری و هاوسەنگی، ئازادی و سۆسیالیزم ناوەڕۆكی پەكەكەیە. لەنێو كادێرانی پێشەنگی پەكەكەدا، زۆرێك شۆڕشگێڕ و سۆسیالیستی توركیا هەبوون. ئەو شۆڕشگێڕانە تێكۆشانی بەرابەری و یەكسانی و ئازادی و سۆسیالیزمیان لەئازادی گەلی كورد لەدژی داگیركەری و قڕكردندا دەبینی و بەو هەستەوە لەتێكۆشانی ئازادی كوردستاندا جێگای خۆیان گرت.
گەلی كورد تەنیا بۆ خۆی نا، بەڵكۆ بۆ هەموو گەلان و مرۆڤایەتی تێكۆشاوە. یەكێك لەو تێكۆشانەی نموونەیی، تێكۆشانە لەبەرامبەر بەداعشە. پەكەكە و گەلی كورد لەبەرامبەر بەداعش شەڕ و تێكۆشانیان بەرێوە برد و خاوەنداریان لەنرخی مرۆڤایەتی گەلانی رۆژهەڵاتی ناوین و دنیایان كرد و لەم رێگەیەدا زۆر قۆربانی گەورەی داوە. ئەمڕۆكەش لەبەرامبەر بە فاشیزمی ئاكەپە و مەهەپە كە بوونەتە دۆژمنی گەلان و مرۆڤایەتی تێكۆشان دەكا و ئەرك و بەرپرسیاریەتی خۆشی جێبەجێ دەكات.
شۆڕشگێڕ و رەنجدەرن توركیا لەدژی داگیركەری بەقۆربانیەكی زۆر، پێشخانێكی مەزنی تێكۆشان و مراسێكی گەورەیان بۆنیادنا. یەكی گوڵانی ١٩٧٦ لەپیرۆزبایی"تاكسیم" لەئەنجامی هێرشی هێزە تاركپەرەستانی دەوڵەتدا ٣٤ شۆڕشگێڕ ژیانیان لەدەستدا. لەكەسایەتی شەهیدانی تاكسیمدای یەكی گۆڵان هەموو شەهیدانی یەك گۆڵان بەبیردێنینەوە. نرخێكی مەزن دەدەین ئەوانە، دەستنیشانشی دەكەین كە خاوەنداری لەتێكۆشانیان دەردەكەوین. شەهیدانی یەكی گۆڵانی تاكسیم لەدامەزراندنی میراس و نرخی ئازادی و دیموكراسیدا خاوەن جێگایەكی تایبەتن.
وەكو بزوتنەوەی ئازادی گەلی كوردستان، هەمیشە خۆمان لەریزی كرێكارانی توركیا و پارچەیەك لەتێكۆشانی دیموكراسی، ئازادی و بەرابەری گەلانی توركیا و رەنجدەران دەبینین. لەپێشدا رزگاری چینی رەنجدەر و هەموو هێزە بن دەستەكانی توركیا بەتێكۆشانێكی یەكگرتوو لەگەڵ هێزە سۆسیالیست و دیموكراتیكخوازانی توركیا و گەلی كورد پێكدێن. بۆ ئەوەش دەبێت هێزە دیموكراتیكخوازەكانی توركیا و تێكۆشانی ئازادی كوردستان زیاتر لەهەر كاتێك تێكۆشانی یەكگرتوو بەرێوە ببەن.
لەیەكی گۆڵاندا دەبێت هەر كەس لەسەر شەقام و كۆڵانەكاندا بێت و لەدژی داگیركەری و كوێلایەتی و خاوەن هەڵوێست بن
فاشیزمی ئاكەپە ـ مەهەپە بەدۆژمنایەتی گەلی كورد دەستی بەجمۆجوڵ و لەدژی گەلی كورد دەستی بەهێرشی داگیركەری و لەناوبردنكردووە. لەكوێدا دەستكەوتێكی كوردان هەبێت، پەلاماری دەدات و دەیەوێت داگیری بكات. لەگەڵ هێرشی داگیركاری لەسەر رۆژئاوا، باشوری كوردستانیش داگیر دەكات. ئامانجی فاشیزمی ئاكەپە ـ مەهەپە قڕكردنی گەلی كوردە. بەو نەرخ و بەهایانەی رەنجدەران و گەلانی توركیا بۆنیادیان ناوە لەدژی گەلی كورد شەڕ دەكات. بۆ ئەوەش دەبێت لەدژی شەڕ و داگیركەری پیسی فاشیزمی ئاكەپە ـ مەهەپە هەركەس لەسەر شەقام و كۆڵانەكاندا بێ و خاوەن هەڵوێست بن. ئەگەر لەتوركیا پرسی كورد چارەسەر نەبێت، هیچ پرسێكی تر مۆممكن نییە چارەسەر ببن. ئێمە لەو باوەڕەداین كە یەكی گۆڵان لەپێشدا رەنجدەران، كرێكاران، گەل، ژن و هەموو چینە بن دەستەكان بڕژنە سەر شەقام و كۆڵانەكان و هەڵوێستی خۆیان نیشان دەدەن و لەدژی هێرشی داگیركەری فاشیزمی ئاكەپە ـ مەهەپە خاوەن هەڵوێست بن. یەكێتی گەلی كورد و تێكۆشانی دیموكراسیخوازی و رەنج توركیا بەهێزتر بكات و فاشیزمی ئاكەپە ـ مەهەپە هەڵوەشێنێت و توركیاش دیموكراتیزە بكات.
فاشیزمی ئاكەپە ـ مەهەپە بەو ئەندازەی كە دۆژمنی كوردانە، بەو ئەندازەش دۆژمنی هەموو كۆمەڵگە، گەل، ژن، رەنجدەر و بندەستانە. سەرچاوەی هەموو كێشەكانی توركیا ئاكەپە ـ مەهەپەیە. بۆ ئەوەش ئەوانەی لەدژی زۆڵمن، ئەوانەی لایەنگەری دۆزی بەرابەری و یەكسانی و ئازادین، دەبێت لەدژی فاشیزمی ئاكەپە ـ مەهەپە لەدەوری یەك كۆببنەوە و لەدژی دۆژمنی هاوبەش، تێكۆشانێكی هاوبەش بەرێوە ببەن. دەبێت بەمسۆگەری ئەم یەكێتیە پێكبێت و ئاكەپە ـ مەهەپەش هەڵوەشێندرێت.
بانگەوازی لەهەموو گەل، ژن، رەنجدەر و كرێكاران دەكەین لەیەكی گۆڵاندا بڕژنە سەر شەقامەكان، یەكێتی خۆتان بەهێز بكەن، لەدژی هێرشی داگیركەری ئاكەپە ـ مەهەپە خاوەن هەڵوێست بن و لەگەڵ كوردان یەكێتی خۆتان بۆنیاد بنێن.
ژ.ت / ح.خ