هامسەرۊکایەتی دەسەو ڕاوەبەریی کەجەکەی، بە بۊنەو ٨وو ئاداری ڕۊو جیهانیی ژەنە ڕەنجڎەرا ئەرەیاوناێش وەڵا کەرڎۊ.

ئینە ئەرەیاوناکەن:

"٨وو ئاداری ڕۊو جیهانیی ژەنە ڕەنجڎەرا، کە نموونەو پەشتیوانی و مدرامانوو ژەنان، دژوو گرڎ ئەرەگیریۍ و پیاسالاریۍ، جە گرڎوو ژەنا مەبارەک بۊ. سڵام جە کۊشیای ژەنا کەرمۍ جە مەراموو ئازاڎکەرڎەی ئینسانیەتی و ژیوگەینە. هۊمێدوو سەرکەوتەیسا پەی موازمۍ. ڕوۍ چینەنە بڕواو وێما نیشانە مدەیمۍ، کە ژەنی کورڎساننە، وەرکەوتی دلێڕاسین و جیهاننە بە هەستوو پەشتیوانی و مدرامانیوە، گوڕ بە کۊشیای ئازاڎی مڎا و ئێمە زیادتەر جە ئازاڎیوە نزیکۍ کەراوە.

ئا بەهۍ کە جە تاریخنە تا ئیساتۍ خولقیێنۍ، ئەنجاموو مدرامانی، پەشتیوانی و قوربانیدایۍ گەورەین. ئانە کە  ٨وو ئاداریش خولقنا و ماناش دا پەنە، مدرامان و کۊشیای ژەنێن. ژەنی تاریخنە سەرەمڕ  دژوو سیستمی بە باڵادەسیی پیای وێش گێرتەن، داراو هەڵوێسی بیێنە. ئانە هومێد بە ئینسانیەتی بەخشۊ و ژیوای درێژە پەنە مڎۊ، ئا مدرامانە تاریخییەو ژەنان. هەڵوێسوو ژەنۍ کە وەراوەروو گرڎ نۊعە ئەرەگیرکاریۍ مرڎۊوە و ئازاڎی پەی ئینسانیەتی دەسنیشان کەرۊ، مۊرەو وێش مڎۊ وەنەو تەماموو تاریخی.

دماو ئانەی ویروو پیاسالاری دماو ڕەنج و قوربانیدای، جەڕاو خەڵەتنای و پیلانەو باڵادەسییش سەروو ژنارە وەش کەرد، پەیوەنڎیی ئەرەگیرکاری ئاما دلۍ تاریخوو ئینسانیەتیوە. ئینسان ئا ڕاسییە بە نۊعێوە بەرجەسە تاریخەنە وینۊ. جە بنەڕەتنە تاریخیی زوانی"زارەکی" و نویسیاو قۊناغوو باڵادەسبییەو پیای، باسوو ئانەیە کەرۊ، کە چەنی ژەنی وزیێنە چێروو باڵادەسیی ئاڎیشاوە، سیستموو ئەرەگیری چەنی مەرزیانرە. بە ورسەنگنای تاریخی جبەروو ویروو باڵادەسوو پیای، ئا ڕاسییە متاویۊ وینیۊ. مامەڵەی باڵادەسانە کە سەروو ژنارە سەپنیۊ، هەمان وەختنە ئەرەگیری و دەسەڵاتداری سەروو ژیوای و گلێرگەیش چەنە کەوتەنۊ. ئەرەگیری و باڵادەسی سەروو ژنێوە ئەنجامێوە چانەش شۊنەو وێشرە ئارڎەن.  کە مامەڵەو ئەرەگیری و باڵادەسی سەروو ژەنێوە زیاڎش کەرد، پەیوەنڎییە ئەرەگیرکارییەکۍ، باڵادەسی و کۊیلایەتی دلۍ گلێرگەیچنە قووڵۍ باوە. ئانەیچ ڕاسیێوە تەرا کە تاریخی نیشانەو ئێمە دان.

ڕاسیۍ تەری تاریخی، کە تاریخوو ئینسانیەتی نیشانەو ئێمەش دان ئانەن، کە چەنی دەسپەنەکەرڎەی ئەرەگیری و باڵادەسیی کۊشیای و مدرامانیچ دەسش پەنە کەرد و تا ئی سەرڎەمە درێژەش هەن. ژەنی سەرباروو ئانەی کە چین، ڕەگەز و نەتەوەی یووەمە بۍ، کە باڵادەسی و ئەرەگیرییش سەرەرە سەپیا ، هەمان وەختنە چین، ڕەگەز و نەتەوەی یووەمەیچنە کە هەڵوێسوو مدرامانیچش  نیشانە دا. مدرامانوو ژەنۍ وەراوەروو باڵادەسی و ئەرەگیریوە، بییەن بابەتوو چیرۊکۍ، گۊرانیۍ، میتۊلۊژی و هونەری. سەرباروو هەوڵەکاو سیستمی بە باڵادەسی پیای پەی شارتەیۊ و ورگێڵنایۊش مۊرەو وێش دێنە تاریخی. ئا مدرامانەو ژەنۍ کە ئازاڎیی ژیوگەی و گلێرگەی بەر وزۊ، بییەن بەسەرچەمەو مدرامانوو گرڎیما. چی سەرڎەمەیچنە وەڵێوەبییەی ژەنۍ پەی ئازاڎیی ژیوای و پارێزنای گلێرگەی دژوو ئەرەگیری و باڵادەسی، ئا ڕاسییە تاریخییە سەلەمنۊ.

سیستموو مۊدێرنیتەو کاپیتاڵیزمی ئا سیستمنە، کە فرەتەرترین هجوومۍ کەرۊ سەروو کۊمەڵایەتیبییەیرە و دەستملەرەگێرتەی قووڵ کەرۊوە. ئینە تنڎتەرین شێوەو زاڵببییەی سیستموو پیایان. سیستموو کاپیتاڵیزمی بۊنەو کارەکتەری دوژمنکارانەو وێشۊ گلێرگەنە، هجووم کەرۊ سەروو ژەنۍ و سروشتوو ژەنۍ. وەروو ئانەی ژەنی هێماو ژیوای، دابەشکاری و کۊمەڵایەتیبییەینە، سیستموو پیاسالاری بە شێوێوە فرەلایەن هجووم کەرۊ سەروو ئا هەستا، وەروو ئانەی بەتەمامەتی کۊمەڵایەتیبییەی دلێنە بەرۊ. مۊدێرنیتەو کاپیتاڵیزمی بە کولتووروو هەژموونوو پیای، ستەمی، دەسملەرەگێرتەی، کۊکوشی و بانگەشەی درۊینەو ئازاڎی، کە سەروو سروشتوو ژەنێرە سەپنۊش، هەوڵۍ مڎۊ دوژمنایەتیی وێش وەراوەروو ژەنا شارۊوە. ئی دۊخە کە دژایەتیێوە گەورەن، پیلانگێڵی، فێڵبازی و ورخەڵەتنای عەقڵوو پیای باڵادەسی وزۊ وەرەچەما. مۊدێرنیتەو کاپیتاڵیزمی نەک ئازاڎیوازی بەڵکوم ستەمکار و بەرهەمئاوەروو کۊیلایەتین. ٨وو مارسی ئی ڕاسییەو مۊدێرنیتەو کاپیتاڵیزمی بە نۊعێوە فرە بەقووەت نیشانە دریان. هەشتوو مارسی بەرش وست، کە شکسوو سیستموو عەقڵوو باڵادەسوو پیای، بۊ بایسوو دلێنەشییەی سیستموو کاپیتاڵیزمی. چی وەختنە تاکە ڕا پەی خەباتکەرڎەی پەی ڕزگاریی ئینسانیەتی و کۊمەڵایەتیکەرڎەی و ژیوای ئانەن، کە ژەنی پی هۊشیاریوە و سەروو ئی خەتێوە مدرامانشا زیاڎتەر کەرا و سیستەموو کاپیتاڵیزمی، کە گوزارشت جە قورستەرین سیسەموو هەژموونوو پیای کەرۊ، بە مدرامانشا ڕەتش کەراوە. ڕابەر ئاپۊ گرڎوو ڕێبازەکاو مۊدێرنیتەی و نەریتییەکاش ڕەتۍ کەرڎێوە، هەوڵش دا جە سروشتوو ژەنا یاۊنە و بە شێوێوە دروس چەنیشا ژیوۊ. ئی ڕێبازەو "ڕابەر ئاپۊ"ی و هەوڵەکێش، ئازاڎیی ژەنۍ قووڵتەر کەرڎۊ. "ڕابەر ئاپۊ" لاشۊ چانە بۍ، کە تەنیا بە ئازاڎیی ژەنۍ تاوۊ گلێرگە ئازاد بۊ و ژیوای متاوۊ ماناڎار بۊ. پەوکای فرە هەوڵێش دۍ ژەنی ئیراڎەشا بۊ و بە قووەو وێشا یاوانە. "ڕێبەر ئاپۊ" هەرمانەکاو وێش و ئا شۊڕشە کە ڕابەرایەتییش کەرۊ پێسە شۊڕشوو ژەنا پێناسە کەرد، پارادایموو وێچش وست سەروو ئازاڎیی ژەنۍ و پی جۊرە ڕوانگەو وێش پەی ژەنا نیشانە دا. ئی ڕێبازەو "ڕابەر ئاپۊ"ی کارەکتەروو شۊڕشوو کوردستانییش دیاری کەرد، پاسەش کەرد، شۊڕشوو کوردسانی سەروو خەتەو ئازاڎیی ژناوە وەڵۍ گنۊ. "ڕابەر ئاپۊ" پارادایموو ئازاڎیی ژەنێش نەک تەنیا پەی ژەناو کوردی، بەڵکوم پەی گرڎوو ژەنا خوڵقنا. بۊنەو ئینەیچۊ ژەنی جە گرڎوو بەشەکاو دنیێنە ملا سەروو ویرۊکەو "ڕابەر ئاپۊ"ی و چالاکانە پەی ئازاڎیی جەستەیی ڕێبەرایەتی کۊشیا و مڵکداری جە "ڕابەر ئاپۊ"ی کەرا. "ڕابەر ئاپۊ" وەروو ئانەی حەر نۊعە ڕێبازێوە  و ژیوای چێروو دەسەڵاتوو پیاینە ڕەت کەرۊوە، بە پەشتبەستەی بە ئازاڎیی ژەنۍ و خەبات پەی ئینەی، شۊنەو ژیوایۍ تازەیرە گێڵان، پەوکای هێزەکاو مۊدێرنیتەو کاپیتاڵیزمی ڕابەرایەتییشاکەرڎەن ئامانج. پەوکای فرە ماناڎارا ژەنی وەڵێوە با جە موڵکداریکەرڎەینە جە "ڕابەر ئاپۊ"ی. ئا ژەنۍ کە ئازاڎیی وێشا جە ئازاڎیی "ڕابەر ئاپۊ"ینە ویناوە، موڵکدارییش چەنە کەرا، بە پەیلوای ئێمە هەوڵەکێشا فرە بەنرخێنۍ و موبارەکباییشا وەنە کەرمۍ.

سەروو بنەماو ئی خەتۍ کە "ڕابەر ئاپۊ"ی نیێنەرە، جمیەرەکەما سەروو خەتەوئازاڎیی ژەنێوە خەبات کەرۊ، باوەڕما پاسەن کە ژیواێوە ئازاد و پەڕ مانا، لە ڕاو ئازاڎیی ژەنێوە مۍ دی. ئا ژنۍ کە چی قۊناغەنە پەرەشا بە هۊشیاری و ئیراڎە و ڕێکوستەی وێشا دان، یاوێنۍ  ئاستوو وەڵێوەبییەی خەباتی پەی ئازاڎیی ئینسانیەتی. نموونەی فرە وەريچەموو ئینەی وەڵێوەبییەی ژەنان جە خەباتی دیموکراسی و یەکسانی و ئازاڎیینە جە وەرکەوتوو کوردسانی و ئێراننە. ئیسە حەرشۊنێنە گلێرگە دەوروو ژەنێنە کۊ بۊوە، ئازاڎیی وێشا جە ئازاڎیی ژەنێنە ویناوە. ژەنی بە وەڵێگێرۍ خەباتی کۊمەڵایەتینۍ چی سەرڎەمنە، کە ئێمەشا فرە نزیکۍ ئازاڎی وستێنۍ. ئێمە پەنەما پاسەن ئا ژەنۍ ئیراڎەشا هەن، وێشا ڕێک وزا و خەباتشا زیاد کەرا، ژیوای ڕزگار کەرا و سیستەموو ستەمکاری دلێنە بەرا. چی سەرڎەمنە کە مۊدێرنیتەو کاپیتاڵیزمی، کە تندتەرین شێوەو سیستەموو پیاسالاریین، گلێرگە و سرووشتش وستێنی حاڵەتێوە، کە ژیوایش سەخت کەرڎەن، ئامانجۍ چینە پەی دماتەری نییا و بییەن بە ئامانجوو ئارۊی.

پێسە مزانیۊ جە ٦وو شوباتوو ٢٠٢٣ێنە،  کوردساننە بوومەلەرزێوە گەورە کەوت. دەوڵەتوو تورکی و دەسەڵاتوو ئاکەپە – مەهەپەی فاشیستی خەڵکش دلی مەرگینە جیا ئاست. وەراوەروو ئینەینە، بە وەڵێوەبییەی ژەنا پەشتگیری و هامکاریی کۊمەڵایەتیی ژەنا، پەیشتگیری و هامکاریۍ کۊمەڵایەتیی فرە ماناڎار بۍ. ئی پەشتگیرییە نیشانەش دا، کە ژەنی و خەڵک چێوی فرە خاسشا پەنە کریۊ، دارو ئا هێزەینۍ کە متاوۊ ژیوای ئازاڎ بنیاد بنیا و وێشا بەرا ڕاوە.

فرە ماناڎارا کە جە ٨وو مارسینە ژەنی، پەشتگیری جە هەرێمەکاو بوومەلەرزەی کەرا، وەڵێوە با پەی پەشتگیریی گلێرگەی. ئینجا موینیۊ کە جە گرڎ وەختێوە زیادتەر وەراوەروو سیستموو سەرڎەسەو پیای و بە گرڎ نۊعەۍ، ئینی کۊشیاینە، ئێمە ئینەی بەرز وینمۍ. ئێمە جارێوە تەر  ٨وو مارسی ڕۊو جیهانیی ژەنا جە گرڎوو ژەنا پیرۊز کەرمۍ، پی بۊنەوە، سڵامما بۊ کۊشیای و مدرامانوو ژەنا بە دروشموو 'ژەنی ژیوای ئازاڎی' کیانمۍ، کە پەی ئازاڎی هەنگامۍ منیۊ."

س.ز