دەقوو پەیامەکەو هامسەرۆکەو پارتوو ژیۋای ئازاڎیی کوردسانی (پژاک) زیلان ڤەژینۍ پی جۊرەنە:

'بە کۊشیای ڕابەر ئاپۆی نەورۆز گرنگی تاریخی بە ۋێشۆ وینۆ' 

"سەرەتا جەژنەو نەورۆزوو ٢٠٢٤ جە ڕابەر ئاپۆی و گرڎوو کەسوکاروو گەشمەرڎا، ئەڎایا گەشمەرڎا، ئەڎایا ئاشتی، گرڎوو ژەنا کۊششکاری، گرڎوو ئازاڎیوازا پیرۆز کەروو. ئی نەورۆزە پێسە ساڵەی تازۍ پێسە جەژنەو ژیۋایۆ، جەژنێوە تاریخیەنە، جەژنێوەنە هەم دژوو ستەمکاریینە ۋەرا ۋەر بە دەسەڵاتی، نەورۆز مەعنۍ فرێش هەنۍ، هام ئاهەنگی بەینوو گەلانە و هەم دژوو نادادپەروەرینە کە جە ئیسەنە جە ڕۊو نەورۆزینە بە جەژنە و شاڎیی مەعناو ۋێش نیشانە مڎۆ، بێگومان ئی مەعنۍ تاریخیەنە تا ئارۆ، وردە وردە دۆڵەمەنڎیەکەش زیاتەر بیەن و بەردەواما، ئارۆ ئێمە بەرەو ڕۊو نەورۆزی ملمۍ، ئینایمۍ پڕۆسەو پێشوازیکەردەی نەورۆزینە، پا بۊنۆ پیرۆزباییتا پنە ماچوو، جە حەقەتینەنە پەنەوازەن جە گرڎ چێوۍ زیاتەر جە دژوو ستەم، نادادپەروەریی، ئەرەگیری، کۆمکوشی جەنگوو کۊشیای بکەرمۍ، پێویسا ۋێڕاگری بکەرمۍ، پێسە واتما، وەڵینگەو نەورۆزی  جە کەسایەتی کاوەی ئاسنگەریوە تا بە ئارۆ یاوان. بە کۊشیای ٥۰ساڵەو ڕابەر ئاپۆی، بە ئێروو نەورۆزوو کاوەی ئاسنگەری، هەڤاڵ مەزڵوم، زەکیە ئاڵکان، ڕۆناهی و هەڤاڵ ڕەوشەنۍ، کە ئێروو نەورۆزیشا بە ئێروو گیانیشا هۊرکەرد، مەعنێوە جیاواز، گرنگتەر، تاریخی، کولتووری، ئایدیۆلۆژییشا بە نەورۆزی بەخشا و بە کۊشیای  ئازاڎیی گەلوو کوردی، ئازاڎیی کوردسانی، ئازاڎیی ژەنەو کوردی دەرباز بە خەتێوە تازەی بی و هەنگامێوە تازۍ تاریخیەش نیا، ئی ڕەمزۍ بیێنۍ بە ڕەمزوو نەورۆزی و گرڎ نەورۆزێوە بەڕێزۆ یاڎ کریاوە. و جە هەمان وەختەنە گەلوو کوردی باجی فرەش پۍ نەورۆزی دان، کۊشیایۍ فرەش کەردەن. جارێوەتەر گرڎوو گەشمەرڎا ئاخێزوو ئازاڎیی، گەشمەرڎا نەورۆزی یاڎ مارمێوە. بە پەشت بەستەی بە یاڎ و ئامانجەکاشا بەرەو ڕاسی  و ڕۆحی نەورۆزی هەنگامە هۊرگێرمۍ. 

"نەورۆز بە جۆش و خرۆشۆ جە سەرنیشت و ۋەرنیشت و ۋەرکەوتەنە پیرۆز کریۆ" 

ئارۆ گرڎوو کوردسانینە بە جۆش و خرۆشۆ پێشوازی جە نەورۆزی کریۆ، بەتایبەتی ژەنا. جە سەرنیشتوو کوردسانی بانگەشەو ملەملانێوە ۋەرفراوان پۍ هۊرچنیەی هەن، خەباتوو هۊرچنیەی  چنی نەورۆزی یۆشا گرتەن و بەرەو نەورۆز هەنگامە منیۆ. بەڕۆحوو نەورۆزی و سەرکۊتەی ۋێشا جە هۊرچنیەکانە زەماۋنە گێڵنا. چێگە بە دماوە ئی حەماسەتە گرڎوو کوردسانی گێرۊوە و گرڎ لێوە چەمشا ئینا سەروو سەرنیشت و کوردسانی. جە هەمان وەختەنە گەلەکەما جە ۋەرنیشتوو کوردسانی بە جۆش و خرۆشۆ ڕووبەڕوو ئەرەگیری فاشیستوو دەوڵەتوو تورکی باوە وبە کۊشیای پێشوازی جە جەژنەو نەورۆزی کەرا. جە ڕاسینە ئینە هه ڵوێسوو گەلێوە ۋێڕاگریا، هه ڵوێسوو گەلێوە کۊششکاریا، پێگەو ئا گەلانە که ۋێشا بە ئازاڎیی، دیموکراسی و سەرکۊتەیۆ لکەدان؛ بە ئیراڎە و باوەڕ بە ۋێشا، بە ئاماڎەبیەی ۋێشا، بەرەو سەرکۊتەی ملا. ئینسان ئینەی جە مەردموو ۋەرنیشتینە موینۆ. جە هەمان وەختەنە ئێساڵ نەورۆز بە جۆش و خرۆشێوە فرۆ جە ۋەرکەوتوو کوردسانینە لوواڕاوە. تەنانەت وەڵۍ نەورۆزو ئاداریچ، مەراسیموو نەورۆزی جە ۋەرکەوتوو کوردسانی جە هۆرامانەنە دەسش پنەکەرد و تا ئارۊیچ بەردەواما. پاسە دیارا هە تا ٢١و ئاداری تەنانەت دماو نەورۆزیچ پیرۆزباییەکۍ بەردەوامۍ با. 

'جە پانیشتوو کوردسانی، پەنەواز بە هەڵوێستێوە جدی دژ بە فاشیزمی و ئەرەگیری هەن' 

بە تایبەتی  جە هەر یەرە پارچەو کوردسانینە کۊشیای جە دژوو دەسەڵاتوو ئەرەگیرەکا،  فاشیزمی،  کۆمکوشی،  قەنارەدای، بە مدرامان جە پانیشتوو کوردسانینە بەرز کریۆوە، پێویسا پی جۊرە پێشوازی جە نەورۆزی کریۆ. بە مەعنێوەتەر پێویسا هەڵوێستێوە تنتەر دژوو فاشیزموو دەوڵەتوو تورکی و دژوو ئەرەگیری دەوڵەتوو تورکی دەسپنەکەرۆ. پێویسا یەکدەنگی و یۊگێرتەیی وەش کریۆ و پی ڕۆحوو ئەنەیاوایۆ، هەڵوێس نیشانە بڎریۆ، بە بەشداریشا جە نەورۆزوو قەندیلینە هەڵوێسوو ۋێشا ئاشکرا کەرا. چاگەنە هەڵوێسوو ۋێشا دژوو فاشیزمی بەرز کەراوە. بەڕاسی ئینە گرنگا. پی جۊرە چەمۍ گەلوو کوردی ئینۍ سەروو نەورۆزوو قەندیلی، و سەروو هەڵوێسوو گەلوو پانیشتوو کوردسانیا. ئی ۋەرپرسیارییە سەروو گەلوو ئێمە جە پانیشتوو کوردسانی و جە هەمان وەختەنە هومێڎ و باوەڕ بە ئیراڎەو پانیشتوو کوردسانی هەن کە بتاوۆ  فاشیزمی سەروو خاکوو پانیشتوو کوردسانی ماڕۆ و ڕاش ۋنە گێرۆ. 

'گەلوو کوردی بە ڕۆحوو ژەنۍ، ژیۋای، ئازاڎیی پێشوازیشا جە نەورۆزی کەرد'

وەختۍ باسوو نەورۆزی کریۆ، بەڕاسی گەلا ئاریایی، گەلوو ۋەرکەوتوو کوردسانی، گەلوو کوردی مۍ ۋەروو چەما ئینسانی، چونکی جە کوردسانەنە نەورۆز بە کۊشیای ئازاڎیی، کۊشیای ڕابەر ئاپۆی، مەعنێوەتەرش بە وێشۆ دی. جە ۋەرکەوتەنە کۊشیای تاریخی، کۆمەڵایەتی، کولتووری ڕەنگ و بووەش بە نەورۆزوو کوردسانی بەخشان. بە مەعنێوەتەر فرە گرنگا جە نەورۆزوو کوردسانینە هەنگامێوە زیاتەرە هۊرگێرمۍ. بەتایبەت گەلوو ۋەرکەوتوو کوردسانی بە دروشمەو "ژەنی، ژیۋای ، ئازاڎیی" بە ڕۆح و هەستوو " ژەنی، ژیۋای ، ئازاڎیی'' پێشوازیشا جە نەورۆزی کەرد و زەماۋنەشا گێڵنا. ئینە فرە گرنگ بۍ. نەورۆز مەعنێوە تاریخیەش هەن. واتە ژیۋای تازە. بیەو تازەی ئیرادەی ئازاڎا. گەلوو ۋەرکەوتی و ئێرانی بە سەرهۊردای ئاخێزی، بە دروشمەو ژەنی ژیۋای ئازاڎیی جە دەوروو یۆی کوۍ بیێوە. ئێساڵ جە ۋەرکەوتەنە نەورۆزوو ژەنی، ژیۋای ، ئازاڎیی'' بۍ. ژیۋای و ئازاڎیی بە ڕۆحوو ئاخێزوو ژەنێوە بەرز ڕاگیریا. به تایبه تی جە ٨و مارسینە جە ئێران و ۋەرکەوتەنە، به هه ڵوێسێوە سیاسی و ئایدیۆلۆژیک، مەراسیموو ژەنا لوواڕاوە. هەڵوێسوو ۋێشا ۋەرا ۋەر بە دەسەڵاتی بەربڕی. بە مەعنێوەتەر ژەنی بە پاو عەقڵییەتوو دەوڵەتوو پیا سالاری تەنیا پێسە ئەڎۍ جە یانەکانە نەمەنۍ. پێسە ژەنێوە کۊششکاری، ڕزگارکەری، پی جۊرە سەرمەشقایەتی کەرۆ. بە تایبەتی ئا ئەڎایا کە جە ٨و مارسینە، بە بۊنەو گەشمەرڎەبیەی ڕۆڵەکاشاوە پێشوازیشا چا ڕووەیە نەکەرد. گرڎوو ئەڎایا گەشمەرڎا، ئەایا گەشمەرڎا ئاخێزوو ژەنی، ژیۋای ، ئازاڎیی سەردای یۊترینیشا کەرد، ئا ڕووەشا پیرۆز کەرد و لووۍ سەروو قەبرسانەکا. حەرپاسە بە تایبەتی جە نەورۆزەنە ئی کاریە کەرا، پێویسا بە بەردەوامی خاوەنوو ئی هەڵوێستەیە با. چونکی ئەڎایا سەرمەشق و هومێڎ و هەست و ئیمانوو ئی ئاخێزەینۍ، بەهاکاو ئاخێزی گەشمەرڎێنۍ، واتە خاوەنوو ئی ئاخێزەینۍ، پێویسا پی جۊرە بەردەوام بۆ، بەتایبەت جە فرەو شارەکا ۋەرکەوتوو کوردسانینە بۆنەو هەڵمەتەو ئازاڎیی جەسڎەیی ڕابەر ئاپۆی، پۍ چارەسەری کێشەو کوردی ناڕەزایەیی نیشانەدریا. پی دروشمێوە پێشوازی جە نەورۆزی کریا. چنی نەورۆزی ژەنی پۍ ئازاڎیی گەلی کۊشیانە، جە ڕاسینە نەورۆز شێوازێوە جیاوازش بە ۋێشۆ دیەن، ڕەنگ و دەنگدایۊش جیاواز بۍ. پێسە مزاندۍ چی پرۆسەنە هۊرچنیەی لوواڕاوە، گەل بە شێوێوە جەماوەریی پێشوازیشا جە دەنگدای نەکەرد، نەلۍ سەروو سنووقەکا دەنگدای، بایکۆتشا کەرد. خەڵک خاوەنوو ئی ڕووانە، خاوەنوو ئی کولتوورەینە. ئینە جوابێوە و هەڵوێستێوە بۍ ۋەراۋەر بە دەوڵەتی. وەڵتەر واتمانەورۆز کۊشیاین جە دژوو ئەرەگیری. جە ۋەرکەوت و ئێرانەنە، نەورۆز چی وەختەنە چی پڕۆسەنە، چی ساڵانە، کۊشیای جە دژوو سیاسەتوو جە قەنارەدای، ئەرەگیری، قۆرخکاریی و عەزیەت کەردەین. بێگومان ئی جۆش و خرۆشە بەردەوام بۆ. ئێمە پێسە گەلوو کوردی و گەلا ئێرانی ملمۍ دلۍ ساڵەی تازۍ، پێسە ژەنا ۋەرکەوتی، ژەنا ئێرانی ملمۍ دلۍ ساڵەی تازۍ. پۍ هەر گلێرگێوە کە ملۊنە دلۍ ساڵەی تازۍ، سەرەتاو ساڵۍ، کۊشیایۍ تازەن، هەنگامنیاین پۍ وەڵۍ بە ئیرادە و ئیمان و ڕۆحێوە تازۆ. ئامانجما پۍ ساڵەو ٢٠٢٤ بەدەس ئاردەی سەرکۊتەین. ئەرکەکۍ قورستەرۍ با، چونکی  جە ئامانجەکەیما نزیکتەرۍ بیمێوە، کۊشیای قورستەر بۆ، هێزوو ئیرادەی ئانڎەیتەر گەورەتەر بۆ. پۊکەی ئارۆ هەڤاڵەکێما جە گرڎوو بەرەکا جەنگینە مدرامان و کۊشیای کەرا. جە گرڎوو بوارەکا خەباتی، ژیۋاینە، جە گرڎ بوارێوە کۊشیاینە، پی ڕۆحۆ هجوومە ئەرەگیریەکا پووچۍ کەرمێوە. بە دڵنیاییوە بەرەو سەرکۊتەی ملمۍ. ئێمە داواو ئازاڎیی جەسڎەیی ڕابەر ئاپۆی مکەرمۍ. پی ۋەرپرسیارییە کێشەو کوردیچ ئینا ڕۆژەڤوو چارەسەرینە. گرنگ ئانەن ئیجارە بە هەستیاری و ۋەرپرسیاریوە نزیکۍ بیمۍ. جە هەمان وەختەنە پەیاموو نەورۆزی یەکڕیزییا. جە ۋەرکەوتیچەنە، بە پەشتیوانی، چنی گەلاو ئێرانی، ژەنی، بەڕاسی مشۊم کۊشیایما درێژە پنە بڎا. چونکی کۊشیای بە یۊگێرتەیی کریۆ نەک بە پارچە بیەی. پێویسا یەکڕیزی گەلا بە شێوێوە دیموکراتیک، و پلان پۍ مجیایرەی پەرەش پنە بڎریۆ و گەل پا جۊرە پەیلواو ۋێشا نیشانە بڎا.

'گەلوو بەلوچیستانی هامبەشۍ ئێش و ناڕەحەتیەکانۍ'

بە تایبەتی گەلوو بەلوچستانی پێسە گرڎ ساڵێ ڕووبەڕوو کێشەو لافاوی بیێوە. ئینەیچ بە مەڵامەتوو سیاسەتەکا دەوڵەتیۆن، چونکی سیستموو دەوڵەتی چا مامەڵەش دروس نییا چنی گەلی و خەڵکی، پی مەڵامەتۆ زەرەرۍ فرەشا ۋنە کۊت، کارەساتشا سەرەرە ئاما، ئێشۍ فرەشا چەشت پی ئاژۆ پێشوازی جە نەورۆزی کەرا. جە کوردسان و فرەو شۊنا ئێرانیۆ، هەست بە ۋەرپرسیاریی کریا و یارمەتیشا کیاست. بە تایبەتی جەژنەو نەورۆزی جە گەلوو بەلوچستانی پیرۆز کەروو، ئێمە هامبەشۍ ئێشوو ناڕەحەتیەکاشانمۍ. پۍ چارەسەرکەردەی ئی قۊرتا فرە گرنگا بە کۊشیای یەکڕیزیی گەلی بەقوەتتەر بکریۆ. پۍ ئینەیچە گرڎوو گەلوو ۋەرکەوتی، گرڎوو گەلا ئێرانی پێویسا ئێش و ئازارەکا گەلوو بەلوچستانی چنی ۋێشا هامبەش کەرا. هامبەشکەردەی ئی ئێشوو ناڕەحەتیە بە ماناو پەرەپنەدای چارەسەریین ماناو یەکڕیزیی و پەرەپنەداین بە کۊشیای پۍ یاوای بە ئامانجە ڕەواکا.  پۊکاتی ئینە گرنگا چونکوم جە ۋێشەنە سەرکۊتەین.

'ئادار مانگەو کۊشیای، تازەبیەیۆ و وەڵێکۊتەینە'

بە شێوێوە گرڎیی مانگەو ئاداری مانگێوە پەڕ جە ڕووەدای. هەم پیرۆزبایی، هەم چنڎین جەژنۍ تاریخیێش چنەنۍ. پێسە جەژنەو جەهانی ٨و مارسی. دیسان ماچووشۆ چی مانگێنە جەژنەو نەورۆزی هەنە، کۆمکوشی کوردا هەن، مانگێوەنە پەڕ جە ڕووەدایەکا. جە هەمان وەختەنە ئادار سەرەتاو ۋەهارییا. کەواتە ئی مانگۍ پۍ گەلوو کوردی بە ماناو مانگەو کۊشیاینە، مانگەو تازەبیەیۊینە، مانگەو هەنگام نیاینە بەرەو وەڵۍ. پۍ سروشتیچ هەر پاسەن. مانگەو ئاداری مانگەو تازەبیەیۆ و ژیۋایۊینە، سەرەتاو ۋەهارین. سروشت ۋێش ژیونۊوە. باوەڕ و کۊشیای گەلایچ هەر پی جۊرەنە. ئینەیچ پەیوەندی بەینوو سروشتی و گلێرگەی نیشانە مڎۆ. ئانەی بەر وزۆ کە سروشت و گلێرگە چنڎە پێوەرە پەیوەسێنۍ. ئینەیچ ڕا بە سروشتێوە پاکی و ئەنەیاوایۍ گلێرگەیی مڎۆ، گلێرگەی دیموکراتیکی بەرەو سیستموو دیموکراتیکی بەرۆ. گرنگی ئینەیچ ئینا چانەینە کە بە ویرکەردەیۆ نەتەوەی دیموکراتیکی، گلێرگەی ئیکۆلۆژی، ئازاڎیوازی ژەنۍ بەرەو وەڵێکۊتەی و مسۆگەرکەردەی سەرکۊتەین."

'ئامانجی بنەڕەتیما جە ئێساڵەنە مسۆگەرکەردەی ئازاڎیی جەسڎەیی ڕابەرئاپۆیا'

ئامانجی بنەڕەتی ئێساڵیما ئانەنە کە ئازاڎیی جەسڎەیی ڕابەرئاپۆی مسۆگەر کەرمۍ. ئی کەمپینەی دەسشپنەکەردەن بیاونمێش بە ئامانجی بنەڕەتی ۋێش. پۍ ئینەیچ چنڎین مەعنۍ چی نەورۆزەنە هەنۍ. گرڎوو ئامانج و ماناکا ئینۍ چوارچێوەو  ئازاڎیی جەسڎەیی ڕابەر ئاپۆینە. وەختۍ ئینە مسۆگەر کریا، سەرکۊتۍ بیەیمۍ ئا وەختە پرسوو کوردی چارەسەر بۆ، هەڵبەت جەمۍ پرسۍ تەرێچ چارەسەرۍ با. قۆناغێوە تاریخی دەس پنەکەرۆ. پێسە گەلوو کوردی، ژەنا کوردی سەرمەشقایەتی قۆناغێوە تاریخی کەرمۍ، ۋەپرسیاریێوە فرە قورسا چونکی ڕابەر ئاپۆ ئی ۋەرپرسیارییەشە دان بە ژەنا جەهانی دانش بە گەلا کۊششکاری، ئازاڎیوازی. پۍ ئینەیچ پی زانستۆ یۊگێرمۍ، پی زانستۆ پێشوازی جە نەورۆزی کەرمۍ هەڵبەت ئینەیچ پاسە کەرۆ ئەرکوو ۋێما جابەجێ کەرمۍ. جارێوەتەر نەورۆزوو ٢٠٢٤ جە ڕابەر ئاپۆی پیرۆز کەروو. حەرپاسە نەورۆز جە گرڎوو گەلا ئێرانی، ژەناو ئێرانی، ۋەرکەوتوو کوردسانی پێرۆز کەروو. سڵام جە گرڎوو ئا ژەنا کەروو کە ئینۍ زینڎانەکانە بە تایبەت جە کەسایەتی هەڤاڵ زەینەب جەلالیانێنە جە کەسایەتی لەیلا گوڤەنێنە، گولتان کشاناکێنە گرڎوو ئا ژەنا کە ئینۍ زینڎانەکا دەوڵەتوو تورکی فاشیستینە. بە ڕۆح و هەڵوێسوو ئاڎیشاوە کۊسیایما جە گرڎوو مێڎانەکا کۊشیاینە بەرەو وەڵۍ بەرمۍ وسەرکۊتەی بەدەس مارمۍ''.