ئەندامەو ڕاوەبەریی کەژەکەی "بەسۍ ئەرزینجان"ە، پەی فراوانکەرڎەی هەڵمەتەو "چەنی ژەنی، ژیوای و ئازاڎی بەرەو شۊڕشوو ژەنا هەنگامە منیەیمێ' بانگەوازش ئەرەیاونا. ئەرزینجانە واتش، "مشۊم ژەنی ڕا نەڎا ئەرڎۊغان ور چنیۊوە، مشۊم ژەنی ئاڕاستە و ڕاڕەوو سیاسەتی فاڕا.

ئەندامەو ڕاوەبەریی کەژەکەی "بەسۍ ئەرزینجان"ە جوابوو پرسیارەکاو ئاژانسوو هەواڵوو فورات (ANF) یش داوە.

وەڵتەر بەشوو یووەموو چەمپەنەکەوتەکەی، جە ئاژانسەکەمانە نریارە و بەشوو دووەموو چەمپەنەکەوتەکەیچ ئینەن:

**********************

بەرخۊدانوو گەلوو کوردی پلانەکاو فاشیزمیش پووچەڵۍ کەرڎێوە

هجووموو دەسەڵاتوو ئاکەپە و مەهەپەی سەرەمڕا، چا گەشەکەرڎەیانە پێویستا هەڵوێسوو ژەنا چەنین بۊ؟

وەڵێکەوتە سیاسییەکاو ئی دماییە جە سەرنیشتوو کورڎسانینە، مدرامان و بەشڎاریکەرڎەی تەڤگەروو ژەنا گرنگا. پێسە زانیۊ هامپەیمانیی فاشیستوو ئەرڎۊغان – باخچەلی، گەرەکش بۍ ١٠٠مین ساڵیاڎوو کۊماری بە تەسفیەکەرڎەی تەڤگەروو ئازاڎیی کوردی، هیواو ئازاڎیی گەلوو کوردی دمایی پەنە بارۊ و قاڕوو کوردی چنۊوە. چەنی ئانەیچ، تا تاواش لاتوستەی گلێرگەو تورکیای، پاشێلکەرڎەی دیموکراسی و ئازاڎییش پێسە ستراتیژی بناغەیی دیاریی کەرڎەبۍ. وەلێم بە هەڵوێس و بەرخۊدانوو ڕابەرایەتیما جە ئیمڕاڵی، بە هەڵوێسوو تەڤگەری ئازاڎیما بە پرەنسیب، ئیراڎەو بەقووەت، وێبەڕاوەبەری، بەرخۊدانی بێهامتاو سەرکەوتەی گەریلاکاما جە زاپ و ئاڤاشیننە، بەرخۊدانوو گەلەکەیما جە چوارپارچەو کورڎسانینە، بەتایبەتی جە سەرنیشت و کورڎسانی و بەرخۊدانوو هێزەکاو ئازاڎی و دیموکراسی، جە هەرێمەکەنە پلیکانیشا وڕیا. کارەساتوو بوومەلەرزەکەو تورکیای فاڕیا پەی کۊکوشیۍ کە سەڎان هەزار کەسێش چەنە دلێنە شیۍ. سیاسەتوو بوومەلەرزەی دەسەڵاتوو فاشیستی، نەک تەنیا جە کورڎساننە، بەڵکوم جە تورکیایچنە کاردایۊ و تووڕەیی گەورەش چەنە کەوتۊ. دلۍ کارەساتوو بوومەلەرزەکەینە قەیرانێوە فرە جیددی دلۍ هامپەیمانیی گەلینە وەش بی، کە کۍ بۊ بە سەرۊک. کاندیدبییەی "کلچدارئۊغڵو"ی کە کادرێوە تایبەتوو دەوڵەتین، وەروو ئانەی کورد و عەلەوی بۍ، قبووڵ نەکریا. "مەڕاڵ ئاکشەنەر"ە یووە جە کادیرە باڵاکانە و پەیوەستەنە بە دەوڵەتیوە بەقووڵی. ئینە خاس مزانیۊ. کەسێوە کە جە سەرڎەموو کوشتەیە نادیارەکانە خزمەتوو دەوڵەتیش کەرڎەن و وەرپەرسە بیێنە. ژەنێوە ئاساییە نییەنە، بەڵکوم ژنێوەنە بەتایبەتی جە دامودەزگاکاو دەوڵەتینە پەروەرڎۍ بیێنە و عەقڵیەتوو پیایۍ باڵادەسوو و فاشیستییش هەن. حەر پێسە چەنی مەهەپە پەی ئەرڎۊغانی دەستنیشان کریا، "مەڕال ئاکشەنەر"ەیچ بە خەتێوە ڕاستگیرە و ڕەگەزپەرستانۍ پێسە وەرپەرسەو سیاسەتوو جەهەپەی دەستنیشانە کریا. گەرەکشانە جەهەپە سەروو خەتەو ڕاسڕەوی و ڕەگەزپەرسانەی بلۊ. جە تورکیانە خەتەو ڕەگەزپەرسی لاوازە و تەشهیرە بیێنە. هەر پەوکای گرووپە فاشیستییە ڕەگەزپەرستەکۍ بە پاو وێشا ڕاوشۊنشا گێرتەنرە وەر و سەروو ئا بناغەیۊ سیاسەت کەرا.

فاشیزم گەرەکشا کلچدارئۊغلۊی کۊنتڕۊڵ کەرۊ

چی چوارچووەنە وەختێوە "مەڕاڵ ئاکشەنەر"ە کاندیدبییەی "کلچدارئۊغلۊ"یش قبووڵ نەکەرد و سەرۊککۊماریچ پێشنیازوو "ئەکرەم ئیمامئۊغلۊ"ی و "مەنسور یاڤاش'یش کەرد، فرە لایەنۍ ناڕەزایەتیی گەورەشا نیشانە دا. بە هەزاران ئەندامۍ پارتەکەی دەسشا جە هەرمانۍ کێشتۊ. پرێستیجوو ئی پارتی لاواز بی. ڕێژەو دەنگاشا وەستەرە. "ئاکشەنەر"ە ئاما ئاستێوە کە جە سیاسەتی لوۍ جبەر، وەختێوە کە دیش هامپەیمانیی گەلی چەنی هەزارا چەپا و سۊیالسیتا هامپەیمانی کەرۊ، "کلچدارئۊغلۊش" ورچنیەی بەرۊوە و سەر گنۊ، بە تاکتیک و فێڵۍ، بە فەرمانەو دەوڵەتی قووڵ، جارێوە تەر گێڵاوە دلۍ هامپەیمانیی گەلی.

گێڵایۊو ئاڎیچ پەی درێژەداین بە سیاسەتوو ڕەتکەرڎەیۊ و دلێنەبەرڎەی کوردی، پەی کۊنتڕۊڵکەرڎەی هامپەیمانیی گەلی و "کلچدارئۊغلۊ"ین کە ور چنیۊ. کەمتەرین ئەگەروو وەڵێکەوتەی تورکیای تازەی دیموکراتی جە ڕاو "مەڕاڵ ئاکشەنەر"ێوە، هەوڵۍ قۊرتاوی بۊ.

چێنە پێویسا ئی ڕاسییە بوینیۊ. ئەگەر هەدەپە، هێزەکاو ڕەنج و ئازاڎی دژوو فاشیزمی هەڵوێسێوە ئاشکرا نیشانە نەڎا، تا پێسەو ئێسەتۍ بەرخۊدانشا نەکەرڎۍ و هەڵوێسێوە بنەماڎارشا نەبیۍ، "کلچدارئۊغلۊ" ڕوێچ نەتاوۍ جە دژوو عەقڵیەتوو فاشیزمی، گەمەکاو و هەوڵە تێکدەرییانەکاو "ئەرڎۊغان" و "باخچەلی – ئاکشەنەر"ۍ بەرخۊدانش کەرڎۍ.

جە ڕووەو تەڤگەروو ژەناو کوردی و تەڤگەرەکاو ژەناو وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، قۊرتۍ و قەیرانۍ جە تورکیانە فرە گرنگێنۍ. ئەرڎۊغان بە سیاسەتوو ڕەگەزی، ئاینی، نەژاڎپەرسی و فراوانکەرڎەی عوسمانیزمی، جە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە هەوڵۍ هەرێمێوە پەڕتەرسی گەورەی مڎۊ. دەسەڵاتوو فاشیستوو "ئەرڎۊغان – باخچەلی"جە وەڵێوەبەرڎەی و وەڵاکەرڎەیۊ سیاسەتوو نەژادپەرسی، ناوەندیپارێزی، داگیرکەری، دژبییەی گەلی و جە دژوو گلێرگەی، وێش پێسە مۊدێلێوە پێشکەش کەرۊ و هانوو ئی سیاسەتیچە مڎۊ.

هجوومێوە قیزەون، کە چی ڕووە دمایینانە جە بورسانە کریا سەروو یانەو ئامەدی، بەشێوەن چا سیاسەتوو قاڕچنیەیۊ. "باخچەلی" بۍ ئانەی شەرم کەرۊ، هەڵوێستێوە هجوومکارییش بە شێوێوە ئاشکراش نیشانە دا و وێش بە ساعیبوو هجوومبەرا نیشانە دا. ئینە فرە ئاشکران، کە ڕێکوزیاکە جە لایەنوو کێوە ملۊ ڕاوە. فاشیزموو ئاکەپە و مەهەپەی پی شێوە هەوڵۍ مڎۊ دروشموو لایەنگراو "فەنەرباخچە"ی و "بێشیکتاش" کە واچێنۍ ' حوکمەت دەس جە هەرمانۍ کێشنۊ' جە باسی دوور وزۊوە، هەم داواکاریی گەلوو کوردی و گرد وەختێوە دلۍ سیاسەتی چینەینە شێوەو قاڕچنیەیۊنە بازۊوە. ئامەد سپۊر جە وەراوەروو ئا فشار و کەمپەینوو هجوومکەرڎەینە، سەرەش نەکۊمنارە. گەلەکەما جە ئامەدنە وێشا بە ساعیبوو وەرزشی زانا و جوابی پێویسوو چەتە فاشیستەکاشا داوە.

ژەنی متاوا ڕەوتوو سیاسەتی فاڕا

بۊنەو ئی وەڵیئامایە سیاسییاوە، گرنگا ژەناو تورکیای و وەرکەوتوو دلێڕاسەی سەرمەشقبییەی بەرەو ڕەنجی، ئازاڎی و دیموکراسی کەرا و دلۍ ئی بلۊکانە یاگۍ وێشا گێرا. جە دیموکراتیزەکەرڎەی وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، جە گەشەکەرڎەی ژیواێوە یەکسانی و ئازاڎی و داڎپەروەرانەینە، ڕێکوستەی هامبەشوو ژەنا و چالاکییەکێشا سەروو ئی بنەمۍ ئینۍ جە دۊخێوەنە کە کاریگەرییشا سەروو ڕەوتوو سیاسەتی تورکیانە بۊ.

جە وەختوو کارەساتوو بوومەلەررزەکەو تورکیاینە، ڕێکوستەیەکاو ژەنا لوۍ مەنتێقەکە و خەباتی بەنرخشا کەرد، هاگاشا جە قوربانییاو بوومەلەرزەکەیچ بۍ.

ماڕای حوکومەتی فاشیستوو ئاکەپە-مەهەپەی و دەسجەهەرمانکێشایۊ، ئەرکێوە بنەڕەتیی جمیەرەکاو ژەنان. دووەبارە ورچنیەیۊ ئەرڎۊغانی پەی پۊستوو سەرۊکایەتیی کۊماری بە ماناو بەئەرەمەرزیاکەرڎەی کۊکوشی دژوو ژەنان، تنڎوتیژی دژوو ژەنا، نایەکسانیی بەینوو ژەنۍ و پیای، بۊ بە یۊ جە ئامانجە سەرەکییەکاو جمیەروو ژەناما کە پەرەما دان پەنە، دلێنەبەرڎەی حوکمەتوو فاشیستوو تورکیایچ. ئەرڎۊغان گەرەکشا جارێوە  تەر بۊوە بە سەرۊککۊمار و پێویسا ڕاگێری چینەی کریۊ، ژەناو تورکیای و کورڎسانی پێوە هەرمانە پەی ورچنیەی کەرا. نەک تەنیا پەی وستەی ئەرڎۊغانی، بەڵکوم چ جۊرە سەرۊکێوەشا گەرەکا؟ چە سەرۊکێوە جە لایەنوو ژناوە قبووڵ کریۊ؟ متاوا باسش کەرا و ئاشکراش کەرا. متاوا بە شێوێوە ڕێکوزیا ئی هەرمانۍ کەرا. سەروو ئی بنەمێوە متاوا چەنی کاندیدەکاو سەرۊکایەتیی کۊماری، کە مشیا پەی ئا پۊستی، کووۍ باوە. ژەنی پێویسا جە کۊنفرانسوو ئیستەنبوڵیوە پەی ماف و ئازاڎییە جیاوازەکا، واستەیەکاو وێشا بەر وزا. دەنگوو ژەنا بەرز بۊ و ڕەنگەکێشا دیارۍ با. پێویسا ژەنی بتاوا ئایندەو تورکیای سەروو بنەماو دیموکراسی و ئازاڎی مەرزنارە. سەروو ئا بنەمێوە پێویسا ژەنی جە بەرەو چەپی، سۊسیالیستی، ڕەنجدەرا و دیموکراسینە دەورێوە کاریگەر گێڵنا.

بەشڎاربییەی ڕێکوزیاو چالاکانەو ژەنا بۊ بایسوو ئارڎەی دینامیزمی، وزە و دلێنێوە خاسی پەی دیموکراسیی تورکیای. چی پڕۊسەنە یاڎەوەری و خەباتوو ژەنا جە گرڎ چێوۍ زیاڎتەر پێویسا پەی بنیاتنیای تورکیێوە تازەی. پێویسا پلاتفۊرمە هامبەشەکاو ژەنا فرەتەرین جوابۍ بڎاوە، پەی ئا پەرسۍ کە تورکیا چەنین بۊ؟ چی چوارچووەنە گرنگا ژەنی بەشڎاری کەرا و وەڵێوە با.

پەوکای هەڵوێسۍ و نزیکایەتییە سیاسییەکێما، جە پراکتیزەکەرڎەی هەنگامەکاو جمیەروو ژەنامانە پەی ئێساڵی گرنگنێنۍ. هاموەخت چەنی پەرسەو ژەنا، پێویسا ڕێکوزیایەکاو ژەنا پەرسەی کۊمەڵایەتییەیچ وزا ڕووە، پەیوەسۍ با بە باسووازی سیاسیوە. بەکوڵی، جمیەرەکاو ژەنا مشۊم دیایۍ یۊگێرتە و ستراتیژی جە ڕێکوستەینە، کردار و بنیاتنیاینە نیشانە بڎا.

هجووموو دەوڵەتوو ئێرانی و مدرامانوو وەرکەوتی

جە بارەو فشاروو دەوڵەتیوە جە ئێراننە و وەکەوتنە و مدرامانوو ژەنا، شۊڕشوو ژەنا جە سەرنیشت و وەرکەوتوو سوریای و مدرامانوو ژەنە گەریلایەکاما متاوا چێش واچا؟

تا پێسەو ئیساتۍ سەرەوردای وەرکەوتوو کوردستانی درێژەش هەن، کە ساڵەی ویەرڎۍ دەسش پەنە کەرڎەبۍ و تا ئێساتێچ سەروو بنەماو دروشموو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی" ملۊ ڕاوە. حوکمەتوو ئێرانی بە هێزی سەرکوتکەروو وێش، گەرەکشا بە سیاسەتی دڕنڎانە، داواکاریی ئازاڎیی ژەنا و گەلی جە گرڎ هەرێمێوە و بەتایبەت جە بەلوچستان و کورڎساننە، بەتەمامی سەرکوت کەرۊ. بۊنەو ئانەیچۊ سەڎان ئێرانیۍ و کورڎۍ و بەلووچۍ، کە بەشڎارییشا جە ئەرەپڕاکەینە کەرد، جە لاو دەوڵەتیوە جەداری دریۍ. ئانۍ کە بەشڎاریی وێنیشاندایەکاو سەروو جادەکاشا کەرڎەبۍ، کوشیۍ و بریندارۍ کریۍ. دەیان ژەنی کۊرۍ بیۍ. هەزاران کەسۍ جە زینڎانەکانە تووشوو تنڎتەرین ئەشکەنجەی و کرڎەوەی نائینسانانەی بیۍ. چی دمایۊ بە دەسپەنەکەرڎەی سیاسەتوو ژەعراویکەرڎەی تەلەبە کناچا جە زانکۊکاو گرڎوو ئێرانینە، بە شێوێوە فرە قێزەون ڕووەی ستەمکارانۍ وێشا دژوو ژەنا نیشانە دا. دەسەڵاتوو ئێرانی گەرەکشا ژەنی جە ژیوای کۊمەڵایەتی دوورە وزۊوە. گەرەکش نییا ژەنی گەنجۍ بلا مەکتەب و هۊشیاریی ژەنا فرە بۊ. بە ژەعراویکەرڎەی ژەنە گەنجا، تۊقنای و هەراسانکەرڎەیشا دڕنڎانەتەرین سیاسەت دژوو ژەنە گەنجا بەرا ڕاوە. کرڎەوەکێشا پێسە هامسەرگیریی کناچا جە تەمەنێوە وچکلەنە، حیجابی بەزۊر و ناچالاکیی ژەنا گرڎشا بەرهەموو سیاسەتەکاو ماڕای ئیراڎەی و چالاکنەکەرڎەی ژەنانۍ بە شێوێوە وێڕاوەبەر. گەرەکشانە ژەنا جە یانەنە زینڎانی کەرا و پێسە خزمەتکاروو پیایا جە کۊیلایەتینە مەناوە.

پێسە مزانیۊ جە ڕاپەڕینەکانە، کە سەروو بنەماو "ژەنی ژیوای ئازاڎی" پەرەش پەنە دریا، کناچە تەلەبەکۍ جە زانکۊکانە و ژەنە هونەرمەنڎۍ و ڕۊشنویرۍ و سەرمەشقەکاو گلێرگەی کە کەرێنیش. بەینوو سیاسەتەکاو دەوڵەتوو ئێرانینەو سەبارەت بە ژەنە گەنجا و سیاسەتەکاو تاڵیبانی، سەبارەت بە ژەنا جیاوازییش نییا. ئێمە بە تنڎی و تووڕەییوە ئی کرڎەواو دەوڵەتوو ئێرانی شەرمەزارۍ کەرمۍ. دەوڵەتوو ئێرانی مشۊم ئی سیاسەتە گەندەڵ و فاشیستانەو دژ بە گەلوو کوردی و گەلوو بەلووچی و هێزەکاو ئازاڎی و دیموکراسی و ژەنا مردنۊ. پێویسا سزاو جەداردای ورە شانۊوە و سیاسەتوو ستەمی و تنڎوتیژیی دژوو ژەنا دمایی پەنە بارۊ. پێویسا ڕێز جە شوناس و بیروباوەڕوو گەلی و ماف و ئازاڎیی ژەنا گیریۊ. سەروو ئی بنەمێوە جارێوە تەر ماچمۍ، کە ئێمە حەرگیز ئی سیاسەتاما سەروو گەلی و ژەناوە ویر نەشییەنۊ. گرنگ نییا ئێمە پێسە ژەناو کوردی جە کام پارچەو کورڎسانینە مژیومۍ. ئێمە خاس هاگاڎارۍ سیاسەتوو قاڕچنیەیۊ دەوڵەتوو ئێرانینمۍ وەراوەر بە گەلی و ژەناما. ئی سیاسەتی قبووڵ مەکەرمۍ.

ئێمە پێسە ژەنا ئا کرڎەواو دەوڵەتوو ئێرانی، جە گرڎوو دنیێنە شەرمەزارۍ کەرمۍ. بانگەوازوو ئێمە جە دژوو عەقڵیەتوو پیای سەردەسی دڕنڎەی جە ئێراننە ئانەن، کە ژەناو ئێرانی و گەلا ڕێکوستەی وێشا وێڕاوەبەریی وێشا جە گرڎوو ڕووەکاو ژیواینە، بە شێوەی فرەنۊع پەی وەڵی بەرا و بەرە و پلاتفۊرمەکا، ئازاڎیی هامبەش وەش کەرا. پێویسا گرڎوو گلێرگەی، ژەنا، گەلو ئێرانی وێسا ڕێکۍ وزا. بەتەنیا سەروو ئی بناغەیۊ متاویۊ جە وەراوەروو ئا سیاسەتە دڕنڎانەو دەوڵەتوو ئێرانی مرداوە. پێسە کەژەکەی جارێوە تەر ئەرەیاونمێش کە ئێمە ئینایمۍ بەرەو گەلی و ژەناو ئێرانینە.

پێویسا ژەنی سیستموو ویڕاوەبەرییشا بەقووەت کەرا

شۊڕشوو ژەنا جە سەرنیشت و وەرکەوتوو سووریاینە، فرەتەر وەڵی گنۊ. شۊڕشوو ژەنا جە وەرنیشتنە هیواو ژەناو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و جیهانین. جە وەرنیشتنە پەی بنیاتنیای سیستموو کۊنفیدڕالیزموو ژەنە دیموکراتا خەبات ملۊ ڕاوە. پێویسا خەباتوو کۊمۊنی، ئەنجوومەنی، ئەکادیمی و کۊپەراتیفوو ژەنا بەرەو وەڵۍ بریۊ. پێویسا بتاویۊ سیستمێوە بەقووەتوو وێشا بنیات بنیا. گەل و ژەنا کوردی، عەرەبی، ئاشووری، ئەرمەنی، تورکمان و چەرکەزی جە چوارچووەو مۊدێلوو نەتەوەی دیموکراتیکینە، ژیوای و سیستمی تازە مەرزنارە. خەباتوو مەرزنایرەی کە گەرەکشابۍ سەروو بناغەو ئاماڎەکاریی جەنگوو گەلی شۊڕشگێڵنیوە پەی وەڵۍ بەرا، بەقورسی بە سەرکرڎایەتیی ژەنا ملۊ ڕاوە. پەی بنیاتنیای شۊڕشوو ژەنا بە هەزاران ژەنی هەرمانە کەرا. جە ساڵەو ٢٠٢٣ێنە سەروو بناغەو هەنگامەو تەڤگەروو ژەنا، خەباتشا فرە کاریگەرتەر و بەقووەتتەر پەی وەڵۍ بەرا.

جە هەمان وەختنە ژەناو سەرنیشتی و وەرکەوتوو سووریای، خەریکۍ خەباتینۍ پەی پەرەپەنەدای سیستمێوە دیموکراسی، دەستووریی بنەڕەتی و پەرەپەنەدای خەباتی هامبەشوو ژەنا، جە سەرانسەروو سووریاینە.

یەژەئاستار سەروو بنەماو ئامانجەکا جمیەروو ژەنا، درێژە مڎۊ بە فراوانکەرڎەی و قەوەتکەرڎەی چالاکییەکاش. هێزەکاو یەژئاستاری جە زاپ و ئاڤاشیننە بەسەرکەوتەیی مدرامانوو گەریلاکا بەرا ڕاوە. نوێنەرایەتیی ڕادیکاڵانەو خەتەو ئازاڎیی ژەنا کەرا. چی ڕووەوە مدرامانوو سوپاو ژەناو ئێمە جە بنیاتنیای کۊنفیدراڵیزمی دیموکراسییانەو ژەنانە، ئاستوو ڕێکوستەی و فەرماندەیی هێزی و مۊڕاڵێوە فرەش پەنە بەخشۍ. کە بییەن سەرچەمەو ئیلهامی. جە هەنگامەکانە پەی ژەنۍ، خەباتوو یەژەئاستاری، ئا هەنگامۍ منیاشا و مدرامانشا، فرە گرنگ و ماناڎارا.

هجوومی ئەرەگیرکەری سەروو شەنگالی: وێڕاوەبەری فرە گرنگا

چی دماییۊ دەوڵەتی فاشیستوو تورکی هجوومش کەرد سەروو گەلوو شەنگالی. جە هجوومەکانە ڕۊڵە بەنرخەکێما  "ئێزیدخان ئاگری جەفری، پیر چەکۊ و نایف شەمۊ" گەشمەرڎۍ بیۍ. پەرسە و سەرەوەشیی وێما ئاڕاسەو کەسوکاریشا و گەلوو ئێزدیما کەرمۍ. ئی هجوومە تیرۊریستییانە، کە وەڵی ٨وو مارسینە کریا، ڕێکەوت نییا. زەمینوو ئازاڎی کە گەلەکەما و ژەنە ئێزدییەکاما بەدەسشا ئارڎەن، گەرەکشانە جە لاو دەوڵەتی فاشیستوو هامبەشە خیانەتکارەکەو پەدەکەیۊ جەبار بریۊ. ئا قەرارۍ جە ٩وو تشرینوو یووەمینە جە وەراوەروو شەنگالینە دریۍ حەرگیز قابلۍ قبووڵی نییەنۍ. وستەیڕاو قەراروو ٩و تشرینوو یووەمی پا مانێنە کە گەل و ژەنە یەزیدییەکێچما کۊکوشۍ کریا. ئا کەس و ژەنۍ کە مەتاوا وێشا پارێزنا و ویشا بەرا ڕاوە، دایمە ڕووەو کۊکوشیی کریاوە. ئینەیچە زیاڎتەر جە دمایین فەرمانەو هجووموو داعشینە وینیا. سەروو ئی بنەمۍ، پارێزنای و پەرەپەنەدای ڕێکوستەی وێڕاوەبەری و وێپارێزنای فرە گرنگا. پێویسا ژەناو شەنگالی گرڎوو ژەنا ڕێکۍ وزا. سیستموو وێڕاوەبەری جە گرڎ ڕووێوە پارێزنا. شەنگال تەنیا سەروو بنەماو مدرامانوو گەلەکەیما، بە سەرکردایەتیی ژەنا متاوۊ وێراوەبەرییش پارێزنۊ و پەرەش پەنە بڎۊ.

جە پانیشتوو کورڎسانینە هۊشیاریێوە گرنگ دلۍ ژەنانە پەی وەڵی لوان، وەلێم جە وێڕێکوستەیسانە قۊرتۍ جیددیۍ هەنۍ. جە میکانیزموو ڕاوەبەرڎەی باڵا و میکانیزموو قەراروو ستراتیژوو پارتەکانە ژەنی نییەنە. جە پانیشتوو کورڎسانینە ژەنی جیاتیی ئانەی چەمەڕوانوو پیایا کەرا، پێویسا هەوڵۍ ئەرەمەرزنای و پەرەپەنەدای و ڕێکوستەی وێشا بڎا. پێویسا ڕێکوستەیەکاو وێشا بنیات بنیا و پەرەشا پەنە بڎا. پێویسا بەتنڎی و کاریگەرانە بەشڎاریی خەباتی پەی ئازاڎیی ژەنا، جە وەرکەوتوو دلێڕاسەی و جیهاننە کەرا، بەتایبەتی جە یەکڕیزیی نەتەوەیی ژناو کوردینە.

پێویسا ژەنی گەنجۍ وێشا جە گرڎ شۊنینە ڕێک وزاوە

پەیامتا بارەو کۊشیای ژەنە گەنجا و ژەناو ئەورووپایۊ چێشا؟

ڕێکوستەی ژەنە گەنجەکاما ئاستێوە فراواننە گرنگ و بەرهەمڎارا. پێویسا ڕێکوستەی ژەنە گەنجاما سەروو هەنگامەو " ژەنی، ژیوای، ئازاڎی، سەربەوێی ئازاڎی" بە قووەتۊ گنۊ وەڵی. پێویسا ژەنی گەنجۍ جە گرڎوو مەیڎانەکانە دژوو نەتەوە – دەوڵەتی وێشا ڕێکۍ وزا. جە بنیاتنیای کۊنفیدراڵیزمی دیموکراتینە پێویسا  جە گرڎوو ئاستەکاندا بەشڎاریێوە فراوانی سەرمەشقانە بۊ. کۊشیای ئازاڎی کە جە گرڎ ئاستێوەنە بە شێوێوە ئاکتیف و ڕادیکال کریۊ زەروورا. سیستمەکاو نەتەوە – دەوڵەتی سەروو بناغەو قڕکەرڎەی عەقڵیەتی جەسەیی گەنجاوە مەرزیانرە. پێویسا ژەنی گەنجۍ جە گرڎوو مەیدانەکاو ژیوای کۊمەڵایەتینە ڕێکوستەی وێشا پەی وەڵی بەرا و بەشڎارییشا دلۍ ڕیزەکاو گەریلاینە پەی وەڵی بەرا. پێویسا جوابی بەقووەتوو بە پەرسەو ڕابەرایەتیما " پێویسا چەنی ژیومێ؟ی بڎاوە و بەشڎاریکەرڎەیشا بە عەقڵیەتۍ و ئیراڎێوە چینەوە درێژە پەنە بڎا.

جمیەروو ژەناو کوردی جە ئەورووپانە، بە هەرمانەو وەرپەرسبییەی فرە تاریخیوە، هەرمانەکاو وێش کەرۊ.

ویروو کۊنفیدرالیزموو ژەنە دیموکراتا و "ڕابەر ئاپۊی"ی جە جەموو بوارەکانە متاویۊ جە دنیانە وەڵا کریۊوە. ژەنا و گەنجاو ئەورووپای مەبۊ کاریگەرییە تاکەکەسییەکاو ژیوای مۊدێرنیتەو کاپیتالیزمی قبووڵ کەرا. ژەنێوە کە جە خەباتوو وڵاتەکەیش بڕیێنەرە و هەرمانە پەی وڵاتەکەیش مەکەرۊ، ئازاڎە نییەنە. مەتاوۊ جە جیهانوو ڕۊحوو وێشنە ئارامی و بەختەوەری وێزۊوە.

چێوە پێویسا جمیەروو ژەناو کوردی جە ئەوروپانە، بە شێوێوە تازە پەرە بە پلاتفۊرم و ئەنجوومەنەکاو ژەنا بڎا، بە ڕەفێقانە و هۊشیارانە، وەشەویسی برمانا پەی ژەنا جە گرڎ وڵاتێوەنە کە هەنۍ. ژەنی گەنجۍ متاوا بەخاسی سەرمەشقایەتیی چالاکییە ئینتەرناشناڵەکا کەرا. جگە چانەیچ پێویسا ژەناو کوردی جە ئەورووپانە خەبات پەی ئازاڎی و دیموکراسی پێسە ئەرکێوە ستراتیژیی وێشا وینا.

-ژەنۊلۊژی، ئەرەیاونای، کەلتوور و خەباتی دیپلۊماسی فرە گرنگا هەنگامەو ژەناو ئێمە بۊ.

یۊ جە خاستەرین پلانەکاو ئی هەنگامۍ، بریتیین جە پەرەپەنەدای هۊشیاریی ژەنا سەروو بنەماو ژەنۊلۊژی و کەرڎەی چالاکیی بنیاتنیای سەروو ئا بنەمێوە. پێویسا گرڎوو ژەنا سەرقاڵۍ ژەنۊلۊژی با و وێشا سەروو بناغەو ژەنۊلۊژی پەروەرڎۍ کەرا. شۊڕشوو ژەناما سەروو بنەماو ژەنۊلۊژیوە پەرە مسانۊ.

سەروو ئی بنەمێوە خێرامای جە ڕۊو ٨وو مارسوو ٢٠٢٣ێنە، هەنگامەو ئێساڵی "بە ژەنی ژیوای ئازاڎی بەرەو شۊڕشوو ژەنا هەنگامە منیەیمێ" کەرمۍ. پی هەنگامۍ ئامانجما نیشانەدای دیایۍ گرڎین و ستراتیژێوەن پەی قۊرتەکاو ئینسانیەتی و ژەنا و ئرمانای وەڵێئامایە سیاسییەکاو ئێسەی و هەم پلانەو بەدیئارڎەی شۊڕشوو ژەنان جە مامناوەند و درێژخوایننە. پەی ئانەی کارەساتەکاو ژیوای ژەنا دماییش بۍ و ژیوایێوە ئازاڎ، یەکسان و داڎپەروەرانە گەشە کەرۊ، پێویسا ژەنی وێشا ڕێکۍ وزا. سیستموو کاپیتالیستی ڕەگەزپەرسی، کە یاگۍ وێش دلۍ شانەکاو گلێرگەینە کەرڎێنۊ، بەتەنیا بە ڕێکوستەی و ڕێکوزیای سیستمەکاو ژەنا و گەلا دلێنە مشۊ.

ئێمە بە یۊگێرتەی کۊنفیدراڵیزمی دیموکراتوو ژەنا، بە یۊبییەی نەتەوەیی ژەناو کوردی، یۊبییەی ژەناو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و یۊبییەی ژەناو جیهانی، کۊشیای ئازاڎی پەی وەڵۍ بەرمۍ. سەروو ئی بناغەیە جارێوە تەر ٨وو ئازاری جە گرڎوو ژناو ئینسانیەتییچ مەبارەک کەروو. خوڵکەو گرڎ کەسێوە کەروو پەی خەباتوو ئازاڎی، کە جە چوارچووەو هەنگامەو 'ئێمە بە ژەنی، ژیوای، ئازاڎی، بەرەو شۊڕشوو ژەنۍ ڕاپیمای کەرمێ' ملۊ ڕاوە. کۊشیای ئازاڎی ژەنا هومێڎێوە گەورەن پەی ئینسانیەتی. ئێمە جوابوو هومێڎە ڕاسەکان مڎەیمێوە. ئێمە سەڎەو٢١ کەرمۍ بە سەڎەو شۊڕشوو ژەنا. بە کەرڎەی شێوازوو ئازاڎیی ئەفسانەیی 'ژەنی، ژیوای، ئازاڎی' ژیوایۍ ئازاڎ مەرزنمێرە. ساڵەو ٢٠٢٣ۍ کەرمۍ بە ساڵەو ئازاڎی و مدرامانی و بەدڵنیاییوە سەرۍ گنمۍ."

س.ز