ئینایمۍ فەسڵوو وەهارینە (ئەخیروو مانگەو چواری و ئەوەڵ مانگەو پەنجی)، دەگا قەرەباڵخەنە و گرمە و قرمەش مۍ، ساحیبوو گەورەتەرین گەلە و گاوگەلینمۍ، بە نزیكی دەگا چوار گەلۍ و دووۍ گاوەلۍ گەورێش چەنەنۍ، دیارا ئی گەلۍ و گاوگەلۍ بە تاقە شوانێوە مەلا ڕاوە، چوون دەرەقەت نمۍ وێش تاق، پەوچی حەر وەختوو گێرتەو شوانەكەیما پەی گەلە و گاوەلەكەیما، حەر پەی یارڎیدایش شەرتەش چەنی كەرمۍ هەكە نانیچش دەیمۍ و گرد ڕوۍ كەسێچش چەنی كیانمۍ، مەخسووس ڕووە سەخت و نالەبارەكاو (گەرما و وا و واران و سەردا و كڕێوە)، هەكە مشۊم ئیللا كەسێش چەنی بۊ تا تاوۊ دەرەقەت و گەلە و گاوگەلەكەی بۍ.

پەوچی ئەچێنە ئیسە من باسوخواس و گاوەلە فرە گەورەكاما مارووە خەیاڵ، پێسە واتما لاو گاوەلی وەهارێنە چوون ڕۊ درێژ بییەن كوچۍ قورس و گرانا، مشۊم یۊ( كەسێ) چەنی شوانەكەی بۊ، مەخسووس ئیسە چوون سات و وەخت و زای (پێدابیەی) بەچە و مانگاوەكان بەفرەیی، فرەو وەخت و بەچەبییەی و زای مانگاوەكا گنۊ وەهارۍ، حەر پێسە واچی خواكردا، چوون ئاوەختە گیواو و ئاڵفی فرەشا دەس گنۊ و بەكەیف و وێشا ملا بەر و لەوەڕیا، تا ساحیبەكێشا ئیسیفادەشا چەنە كەرا.. چوون ئاژەڵەكێ(حەیوانەكێ) موسەخەرۍ و ئامێنێرە پەی ئینسانەكا.

تا ئینسانەكۍ جە هیچیشا كەم نەبۊ جەژیوایشانە چی دنیێۍ فراوانۍ و گەورێنە، هەكە یۊ جە مەرام و دروسكەرڎە و ئانزا كا ئاوەدانكەرڎەیۊ ئی سەرو زەمینینە ئەی چەنی ئاوەدانە بۊوە ئەر خزمەتكارێش نەبا، پەوچی گەلەو گاوگەل یۊن جە خزمەتكارەكاو ئینسانی، خوای پەی موسەخەر ۍ کەرڎینۍ هەكە خزمەتكارۍ با و بەچێشا پەی وینا و سوود و كەڵكیچشا جە شۊتەكەیشا و جە گۊشتەكەیچشا، هەرمان و كار و ڕووانەیچشا پەنە جابەجا كەرا.

بەڵۍ پێسە واتما دوۍ گاوەلێما بێنۍ ئەشیا وەهارێنە مەخسووس یۊ(كەسێوە) لوۍ چەنی شوانەی، پەی یارڎیدایش، ئێمەیچ چوون گاوێما بێنۍ، مشۊم ئێمەیچ سەرەو وێما كەرمۍ، ڕووۍ وەڵتەرهاگادارێشا كەرڎیمێوە هەكە بەیانی سەرەو شمەن بلدۍ چەنی شوانەی پەی یارڎیدایش، ئەڵبەت ئێمەیچ پەی شۊتی و ماسی و كەرۍ و دۊی گاوەما نگا دارێبۍ، گرد جارۍ ئەدا گیانەم من بەرۍ چەنی وێش پەی حەوشەكێما تا یارڎیش دەو، جە دۊشتەو مانگاوەكاما، ئیتر منیچ گورج واچێنۍ خاس ئەدا گیان سەروو چەمام، منیچ وێم فرە حەزكەرێنۍ هەكە یارڎی ئەدێم دەو، چوون دووۍ گؤرەكڵۍ زەریفۍ ساواڵێما بێنۍ یۊ زەرد و یۊ بازبازین،وەروو ئانەیە حەزكەرێنۍ چەنی ئەدێم بوو، گاوەكێش پەی گێروو هەمیچ گۊرەكڵەكۍ، چوون ساواڵێنۍ و سرگۍ و هارو هاجێنۍ بە ئەدا گیانۍ مەگیریا، هەرئاننە گەوڕەكەشانە باریشا بەرۊ، ئیتر مەمردا ڕەما و غارغارانی كەرا سرگێنۍ بە كەسی مەگیریا، مشۊم فرە بەسەرووێیی و بەئەسپایی باریشا (كەریشا) بەرۊ، ئەننا لوۍ بەروو یانەی و بەروو حەوشەكۍ پەیت مەگیریاوە، چوون دنیاشا نەدیێنە، حەزكەرا وربەیاوە بە سەریعی بەیا و بلا، جا ئانەش وەشا كتوپڕێنە سڵەماوە و ئانتەر بەرزێباوە و ملا عاسمانەرە و گناراوە زەمین جا منیچ گرەوێنۍ دەسشاوە تەرسێنۍ حەوشەكێوە وێشا فڕە بدا بەروو حەوشەكۍ و بلا دەسمەنە بەر پشا، ئای چن جار دەسشاوە گرەوانا و هەكە لوێنۍ بەرو حەوشەكێماوە و نێنێوە پەیم، بەسەریعی ئێنۍ و لوێنۍ پاڵمارە نەتاوێنمۍ گێرمێشاوە، ئا بەیانییە هەرنۊعۍ بی یوەیوەی زنیێمارە تا كوچۍ ئەدایەكاشا وینا و كوچۍ شۊت وئەدێچشا وەرا، دماو ئادیشایچ كوچۍ بازاوە پەی ئێمە، بەڵۍ نمونۍ فرە جوان ئرمانۍ هەكە چێرو گواننانەو (گوانا)وئەدێشانە هەیتا هەیتا دەم ماشنێنۍ و تەكانی دێنۍ پەی گواناو ئەدێشا، ئەدایچش بە چەمە زلەكاش و برژانگە درێژەكاش و گۊش لەقناكەیش و نیگێوەش پەی كەرۍ و بە زوانە پان و زبرو قاژقاژەكەیش شانە ئاسا دەسكەرۍ لێستەیۊگۊرەكڵەكەیش، باوەڕ كەرڎی گرد جارۍ بە زارۊڵەیی واچێنمۍ بخوا جوان سەرو قژش مارۊرە ڕێك ئەجێت بە شانە ئاریانەرە(ئارڎینێتەرە) ئەننە زوانش خەت خەت بۍ حەر ئەجێت شانەن.

ئێمەیچ چەنی ئەداگیانێم تێر تەماشەشا كەرێنمۍ تا گۊرەكڵەكۍ تێرشۊت وەرێنۍ و گۊرەمیت كەرێنۍ، ئی گۊرەمیتە هەم پەی گۊرەكڵەكەی خاس بۍ، گاوەكۍ گواننانیش شۊتش ئێناوە وگوانێش نەرمۍ و شلۍ بێنۍ و وڵیلەكێشا كرێنێوە، ئیتر وەخت و دۊشتەیشانە نەبۍ بە زەحمەت و عەزیەت پەی گواناشا( پەی گاوەكێ)، ئاوەختە مرڎی پەیت بەكەیف و وێت دۊشتێت، پی تەشكە ئەدا گیانەم وەخت و دۊشتەیشانە عەزیەتشا نەدۍ.

ئیتر گرد جارۍ من چەنی ئەدێم ئینە هەرمان و كارم بۍ، یارڎیش دێنۍ بەرەو حەوشەكێش پەی گێرێنۍ تا گۊرەكڵەكۍ نەلا بەرۊ، تا بەكەیف و وێشا و چەنی ئەدێشا وربەیاوە و بلاو بەیاو سەرو وار كەرا، تا ئەدایچم چا فرسەتانە بە دەنگە وەشەكەیش (زەرڎی گیان و بازۍ گیان) لاونۊشا گۊرانیێشا پەی واچۊ، تا بە جوانی مرداو بە جوانی شۊتەكەی بدا، ئینە هەم ئانەیچە یاونۊهەكە سەرەمڕە چەنی بێزوانەكایچ مشۊم زیاتەر خاستەرۍ بیمۍ و لاونمێشا، چوون پێسە واتم ژیوای و سروست و گرد چێوەكا بە گاوەكایچۊبەوەشی وەشا ژیوای كریۊ.

بەحەر شكڵۍ و تەشكۍ بی گاوێما دۊشتۍ، بادیە بۊرەما خوانەبڕۊش پەڕەكەرڎە

جاچن وەشا پاڵ و ئەدێتەنە بی، دەسبەرۊ پەی گواناو گاوۍ.

(چوار چەقەڵەو بنە وەزا دوێشا گێری دوێشا خزا)

ئەدات دەسبەرۊ پەی گواناو شۊتیچ تیژتیژۍ بدۊ بادییە بۊرۍ و ئەر ئەوەڵ جاربۊ دەنگ و بادیەكۍ دەنگۍ وەشی تیژ بەركەرۊ، پێسەواتم پاڵ و ئەدێتەنە بی، هەكە وەختۍ گوانەكا فشارۊنەو كێشۊو گنۊ بنەو بادیەكێرە و چایچۊ پرژەو شۊتەكەی وازیۊوە پەی دلۍ چەماو تۊ، تۊیچ بە سەرو قۊڵەكات پسەڕیشا،چوون بە دەسێت گۊرەكڵەكەت گێرتەن و دەسەكەی تەریچت ماری گاوەكێرە، تا ئەدا گیانەت بە گۊرانیە وەشەكاش و لاونایۊ گاوەكۍ بە كەیف و وێش گاوەكۍ دۊشۊ، ئای چ دیمەنۍ (مەنزەرۍ. شكڵ و شێوێ) وەشش بۍ، وەلێم ئەر(خۊئەر) بادیەكۍ جە نیمە ترازیۍ بوو جەشۊتی، ئانە دەنگۍ پان و گڕو قایم تەر دروس كەرۊ،جۊرە دەنگۍ تەرش چۊوە مێ(بادیە و شۊتەكە).

بە حەچ حاڵ ئا مەنزەرەو (گاوەكۍ و گۊرەكڵەكە ودەنگ و بادیەكۍ وگۊرانیۍ و لاوناكەو ئەدێم) ئیسەیچ ئینۍ بێخ و ددانی مەنە (شمەیچ هەرپاسە پێسە من، ئیسە مێوە و گنۊوە خەیاڵتا)

ئەجۊم ئی وەشحالبیەیە جە یاگای تەریچەنە هەن ئانە نیا عەرەبیچ ماچۊ

.(ریحت هلی)

بەڵۍ بەیمێوە سەرو قسەو باس و خواس وڕازو نیازو وێما، مشۊم من ئارۊ بلوو چەنی شوانەی چوون وەڵتەر هاگادارێشا كەرڎینمێوە هەكە ئارۊ من بلوو چەنی شوانەكەی و یارڎیش دەو، بەڵۍ دماو دۊشتەی مانگاوەكاماو گۊرەمیت كەرڎەی گۊرەكڵەكاما، تا من گۊرەكەكێم كەرڎیوە گەوڕو وێشاو، ئەدا گیانەیچم نان وچایی سەحبیش(سەعبیش) پەی حازر كەردا، نان و ماسۍ شیرین و گاوە زەرڎیم وارد بۍ شمە ناوەش، ئەدا گیانەیچم دلۍ تۊشەبەرێنە(تۊشەبەرێوەنە) چن موچۍ نان و خورماوی و چەنی چوار پەنج هێڵۍ گریێش پەی پێتانێوە پەی وێم و شوانەی ڕەفیقیم.

ئانەبۍ من زوو گاوەكۍ وێما بەرڎیم پەی تەپۊڵكەكەی وەرشانە نیشتارە و وەرم گێرتۍ حەتا خەڵك و دەگۍ ورڎە ورڎە و كەم كەمە گاوەكاشا بارا حەتا وەر نەكەوتەن، ئاننەش پەنە نەشی خەڵك و دەگۍ گرد گاوەكاشا ئارڎی و شوانەیچ بەوێش و توتەكاشۊ (كاژەو كەڕاو و بۊرە) بەركەوت، وەرڎەم و گاوەكام گێرتەبۍ تا گرد كەس گاوەكێش ئارڎی و ئیتر خەریك بۍ وەر گنۊ، ئانەبۍ ئێمە گاوگەلەكەما ڕا دا، خوڕیما وەنەو ڕووەو كەشەكا، تا بە كەیف و وێشا لەوەڕیا چی وەهارە تەڕو پاراو و ئاونەنە جا ئاغەی بە ماڵم گیواو شاخێش كەرڎیبێنۍ ئا دەشت و دەرە و ئا ناوبەناوە سەوزو جوان و ئاڵ و واڵ بیەبۍ، دەسما كەرد لەوەڕنای گاوەلەكەی فرە دورۍ كەوتیمۍ جە دەگۍ، گاوگەل كەوتەبۍ لەوەڕیاو وێش، منیچ هانەو ئەودیم و دەگێ(كۊڵیت) كیێوەش چەنە بۍ، شوانەكەی وات ئادەی كاكە بەفرسەقۍ لووە كتریە سیاوۍ بەرەو پەڕش كەرەو بارەشۊ با چایۍ وەش دەم كەرمۍ (بنیەیمۍ سەر)، بەڵۍ كەشەكۊ وەستارە ڕوو بە هانەكەو(كییەكێ) كۊڵیتی پاڵ و دووە تفە زلەكانەو پەشتەو هەسارەكێوە،

كتریە سیاوەم پەڕ كەرڎە، چەنی مەتارەكۍ، ورڎە ورڎەولەقەلەق، سەرە كۊی پەیلاو گاوەلەكەی و شوانەی ڕەفیقیم..بەڵۍ نانە بەچولێما وارد بۍ (شمە ناوەش)، نان و چایی و هێڵۍ گریۍ وماسی شیرین و گاوە چەویڵۍ و بەنانی هەورامییۊ، ئای چن بەلەزەتا پا لاتەمواوە و لابەلایاوە گاوگەل لەوەڕیۊ و تۊیچ ساراتیێوەنە كتریە سیاوە دوكەڵش ڕوۍ ڕا لوۍ بۊ.

بەڵۍ ورڎە ورڎە نزیك و نیمەڕۊی بیۊ، پێسە واتما فەسڵەكەش وەهاراو گیواو دانش پێوەرەو حەرچی مانگاوێما هەنۍ گرد گواننانێشا خەریكا تەقاوە و پەڕێبێنۍ شۊت، وەهارێنە مشۊم مانگاوۍ دۊشییا، چوون شۊتشا زیادش كەرڎەن و ڕۊیچ زیادش كەرڎەن و درێژ بیەن، پەوكای پەی وەخت و سات و نیمەڕۊی مشۊم گاوەلەكە بلۊوە پەچەو نزیك و دەگۍ تا خەڵك و دەگۍ و ساحیبشا، بەیا بێرۍ و شۊتەكەیشا دۊشا، ئانەبۍ ئێمەیچ چەنی شوانەكەی وەخت و سات و وێشەنە گاوەلەكەما بەرڎۊ پەی پەچەی پەی خەرمانەكەی(ساراتیەكە ) و پەشتەو هانەكەی، جا گاوەلەكە حەر ڕوەما كەرد ئا یاگۍ، بەغاردای و مەشەكەرڎەی تالاو هانەكەی نەمرڎی، تێرئاویشا وارڎۊ و ئامێوە سەر پەی پەچەی (خەرمانەكەی/ ساراتیەكە)، وێشا پێسە عادەت و گرد ڕوێشا، وتێرە و دەسشا كەرد ئیسراحەت و كاوێژ كەرڎەی، تا دەگایچۊ(دەگاوە) ورڎە ورڎە ژەنی و كناچۍ بە وێشاوتفاقشاوە و تۊشەبەرەوپەشتێشاو كۊڵەوانەو چەتفەو كڵاوە و كڵاشۍ و جلۍ جوانۍ و شۊخ و شەنگشاوە كەوتێنۍ ڕا و ئامۍ پەی دلۍ گاوەلەكەی و دماو بێقەزایی و خێرئاماو نەمانیایما، دماو نیای سەرو چایۍ وەشی پەیما دماو یاپراخای گەڵامێوی پەڕ كەرەی، ور ئێستۍ دەسشا كەرد شۊت دۊشتەی حەر كەس گاوەو وێش دۊشتەش حەرچیشا پەنەبۍ جە مەتارۍ و دەبۍ و هەڵیزە و بادیۍ گردشا پەڕ كەرڎی شۊت و بە وەشی و شادی و دڵوەشی و بە یاران یاران و قسۍ وەشۍ بەرەو دەگا كەوتێوە ڕا، ئێمەیچ تا دێرۍ دماو نیمەڕۊی و دماو ئیسراحەتی كوچۍ وتەی و وەنەوزێما، دماو ئیسراحەت كەرڎەی گاوەلەكەیما، هۊر ئیستیمۍ گاوەلەكەما ڕا داو بەردما كەش و كۊ و دەشت و دەریرە، تا وێرەگا بە جوانی و بە هاگاداری گاوەلەكەما لەوەڕنا و دماتەر وەڵۍ ڕۊجیار پڕاینە و ڕۊجیار نیشتەینە ورڎە ورڎە گاوگەلەكەما كەرڎۊ دەگارە.

جا من كوچۍ زرنگ بێنۍ، هاگام چەنەبۍ وەڵۍ ئانەینە یاومێوە دەگا زارۊڵۍ فرۍ نیشتێبێنێرە وێشا مەڵاس دابۍ، تا گاوەل بێوە و كوچۍ مووۍ جە گاوا كەراوە(كەناوە) كەراش بە تۊپەی مووینەی گولانۍ پەی گەمەیشا و پەی تۊپقاڕیشا بەكارش ئارێنۍ، ئیتر عادەت و زارۊڵەی بەدەس كلك و گاوا گێرێنۍ بەعزۍ عەزیەتشا دێنۍ پەی ئادیشا وەش بۍ لەزەتش چەنە بەرێنۍ، بەعزۍ تەریچ ئا زەمانە هەكە من هاگادار بوو سەرو كڵۊك و گاوە چەق و لەڕاوە ماسایێش چەنەبۍ ئەر فشارێت كرمۍ درێژە ئەننەو گلكە پوچۍ زارڵێوە زەرڎەی پێچ پێچە، بەر ئارێنۍ جە گاوەكا، ئا زارۊڵە نەگبەتۍ هارو هاجۍ ئانەیچ كەرێنۍ چەنی ئا گاوە داماگا، چوون گاوەلەكە فرە بۍ و گەورەبۍ ئێمە دەرەقەتشا نێنمۍ، بەعزۍ تەریچ گەنۍ زلیێشا پۊوە كەنێنێوە بەین ڕاناشانە

پی جۊرە من ئارۊم هەرجۊر بی تەمامنا، چەنی كاكەی شوانەی ڕۊۍ وەشما بەرد سەر، خوا ئاننەتەر وەشی شادی و بەرەكەت مجۊو وزۊ ملۊگاوگەلە كەیمارەو دەگێمارە.

س.ز

‌‌‌‌