ھۊرچنیەی جە کەشێوەنە کە چەمکو نادیموکراتیکی کەما پېش، یاخوڎ جە هەلومەرجۍ فاشیزمینە ئەنجامدریا. یان جە راسینە جە کەشو ھۆرچنیەی پەولاوە گرڎ وەختېش بە مدرامان و ئەرەکۊشای ۋیەرڎەن. ژەنی، گەلوو کورڎسانی و هێزە دیموکراتیکەکۍ تورکیای سەربارو فشارو ئاستەنگیەکا بە ئیراڎەو ۋېشا سەرو سنووقەکا دەنگداینە سەرکۊتەیشا بە دەسئارڎ. گەر ئێمە نەتاومۍ واچمۍ کە پێکئاما سیاسییە دیموکراتیک، ئازادیواز و ئیکۊلۊژیک وەرو فرت و فێڵەکا ھۆرچنیەی رازیبیەو گەلیش بەتەمامی بەدەسئارڎەن، ئا ئیراڎەی کە سەربارو فاشیزمی و دیکتاتۊری وزیان ڕوۋە، ئینا سەروو گرڎ چېوێوە. گەلوو کورڎسانی، هێزە دیموکراتیکەکۍ تورکیای، بە نیشاندای ئیراڎەو ۋېشا سەرو سنووقەکا دەنگدایۊ پاسەشکەرڎ کە هامپەیمانی رەنج و ئازاڎی جە کورڎسان بۊ بە هێزی یوۋەمو سیاسی و جە تورکیایچ بۊ بە هێزی یەرەم. جە نوێنەرایەتی فاڕیای دیموکراتیک، چارەسەری دیموکراتیک و خەتەی ئازاڎینە جە تورکیا تاکە ئەڵترناتیڤا. نەک حەر بە دژایەتی دەسەڵاتی، بە سەرمەشقبیەو کۊشیای دیموکراسی گیانی مدرامان وەش کەرۊ، ئیراڎەو کۊشیای، هیواو کورڎی، تورکی، ئەرمەنی، عەلەوی، ئێزدی، سونی، ژەنا، جوۋانا، پیایا و گرڎو پێکئاماکا مارۊنەدی. یاخوڎ بە بنیاڎنیاو حەر تاکێوە کە گلېرگەو تورکیای و کورڎسانی سەرو بنەماو ئازاڎیی پێکمارۊ دیموکراسی رادیکاڵ رێکوزۊ. هەڵۋێسو گەلوو کورڎسانی جە دژوو سیستمی تاڵانکەری و قڕکەری و فاشیستی ئاکەپە-مەهەپەینە دیارا. هامپەیمانی رەنج و ئازاڎیی تەنیا بە ئامانجو سەرکۊتەی جە ھۊرچنیەینە وەش نەبیەن، ئەرک و وەرپەرسیاری تاریخی ۋېش وەران ۋەر بە ژەنا و جوۋانا و گەلا تورکیای و کورڎسانینە، دەوری تاریخی ۋېش پۍ شکسپنەئارڎەو دیکتاتۊری ئەردۊغانی جە ھۆرچنیەو ٢٨و ئایارینە جابەجۍ کەرۊ و مۊرەو ۋېش جە تاریخو دیموکراسی تورکیای مڎۊ.

ئیسە نۊبەو گەلا تورکیاین!

ئاشکران کە پێۋیسا بە ماۋېوە کەم وەڵۍ ھۆرچنیەینە سەرنج وزمېنە سەرو بەعزە یاۋاینۍ غەڵەتی. وەرو ئانەی ھۊرچنیەو پەرلەمانی کە پارتەکۍ بە لیستی سەربەخۊ یاخوڎ بە لیستی هامپەیمانی ۋېشا تۊمار کەرڎ، مشۊ حەرکەسۍ کە جە ھۊرچنیەی سەرۊککۊمارینە جە دژوو ئەردۊغانی بۊ، سەرکۊتەی بە بنەما گېرۊ. غەڵەتۍ گۊرەن کە جەهەپەیچ پېسە ھۊرچنیەی پەرلەمانتارێوە ھەرمانەکا ھۊرچنیەی سەرۊککۊماری ڕېکوزۊ. کلیچدارئۊغڵو ئیتر تەنیا پېسە کاندیدو جەهەپەی وهامپەیمانی گەلی مەلۊ ھۊرچنیەیۊ. جە ھۊرچنیەو ١٤و ئایارینە پېسە کاندیدێوە کە جە تەمامو کورڎسانینە نیمەو دەنگەکا تورکیایش بە دەسئارڎېنۍ ئەرەکۊشۊ. دیاردېوە کە راسی هامپەیمانی گەلی و جەهەپەیش ۋیەرنان بیەیش ھەن. چی ئاژەنە مشۊ جەهەپە نوێنەرایەتی سیاسی رێکوستەو گرڎ کەسۍ کەرۊ کە جە ١٤و ئایارینە دەنگو ۋېش بە کلیچدارئۊغڵوی دان، دەس بە ھەرمانەکاش کەرۊ. ڕاوەبەرا جەهەپەی مشۊ مامەڵەکەرڎەی وزیایرە و تەنگەبەری ۋېشا ۋیەرنا. پارتە گولانەکۍ دلۍ هامپەمانی گەلی دماو ئانەی چن پەرلەمانتارېشا بەدەسئارڎۍ ئیتر کیشیېوە دلۍ قەبارەو ۋېشا، بەڵام ئاکشەنەر کە جە سەرەتانە توریۍ و گرڎ چېوۍ شەرمەسار کەرۍ، درێژە بە هەڵۋېسو ۋېش مڎۊ. ئەرکو تەمامو گلېرگەو تورکیاین کە جە ھۊرچنیەی سەرۊکایەتی کۊمارینە دیکتاتۊری ئەردۊغانی کە جە دروۍ، دزی، گەندەڵینە حیچ سنوورۍ مەشناسۊ، شکس پنە بارا.

جە لایۍ تەرۊ، ئانۍ کە پۍ سەرکوتکەرڎەی نەتەوەپەرسی و ۋڵاڎپارێزی هانو خەڵکی مڎا، نە ئینۍ خەمو تورکیاینە و نە ئینۍ خەمو گەلینە. چا ئەقڵیەتەنە بېجگە جە بیەی بە ساڎەتەرین مژار، مژاری رەگەزی، حیچ یاگېوە پۍ ژەنا بیەیش نییا. تەنیا دەردەشا دوژمنایەتیکەرڎەو کورڎان، بەدەسئارڎەو قوەتی، مەسڵەحەت و کورسین. حیچ گرنگیېوە مەڎا بە راسی تورکیای کە ئینا لێوارو وڕاینە و گەل ئاوراشا، جە مافو مرۊیی و ئازاڎیی بێبەش، بۍ ئیراڎیشا سەرەرە سەپیان.

ئا لایەنۍ پاسە ویرۍ کەراوە، کە ئۊغانێوە کتوپڕ بییەن باسی سیاسیی تورکیای و تورکیای ڕزگار کەرۊ گنا دلۍ وێخەڵەتناێوە گەورەیۊ. سەرباروو ئانەیە فرەو گلێرگەی جە دژوو نەتەوەپەرستینۍ، پەی بەدەسئاورڎەی دەنگدەراو ئۊغانی بە جەماوەریکەرڎەی نەتەوەپەرسی گەورەترین غەڵەتا. سینان ئۊغان پێسە ورچنێوە بە مەبەست جە ڕاو فرتوفێڵی و پڕوپاگاندەی قورسیی میدیایوە نیشانە دریان، کە پێسە ئاکتەرێوە یەکلاکەرەوەو دەوروو دووەمی نیشانە بدریۊ. جە پڕۊسەو ورچنیەی سەرۊکایەتیی کۊمارینە وەختێوە کاریگەریی سیاسیی گەلوو کورڎی وەرەچەم گیریۊ، حەوڵدای چەنی ئۊغانی پەی تەمامکەرڎەی ماراسۊنی بۊ بە وەربەس. سەپنای نەتەوەپەرسی پێسە تەنیا ورچنێوە  سەروو گلێرگەیرە کە تەژنەو دیموکراسین، وستەی دلۍ دامەو ئی دەسەڵاتینە.

ئۊغانێک کە کتوپڕ وزیان دلۍ بارودۊخوو وێشۊ، بە پڕوپاگەندەو ئانەی کە ئاد چارەنویسوو تورکیای یەکلایی کەرۊوە، پەی چندین ڕوا مشتومڕوو ئانەیە کەرۊ، کە ئاد کلیچدارئۊغڵوی یان ئەرڎۊغانی ورچنۊ. ئەگەر چارەنویسوو تورکیای چەنی ئەرڎۊغانی خاس بیۍ، ئا وەختە خەڵک نەپەرسێنۍ چی ئۊغان پێسە کاندیدوو سەرۊکایەتیی کۊماری نریانرە؟ ئانۍ سەرڎەموو دیکتاتۊر ئەرڎۊغانیشا گەرەک نییا، وێشا کاندید کەرا. یانۍ پێسە کاندیدوو یاگەگێروو وێش بە ڕای گرڎینی ساعیب قسە، وەرهەڵێسکار و کۊشیای دژوو دەسەڵاتی، نیشانە مدا. ئۊغانێوە کە خەموو ئادی تورکیا نییا، چەنی کلیچدارئۊغڵوی و ئەرڎۊغانی ئینۍ جە سات و سەوداو دەسەڵاتینە و ئانە بە ماناو مشەوەری و چەمچنۊکیین. وەروو ئانەی گرد کەس زانۊ هۊشمەندیی وازیا چێشا، پەنەوازییش بە ورسەنگنای نییا. وەلۍ ئانۍ جە گۊشەو ئایداڵیستیوە ویرۍ کەراوە، کە دیموکراسی مارا دی، مشۊم دەمودەس وێشا چا وێخەڵەتنایە ڕزگار کەرا ، وەڵۍ ئانەینە نەتەوەپەرسی فرە سەلەمنا، دڵوو وێشا چەنی دڵوو گەلی کەراوە یۊ وەروو ئانەی تاریکی بڕەمناوە و ئامانجەکاشا دەستنیشان بکەرا.

ئەرڎۊغان کە جە ڕاو بەکارئارڎەی ئایینیوە گەلی چەوسنۊوە، تاڵانش کەرۊ ، گردوو دۊڵەمەندییەکاو تورکیای پێشکەش بە وەڵاتاو جبەری کەرۊ، گەلی جە بەرهەمئاورڎەی کشتوکاڵی بڕۊرە، ئاوراش کەرۊ و چەمجەدەسوو وێشش کەرۊ، بە پڕوپاگەندەو "تیرۊریزم و پارێزنای وەڵاتی" گردوو تاوانەکاو وێش مشارۊوە. گەلاو تورکیای نوقمۍ تاوانی کەرڎێنۍ. ئانۍ ملکەچۍ ئەرڎۊغانۍ بێنۍ، پەی بەرژەوەندییەکاشا خزمەتش کەرا، جە کەسایەتی ماڵیارە ورچنا و وەراوەرو ئا ستەمیوە کە کریۊ بێدەنگێنۍ، تاوانێوە گەورە کەرا. ئیتر وەختوو ئانەین گەلوو تورکیای چا تاوانەیە پاک کریۊوە. کاتی وەختوو ئانەین دادپەروەری بۍ دی و حساب جە تۊڕەو تاوانی سنیۊ.

دیکتاتۊری دڕندانەو ئەرڎۊغانی، کە حەر چالاکیێوە لاشۊ تاوانا، بێئەخلاقیی کۊمەڵایەتی و سیاسی میاونۊ بەرزتەرین ئاست، ئەگەر شەرم نەکەرۊ دەستدرێژی سەرووزارۊڵا و تاوانا دژوو ئینسانیەتیچ ڕەوایەتیش پەنە مدۊ، چارەنویسش تەنیا وڕاین. ئەرڎۊغان ئەقڵیەتوو تالیبانی و داعشیش هەن. مزانمۍ کە هودا-پار تەنیا بە بەهانۍ زیادتەرکەرڎەی دەنگەکا نەوزیان دلۍ هامپەمانیی کۊماری. وەررو ئانەی ڕێژەو دەنگەکاش دیارا. جە لیستەکاو ئاکەپەی بکوشینە، دوژمنوو ژەن، دەستدرێژیکار، چەوسنەرەوا ئایینی، دزۍ و تاڵانکەرێچشا ئارڎۍ پەرلەمانۊ. بڕۍ پیۍ ڕۊنامەوانۍ کە جە میدیاو تورکینە نامێوەشا پەی وێشا وەش کەرڎێنە، تورکیانە فرە سەرسامێنۍ بە وێشا، ماچا بەدەسئارڎەی ٤ پەرلەمانتاراو هوداپاری حیچ چێوۍ ڕووە مەدۊ، یاگۍ تەرسۍ نییا. ویرۊکەرڎەێوە چانە پارێزنا. حەوڵدای ئەقڵیەتوو سیستموو باڵادەسیی پیای، کە بە چند قسێوە ژەنا و گلێرگەی خەڵەتنا و جەخشتەشا بەرا. پەرسەو ئازادیی ژەنۍ و ئازادیی کۊمەڵایەتی بە ئەقڵیەت و دەروونئشناسی ڕەگەزپەرسی هەستش پەنە مەکریۊ. بەجیاوازنیایرەی ئەقڵیەتوو ئەرڎۊغانی جە ڕژێموو مەلای، تالیبانی و هودا-پارینە وێخەڵەتناین. نکۊڵیکەرڎەین جە ڕاسیی. گەر جە نەزانیوە کریۊ، مشۊم هۊشیارۍ با. گەر پەی دڵنەوایی ژەنا و گلێرگەی کریۊ، چەنی هوداپاری با بە هامبەشۍ سەرەکیۍ.

ژەنی چێروو میچوو پەرلەمانینەپاڵوو بکوشانە و دەسدرێژیکارانە نەنیشارە، تێبکۊشن. کۊشیای کۊمەڵایەتی بە گرد لاێوەرە وەڵا کەرڎێوە و بە کاریگەرتر هەنگامە بنیەیدۍ. بەرنامەو هوداپاری ئەقڵیەت و سیاسەتوو ئاکەپەین بە ڕۊشنی گوزارشش چەنە کریۊ. ئانۍ ویرە دڕندانەکاو هوداپاری دژوو ژەنا بە تەرسی مزانا، مشۊم سەرنجە بدا سیاسەت و کرڎەوەکاو ئەرڎۊغانی و ئاکەپەی جە دژوو ژەنا.

جە سەرڎەموو ئاکەپەینە جە ڕاو جەماعەت، دەزگا پەروەرڎەییەکا، دەزگا ئایینی، کولتورییەکا و هتد حەوڵۍ دریێنۍ ئەندێشەکاو هونداپاری وەڵا کەراوە. ئەرڎۊغان بە درێژایی ماوەو دەسەڵاتداریی وێش جە ڕاو کەرڎەیئامانجوو ژەناوە هجوومش کەرڎەن سەروو بەها سەرەکییەکا و شکۊو گلێرگەی. ئەگەر ئەرڎۊغان جارێوە تەر سەر گنۊ، ئا سەرڎەمە چەمەڕوانوو تورکیای کەرۊ سەرڎەموو تاڵیبانی نەرمی و داعشین. ژەنی سەروو نامۍ وێشا جە هەرمانە و خەباتنە گنا ئامادەباشیوە، ئەرڎۊغان کە نوێنەرایەتیی خەتەو تاڵیبان-داعش-هوپاری و فاشیزمی سەوزی کەرۊ، جە ڕێخەوە جە ٢٨وو ئایارینە جە سندوقەکانە وزدێش چێروو خاکی. ژەنی و گەنجۍ تاکە هێزنۍ کە ئایندەو دیموکراتیکی و ئازادیی وێشا کوردساننە و تورکیانە دیاری کەرا. ژەنی جە ورچنیەی تاریخیی ٢٨وو ئایارینە جە دژوو پیای ڕەگەزپەرسی ئەرڎۊغانی، کە تا ئاستوو فاشیزمی ڕەگەزپەرسی کەرۊ شکسش مدا.

ھ.ش / س.ز