تان و پۊ وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتیی و ھەنگامۍ کرڎەیۍ پەی ئاۋەڎانکەرڎەو ناوچەو ھۆرامانی و ئەۋەگېڵنای زۋانی ھۆرامی پەی بوارو وانای و ڕاۋەبەریی، کتێبێوەن جە نۋیستەی و ئاماڎەکەرڎەی "ئاکۊ مارانی"ن و بە زنجیرە جە بەشو هەورامی ئاژانسەکەیمان (فوڕات نیوز)ەنە وەڵاو مەکریۆنەوە.

[بەشۍ ۋیستەمە]

ئەی پەرسۊ ئازاڎی وانای زۋانی ئەڎایی چنی ڕېکۋزیۊ، بەتایبەت پەی ئا کەمینا کە پەی دلۍ کۊمەڵە وېڕاۋەبەرەکا مەیا، یان ۋەڵتەر ئامێنۍ و زۋانی ئەڎایی ئاڎېشا جېیا ھەن؟

چە سیستەمو وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتینە ئازاڎی تەمام پەی کولتۇری و زۋانی ھەن، ھیچ زۋانېۋ چە زۋانېۋی تەری باڵاتەر نېیا و گرڎ کەس مافو قسەکەرڎەی و وانای و نۋیستەی و بەکاربەرڎەی زۋانو وېش چە ڕاۋەبەرینە ھەن و زۋانو کۊمەڵۍ وېڕاۋەبەرۍ زۋانو خەڵکەکەی ھەن و ئەر کۊمەڵېۋەنە کۊمەڵېۋ زۋانۍ با، ھەر یۊ چانېشا یاگۊ ژیۋای خەڵکەکەو وېشەنە بۊ بە زۋانو ڕاۋەبەریی  قسەکەرا وېش؛ پەی نمۇنەی دەگێۋە سۆرانیی-زۋانە یان کەلھوڕیی-زۋانە یان فارسیی-زۋانە گنۊ دلۍ وېڕاۋەربەریی ناوچەو ھۆرامانی. چە ئا بارەنە خەڵکو ئا دەگێ مافو وېشانە زۋانی ئەڎایی وېشا بوانا و پېسەو زۋانو وانای و ڕاۋەبەریی بەکاربەرا. ھەر پاسە دەگێۋەنە کە فرەو خەڵکەکەی زۋانېۋش بۊ و چڼ کەسېۋ زۋانېۋی تەر، ئا چن کەسە مافو وېشانە پەی چالاکی کولتۇریی و ژیۋای ڕۋانەو وېشانە زۋانو وېشا بەکاربەرا، زاڕۊڵېشا بە زۋانی ئەڎایی وېشا بوانا. ھیچ کەس ئا مافەشە نېیا و ڕەۋا نېیا، کە کەسېۋی تەر بە قسەکەرڎەی یان وانای یان بەکاربەرڎەی زۋانېۋی تەری ناچارکەرۊ، چۇنکە زۋان سەرەتاییتەرین ماف و ئازاڎی سرۇشتیی و مرۊڤیی و گەرڎۇنیین و بە نەبېیەی مافو قسەکەرڎەی و ۋیرۆکەرڎەی و وانای و نۋیستەی بە زۋانی ئەڎایی یان زۋانی وۍ-واستە، قسەکەرڎەی سەرو بېیەی ئازاڎییە کەسیی و گرڎینەییەکا مرۊڤی گنۊنە خانەو درۋۍ و خەڵک-خەڵەتنای.
ئازاڎی سەرەتایی ۋاتا زۋان و زۋان ۋاتا ئازاڎی سەرەتایی، ھەر یاگېۋەنە و ھەر سیستەمېۋەنە ئازاڎی قسەکەرڎەی و وانای و بەکاربەرڎەی زمانی ئەڎایی یان زۋانی وۍ-واستە نەبۊ، چا یاگېنە سەرەتاییتەرین ئازاڎی مرۊڤی بېیەیش نېیا و ئەر پاگەندېۋە چامنېچە کریۊ، بەدڵنیاییۆ مەبەسەکە پېچەۋانەو ئازاڎی ھەن، چۇنکە مرۊڤ و ئازاڎی و زۋان بە نۊرە شۊڼۊ یەکتریەرە پېڎابا و تەمامکەرو یەکتری ھەنی و نەبېیەی یۊیشا، بەڵگەو نەبېیەی ئەۋیشاتەری ھەن.

پەی ئانەی کە چە گرنگیی نەخشو زۋانی و ڕەۋایی مافە سرۇشتیی و گەرڎۇنییەکا بېیاۋمېنە، پەنەواز ھەن چە خودو ئاشتەۋایی کۊمەڵایەتیی و پېۋەرە ژیۋای و یۊگېرتەی مرۊڤایەتی بېیاۋمېنە؛ ئایا بەبۍ مافی یەکسان ھیچ کەسېۋ متاۋۊ چنی کەسېۋی تەری یۊگېرۊ و پېۋەرە بە ئاسۇڎەیی و وېوازانە و بەختەۋەرانە بژیۋا؟ دەی پېۋەرە-ژیۋای و یۊگېرتەو کۊمەڵەکاچ سەرو ھەمان بنەمای متاۋۊ مەرزیۊرە و متاۋۊ بەرڎەۋام و وېوازانە بۊ و نەگنۊ چیرو زۊرداریی و سەپنای و چەپنای مرۊڤی و کۊمەڵۍ پەی سالاریی کەسېۋی یان دەسېۋی دەسەڵاتداری و سەرمایەداری.

کاتېۋ کە کەسەکۍ سەرو بنەماو ھامبەشیی و ڕېکۆتەی کۊمەڵایەتی یۊگیرا، بەدڵنېیاییۆ مافە سرۇشتیی و سەرەتایی و گەرڎۇنییەکېچ، دلۍ ئاڎېشاچەنە مافو قسەکەرڎەی و وانای و بەکاربەرڎەی زۋانی ئەڎایی یان زۋانی وېواستەی پەی یەکتری بە ڕەۋا مژناسیا و ھیچ کەس گرفتش نېیا، کە کەسېۋ تەر بە زۋانېۋتەر پەیۋەڼی کەرۊ و بوانۊ و کۊمەڵەکۊ وېش ڕېکەۋزۊ. بەپاو ۋەڵینەو کۊمەڵەکا مرۊڤایەتی گرفتۊ زۋانی چە پېڎابېیەو دۆڵەتە ھامچەرخەکاۋە پېڎابېیېنە، چا کاتۆ کە بە چەپنای و سەپنای ئایدیۆلۆجی ئەندامۍ کۊمەڵۍ چە قاڵبۊ "نەتەۋە"ی دریێنۍ و یەک زۋانی کریان بە مەرجو "نەتەۋە-بېیەی" و ئانە دۆڵەت و فەرمانداریی و پارلەمان و پارتییە ڕامیارییەکۍ ھەنۍ، کە مافو وانای زۋانېۋی قەڎەخەکەرا، یان زۋانېۋ سەرو کۊمەڵە زۋان جیاۋازەکارە سەپنا. نمۇنە دۆڵەتو ئێرانی، دۆڵەتو ئێراقی، فەرمانداریی ھەرېمو "کوردستان"ی، ھەر پاسە ئەر بەرنامەو گرڎو پارتییە ڕامیارییەکا چە چەپڕەۋ تاکو ڕاسڕەۋ سەرنج بڎەیمۍ، ھەر چە ئیسۆ کە دەسەڵاتدارۍ نېیەنۍ، سەرو سەپنای یەک-زۋانی [زۋانو سەرکردایەتی وېشا] سەرو گرڎو ناوچەکارە بڕیارەمڎا.

ھەڵبەتە ئا ئەفسۇنە ئایدیۆلۆجییە تاکو ئا ڕادە ھەژمۇنش ھەن، کە کەسەکۍ ئاۋەزو وېشا مڎرنابۊ، یان بە ئایدیۆلۆجیی سڕکریابۊ و تواناو ۋیناکەرڎەی و دېیەی کەتوارو چېۋەکاشا نەبۊ. بەڵام کاتېۋ کە کەسەکۍ وۍ-ھۊشیارۍ با و تواناو ۋیرۆکەرڎەی و لەیەکۆدایشا بۊ و مەنەبۊ، ئیتر ئەنەیاۋای چە پۇچگەرایی "نەتەۋە"سازی و قاڵبە دۆڵەتییەکا ئاسانتەرین چېۋا و گرڎ کەسېۋی ئاۋەز ساخ متاۋۊ ناکۊکییەکا میانو یاسا سرۇشتییەکا و یاسا ڕامیارییەکانە، مېیانو مافە سرۇشتییەکا مرۊڤی و قاڵبدایە ئایدیۆلۆجییەکانە، میانو مرۊڤ-بېیەی و ڕۆبۆت-بېیەینە جېیاۋازی ۋینۊ و ئا ڕاسییە ۋینۊ، کە چە بنەڕەتەنە و چە سرۇشتەنە مافو ھیچ مرۊڤېۋی دژو مافو ھیچ مرۊڤېۋی نېیا؛ ھەڵبەتە چېگەنە مەبەست چە مافە سرۇشتییەکا مرۊڤایەتی ھەن، نەک پاۋانگەریی و چەپاۋڵگەریی کەسە دەسەڵاتواز و چەمچنۊکەکا یان ملھوڕیی خېڵېۋی یان دەسېۋی ڕامیاریی و دۆڵەتېۋی  و کۆمپانیېۋۍ.
کاتېۋ ئېمە چە بارەو مافە مرۊڤییەکا قسەکەرمۍ، مەبەست ئازاڎی و یەکسانی و داڎپەروەری ھەن، نەک شناسە ڕامیاریی و ئایدیۆلۆجییەکۍ، کە سالاریی و ملھوڕیی و پاۋانگەریی و چەپاۋڵگەریی بە مافو مرۊڤی و بە تایبەتمەڼی کۊمەڵەکا مژناسنا. سالاریی و ملھوڕیی و پاۋانگەریی و چەپاۋڵگەریی ھیچ ڕاستېۋی ۋەڵینەیی و سرۇشتی و گەرڎۇنیشا نېیا و دیارڎۍ سەردەمو کۊمەڵۍ چینایەتیۍ ھەنۍ و ھیچ پەیۋەڼیېۋشا بە سرۇشتو مرۊڤیۆ نېیا و ھیچ مرۊڤېۋ چە ھیچ گۊشېۋو جەھانینە بە زۊرداریی و پاۋانگەریی و چەپاۋڵگەریی و گەڼەیی و ملھوڕیی و دەسەڵاتداریی و سەرمایەداریی پېڎانەبېیەن و نمەبۊ. بەڵکو ئانە کولتۇر، بەدەسنیشانېکریایی پەروەرڎە و فېرکەرڎەی و سیستەمو بازاری و چەپنای و ڕامیاریی ھەن، کە مرۊڤە پاک-پېڎابېیەیەکا فاڕۊ بە دڕڼەتەرین گېیانەۋەر و تەنانەت بەڕادېۋ کە ئاژەڵە دڕڼەکۍ بەراۋرڎ بە مرۊڤی مرۊڤایەتی چەپیا و شېۋنیا ، بە بەسۊزتەرین گېیانەۋەرۍ بەرگنا.

----------------------------------------------------
* دەنگە تاییبەتەکۍ زۋانی هۆرامی، پیتە و نمۇنەی دەنگیی و نۋیستەیی:

- ڎ : ئەڎا  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6322
- ۋ : ۋاران  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6328
- ڼ : مەڼ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6324
- ۊ : لۊ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6326
- ېـ ۍ  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6330
- ﯗ = وو : (مــﯘ)
لینکو گرڎو پیتەکا ئەلفابێتو زۋانی ھۆرامی 
https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/7588
نۋیستەی: ئاکۊ مارانی