پەیوەندییە سیاسی، سەروازی و ئابوورییەکۍ پەدەکەی چنی دەوڵەتوو تورکیای جە پانیشتوو کوردسانی، حەرپاسە سیاسەتە دلێینەکێش، ڕەنگدایۆ ئا ڕووەدایانۍ کە جە ماوەو ٢٠ ساڵی ویەردەینە ڕووە مڎا. فرێوە جە چین و توێژەکا گلێرگەی بەتایبەتی ڕۆنامەنوویسا و ڕۆشنۋیرا جە ڕاو گێرتەی و بڕفانای و کوشتەیۆ ئەشکەنجە مڎریا. پەدەکە کە سیاسەتوو بەریش پێسە "خەتەو خیانەتی" ئاشکرا و ڕسوا بیەن، دلۍ ۋێچشەنە پێسە "دەسەڵاتێوە سەرکوتگەر"یچ پێناسە کریۆ.

پەدەکە یاوان بە ئاژێوە کە ئیتر مەتاوۆ ڕاوەبەری پانیشتوو کوردسانی کەرۆ، ئا هەرمانۍ کە جە پەشتەو پەردەیۆ کەردێنێش، یۆ بەیۆ ئاشکرۍ با. یۆ چانیشا دۆسیەو ئەندامی وەڵینوو دەزگاو پارێزنای پەدەکەی، شێروان سەید یوسف حاجییا.

حاجی جە چەمپنەکۊتەیێنە چنی ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی ANF ی باسوو ئا ئەشکەنجاشە کەرد کە ١١.٥ ساڵۍ و نیم جە زینڎانەکا پەدەکەینە تووشش بیەن، پەدەکە و دەزگاو پارێزنای چێششا کەردەن، گەندەڵی پەدەکەی کە چنی جە ۋەرا ۋەرو زەڕینە ئەنداماو داعشیش ئازاڎۍ کەردێنۍ و سەرگوزشتەو ڕادەس کەردەیش بە تورکیای ئاشکرا کەرۆ.

"سەرەتا من بیا بە پێشمەرگە"

حاجی ئانەش وست ڕووە کە ئاڎ خەڵکوو دەگاو سیارێن جە هەرێموو سێرسینگی جە دهۊک و واتش کە خەڵکوو عەشرەتوو بەروارییا. حاجی ماچۆ، کە تا ئیسەیچ تاتەش کە نامێش سەعید سمێڵا ۋەرپەرسوو پاسەوانەکا نیهات بارزانییا، براو مەسعوود بارزانی سەرۆکوو پەدەکەین و واتش، ساڵەو ١٩٥٧یۊ بنەیانەکەشا دەگاکێشا جیا ئاستێنە و ڕووەشا جە دەڤەروو بارزانی کەردەن. حاجی واتش، کە چنی شێخ عوسمان بارزانی بارزانەنە مەنێنێوە و جە وەختوو ئاشبەتاڵەکەینە چنی خێزانەکەیش لووێنۍ پۍ ئێرانی. حاجی باسش چانەی کەرد کە جە ساڵەو ١٩٧٦ ی  ئێرانەنە جە ئەڎۍ بیەن و واتش، " ساڵەو ١٩٩١ ی کە سەرهۊرداو گەلی دژوو ڕژێموو سەدام حسێنی دەسش پنەکەرد، ئامێنێوە و جە مەسیف سەلاحەدینەنە ئەرەنیشتۍ بیێنۍ. خێزانەکەما تا ئیسەیچ چا مژیوا. هەر چا ساڵێنە بیا بە پێشمەرگە و پۍ ماوەو ٦ ساڵا پێشمەرگە بێنا".

جە دەزگاو پارێزناینە هەرمانەم کەردێنە

حاجی باسش چانەیچ کەرد کە دماتەر پەیوەندیش بە دەزگاو پارێزنایۆ کەردەن کە دەزگێوە ئیستیخباراتی پەدەکەین و ئەرەیاۋناش کە ٨ ساڵۍ چا هەرمانەش کەردێنە. حاجی واتش، کە دلۍ دەزگاو پارێزناینە ئەرکۍ جۊراو جۊرێش ئەستۊنە بیێنۍ و جە ساڵەو ٢٠٠٥ ینە جە دەزگاو پارێزنای بڕیانەرە و واتش، ساڵەو ٢٠٠٧ جە تەرەفوو پەدەکەیۆ هۊلێرەنە گیریان. حاجی واتش، جە وەختوو گێرتەیشەنە حیچ پەیوەندیێوەش بە پەدەکەیۆ نەبیەن و ماچۆ: "هەرکەسێوە ڕەخنە جە پەدەکەی گێرۆ یان حەقەتینوو ۋێش جە پانیشتوو کوردسانینە بەربڕۆ، پارتی متاوۆ هەر بەهانێوە پۍ کوشتەیش بەکار بارۆ. یا گێرۆشاو وزۆشا دلۍ زینڎانی". فرەو ئا کەسا کە گێرێنێشا تۆمەتبارێشا کەرێنۍ بە سیخوڕی، یان یاردی دای پەکەکەی یا ۋێشا پێسە ئەندامۍ یەنەکەی نیشانە مڎا، ئەگەر پەدەکە گەرەکش بۆ کەسێوە گێرۆ، تاوانۍ فرێش پۍ ئاماڎۍ کەرا. ئینەیچ بەبێ دادگا، ئینە جە دۆسیەو منەنە ڕووەشدا.

"سەرەتا منشا بەردانی پۍ زینڎانوو مەسیفی"

حاجی ئانەش وست ڕووە کە، جە وەختوو گێرتەیشەنە جە هەولێر ، بریان پۍ زینڎانوو مەسیفی و واتش: "جە نیمەو شەوێنە دەمانچێوەشا وست سەروو سەرەیم و گێرتانیشا، دماتەر بەرداشا پۍ دەزگاو پارێزنای، کە مەسیفەنە بۍ". .وەیسی بارزانی کوڕوو مەسعوود بارزانی ئاما.و تۊرەکەش کەرد سەرەم، دماتەر منشا بەردا پۍ یاگێوە دووە قاتی، جە قاتوو وارینە وێشا ئەرەنیشێنۍ، قاتوو سەریچ پێسە یاگۍ ئەشکەنجەی بەکارش ئارێنۍ، پۍ ماوەو نزیکەو ٢ مانگا و ٨ ڕووا ئەشکەنجەشا کەردا،دماو دووۍ مانگا چەمێشا بەستا و بەرداشاپۍ یاگۍ تەری، چا یاگێنە، وەیسی بارزانی، سیداد بارزانی براو مەسعوود بارزانی، نەزات حالی دۆڵەمێری و بەرەوان بارزانی کوڕوو زوبەیر بارزانی و ۋەرپەرسوو ئاسایشوو گرڎیی میستۆ سەمەد چا بێنۍ و ۋنەپەرسایشا چنی کەردا، یۆ چا پرسیارە سەرەکیا کە ۋنەشا پەرسانی، ئانۍ بۍ کە کۊسرەت ڕەسووڵ چ ئەمرێش پنەکەردانا ، هەڕەشێشا ۋنە کەردا ئەگەر نەدرکنووش دەسدرێژی کەرا سەروو ژەنەکێم، من پاڎیشام وات شمە ئەندامۍ پەدەکەی نیەندۍ، ئەندامۍ بەعسیندۍ، وەختۍ واتم شمە کوردۍ نییەندۍ شەپەکانیێشا دانی ۋنە".

دڕندەیی جە سپیلکەنە!

حاجی باسش چانەی کەرد، کە دماو زینڎانوو مەسیفی ئاڎشا بەردەن پۍ زینڎانوو سپیلکی جە مەنتیقەو بارزانی و واتش، حەردووە یاگەکۍ نا ڕسمیێنۍ. حاجی ئاشکراش کەرد کە ئا یاگۍ بە عالی نەشناسیێنۍ و واتش، "شش ساڵۍ زینڎانوو سپیلکینە بێنا. چا ژوورێوەنە بێنا کە نزیکەو مەترۍ بۍ. کارەبا نەبۍ و جار جار نان و ئاوم نەڎێنۍ پنە. فرەو وەختی نانی وشکوو کۆن و پەنیرەی سەرەرەشیێما دێنۍ پنە. زینڎانوو سپیلکی یاگێوە فرە خراپە و ترسناکە بۍ. ۋێش جە ۋێشەنە ئانەی لووۍ پۍ وای پێسە مەردەی نریێرە. ئەشکەنجەی چانە بەکار ئارێنۍ کە مردایرە سەروو پەیاوە غیرەتش گەرەکبۍ. فرەو کەسا بە مەڵامەتوو ئا ئەشکەنجاوە مرێنۍ. گۆشتوو ئینسانەکا بە پلایس گێرێنۍ. چێروو ناخونەکا بە چەنی تەنێنۍ. یا دەسۍ ئینسانەکا پەشتیۆ بەسێنێوە و پۍ چن سەعاتۍ پا جۆرە مردنێنێشا. پا جۊرە ئەشکەنجا دەیان کەسێشا کوشتۍ و پێسە ۋۍ کوشتەی ئەرەیاۋنێنێش. ئا ئەشکەنجۍ نەک هەر سپیلکەنە بەڵکوم جە فرەو یاگا تەرینە کریێنۍ. مەکریۆ پۍ کەسی باس چا ئەشکەنجا کریۆ. گوایە کەسانێوە سەر بە رێکوزیاکا مافوو مرۆڤی ئێنۍ، کە ئاڎیچۍ سەر بە ۋێشا بێنۍ".  

دماو مانگرتەی جە واردە تا مەردەی (ڕۊچۍ مەردەی) ئازاڎکریا

حاجی واتش ئا ئەشکەنجۍ کە کریێنۍ فرە دژوارۍ بێنۍ و واتش، جە دمایینە دەسش بە ڕۊچۍ مەردەی کەردەن و پی جۆرە درێژەش بە قسەکاش دا، " مەڵامەتوو ئازاڎکەردەیم ئانەبۍ کە دەسم بە ڕۊچۍ مەردەی کەرد و ٣٣ ڕووۍ بەردەوام بێنا. یان مرێنا یان ئشیۍ ئازاڎم کەرا. چن نوێنەرۍ مەسعود بارزانی ئامۍ و حۊڵشا دا قایلم کەرا بە ماڕای مانگرتەکەیم، بەڵام قبوڵم نەکەرد. شێوازۍ فرێشا تاقیکەردۍ، بەڵام من دەسم چا هەڵوێسەیمە هۊرنەگێرت. جە ئاخروو مانگێنە واوەی منشا بەردۆ بۆ دەزگاو پارێزنای جە مەسیف. دماو ڕووێوە تاتەمشا چڕی و مەسرور بارزانی بە تاتەیمش واتەبۍ 'لووە کوڕەکەیت بەرۆ'. جە وەختوو ئازاڎکەردەیچمەنە هەڕەشێشا ۋنەکەردا کە ئەگەر بلوو دلۍ یەنەکەیۆ کوشام. تاتەم منش بەردۆ پۍ یانەی. جە ١٣٠ کیلواوە کێشم پۍ ٤٨ کیلووا وەستەبێرە".

دووەم گێرتەیۆ و رادەسکەردەی بە تورکیای

حاجی باسش چانەیچ کەرد کە پۍ دووەم جاریچ جە ساڵەو ٢٠١٧ینە زینڎانیکریانا و واتش، ئی جارە تا ساڵەو ٢٠٢٢ چێروو دەسا ئاڎیشانە بیەن. ئاماژەش پانەیچ کەرد، جە دماو ئازاڎبیەیشۆ تا ئا وەختەی پۍ دووەم جاری گیریانۆ دەسوو ئەوەمەنەو ئەشکەنجەکاشۊ ناڵنانش و تا ئیسەیچ ئا ئاژە بەردەواما، سەرەڕاو ئانەیچە پەدەکە جارێوەتەر وستەنشاوە دلۍ زینڎانی. حاجی ئاماژەش پانەیچ کەرد، کە وەختۍ دماو ٥ ساڵا ئازاڎکریانی، قۆناغەکە پی جۆرە ویەرد: "ئیجارەشا جە ئاسایشوو گرڎینە زینڎانی کریانی. وەختۍ ئازاڎ کریانی چنی بنەیانەکەیم منشا کیاستا پۍ تورکیای. پا پاسپۆرتا کە وەڵتەر ئاماڎێشا کەردۍ بێنۍ ئێمەشا کیاستیمۍ. نزیکەو شش مانگا چا مەنانیۆ. منشا بەرد پۍ ئیستەنبوڵی. ۋەرپەرسوو پارێزنای واتش، کە بە یەرۍ شەرتۍ ئازاڎم کەرا؛ یووەم پانیشتوو کوردسانینە نەژیوو، دووەم چنی کەناڵ و ئاژانسەکا قسۍ نەکەروو، یەرەم بەحیچ کلوەجۍ پەیوەندیم پا ئەنداما بنەیانەکەیمۆ نەبۆ کە هەرمانە پۍ ئاڎیشا کەرا. بەتایبەتی واتشا کە مەبۆ پەیوەندی بە تاتەیمۆ کەروو. شەوێوە من و هامژینەکێم و زاوڵەکەمشا بە فڕۆکە کیاستۍ پۍ ئیستەنبوڵی. چایچ میت چەمڎاریم کەرۍ. جە راو یاسێوە دەسشا گێرت سەروو موڵک و یانەیمەرە جە هەولێر. لە هەواڵگرییوە گێرە تا ئاسایش گرڎوو ئینسانەکا ورد و خاش کەرا. پی جۆرە خراپەکاری فرە کەرا. بنەیانەو بارزانی حیچ چێوێشا بە نامۍ ژیۋایۆ جە پانیشتوو کوردسانینە ناستەنۆ". حاجی واتش کە دماتەر ڕێوەش ئێستێنۆ و جە تورکیاوە بڕەمان و لووانۆ پۍ پانیشتوو کوردسانی.

'ئاسایشوو گرڎیی پەدەکەی ناوەندێوە گەندەڵی و خراپەکارییا'

حاجی ئاماژەش پانەی کەرد، کە جە ئاسایشوو گرڎیی پەدەکەینە ژمارێوە فرە خراپەکاری و گەندەڵیۍ گۊرۍ کریا و ئاسکراش کەرد کە داعشەکۍ چا بە زەڕ ئازاڎۍ کریا. چا بارۆ واتش، "جە ۋەران ۋەروو هۊرگێرتەو زەڕینە ژمارێوە فرۍ داعشۍ وەردریۍ. ئەندامێوە داعشی دماو ١٨ مانگا مەنەیۆ جە زینڎانەنە جە ۋەران ۋەروو ٣٠ هەزار دۆلارانە ئازاڎ کریا. حەرپاسە ئەندامێوە داعش کە پۍ ئەنجامدای هجومی کینیابۍ پۍ هۊڵێری، دماو ١٣ مانگا مەنەیۊیش جە زینڎانەنە جە ۋەران ۋەروو ٥٠ هەزار دۆلارانە ئازاڎکریا. ئانۍ بەپاو چێشی کریا، چنی ڕووە مڎا!. حەرپاسە ۋەرپەرسێوە باڵا داعشی چا زینڎانەبۍ کە منش چنەبێنا. دماو ١٦ مانگا جە ۋەران ۋەروو ٤٠ هەزار دۆلارانە ئازاڎ کریا. ئا ئەندامەو داعشی ۋێش ئینەش بە من وات. بە سەڎان نمونۍ پا جۆرە هەنۍ. گرڎوو ئانیشا تا ئیسەیچ بە شێوەی جیاجیا بەردەوامێنۍ. ئاسایش بیەن بە ناوەندێوە گەندەڵی".

سەردەشت عوسمان جە تەرەفوو مەسروربارزانیوە کوشیا

حاجی سەرنجش وست سەروو تیرۆرکەردەو ڕۊنامەوان سەردەشت عوسمانی جە ساڵەو ٢٠١٠ ینەو واتش، "سەردەشت عوسمان جە تەرەفوو مەسرور بارزانییوە کوشیا. سەردەشت ۋەروو ئانەی جە نویستەیێنە رەخنەش جە بنەیانەو بارزانی گێرتەبۍ، بڕفانیا و تیرۆرکریا. جەنازەکەیچش نزیک بە موسڵینە ئێزیاوە. بەمەڵامەتوو کوشتەی ئاڎیوە کەسێوەشا گێرت. بەڵام ئێمە عال مزانمۍ کە مەسرور بارزانی ئاڎش کوشت. بنەیانەو سەردەشت عوسمانیچ ئانەی مزانا. پی جۆرە دەیان کەسێشا کوشتێنۍ".

' وەڵۍ ئانەینە گیریەو، ئاگاڎاروو ئا ئەشکەنجا نەبێنا'

حاجی ئانەش وست ڕووە، کە ئەشکەنجە و کوشتەی پی جۆرە، نەک هەر جە ماوەو زیندانیبیەینە، بەڵکم چا وەختیچەنە کە هەرمانەش پۍ پەدەکەی کەردێنە و جە ئاسایشۆ تا پارێزنای شایەتوو فرەو ڕەفتا و پاشلێکاری پەدەکەی بیەن جە زینڎانەکانە. حاجی ئانەیچش وست ڕووە، بڕۍ جارۍ دژوو ئانەی مردانۆ و پی جۆرە دوا: "جە ناوەندەکا پارێزناینە کارەبا جە جەسڎە فرەو کەسا دریۍ و پی جۆرە ئەشکەنجەشا کەرێنۍ. زینڎانەکۍ پی جۆرە یاگێوە زەنڎەق بەرۍ بێنۍ. ئێمە ١٦٧ کەسۍ بێنمۍ جە شۊنمێوە ٦٠ مەترینە. ئا وەختەی ئەنداموو دەزگاو پارێزنای بۍ. وینێنا کە جە ژووروو ئەوەکۊڵیاینە فرەو کەسی ئەشکەنجە دریێنۍ. دایونەیچ جۆرۍ تەروو ئەشکەنجەی بۍ. فرەو جاری ئانەم دی. فرەو جاریچ حۊڵ دێنا ڕا چانەی گێروو ، بەڵام واوەیش کەرێنیوە ".