حوکومەتوو ئاکەپەی ماوەو ٢١ ساڵان تورکیای ڕاوە بەرۊ، سیاسەتەکاو وێش سەروو سڕیەیۊ کورڎی بنیات نیێنۍ و سیاسەتەکاو وێش دژوو کۊشیای و مدرامانوو کورڎی فاڕێنۍ پەی پڕوپاگەندەو "جەنگ دژوو تیرۊری" و ئانەشە کەرڎەن بە سەرمایەگوزاری و وەبەرئارڎەی پەی ورچنیەیەکا تا دەنگوو نەتەوەپەرساو تورکی بەدەس بارۊ. وەختێوە ئەرڎۊغان لوا پەی ئامەدی، واتش "ئێمە کێشەو کورڎیما حەل کەرڎ"، وەختۍ لوا پەی وەرنیشتوو تورکیای واتش، "ئێمە دماییما بە کورڎی ئارڎەن" و داواو دەنگیش چەنە کەرڎۍ. وەختۍ ئینسان تەماشەو تاریخوو ٢١ ساڵەو کۊکوشییەکاو ئاکەپەی کەرۊ، پەیش ڕۊشن بۊوە، کە دماو کۊکوشییەکا حوکمەت ئەوەڵۊ سوپاسوو هێزە ئەمنییەکاش کەرڎەن و دماتەر قەرارش دان شارۊشاوە. کۊکوشییەکاو ڕۊبۊسکی، جزیری شاریێوە و بانگەشەو ئانەیە کریا، کە یانۍ داعش کۊکوشییەکاو پرسوسی و وێستگەو میترۊو ئەنقەرەیس کەرڎێنی.
کوشتنەی ئوغور کایمازی؛ ٢ تیرۊریستۍ کوشیێنێ
پۊلیسوو دەوڵەتوو تورکی جە ۲۱وو تشرینوو دووەموو ۲۰۰٤ ینە تەقەشا جە ئوغور کایمازی ۱۲ ساڵی و ئەحمەد کایمازی تاتەیش کەرڎ و وەرڎەموو یانەکەیشانە مەنتیقەو قۊسەروو مێرڎینینە پێوە کوشتێشا. پارێزگاروو مێرڎینی ئەرەیاوناێوەنە واتش، 'دووۍ تیرۊریستۍ جە وەرانوەربیەیۊێوەنە کوشیێنۍ.'
'ژەنی بۊ، یا زارۊڵە، چێش پێویس کەرۊ دژشا کەرڎێش'
لە ۲٤وو ئازاروو ۲۰۰٦ ینە ۱٤ گەریلۍ هەپەگەی وەختوو ئۊپەراسیۊنێوە سەروازیی سوپاو تورکینە، جە موش بە چەکی کیمیاوی کۊکوشی کریۍ. پەرسێوە پەی ٦ گەریلایاو هەپەگەی ئامەدنە نریارە، وەلۍ پۊلیس دەسشا وست دلۍ پەرسەکێوە. ئا دەسوەرڎایە بی بایسوو ئانەی زوو و ناڕەزایەتی سەرتاسەروو شاروو ئامەدی و سەرنیشتوو کورڎسانیرە وەڵا بۊوە و پۊلیس هجوومش کەرڎ سەروو خەڵکی و ڕاستەوخۊ تەقەشا ئۊو خەڵکی کەرڎ و گولـلۍ و بۊمبی گازییشا دژوو خەڵکی بەکار ئارڎ و ئامەدنە ١٠ هاموەڵاتیۍ کۊکوشۍ کریۍ، کە ٥ شا زارۊڵۍ بێنۍ، جە مێرڎین ١ و جە ئێلح-یچ ١ هاموەڵاتی تەرۍ گەشمەرڎۍ کریۍ.
ڕەجەب تەیب ئەرڎۊغان چا وەختەنە سەرۊکوەزیرانوو دەوڵەتوو تورکی بۍ و داکۊکییش چا لەو کۊکوشییە کەرڎ و جگە سوپاسوو هیزە ئەمنییەکا واتش، "ژەنی بۊ یا زارۊڵە، ئانە کە پەنەوازا کەرڎێش."
کۊکوشیی ڕۊبۊسکی
لە ۲۸وو کانوونوو دووەموو ۲۰۱۱ینە جە ئۊپەراسیۊنێوە سەروازیی سوپاو تورکینە بە تەیارەی سەروازی ئێف-۱٦، ۳٤ هاموەڵاتیۍ کورڎۍ دەگاو ڕۊبۊسکی کۊکوشۍ کریۍ، کە ۱۷ کەسێشا زارۊڵۍ بێنۍ. ئەرڎۊغان سەرۊکوەزیرانوو ئا وەختی بۍ. ئەرڎۊغان پەی ئا تاوانەو دژ بە ئینسانیەتی و ئەو کۊکوشییە سوپاسوو ئیلکەر باشبوغوو سەرۊکئەرکانوو سوپاو تورکیش کەرڎ.
کۊکوشیی جە جزیر و کۊچبەرینە
لە ۱٤و کانوونوو دووەموو ۲۰۱٥، وەختوو گەمارۊدای یەرە مانگەو جزیرینە ٣٠٠ کەسۍ، گەنجۍ، ژەنی و زارۊڵۍ کۊکوشۍ کریۍ و سەدان کەسێچ بریندارۍ بیۍ. هەزاران یانۍ وێرانۍ بیۍ و دەیان هەزار کەسێچ کۊچبەرۍ و ئاوارۍ بیۍ.
هاتای – ڕەیحانلی؛ ٥٢ کەسۍ کۊکوشۍ کریێ
جە ۱۱و ئایاروو ۲۰۱۳ ینە دووۍ سەیارۍ بۊمبمجکریۍ مەنتێقەو ڕەیحانلیی هاتاینە تەقیێوە و پا بۊنەوە ٥٢ کەسۍ کۊکوشۍ کریۍ.
بە بۊمب هجووم کریا سەروو کۊبییەیۊ جەماوەریی هەدەپەی
لە ۷وو حوزەیرانوو۲۰۱٥ ینە و ٢ ڕۊۍ وەڵۍ دەسپەنەکەرڎەی ورچنیەی گرڎینوو (پەرلەمان)ینە، بە بۊمبۍ هجووم کریا سەروو کۊبییەیۊ جەماوەرییەکەو هەدەپەی جە ئامەدنە، کە سەڵاحەدین دەمیرتاشیچ لە کۊبییەیۊکەینە بۍ. چا هجووم و تەقایۊیەنە ٥ کەسۍ گیانشا جەدەس دا و زیادتەر جە ٤٠٠ کەسایچ بریندارۍ بیۍ.
شاروو پرسوسینە بە بۊمب هجووم کریا سەروو چالاکا
لە ۲۰وو تەممووزوو ۲۰۱٥ ینە گەنجۍ پەی یاونای کۊمەکی مرۊیی و کەلوپەلی و پەنەوازیی مرۊیی بە کۊبانۍ لە پرسوسنە کوۍ بیێوە، بەڵام بە بۊمب جە راو وێکوشێوە هجوومشا کریا سەر. جە ئەنجاموو ئا هجوومە وێکوشییەینە، کە جە ڕاو ئاکەپەیۊ بە وێکوشیوە داعشی کریا ۳۳ چالاکۍ کۊکوشۍ کریۍ.
ئەنقەرەنە بۊمب تەقاوە، وەلۍ پۊلیس پەلامارەو بریندارەکاش دا!
دماو کۊکوشییەکەو پرسوسی کۊکوشیێوە تەری گەورە ئەنقەرەنە ڕووەش دا. جە ۱۰و تشرینوو یووەموو ۲۰۱٥ ینە دووۍ وێکوشۍ داعشی جە یاگۍ مرڎای میترۊو ئەنقەرەینە هجوومشا کەرڎ سەروو کۊبییەیۊیۍ ئاشتی. ئانە گەورەتەرین کۊکوشی بۍ تورکیانە، کە بە تەقایۊی و وێکۊشتەی کریۊ و بۊنەشۊ ١٠٣ ئاشتیوازۍ کوشیۍ. پۊلیس دەمدەس دماو ڕووەدایەکەی هجوومش کەرڎ سەروو بریندارەکا و ڕاش نەدا هامکاریی مرۊیی و تەندروسیی بەپەلەشا پەی بلۊ.
تیرۊرکەرڎەی ئەلچی و کورکوتی
جە ۲۸وو تشرینوو دووەموو ۲۰۱٥ ینە تاهیر ئەلچی سەرۊکوو کۊمەڵەو پارێزنەراو ئامەدی، وەختوو کۊنفرانسی ڕۊنامەوانینە وەرڎەموو مەنارەی تاریخیی چارلنگینە جە مەنتێقەو سووروو ئامەدینە تیرۊر کریا. جە نەورۊزوو ۲۰۱۷ ینە کەمال کورکوت تەلەبەو زانکۊی جە ڕاو پۊلیسیوە تیرۊر کریا. چەمەڕوان کریۍ، بکوشەکۍ و بکەراو ئا تیرۊرکارییە ئاشکرۍ با، ئاکەپە دەسش کەرڎ بە پەرڎەپۊشکەرڎەی و قەراری نهێنییش پەی دۊسیەکا بەر کەرڎ و وەڵاکەرڎەیۊ زانیارییش بارەشاوە قەدەغە کەرڎ!.
کۊکوشیی گەڕەکەو کورڎاو دیلۊکی
لە ۲۰وو ئابوو ۲۰۱٦ینە وێکوشێوە تەر جە گەڕەکەو شاهینوو دیلۊکینە هجوومش کەرڎ سەروو زەماوندێوە کورڎا. چا هجوومەنە ٥٩ کەسۍ کوشیۍ، فرێشا ژەنی و زارۊڵۍ بێنۍ. حوکمەتوو ئاکەپەی جە ئەوەڵ ڕۊوە قەرارش دا ڕوماڵ و وەڵاکەرڎەیۊ هەواڵۍ ڕاپۊرتیو زانیارییا چا بارەوە قەدەغە کەرۊ، پێسە پەرڎەپۊشش کەرڎ و شارتشۊ. هەدەپە چندین جارۍ بارەو ئا کۊکوشییاوە پڕۊژە پرسیارێش پێشکەشوو پەرلەمانی کەرڎێنۍ، وەلێم نەک نەک هیچ جوابێوە نەبییەن، بەڵکوم گرڎیچ ڕەتۍ کریێنێوە.
س.ز