جە هۆرۋچنایەکانو تورکیایەنە، کێ و کام لایەن سەرکەوتە و بنکەوتە بۍ؟ ئایا هەدەپە دۊڕیا و ئاکەپە سەرکەوت؟ پڕۆسەکە جە بانگەشەوە تا دەنگدای تا چنڎە دیمۆکراسیانە و هامسەنگیانە بۍ و ئایا ساختەکاریش چنە کریا؟ (١)
جە ٢٠٢٣/٠٥/١٤یەنە، جە تورکیا و سەرنیشتو کوردستانی هۆرۋچنیایەکۍ سەرۆکایەتیی کۆماری و پارلەمانی ئەنجامۍ دریۍ و نزیکەو سەڎەنە ٨٩و دەنگدەرکان بەشداریشان جە پڕۆسەکەنە کەرد. جە دمای ئەنجامدای هۆرۋچنیایەکان و ئاشکرابییەی ئەنجامە سەرەتاییۍ و نافەرمیەکان، ئیتر قسۍ و باسۍ فرۍ سەبارەت کەس و لایەنی سەرکەوتە و دۆڕیاکان مکریانۍ. بەڵام ئایا ڕاستی هۆرۋچنایەکان و ئەنجامەکان چەنینەن و لایەنە سەرکەوتە و بنکەوتەکۍ پڕۆسەکەی کامێنۍ؟ ئایا هەدەپە و لایەنەکۍ تەرۍ دۆڕیۍ و ئاکەپە و ئەردۆغان سەرکەوتۍ؟ یان پێچەۋانەکەش ڕاستەن؟ فرە بەئاسانی بە ئەۋەگێڵای پەی ئەنجامەکانو ئیسەی و ۋیەردەو هۆرۋچنیایەکانو تورکیا و سەرنیشتو کوردستانی و بەرئاوردکەیشان بە یەکتری، بە سانایی وەڵامەکەمان دەست بگنۆنە و کەس و لایەنە سەرکەوتە و بنکەوتەکێمان پەی ئاشکرۍ ببانۍ و ڕاستینەو بانگەشەکاچ بەربگنۆنە.
ئایا پڕۆسەکە دیمۆکراسیانە و هامسەنگیانە بۍ؟
سەرەتا وەڵۍ ئانەی بەراۋردکارییەکەی ئەنجام بڎێمێنە، با بزانمۍ جە ٢٠٢٣/٠٥/١٤یەنە پڕۆسێسێۋی دیمۆکراسیانە و هامسەنگانە ئەنجام دریا یان نا؟ بێگومان بە تەماشاکەردەی کۊو پڕۆسەکەی وەڵامەکە نەخێرەن. چونکە پەی نمونەی:
١- بانگەشەو هۆرۋچنیایەکان جە کات و ساتێوەنە ئەنجام دریا کە ڕژێمە دەسەڵاتدارەکەو ئاکەپە/ مەهەپەی، سەرجەم هازی و دەرفەتەکۍ دەوڵەتی و حکومەتیشان خزمەتەنە بێنۍ.
٢- ڕژێمی دەسەڵاتدار سەڎان کاناڵی (ۋینیۍ، نویسیۍ، وانیۍ، ئەژنەویایۍ) شەوانە ڕۊ دهۆڵش پەی کۋێنۍ و بانگەشەی هەمەجۆرش پەی مکەرێنۍ.
٣- ڕژێمی دەسەڵاتدار ملیاران دۆلارۍ ۋەردەستەنەبۍ و ۋستەبێش کار پەی ئەسای دەنگا و لارەڕابەردەی پڕۆسکەی.
٤- ڕژێمی دەسەڵاتدار، بە ماۋێۋی کەم وەڵۍ هۆرۋچنایەکان، سەڎان پەیجۍ و سایتێش ئەسانۍ و شەۋانە ڕۊ جە ڕاشانەوە هەۋاڵۍ ژەهراۋیۍ دژە بە کوردی و جمیەرە ئازادیۋازەکەیش مجێنۍ.
٥- ئازادی جە سەرجەم بوارەکانە ۋەرتەسک تەر کریاۋە و سەڎان چالاکۋانۍ، ڕۆچنامەۋانۍ، پارێزەرۍ، سیاسەتمەدارۍ و وڵاتپارێزۍ کوردۍ دەستگیرۍ و ڕەۋانۍ زیندانی کریۍ.
٦- هەدەپە و چەپی سەوز کە جە پڕۆسەکەنە نمایەندۍ کوردی و لایەنە ئازادیۋازەکانو تورکیای مکەرێنۍ، جە سەروەختو بانگەشەی و دەنگدایەنە چنڎین جۆرۍ ئاستەنگیێشان پەی دروستۍ کریۍ.
٧- هەدەپە و چەپی سەوز، بە بودجە و دەرفەتی دارایی و تەکنیکی و لۆجستیکی هەرفرە کەم و بەبۍ بییەی هیچ دەستگا و ئەرەمەرزیێۋی میدیایی بەشدارۍ پڕۆسەکەی بیۍ.
٨- بەهۆکارو ئەرەۋستەی، هەدەپە بە شناسنامە و نامزەدەکانو وێشەۋە بەشداری پڕۆسەکەیش نەکەرد و ئانەیچە فەزاو تەرسۍ و نیگەرانی و نائارامیش خوڵقنا و بی بەهۆکاریچ تا دەنگدەر کەمتەرین ئاشنایەتیش چەنی نامەزەدەکانو چەپی سەوزی ببۆنە.
٩- گرنگ تەر جەگردی، جە ٢٠١٥ تا هۆرۋچنایەکانو ٢٠٢٣ی، نزیک بە ٢٠ هەزار ئەندامۍ، پارلەمانتارۍ، ڕاۋەبەرۍ و هامسەرۆکۍ، هەوادارۍ و هامشارەدارۍ هەدەپەی دەستگیرۍ و زیندانیۍ کریێنۍ.. پارێزبەندی جە چنڎین پارلەمانتاران ئەسنیاوە و نزیک بە ٩٠ شارەداریۍ دەستگێری سەرشارە و قەیومشان پەی نریانەرە، کە ڕاستە ڕاست کاریگەری نێگەتیڤش سەرو دەرەنجامەکان نیارە.
١٠- جە هۆرۋچنیایەکانە بەفراۋانی ساختەکاری هەمەجۆر کریان کە بە بەڵگە سەلەمیان.
١١- بە پاو سەرچەمە باوەڕپنەکریایەکان جە هۆرۋچنیایەکانە، نزیک بە ٢ ملیۆنۍ و ٥٠٠ هەزار دەنگۍ هەدەپە (چەپی سەوز)ی یان پوچەڵۍ کریێنێوە، یان سۊچنیۍ یاخۊد دریێنۍ بە ئاکەپەی و مەهەپەی.
درێژەش هەن......
هەندرێن هەورامی
