فەرماندەو قەرارگەو ناوەندی پارێزنای گەلی (نەپەگە) موراڎ قەرەیلان ئەرەیاۋناش، کە سەرنیشتوو کورڎەسانینە گەریلا پەرە بە جوڵێوە ستراتیجیتەری مڎۆ و ئانەی بە بنەما گێرۆنە کە بە رێبازۍ پرۆفیشناڵتەر بیاوۆ ئەنجام.
فەرماندەو قەرارگەو ناوەندی پارێزنای گەلی (نەپەگە) موراڎ قەرەیلان ئەرەیاۋناش، کە دۆڵەتو تورکی ٣-٤ ساڵێن بانگەشە مکەرۆ کە گەریلا جە سەرنیشتەنە نەمەنەن و دمایش پنە ئامان، بەڵام ئەگەر نەمەنەن پەی چێشی تا ئیساتێچ ئۆپراسیۆنەکۍ بەردەوامێنۍ؟ قەرەیلان باسش چانەی کەرڎ، کە ئاژەکە جە سەرنیشتوو کورڎەسانینە پا جۆرە نییا کە دۆڵەتو تورکی باسش مکەرۆ و واتش، "ئێمە هێزو ۋێما جە یاگۍ و کاتی گونجیانە بەکار مارمۍ. ئێمە پەرە بە ستراتیجێوە مڎەیمۍ؛ شارەزابیەی زیاتەر، قووڵبیەیۆ جە رێبازەکا دلێنەبەردەی گرڎو ڕاوجا تەکنیکی و فیزیکییەکا. جیای رێبازە ناپڕۆفیشناڵ، ئاسایی و کلاسیکیەکا، بەڵکم بە ئەنجامۍ پشوودرێژانەتەر، ستراتیجیکتەر و رێبازی پڕۆفیشناڵتەر. بابەتو کاتی و شۆنەمای راس و دروس گرنگا. ئێمە پېسە بنەمێوە سەرش مردمۍ. چی سەردەمەنە ئێمە بەین بەین پنەدای بڕۍ پەیامۍ بە پەنەواز موینمۍ و ئانەیچ پەی ئێمە فرە راستتەرا. هەم جە روو سیاسی هەم جە روو سەروازیۆ پەی هامسەنگی قۆناغەکەی، مامەڵێوە پا جۆرە فرە خاستەرا.
بەشی دماینو چەمپنەکۆتەکەو فەرماندەو قەرارگەو ناوەندی پارێزنای گەلی (نەپەگە)ی موراڎ قەرەیلانی چنی رۆنامەو یەنی ئۆزگور پۆیتیکای پی جۆرەنە:
ئەرەیاۋییا کە دژو تاکتیکو شمە پەی جەنگو تیمی گێڵیاری و مەڕەکا، سوپاو تورکی جە دووری مەڕەکانە بنەشا وستێنە و مێڎانەکەشا تۆقە دان؛ پا جۆرەیچە هێڵۆو زارگەلی گیریا و نیازشا بۍ کە عیلاقەو بەینو مېڎانەکا پڕچیۆنە. ئایا متاودۍ ئانەی بڕۍ ڕۆشن بکەردێوە؟
فەرماندەیی گرڎیی تورکی یاخود شالیارو جەنگی سەبارەت پا تاکتیکەی گێراشەنە وەر تەنگنشا پنە هۆرچنیان. ئینسان متاوۆ جە ڕوانگەو کردەوەکاشاوە بیاوۍ پا ئەنجامیە. سوپاو تورکی سەرەڕاو ئانەی جە مېڎانوو زاپینە ماوەو یەرۍ ساڵان گرڎ جۆرە رێباز و تەکنەلۆجیێوە بەکارمارۆ، نمەتاوۆ مەڕەکا دلێنەبەرۆ. هەڵای چا مەڕانە مڎرامان بەردەواما. چا جە ئاکامو هرووژمەکا جوابدایۆ گەریلاینە سوپاو تورکی بەردەوام زەرەری گیانیش وەرگنۆ. گەریلایچ بە کەمتەرین زەرەری گیانیوە درێژە پی جەنگیە مڎۆ، رەنگە ئی زەرەرە گیانیۍ جە تاریخو جەنگینە کەمتەرین زەرەرۍ گیانیۍ با. بێگومان ئی ئاژەیچە جەنەڕاڵەکا ئا سوپۍ فرە تەرسنۆنە.
فەرماندەو جەنگو ئیساتۍ جە ڕاو ئا ئەنجاماوە کە بەدەسش ئارڎێنۍ، چا مېڎانانە کە ئێساڵ ئەرەگیرێشا کەردێنۍ، جە دژو مەڕەکا تاکتیکی جیاواز بەکارمارانە. جە یاگێنە واتەبێش، "من هەر پاسە بە ئاسانی هێزەکا خەسار نمەڎەو؛ بە ئاسانی مەبەزیا. کەواتە من جە دوورۆ مېڎانەکا ئەرەگیر مکەرو، دەسۍ لۆجستی و هامکاری گەریلاکا جە مەڕەکانە بڕوو. پی جۆرە بە بێ ئانەی زەرەری گیانی بڎەو، بە تەوقێوە درێژخایەن مېیاوو ئەنجام". ئینە هامشێوەو ئا تەوقانە( گەمارۆ)یانە کە جە تاریخەنە دژو ئا هێزا کە جە قەڵاکانە بێنۍ ئەنجام دریۍ. ئانە تاکتیکێوە پا جۆرەنە کە بە شێوەی ماوەدرێژ تەوقەشا مڎا، چەمەڕا مکەرا گرڎ چێوشا چنە بڕیۆ و مێڎانەکەی جیا بازا ، واتە پا جۆرە ئا تاکتیکیە ڕاوەبەر مکەرۆ.
دژوو مەڕەکا گرڎ جۆرە رێبازێوە بەکارمارا
جە هەمان کاتەنە جە مەڕەکانە کە ماوەو ٣ ساڵان جەنگ مکەرا، بە سیستەمو جەنگی نزیکی هەوڵ مڎا دلێشانە بەرا. هەم تاکتیکە قەڎیمیەکەیشا بەکارمارا، هەمیچ پەی ئا مێڎانا کە تازە ئەرەگیرۍ کریێنۍ، تاکتیکی تازە بەکارمارا. ئیساتۍ مەتینانە جە کەشو ۋەهاری تاکتیکو تەوقدای جە دوورۆ ڕاوەبەر مکریۆ. جە ۋەرا ۋەرو ئا مەڕانە کە وەڵتەر گەرەکش بۍ بەدەسشا بارۆ، سەرەڕاو میقدارۍ گازی کیمیاویی زیاتەری و چەکی قورسی، بە درۆن تەقەمەنی وزۆ دەروازەو مەڕەکا و جە ڕاو توتەکایچۆ گەرەکشا دلۍ مەڕەکا وشکنۆ و ئی جۆرە چێوۍ.. واتە گرڎو رێبازەکا کە زەینو ئینسانیرە مەیا، بەکار مارۆ.بە پەنەوازما نەزانا کە ئانیشا گرڎ جە ئەرەیاۋناکاوە وەڵا بکەرمێوە، بەڵام ئینۍ گرڎ جە ئیساتێنە جە ئەیالەتو گەشمەرڎە دەلیلینە جە ۋەرنیشتو زاپی ئەنجام مڎریا. ئا شۆنە تازێچە کە گەرەکشانە ئەرەگیرشا بکەرا، بە دووری زیاتەر جە کیلۆمەترێوە جە نزیکو مەڕەکا جەنگینە مردا و بە چەکی قورس و ئاسمانی هرووژم مکەرا و گەرەکشانە پی جۆرە لۆجستیە دمایش پنە بۍ.
ئا تاکتیکەی بەکارش مارا جە دووۍ یەرۍ ساڵێنە نمەیاوا ئەنجام
ئیساتۍ شالیارو وەرگریی تورکی یاشار گولەر هەم تاکتیکێوە بەکارمارۆ کە جە دووۍ یەرۍ ساڵێنە هیچ ئەنجامێوەش پەی ئاڎیشا نمەبۆ و هەمیچ ماچۆ، 'ئێمە جە مانگەو کەڵەهەرزینە قوفڵەکەی وزمێرە '. ئانە بە ئاشکرا هۆرخەڵەتنای رای گرڎینیا. هیچ چێوۍ پا جۆرە نییا کە جە مانگەو کەڵەهەرزینە بیاوا ئەنجام. جە پرسو تاکتیکینە تووشو تەنگەتاوی و بێچارەیی بیێنۍ، ئانە ئاشکران. یاۋێنۍ بنبەس و چەقشا بەستەن.
گروپە گێڵیارەکێچشا نمەتاوا سەرۍ گنا
تاکتیکێوە یاشار گولەری هەن کە فرەو وەختی بە تاریفکەردەی باسش مکەرۆ. ئانەی پنەش ماچا "ئۆپراسیۆنی چەمەڕا نەکریا و هەمیشەیی" کە جە ئەساسەنە تاقمی ٢٠-٣٠ کەسیێنۍ و بە شێوۍ پەنهان ملا مېڎانەکا و دماتەر کیشیاوە. تەمامو ئێساڵینە ئانەی تازە بۍ ئانە بۍ. تاکتیکەکۍ تەریشا بێ ئاکامۍ بێنۍ. ئا تاکتیکە تازەو گروپە گێڵیارەکا جە هەرێمەکاو پارېزنای مەدیاینە نمەتاوۆ بیاوۆ ئەنجام. رەنگە جە شۆنۍ ۋەرفراوانی پېسە سەرنیشتینە جە بڕۍ شۆنێنە ئەنجام گێرۆ، بەڵام جە شۆنێوە پېسە بادینانینە کە جەنگ چنەشەنە فرەن، نمەتاوا بیاوا ئەنجام. ۋێش جە ۋێشەنە هێزەکێشا جە ئاستێوەنە گورزەشا ۋنە دریا، بەڵام بە قەناعەتو من کریۍ زیاتەر گورزەشا ۋنە بڎریۆ. جارێوە گەرەکشابۍ بلا گارە. بە دووری چن سەڎ مەترێوە جە گارەی کۆتۍ دامیۆ. گورزەی قورسەشا ۋنەشنیا و گێڵێوە. جە یاگۍ پېسە بنارو کەشو وەهارینە و جە بڕۍ شۆنۍ تەرێنە چن جارۍ تەر گورزەشا ۋنە شنیا. پېسە واتم؛ ئا تاکتیکە تازەن، بەڵام ئینەیچ ئیسفاڎەش نمەبۆ پەیشا. ئانە جۆرێن کە جاران سەرنیشتەنە بەکار ئۍ.
بە پوختی هێڵۆو سەرگەلێ، واتە چا هێڵێنە بە گرڎی بە بەشداربیەیۍ چالاکانەو پەدەکەی ڕا وەشە مکەرا، ئینۍ گرڎ ۋەرو ئانەینە. ئینۍ ئا چالاکیانۍ کە جە چوارچێوەو تاکتیکێوە تەوقدای مەڕەکا جەنگینە ئەنجام مڎریا.
بە پاو ناوەندو یەژاستاری؛ بە بەشداربیەی پەدەکەی و عێراقی دلۍ هرووژمە ئەرەگیریەکانە بە وستەیرەو هێڵۆو گۆشینی، ئەرەگیری تەمامو لۆلانی و پانەیچ پڕچنای هێڵۆو ما بەینو قەندیلی و خنێرە، گارەی و قەندیلی، گارە، مەتینای و زاپی مکریۆ ئامانج. ئایا چا روانگۆ هەنگامێوە گیریێنە ۋەر. چێش کریان، گەریلا پەی ئانەی چێش مکەرۆ؟
هەمڕایاما جە قۆڵە سیاسی وسەروازییەکانە بەین بەین سەرو پەرەئەسایەکا جە مېڎانی سەروازینە زوو پەیلوای ۋێشا وزا ڕووە. بڕۍ هۆرسەنگنایۍ پېسە ئانەی کە دژمن خیاڵشەرە نامێنۍ یاخوڎ خیاڵشەرە ئامێنۍ و نە وستێنێش بوارو جابەجێکەردەیۆ بە ئامانجو ئاشکراکەردەیشا وزیا ڕووە. مامەڵەکەردەیۍ پېسە ئانەی بەرەو دژمنی چ پلانێوەش هەنە، خیاڵ جە گرڎ چێوۍ مکەرۆوە و بە شێوەو پلان پەی مجیایرەی جابەجێش مکەرۆ، ئانە راس نییا. مشۆم جە ڕوو سەروازییوە بڕۍ ڕاوجۍ بگیریانە ۋەر. جە کات و شۆنەماو ۋێشەنە قسۍ و هۆرسەنگنایۍ بکریا.
ئێساڵ جە هەڕێمو گۆشینینە ئۆپراسیۆنێوە پا جۆرە جە لایەنو هێزەکاو عێراقی و پەدەکەیۆ پێسە ویرش چنە کریێوە ئەنجامنەدریا. هێزە پەیوەندیدارەکایچ ئانەی مزانا؛ ئۆپراسیۆنێوە چا ئەنجام بڎریۆ، بە مەعناو جەنگێوە تەمامەتی مۍ. تا ئیساتۍ چێوۍ پا جۆرە نەبیەن؛ ئێمە هیواڎارێنمۍ کە حەجگیز رووە نەڎۆ. ئەگەر ڕووە بڎۆ پېسە واتم ڕا ۋەر دەمو جەنگی و پێوەرەدای ناچارینە مکەرۆوە. ۋەرو ئانەی تەنیا متاوا سەرو بنەماو پاکتاوکەردەی هێزەکاما بەیا وەڵێوە.
جە لێوەتەرۆ راسا؛ دۆڵەتو تورکی تاکتیکو گەمارۆدای هەرێمەکا هەم جە سەرنیشت و هەم جە پانیشتەنە جابەجێ مکەرۆ. تاکتیکێوە کە هەرێمەکا جە یۆترینی بڕۆرە، ئاماو لوای ئاستەنگ مکەرۆ، ۋەر بە یۆگێرتەی و پێوەرە بەستەیۆ هەرێمەکا گێرۆنە و جە یۆترینی بڕۆشارە. ئانە پا مەعنۍ نیا کە ئی تاکتیکە راسەوخۆ جە بادینانەنە جابەجێ مکریۆ. دژواری و ئاستەنگی هەن. ۋەرو ئانەی فرەو ئا پلانا کە ئا هەمڕۍ جە بارەو ئێساڵیوە باسشا کەرڎۍ، جابەجێنەکریۍ یاخوڎ نەتاواشا جابەجێشا بکەرا.
دلۍ هەلومەرجی تەکنیکی ئارۆینە، شمەیچ دژوارییەکا گەریلایەتی جە سەرنیشتوو کورڎەسانینە پەشڕاس مکەردێوە. ئێساڵیچ جە ئەیالەتەکاو سەرحەدیوە تا بۆتان حاڵەتی گۆرەو گەشمەرڎەبیەی ڕووەشا دا. شمە رۆڵ و گرنگی بیەی و ئەرەکۆشای گەریلای جە سەرنیشتەنە چی قۆناغۍ ئیساتێنە پەی ئەرەکۆشای ئازادیی کورڎەسانی چنی هۆرسەنگندۍ؟
راسا ئێساڵ جە سەرنیشتوو کوردەسانینە زەرەری گیانی گۆرەما وەرکۆت. پاریچ جە سەرنیشتوو کورڎەسانینە زەرەری گیانی گۆرەما دابۍ. فەرماندۍ قارەمانەی پېسە لەیلا سورخوێنۍ، ئاخین موش و دڵگەش گوزەڕەشێما جە ساڵەو ٢٠٢٣ێنە گەشمەرڎۍ بیۍ. ئێساڵیچ پاسەن. جەنگو پێوەرەدای گۆرەی ڕووەشا دا و جە ئاکاموو ئانەینە چڼین فەرماندۍ بە تایبەتی ئەندامەو کۆمیتەی ناوەندیما باوەڕ دێرسیمە و جەنگەوانۍ بە قیمەتێما گەشمەرڎۍ بیۍ. جە ئەیالەتەکاو سەرحەد، وان، بۆتان، گابار، ئامەدی و مێردینینە جەنگ ڕووەشدا و زەرەری گیانیما ۋەرکۆت.
دۆڵەتو تورکی بانگەشەو ئانەی مکەرۆ کە جە ماوەو یەرۍ پەی چوار ساڵا ۋییەرڎەینە دمایش بە هێزەکاما ئارڎەن جە سەرنیشتەنە و ماچۆ ئیتر گەریلا نەمەنەن یاخود کەمۍ بیێنۍ. ئانە جە لایەنو شالیارو دلێینەو ئا کاتەو دۆڵەتو تورکیوە سولەیمان سۆیلۆیۆ وچیابۍ. بڕێچ ئانەی پەی موزایەدەی سیاسی بەکار ئارێنۍ. ئیساتۍ کەس نمەتاوۆ پاشەکشێ بکەرۆ، گرڎ ئانەی ماچاوە. جە ڕوانی ۋیەردەیچەنە چنین شرۆڤەکارۍ سیاسیێچ جە قسەکاشانە باس چانەی مکەرا. ئەگەر پا جۆرەنە، چی ئۆپراسیۆنە سەرەمڕەکۍ جە سەرنیشتوو کورڎەسانینە ملاڕاوە؟ چی ساتە وەختیچەنە ئۆپراسیۆن هەن. ئۆپراسیۆنێوە سەرەمڕە هەن. ئەگەر دمایشا پنە ئاردێنۍ، چی ئی گرڎ ئۆپراسیۆنا پا خەرجیە گۆرۆ ئەنجام مڎا؟ ۋەرو ئانەی ئاژەکە پېسە ئانەی نییا کە ماچاش. بڕۍ جیاوازا. گرڎو ئا قارەماناما کە ئێساڵ جە سەرنیشتوو کوردەسانینە گەشمەرڎۍ بیۍ جە کەسایەتی فەرماندە قارەمانەکا پێسە شێخموس مەلازگرتی، بەروار دێرسیمۍ، هەرەکۆل شیار گەڤەری، بروسک کاتۆی و هەمڕا هەبوون ئامەدینە بە رێز و پنەزانایۆ یاڎشا مکەرمێوە. ئا قەولەی پایشاما دابۍ واوەیش مکەرمێوە.
سەرنیشتەنە ئامانجی سەرەکیما چالاکیی نییا
ماوەو چوار ساڵان ئامانجو ئێمە سەرنیشتەنە جە چوارچێوەو 'پرۆژەو سەرجە نۆ رێکوستەیۆینە' تازەبیەیۆ و فاڕیای بۍ. بەڵام بە مەڵامەتو دژواری و ئاستەنگیەکاوە تا ئیساتۍ ئا قۆناغەو فاڕیایما تەمام نەکەردەن. ئانەیچ کریۆ پېسە کەموکوڵیێوە ئێمە جە روو شێوەی و هامسەنگیۆ هۆرسەنگیۆ. ئا فاڕیای و تازەبیەیۆ تەسەور مکریۆ، جە کاتی دیاریکریانە جابەجێ نەکریان. ئیتر شێوازو گەریلایەتی قەڎیمی-کلاسیکیش ۋییەرنان. ئانە پەی ئێمە ئەنجامێوە ڕۆشنا. مشۆم ئێمە پەرە بە گەریلایەتی سەردەمی تازەی بڎەیمۍ کە پنەش ماچمۍ گەریلایەتی مۆدێرنیتەی دیموکراتیکی. ئێمە مزانمۍ تا ئانە نۍ ئاراوە سەرنیشتەنە هیچ وەڵێکۆتەیۍ گەریلای ڕووە نمەڎۆ. چا رووانگۆ گەرەکمانە شێوێوە تازەو گەریلایەتی وەڵۍ وزمۍ. سەرو ئا بنەمایۍ، گەریلا متاوۆ وەڵۍ گنۆ و جەنگێوە پرۆفیشناڵ وەڵۍ وزۆ. تا ئانەی نەکەرۆ، گورزەش ۋەرگنۆ. ۋەرو ئانەی سەرو ئا مژاریە مردای مکریۆ. جە ئیساتێنە ئامانجو ۋەردەمو گەریلای جە سەرنیشتەنە چالاکی نییا، سەرجە نۆ رێکوستەیۆ و فاڕیاین. زیاتەر مردای سەرو ئانەی مکریۆ. ئێمە پاسە ویر مکەرمێوە کە تا سەرو ئی مژاریە سەرجە نۆ رێکوستەیۆیۍ نۍ ئاراوە، جە چالاکی و شێوەو جموجوڵیمانە فاڕیای رووە نمەڎۆ، ئا چالاکیۍ کە کریانە، مەعناشا نمەبۆ. پەی گەریلایەتی جە سەرنیشتەنە کۆششۍ پا جۆرە هەن و مردایش سەر مکریۆ.
بڕۍ یەکینۍ سەر بە جمېیەرو ئازادیی کوردی وەڵتەر جە گۆرەشارەکا تورکیاینە چالاکی سەروازی پېسە (کەردەی ئامانجو ترۆمبێلەکا سەروازا-پۆلیسەکا و ناوەندەکاشا) ئەنجام دێنۍ. مردنای ئا چالاکییا ئایا پېسە دۆڵەتو تورکی بانگەشەش پەی مکەرۆ جە ئەنجامو 'راوجای و ئۆپراسیۆنی سەرکۆتەین'، یاخود جە ئەنجامو قەرارێوە ناوەندییا؟
هەردوویشا کاریگەریشا هەن. پېسە شمە باستا کەرڎ دیاردێوە کە ئینا دلۍ هامسەنگینە و تەمامکەرۍ یۆترینینۍ ئینا ئارانە. ئێمە عال مزانمۍ کە جە ۋەرا ۋەرو تەکنەلۆجیاکا پېسە کامێرەی و هتد و تۆڕەو سیخوڕی کە جە ساڵانی ۋییەردەنە پەرەش پنەدریان، بە شێوۍ فرە ورد نەبۆ ئینە نمەکریۆ، ئێمە جمېیەرێوە خاوەن ئەزمونێنمۍ. چی ئاژەنە کە هرووژمەکۍ سەرو بنەماو تەکنەلۆجیای جە ڕاو تۆڕەی سیخوڕی وەڵێکۆتەی و سیستەمو هەواڵگری کە بە تەکنەلۆجیای وەڵێکۆتۆ قەوەت بۆنە، ئێمە راسەوخۆ هێزەکاما نمەکیانمۍ پەی ئا شۆنە مەترسیڎارا. جە ماوەی ۋییەردەنە ئەزمونی فرەما دەسوستەن. ئاژەو کیانای و یاگەگیرکەردەی هێزی جە شۆنە ناسڵامەت و ناپارێزیاکانە، جە ساڵەکا نەوەڎەکایچەنە فرەو وەختی ئەنجام دریۍ و بیۍ بە مەڵامەتو زەرەرۍ گیانی فرەی. چا ڕوانگۆ جە ۋەرا ۋەرو ئا هرووژمانەی کە بەشێوۍ پەنەواز ڕاوجا ۋەرا ۋەرشا نەگیریان ۋەر، مشۆم ئێمە بە وریاییوە جمێوە و هێزەکاما پارێزنمۍ. پەی نمونەی سیاسەتو سوککەردەی کیانای هێزی فرەی پەی ئەیالەتەکا سەرنیشتی، بە زانابیەی یاخود بێ زانابیەی جە لایەنو کاربەدەسا دۆڵەتو تورکیوە بە شێوێوە جیاواز شرۆڤەش پەی مکریۆ و پېسە ئامرازێوە و بنەمایۍ پەی چەواشەکاری بەکاربریۆ؛ بەڵام هەر کە کاتش ئاما ئاڎۍ موینا کە حەقەتین چێشا.
رێبازی پرۆفیشناڵ پشوودرێژانە و ستراتیجیێنۍ
ئێمە پەرە بە ستراتیجی مڎەیمۍ: جە ڕاو ئا ستراتیجەیۆ ئامانجما دلێنەبەردەی ئی رژێمەینە و ئێمە جە پێکای ئا ئامانجەینە سەرۍ گنمۍ. چا رووانگۆ ئێمە ئامانجمانە کە چا شۆنێنە یاخود ئا کاتۍ کە مشۆم وریۍ بیمۍ چێوی پەنەواز بکەرمۍ، ڕا ۋەردەمو سەرکۆتەینە بکەرمێوە. ئەنجامی سەرکۆتانە تەنیا بە قووڵبیەیۆ چا رێبازا کە گرڎو ڕاوجاکا هەواڵگری جە روو تەکنیکی و فیزیکیوە بماڕۆ، متاویۆ بەدەسبۍ. تا ئانە دەسەبەر نەبۆ، پا جۆرە بەشێوازی ناپرۆفیشناڵ، ئاسایی و کلاسیک رووەبکەرا جەنگو ئی سەردەمیە، شکس شۆنەو ۋێشەرە مارۆ . چا ڕوانگۆ گرنگا کە ئینسان ئەنجامی پشوودرێژانەتەر، رێبازی ستراتیجیتەر و پڕۆفیشناڵتەر هەڵوێسەش سەر بکەرۆ و جە ئاکامەنە ئا جەنگەیە بیاونۆ بە سەرکۆتەی. پېسە لایەنگرا ئاکەپەی پەنەوازما بە پروپاگەندە، وتار و جموجۆڵێوە کە جەماوەری و گەلی چەواشە مکەرۆ نییا. پەنەوازما بە سەرکۆتەی شۆڕشگێڵنیا و ئێمە سەرو بنەماو وردبیەیۆ مکەرمێش. ئیساتێچ بە چنە ۋییەردەیۆ سەرو ئانەی و قووڵکەردەیۆ رێبازە ئەنجامگیرەکا، ئێمە متاومۍ سەرو بنەماو چالاککەردەی هێزەکاما جە شۆنەما و کاتی راسەنە ئەنجامی سەرکۆتانە بەدەس بارمۍ. چا بوارەنە شۊنەما و کاتی دروس گرنگا. ئانەې سەرش مردمۍ ئینەنە. چی قۆناغەنە جە بڕۍ وەختێنە جار جار پەیام کیانای پەی ئێمە راستتەرا. مامەڵێوە کە هەم جە روو سەروازی و هەمیچ جە روو سیاسیوە کە قۆناغەکۍ وزانە دلۍ هامسەنگیۆ گرنگا.
کاتێ تەماشەو توانستی سەروازی و پەشتیوانی گەلی جە هەر چوار پارچەو کوردەسانینە مکەرمۍ کە سەرنج وزیۆ سەرو دەورو هێزە جەهانی و هەرێمایەتیەکا، ئاستەنگە سەرەکییەکۍ ۋەردەمو بە سوپابیەو دژە-ئەرەگیریی کامێنۍ؟
رەنگە ئارۆ جە کوردەسانەنە ۋەردەمو وەڵێکۆتەی جەنگەوانا ئازادینە و پێوەس پانەیچ ۋەردەمو رێکوستەی بە سوپابیەینە بڕۍ دژواری بۆنە، بەڵام چارەسەرکەردەی ئانیشا دژوار نییا. ڕا و رێبازو ئانەی وەردەسا کە گرڎو دژواریە کردارییەکا چارەسەر بکەرۆ. جە بنەڕەتەنە پرسو بە سوپابیەی گەریلای ئەنجامگیری ئینا ئارادانە. چا خاڵێنە زەحمەتی بیەیش هەن. وەڵۍ گرڎ چێوێنە راس یاواینە سەردەمی فرە گرنگا. جە حەقەتینەنە گرنگتەرین خاڵە ئینێنە.
فۆرمول و تیۆرییە کلاسیکەکۍ باوشا نەمەنەن
رابەر ئاپۆ جە سەرەتاو سەدەینە شرۆڤەش پەی ئا فاڕیایا کەردەن کە چانەینە جە ڕاو شۆڕشی زانستی و تەکنەلۆژیاینە بەیا ئاراوە، ئینەیچ پەی ئێمە ئیمتیازێوە گۆرەن. جە سەردەمو ئێمەنە شۆڕشی زانستی و تەکنەلۆجیا فاڕیای و وەڵێکۆتەی گۆرەی شۆنەو ۋێشەرە مارۆ. ڕوانە ئاردەینە و تەکنۆلۆجیای تازە ئەرەیاۋیۆ، چنی ئانەیچ ئینە جە سەرانسەرو جەهانینە کاریگەریش سەرو شێوازو ژیۋای گلېرگەکا، پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکا، ئابووریی ڕۆشنۋیری هەن، بەڵام کاریگەریچش سەرو بواری سەروازیچ هەن و فاڕیای گۆرەش شۆنیرە مۍ. ئا چەکە تەکنەلۆجیۍ کە پەرەشا پنە مڎریۆ، فرەشا نەمەنەن کە تیۆرە کلاسیکە کۆنەکا و فۆرمولەی سەروازی پێچەوانە بکەراوە. ئانۍ فاڕیای زانست و تەکنەلۆجیای سەرو واقیعو جەنگی نمەوینا، نمەتاوا جە جەنگەنە سەرکۆتەی بەدەس بارا. ئینەیچ نمە بۆ تەنیا جە چوارچێوەو فاڕیای و پەرەپنەدای چەکینە ۋەرو چەما بگیریۆ. جە ڕۆزگارو ئارۆینە ئیتر سەروازا ئاسایی نمەتاوا دەورشا بۆ جە جەنگەنە. ئیتر هێزو پێکئامایۍ سەروازی بە ژمارەو ئەنداماش مەپیمیۆ. ئارۆنە ئەنجامەکۍ بە جەنگەوانا متمانە بە ۋۍ بیەی، بەئیرادە و پرۆفیشناڵی و شارەزای بەدەس مەیا. تا ئا حەقەتینە نەزانیۆ، شێوازو جموجۆڵی دروسی، گەشەکەردەی دروسو سەروازا، سەنگەرگێرتەی راس و چەکڎارکەردەی دروس محاڵا. هەر پۊکەی جە جەنگەنە سەرکۆتەی بە دەسنمۍ.
نمونێوە پەی شکسی، سوپاو ئەرمینیاینە
ئینە تەنیا گەریلای نمەگێرۆوە بەڵکم پەی گرڎ کەسۍ راسا. ئارۆ گرڎو دنیێنە، کاتێ هێزێوە سەروازی بە دروسی چی پرۆسەیە نەیاوۆنە، نمەتاوۆ سوپاکێش تازۍ بکەرۆوە و دەرەنجامو ئینەیچەنە شکس مارۆ. متاومۍ سوپاو ئەرمینیای پێسە نمونێوە بارمۍ. ئەگەر جەنەڕاڵەکۍ سوپاو ئەرمینیای بە دروسی چی مژارەیە یاوێبیێنێنە، ئانە یاگەگیرکەردەی کلاسیکی تانکی و یاگەگیرکەردەی سەروازی جە سەنگەرەکاشانە ۋییەرنێنۍ. جگە چانەیچ سوپاو ئازەربایجانی ئەگەر پەشتیوانیش جە دۆڵەتو تورکیای هۆرنەگێرتۍ، بەدەسئاوردەی ئەنجامی ئانە ئاسان نەبۍ. پەی نموونەی جە جەنگو ساڵەکا نەوەڎەکانە، سوپاو ئەرمینیای قەوەتتەر بۍ، بەڵام سوپاو ئەرمەنی دماتەر پەشتیش پا سەرکۆتەیە بینا و پەرەش بە ۋێش نەڎا؛ ۋێش تازە نەکەردۆ و پېسە سوپێوە بە سیستەمی کلاسیکی یاگۍ ۋێشەنە مەنۆ. هەر پۊکەی نەتاواش ۋەرەنگارو چەکی تەکنەلۆجی سەردەمی بۆوە. ئینە بە هەمان شێوە پەی گرڎو گەریلاکا راسا.
سەرەکیتەرین ئاستەنگ و لەمپەر ۋەردەمو بەسوپابیەینە گرفتو هێڵێن
جە کوردەسانەنە ئەنەیاوای دروس جە هێڵۆو رابەرایەتینە و متەیشەرە جە چوارچێوەو فەلسەفەو رابەرایەتینە پەی ئێمه فرە گرنگا و سەرکۆتەیچ پانەیۆ بینیان. پراکتیک و رابەرایەتیێوە کە ۋێش جە جەنگی شۆڕشگێڵنی گەلینە قوڵ نەکەرۆوە، جە تاکتیک و وردەکارییەکاشەنە ۋێش قووڵنەکەرۆوە و بە پاو ئانەی هێز و گلێرگە ئاماڎە نەکەرۆ، سەرکۆتەی بەدەس نمارۆ. ڕاسا چی مژارەنە ڕووبەڕوو جەمۍ دژواری و تەنگوچەڵەمەی جددی بیمۍ. ئەگەر ئێمە لوێنمۍ دلۍ هێڵۆو جەنگی شۆڕشگێڵنیی گەلیوە، ئا خاڵۍ کە جە چوارچێوەو پرسیارەو یووەم و شمەنە باسم کەرد، نێنۍ ئاراوە. جەنگو شۆڕشگێڵنی گەلی تەنیا شێوازێوە جەنگو گەریلای یان جەنگێوە نییا کە تەنیا بڕۍ جەنگاوەرێش چنە با. ئێمە باس جە بناغێوە چامنەی مکەرمۍ کە گەلیچ جە ۋێش گێرۆ و گرڎو گلێرگەی جە پێگەو پارێزناینە بۆ. ئەگەر چێوۍ چیمنە ڕووەشدا، ئایا ٦٠ فیدایۍ متاوا بە تەنیا پەی ماوەو ١٠٥ ڕوا جە گەمارۆنە جەنگ بکەرا؟ ئشیۍ گرڎو شارەکەیچ بەشداری ئا جەنگەیشا کەردەبیۍ. نەکەردەی ئا کاریە ئانەی نیشانە مڎۆ کە ئێمە نەکۆتیمۍ سەرو هێڵۆو جەنگی شۆڕشگێلنی گەلی. ئانا جە گرڎی زیاتەر چی مژارەنە تووشو دژواری بیمێوە. نەلای دلۍ هێڵەکۍ بە تەمامی، مەنەیۆ جە جبەرو ئا هێڵێنە. ئینەیچ ۋەربەسی سەرەکییا ۋەردەمو گەشەسانای بەسوپابیەیمانە. هەڵبەتە چی ساڵا دماینە جەمۍ وەڵێکۆتەیۍ ئاشکرۍ چی مژارەنە ئامۍ ئاراوە؛ قاڵبیەیچۆ زیاتەر بیەن. ئێمە قەناعەتما پاسەن کە هێڵەکۍ هیچ گرفتێش نمەبۆ.
گۆرەتەرین دژمنما ڕا ئامای و خووەکێمانۍ
هەرپاسە جە پراکتیکەنە بڕۍ وەختۍ هەڵوێسی کۆنەپەرستانە و ئانۍ تازۍ نیەنۍ ئێنۍ ۋەردەمما. جە گلێرگەکا ۋەرکۆتوو مېیامینی و بەتایبەتی جە کوردەسانەنە، پارێزگاریوازی فرەن؛ فاڕیای ڕووەنمەڎۆ. ڕابەر ئاپۆ فرەو کاتیش وەڵتەر پەی ئانەی تەرخان کەرد، شیکاریێوە فرەش کەردەن، کتێبش ئاماڎە کەرڎەن و چا بارۆ پەروەردەش دان. نەفاڕیای و تازەنەبیەیۆ کەسایەتی کلاسیکی کۆنی گرفتۍ گۆرەن. متاومۍ بە ئەرەکۆشای ۋێما ۋەرا ۋەر پانەی بە پاو ئازەو سەردەمی و هێڵۆو ۋێما، پەرە بە سوپابیەی ئاپۆیی ۋێما بڎەیمۍ. پەی ئێمە دژمنی سەرەکی رائامای و خووەکێمانۍ. وەڵێنەکۆتەی و واوەی بیەیۆ هەمان چێوی مەڵامەتی سەرەکی زەرەری گیانی گۆرەینۍ. مېڎانو جەنگی بەردەوام پەنەوازش بە ئاردەینە و تازەبیەیۆ هەن. کاتێ ئینسان جە یاگێوە پەی یاگۍ تەری ملۆ، مشۆم پەی جاری دووەمی جە هەمان یاگێوە نە لۆنە. پەنەوازا ئینسان بە تاکتیکێوە تازە و میتۆدێوە تازۆ مامەڵە بکەرۆ. کاتێ ئینسان جە چوارچێوەو فێربیەینە هەمان چێو واوەی مکەرۆوە، زەرەر و دۆڕنایش چنە گنۆوە.
تا ئا کاتەی ئاستێوە فەرماندەیی سەرمەشقی بە جەنگاوەربیەی کە جە فەلسەفەو رابەرایەتینە قووڵبیەنۆ و بەرەو وەڵێش بەردەن، وەش نەکەرمۍ و پەرەش پنە نەڎەیمۍ، محاڵا کە سەرکۆتەی بەدەسبارمۍ. بەتایبەتیچ ژیۋای ئازاد و یەکسانی مۆدێرن کە پەشتی بە ئازادی ژەنا بینۆ، دلۍ سوپاکێمانە گرنگتەرین بنەماو ژیۋاین. هەڵوێسی جەنگاوەری کە سەرکۆتەیش چنە گنۆوە، پەشتیش پانەی بینێنە. جە پراتیکەنە گرڎ کەسۍ عال ویناش کە هەمڕا ژەنەکێما کە پەشتی پانەی بینا چێش خوڵقنا و چ جۆرە سەرمەشقیێشا پەرەپنەدان. بەسوپابیەیۍ کە جە ۋەرا ۋەرو سیستەمی کلاسیکی کۆنینە، مۆدێرنیتەی سەرمایەداری، دماکۆتەیی کە پەشتی بە هەڵوێسی دەرەبەگانەی بینانە، ۋێڕاگری مکەرا، ۋێشا تازە مکەراوە و ئاستو سەرمەشقی بەدەس مارانە و سەرکۆتەی مسۆگەر مکەرا. ئێمە بەتایبەتی هەڵوێسە سەرو ئا خاڵا مکەرمۍ و زیاتەر بە هەندشا هۆرگێرمۍ.
