دەیان پارت و رێکخراوە سیاسیە کوردی و سوریانیەکان، کۆمیتەی دیپلۆماسی هاوبەش کە لە کۆمسیۆنی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان (کەنەکە) پێکدێت، سەبارەت بە داگیرکەری دەوڵەتی تورک لە باشوری کوردستان نامەیەکی کراوەیان ئاراستەی ئەمینداری گشتیی کۆمکاری عەرەبی ئەحمەد ئەبوغەیس، سەرۆکوەزیرانی عێراق محەمەد شیاع سودانی، سەرۆکی سوریا بەشار ئەسەد، سکرتێری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان ئانتۆنیۆ گۆتێرێس، سەرۆکی ئەمریکا جۆ بایدن، سەرۆکی کۆنسەی ئەوروپا ئۆرسێلا ڤۆن دێر لاین، سکرتێری گشتی ناتۆ یانس ستۆڵتێنبێرگ کرد. لەنامەکەدا بانگەوازی خێرا راگەیەندراوە.

نامە کراوەکە کە پارت و رێکخراوە سیاسیە کوردی و سوریانیەکانی ئەندام لە کۆمسیۆنی پەیوەندی دەرەوەی کەنەکە لەسەر ناوی کۆمیتەی دیپلۆماسی هاوبەش ئامادەی کردووە، بەم جۆرەیە:

بانگەوازی بەپەلە

دەستبەجێ ستراتیژی شەڕ و داگیرکاری دەوڵەتی تورک ڕابگرن

شەپۆلی بەهاری عەرەبی لە ساڵی ٢٠١١ دەستی پێکرد و لە عێراق و سوریاشدا بڵاوبووەوە. دەوڵەتی تورک ویستی سوود لەوە وەربگرێت و هیواکانی پەیوەست بە میساقی میللی بەدی بهێنێت (بەپێی ئەم بەڵگەنامەیەی ١٠٤ ساڵ لەمەوبەر، بە ناوی میساقی میللی، هەرێمەکانی باکووری عێراق و باکووری سوریا لەناو سنوورەکانی تورکیادا پەسەند کرابوو).

دەوڵەتی تورکیا هەوڵیدا عوسمانیزمی نوێ زیندوو بکاتەوە و بگەڕێتەوە بۆ سنوورەکانی پێشووی. هەر بەم هۆیەشەوە دژ بە گەلی کورد هێرشی داگیرکاری و کۆمەڵکوژی دەست پێ کرد.

سەرۆککۆماری تورک ڕەجەب تەیب ئەردۆگان بە ئاشکرا دەیگوت حەلەب و موسڵ و سلێمانی و کەرکوک و شەنگال و بادینان لەناو سنوورەکانی میساقی میللیدان و تەواوی ئەم شوێنانە داگیر دەکەن. چەندین ساڵە سەرۆکی پارتی نەتەوەپەرستی توندڕەو مەهەپە، دەوڵەت باخچەلی بە ئاشکرا دەڵێت کەرکوک ٨٢ هەمین و موسڵ ٨٣ هەمین شاری تورکیان. باخچەلی شانبەشانی ئەردۆگان، بۆ بەدیهێنانی ئەم خواستە، هەوڵدەدات گەلانی کەرکوک و موسڵ بدات بەگژی یەکدا. بەتایبەت هاوپەیمانە تورکمانەکانیان چەکدار دەکەن و دەیاندەن بە گژی یەکدا و قەیران و پشێویی دەنێنەوە.

دەوڵەتی تورک بە هاوکاری چەتەکانی ویستی لە ساڵی ٢٠١٤ کۆبانێ داگیر بکات. بەڵام ڕووبەڕووی بەرخۆدانێکی بێوێنە بوویەوە و شکستی هێنا. بەڵام بەداخەوە لە سیاسەتی گۆڕەپانی نێونەتەوەیی بە هەوڵی دیپلۆماسی فریودەرانە ئەنجامی بەدەستهێنا، لە ساڵی ٢٠١٨ عەفرین و لە ساڵی ٢٠١٩ سەرێکانی و گرێسپی داگیر کرد.

هاوکات بە زیادکردنی بنکەی سەربازی لە باشووری کوردستان کە قەوارەیەکی فیدراڵییە لەبن سەروەریی دەوڵەتی عێراق، زەمینەیەک بۆ داگیرکاری ئامادە دەکات.

لەژێر دەمامکی "شەڕی دژی پەکەکە دەکەم" هێرشی داگیرکاری پێشخستووە. بەڵام هەروەک لەم دواییانەدا ڕادیۆی دەنگی ئەمریکا لە باشووری کوردستان نیشانی دا، سەربازانی تورک ئێستا بە هەزاران سەرباز و 300 تانکەوە 30 کم هاتوونەتە ناوەوە و خۆیان بە خاوەنی هەرێمەکە دەزانن و لە دهۆک و دەوروبەری ناسنامەی هاووڵاتیانی عێراقی دەپشکنن. بێگومان ئەم ڕەوشە نوێیە نەوەک تەنها بۆ ئێمەی کورد، بەڵکو دەبێتە مایەی قووڵبوونەوەی قەیرانێکی سەخت و ناسەقامگیرییەکی مەزن بۆ تەواوی ڕۆژهەڵاتی ناوین. لە لایەکی ترەوە ئەمە پشتگوێخستنی ڕوون و ئاشکرای یاسا نێونەتەوەییەکان و پێشێلکردنی پەیماننامە نێونەتەوەییەکانە.

دەوڵەتی تورک و ڕژێمی ئەردۆگان-باخچەلی دەیانەوێت بە هەر نرخێک بێت میساقی میللی بەدی بهێنن. بۆ ئەمەش لە سەرەتای ساڵی ٢٠٢٤ ـەوە هەوڵی دیپلۆماسی و سەربازییان دەست پێ کرد. لەڕێگەی سیاسەتی فریودانەوە، حکومەتی عێراقیان بێ کاریگەر و ناچالاک کردووە.

سەرکەوتنی ستراتیژی میساقی میللی لە کوردستان دەبێتە هۆی داگیرکردنی عێراق و سوریا، ناکۆکییەکانی هەرێمەکە قووڵتر دەکاتەوە و کۆچکردنی ملیۆنان مرۆڤی لێ دەکەوێتەوە. بۆیە ئەو ستراتیژی شەڕەی ئێستە لە کوردستان پێش دەخرێت، هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوین و جیهان دەگرێتەوە. چونکە ڕۆژهەڵاتی ناوین لە ئاستی سیاسەتی جیهانیدا یەکلاکەرەوەیە، بۆیە ئەم هێرشەی دەوڵەتی تورک ڕاستەخۆ کاریگەری لە سیاسەتی جیهان دەکات.

ئێمە وەک پارتە سیاسییەکان و ڕێکخراوە مەدەنییە کوردییەکان کە لە خوارەوە واژۆمان کردووە، بۆ وەستاندنی ئەم داگیرکارییە بانگەواز دەکەین لە حکومەتی عێراق و سوریا، کۆمکاری عەرەبی، ئەو لایەنانەی بەرپرسن لە جێبەجێکردنی ڕێسا نێونەتەوەییەکان وەک نەتەوە یەکگرتووەکان و کۆنسەی ئەوروپا و ناتۆ کە تورکیا ئەندامێتی و یەکێتی ئەوروپا و ئەمریکا کە پەیوەندی ستراتیژی لەگەڵ تورکیا هەیە، بانگەوازتان لێ دەکەین ڕێگە بە داگیرکاری دەوڵەتی تورک مەدەن.

ئێمە وەک کورد هەرگیز سەرمان بەرامبەر داگیرکەران نەوی نەکردووە. دووپاتی دەکەینەوە، لەپێناو وڵاتەکەمان و پاشەڕۆژێکی ئازاد، بە پێداگرییەوە بەرخۆدان دەکەین. بانگەواز لە هەمووان دەکەین ڕێگە لە داگیرکاری دەوڵەتی تورک بگرن کە بۆتە تۆپەڵێک ئاگر، هەروەها ڕۆڵ بگێڕن بۆ چارەسەری سیاسیی پرسی کورد".

ئەو لایەنانەی ئیمزایان کردووە:

کۆمیسیۆنی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان (کەنەکە)

یەکێتی نیشتیمانی کوردستان (یەنەکە)

پارتی یەکێتی دیموکراتی (پەیەدە)

بزوتنەوەی گۆڕان (گۆران)

پارتی سۆسیال دیموکراتی کوردستان

پارتی ئیسلامیی کوردستان (پ.ی.ک)

کۆنگرەی کۆمەڵگا دێموکراتیکەکانی کوردستان لە ئەوروپا (کەجەدەکە-ئێ)

حزبی شیوعی کوردستان

بزووتنەوەی ژنانی کوردی ئەوروپا (TJK-E)

فیدراسیۆنی ئێزدی کوردستان (NAV-YEK)

فیدراسیۆنی دیموکراتیکی عەلەویەکان (FEDA)

یەکێتی سوریانی لە ئەوروپا (ESU)

پارتی یەکێتی سوریا

پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک)

پارتی رەنجدەرانی کوردستان

پارتی دیموکراتی کوردی سوریا (پ.د.ک.س)

پارتی چەپی دیموکراتی کورد-سوریا (پ.چ.د.ک-س)

پارتی چەپی کوردی سوریا (پەچەکە-س)

پارتی دیموکراتی کورد (پ.د.ک-س - ئەلپارتی)

بزووتنەوەی کاوە

پارتی ڕزگاری کوردستان (کەکەپە)

پارتی سەوزی کوردستان - نوێنەرایەتی ئەوروپا

ئینستیتیوتی کوردی برۆکسل

ئینستیتیوتی کوردی ئەڵمانی

ئینستیتیوتی کوردی ستۆکهۆڵم

رێکخراوی دیموکراتی یارسان

پارتی یەکێتی نیشتمانی ئازاد (PYNA)

بزووتنەوەی هاوچەرخی کوردستان-سوریا (ت.ن.ک.س)

ئەنجومەنی رەوەند و پەنابەرانی شەنگال (مشد)

ماڵی کورد

گروپی دادپەروەری کوردستان

هاوپەیمانی سەربەخۆیی کوردستان

کۆنگرەی گەلی بێتنەهرین سوریا

کۆمەڵەی کوردستانی ئێران (کۆمەڵە)

کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە)

پارتی ئازادیی کوردستان (PAK)

پارتی گۆڕانی دیموکراتیک لە میزۆپۆتامیا

پارتی سەوزی کوردستان

پارتی شیوعی کوردستان (کەکەپە)

پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)

پلاتفۆرمی کوردی ئەنادۆڵی ناوەڕاست (PKAN-E)

پلاتفۆرمی هەورامان

پارتی یەکێتی کوردەکانی سوریا (الوحدە)

تەڤگەری ئازادی گەلی کوردستان

یەکێتی ئێزدیەکانی سوریا

یەکێتی مامۆستایانی کوردستان (YMK)

یەکێتی نەتەوەیی دیموکراتیکی کوردستان (یەنەدەکە)

هـ . ب