بەیاننامەی کوردیناسیۆنی پارتی ژنانی ئازادی کوردستان (پاژک) بەم شێوەیەیە:
"بە ڕێز و حورمەتەوە یادی شەهیدانی گەورەی شۆڕش، هەڤاڵان خالید ئوراڵ، ڕوتیندا و کوردە، کە بە قەڵغانکردنی جەستەیان بە دروشمی 'ئێوە ناتوانن ڕۆژمان تاریک بکەن'، لە بەرامبەر پیلانگێڕیدا هێڵی تێکۆشانیان لە دەوری ڕێبەر ئاپۆ نیشاندا، دەکەینەوە و بەڵێنی خۆمان لە سەرکەوتنی تێکۆشانی ئەوان دووپات دەکەینەوە."
لە هەلومەرجی پێشهاتە گرنگ و هەستیارەکاندا دەگەینە پڕۆسەیەک کە ٢٧ ساڵەی سیستەمی ئەشکەنجەی ئیمرالی بەجێدەهێڵین. ڕێبەر ئاپۆ کە بە پیلانگێڕی نێونەتەوەیی ١٥ی شوباتی ١٩٩٩ بە شێوەیەکی خیانەتکارانە لە سیستەمی بارمتەگرتنی ئیمرالیدا زیندانی کرا، ١٥ی شوباتی وەک ڕۆژی کۆمەڵکوژی کورد پێناسە کرد. سیستەمی جینۆساید دژ بە کورد کە ٢٠٠ساڵ بوو ئەنجام دەدرا، دوای جەنگی جیهانی یەکەم لە ١٥ی شوباتی ١٩٢٥ بە سەرکوتکردن و کۆمەڵکوژی سەرهەڵدانی شێخ سەعید و لە جەنگی جیهانی سێیەمیشدا بە بارمتەگرتنی ڕێبەرایەتی لە ئیمرالی تەواو بوو. پیلانێکی نێونەتەوەیی بۆ ئاسانکاری داگیرکاری ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئەنجامدرا. ئەم پیلانگێڕییە بە یەکێک لە قۆناغە چڕ و دەرەنجامەکانی جەنگی جیهانی سێیەم دادەنرێت. ئەو بەرخۆدانەی کە بە ڕێبەرایەتی ڕێبەر ئاپۆ نیشاندرا، پلانی جینۆسایدی پووچەڵ کردەوە و ئێستا پرسی کورد بووەتە پرسێک کە هەمووان دەیبینن و باسی دەکەن و گرنگی پێدەدەن.
هەڵمەتی 'ئازادی جەستەیی بۆ ڕێبەر ئاپۆ، چارەسەری سیاسی بۆ پرسی کورد' کە لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ بە سەرپەرشتی گەلی کورد و دۆستانیان لە یەک کاتدا لە٧٤ وڵاتی جیهاندا دەستیپێکرد، ئەنجامێکی گرنگی لە پووچەڵکردنەوەی پیلانگێڕییەکەدا بەدەستهێنا. لەم ڕووەوە ملیۆنان کەس لە سەرانسەری جیهان کە ئازادی ڕێبەر ئاپۆیان بە ئازادی خۆیان و گەلان دەزانی، بە درێژایی ساڵ بە چالاکییە جۆراوجۆرەکانیان ئەم هەڵمەتەیان بەهێزتر کرد. ژنان لە هەموو شوێنێکدا بە بەرز کردنەوەی دروشمی"ئازادی ڕێبەر ئاپۆ ئازادی ئێمەیە" پێشەنگایەتی چالاکییەکانیان دەکرد. لە ئاکامی ئەم هەڵمەتە جیهانییەدا، دۆخی ٢٦ ساڵەی گۆشەگیری ڕەهای سەر ڕێبەرایەتی و پرسی کورد گەیشتە قۆناغێک کە پێویستی بە چارەسەری ناوخۆیی و جیهانی هەیە. بۆیە لەم پرۆسەی دیزاین کردنەوەی نەزمی جیهانیەدا، حکومەتی تورکیا پرۆسەی دانوستانی لەگەڵ ڕێبەر ئاپۆ دەستی پێکرد.
لە دیدارەکانی رێبەرایەتی لەگەڵ عومەر ئۆجالان لە ٢٣ی تشرینی یەکەم و لەگەڵ شاندی دەم پارتی لە ٢٨ی کانوونی دووەم و ٢٢ی کانوونی دووەم، ڕوانگەی چارەسەری پرسی کورد بۆ ڕای گشتی ڕاگەیەندرا. رێبەرایەتی لە یەکەم کۆبوونەوەیدا ڕایگەیاند که له ڕووی چارەسەری دیموکراتیکی پرسی کوردەوە، هێزی تیۆری و پراتیکی ئەوەم هەیە کە دۆخەکە لە گۆڕەپانی شەڕەوە بگوازێته سەر چوارچێوەی یاسایی – سیاسی. 'لە کۆبوونەوەی دووەمدا ڕێبازە بنەڕەتیەکانی کە پێویستن بۆ چارەسەری و لە ٧ مادە پێکهاتووە خستەڕوو. هەر لەو پێوەندییەدا شاندی دەم پارتی سەردانی بارەگای سەرجەم حیزبەکانی ناو پەرلەمان و هەندێک کەسایەتی گرنگیان کرد، هەروەها زانیارییەکانیان سەبارەت بە دیدارەکان گەیاندەوە بە ڕێبەر ئاپۆ. ئەو ڕۆژەڤەی کە لە دەوری ڕێبەر ئاپۆ پێکهاتبوو، جارێکی دیکە نیشانی دا کە ڕێبەر ئاپۆ هێزی سەرەکی چارەسەرییە. ئەو پرۆسەیەی کە ڕێبەر ئاپۆ بەنیازە بە دەستپێشخەری خۆی دەستپێبکات، هەرچەندە هێشتا لە قۆناغی گفتوگۆدایە، بەڵام هەر لە ئێستاوە بە دانانی چارەسەری دیموکراتیک وەک سەنتەری سەرەکی لەبری شەڕ، هیوای بە ژنان و گەلانی ستەملێکراو و مرۆڤایەتی بەخشیوە. لە بەرامبەر ئەو سیستەمە جیهانییەی کە هێزە هەژموونیە سەرمایەدارییەکان بەنیازن لە ڕێگەی شەڕ و وێرانکاری و خوێن و ئازارەوە بنیاتی بنێن، بە ڕاستی بووەتە دەنگی هێزی مۆدێرنیتەی دیموکراتیک و نیشانی داوە کە دەکرێت سیستەمێکی دیموکراتیک لەسەر بنەمای ئازادی ژن بنیات بنرێت. وەک چۆن هێزە وێرانکەر و داگیرکەرەکان پێداگری لەسەر شەڕ دەکەنەوە، بە پشتگوێخستنی ڕاستی مێژوویی و کۆمەڵایەتی-کولتووری، جوگرافی لە بەرامبەر بە دیموکراتیزەبووندا پێداگری لەسەر دەکەن، لە بەرامبەردا هەموو ئەو گەلانەی خاوەنی ئەم خاکەن، بەتایبەتی کورد و ژنان خوڵقێنەرانی ژیان، دەبێ لەم قۆناغە مێژووییەدا دەبێت لەسەر پڕۆژەی ئازادی خۆیان پێداگریی بکەن.
هەموو ئەم پێشهاتانە بێ گومان دەرئەنجامی بەرخۆدانی گەورەی ڕێبەر ئاپۆ و تێکۆشانی کۆمەڵایەتییە لە لایەن پێشەنگەکانی ژنەوە پەرەی پێدراوە و گەریلا نەبەزیوەکانی کوردستانە. لە ئەنجامدا فاکتەری سەرەکی دیاریکەری پێشهاتەکانی کوردستان و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست جارێکی دیکە هەر ڕێبەر ئاپۆیە. لە ساڵوەگەڕی پیلانگێڕیدا ڕێبەرایەتی بۆ پووچەڵکردنەوەی پیلانێکی گەورە هەنگاو دەنێت. ڕێبەر ئاپۆ ڕایگەیاند کە بە ئامادەکردنی هەنگاوێک کە ژینگەی سیاسی دیموکراتیک ڕێکبخاتەوە، ڕووبەڕووی پیلانگێڕیی سەدەی ٢١ دەبێتەوە. لەم پرۆسەیەدا جارێکی دیکە ڕایگەیاند کە گرنگییەکی تایبەت بە ژنان دەدات. ئێمەش بە هەوڵی ماندوو نەناسانەی ڕێبەر ئاپۆ هەنگاوی گەورەمان بەرەو پێکهێنانی حیزب و پەرەپێدانی سوپا و ڕێکخستنی ژنان هەڵگرتووە. ڕێبەرایەتی هەمیشە بۆ ئازادیی ژنان کاری کردووە، تەنانەت لە سیستەمی ئەشکەنجەی ئیمرالیشدا بەردەوام بووە. ناسنامەی ژنی بە xwebûn (خۆبوون) دەربڕی، لەسەر بنەمای ئازادی و ژنولۆژی ژن لە دژی عەقڵیەتی پیاوسالاری زانستی-ئاینی-ڕەگەزی-نەتەوە پەرەستی، پەرەپێدا و ڕوانگەی ڕێکخستنی سیستەمی کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیکی ژنانی بنیاتنا. دەرئەنجامی هەموو ئەم هەوڵانەی ڕێبەر ئاپۆ کە سەبارەت بە ژنان پەرەی پێداوە، ئەمڕۆ لە فۆرموڵی ئەفسوناوی ژن-ژیان-ئازادیدا کە لە چوار گۆشەی جیهاندا دەنگ دەداتەوە دەبینین.
ئەو ڕاستییەی کە پیلانگێڕی نێونەتەوەیی نەک هەر ڕێبەر ئاپۆ و کورد، بەڵکوو هەموو گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی بە ژنانیشەوە بە دیل گرتووە و داهاتوویانی تاریک کردووە، ئەمڕۆ زۆر بە ڕوونی دەبینرێت. ئێمە بە هەموو هێزمانەوە بۆ سەرخستنی ئەو هەنگاوە مێژووییە کە ڕێبەر ئاپۆ بۆ تێکشکاندنی ئەو پیلانگێڕییەی کە لە ڕاستی جەنگی جیهانی سێیەمدا گەیشتووەتە قۆناغێکی زۆر مەترسیدار، دەستی پێکردووە درێژە بە تێکۆشانمان دەدەین. مسۆگەر کردنی ئازادی جەستەیی و تەندروستی و ئەمنیەتی ڕێبەر ئاپۆ پەیوەستە بە هەڵوەشانەوەی سیستەمی بارمتەی ئیمرالیەوە. بەم مانایە لە٢٦ ساڵەی پیلانگێڕی نێونەتەوەیی ١٥ی شوباتدا کە وەک ڕۆژێکی ڕەش لە مێژوودا تۆمار کراوە، داوا لە هەموو مرۆڤایەتی و بەتایبەت ژنان و گەنجانی کوردستان دەکەین کە ئازادی جەستەیی ڕیبەراتی و لە ئەنجامدا ئازادی خۆیان پێک بهێنن. هەتا ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ کە بە پارادایمی ئازادی دیموکراسی-ئیکۆلۆژی-ژن ژیانێکی نوێی پێبەخشیوین، مسۆگەر نەکرێت، پێویستە تێکۆشانمان بەردەوام بێت. لەم ڕووەوە پێشەنگایەتی ژنان لە هەموو کار و چالاکییەکاندا ئەرکێکی بنەڕەتییە. ڕێبەرایەتی ئازاد لە هەمان کاتدا ژنێکی ئازادە. لەسەر ئەم بنەمایە ژنانی تینویی ئازادی بۆ ئەوەی پێشەنگایەتی بنوێنن لەو پرۆسە دیموکراسییەی کە ڕێبەر ئاپۆ پەرەی پێدەدات بانگهێشت دەکەین و لەسەر بنەمای گۆڕینی ڕۆژی جینۆسایدی کورد بۆ ڕۆژی ئازادی کورد، بڕژێنە گۆڕەپانەکانی تێکۆشان و پێشکەون."