دەربارەی دواین گۆرانکاریە سیاسیەکانی ئێران، ترافیکی سیاسی لە ناوچەکە و چالاکی بە هەیبەتی لەیلا گەڤەن وهەڤاڵاکانی،  زیلان ڤەژین هاوسەرۆکی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک) بۆ ئاژانسی هەواڵی فورات (ANF) دوا.

لەسەرەتای قسەکانی هاوسەرۆکی پژاک وتی: ئەو قۆناغەی گەلی کورد پێدا تێپەردەبێت قۆناغێکی مێژوویی وهەستیارە، بە تایبەتی کە ئیستا لە ڕووی دێپلۆماسی و سەربازییەوە هاتووچونێک زۆر هەیە، لە ناو ئەوبازنەی هاتوو چونوو و ترافیکەدا ئێرانش وەک دەوڵەت تێدا بەشدارە، ئەوەش کاریگەری لەسەر دۆخی سیاسی و ئابوری ئێران دەکات.

ڕژیمی ئێران هەوڵدەدات تەمەنی خۆی دڕێژ بکاتەوە

هەروەها سرنجی خستە سەرهەوڵەکانی ئێران بۆخۆ دەربارزکردن لە قەیرانی ئابوری و سیاسی وتی:ڕژیمی ئێران بە مەبەستی خۆ ڕزگار کردن لە گەمارۆی ئابوری و سیاسی لە هەوڵدان و هاتووچوندایە،  بەڵام ئەوهاتوو چوونانە کاریگەری ئەرێنی نابێت بۆ دۆخی کۆمەڵگەی ئێران بەو شێوازە تەنها دەتوانی تەمەنی حوکمرانی خۆی دڕێژ بکاتەوە لەسەرکۆمەڵگای ئێران.

لە ڕێگەی تورکیا هەوڵی خۆ دەربازکردن دەدات

هاوسەرۆکی پژاک باسی کاریگەری گەمارۆسیاسی ئابوریەکانی ئێرانیشی کرد و ئاماژەی بەوەدا: گەمارۆی ئابوری و سیاسیەکەی ئەمریکا لەسەرئێران کاریگەری داناوە بۆیە لە ئیستادا ئێران ناتوانی لە ئاستێکی بەرفراوان سیاسەتی خۆی بەرێوە ببات لە ئیستادا سیاسەتی ئێران لە ئاستی ناوچەی تەنگ بۆتەوە بۆیە هەوڵدانەکانی لە ئاستی تورکیا و عێراق سووریا و چەند وڵاتێکی عەربی چڕکردۆتەوە، هەوڵدات لە ڕیگا ئەو وڵاتانە هەناسەیکی ئابوری وەربگرێت و دەرگایەکی جیهانی بۆ خۆی بکاتەوە ، لە ئیستادا گرنگە هێزە شۆرشگیر و ئازدیخوازەکانی ئێران ئەو دۆخە باش بنرخێنن، چونکە لە ئیستادا ڕژیم تەنگاو بوە ناتوانی حوکمرانی خۆی بەم شێوەیە بەردەوام بکات.

هاوسەرۆکی پەژاک پێوستیەکانی ئیستای ئێرانی هیانیە زمان و وتی: ئەوەی گرنگە دەبێت گەلانی ئێران  ئەو سەرئەوهەوڵدانەی کە لە ساڵی پارەوە دەستێان پێکردوە لەبەرامبەرڕژیمی ئێراندا، بە شێوازیك هەموو چین توێژە کانی کۆمڵەگە بە کرێکار، مامۆستا، فەرمانبەرو ژنان هەموو بەیکەوە کار بکەن داخوازیەکانیان بکەنە یەک ئەوکاتە دەتوانین گۆڕانکاریی مسۆگەر بەدەست بخەین.

هێزە دەرکیەکان بۆ بەرژەوندی خۆیان کار دەکەن

زیلان ڤەژین جەختی لە وەش کردوە کە هێزە دەرکیەکان بە مەبەستی بەرژەوندی خۆیان دەستێوردان لە ئیران دەکەن نە بۆ بەرژەوندی گەلان و بەرژەوەندی گەلان رەچاوناکەن ولە درێژەی قسەکانیدا وتی، "  لە ئیستادا زۆرهێزی دەرکی حیساب لەسەر ئێران دەکەن هەوڵدەدەن گۆڕانکارێک لە ناو ڕژێم بکەن، بەڵام ناینەوێت بە تەواوەتی ڕژێم بروخێنن، لەبەر ئەوەی سیستەمی ئێرانیش پایەکی دەوڵەتی سەرمایەداری جیهانیە، ئەگەرئەو سیستەمە بروخێت پایەیکی سەرمایەداری دەرخووێت و بێهێز دەبێت، هەرسیاسەتێک ئەگەر لە دەرەوە لە دژی ئێران بەرێوە دەبن بە گوێرە بەرژەوەندی خۆیان بەرێوە دەبن، بۆیە تێکۆشانی ئەساسی ئەو تێکۆشانەیە کە گەلانی ئێران بەڕیوە دەبن گەل بۆ خۆی باشتر داواکاریەکانی خۆی دەزانی.

لە بەردەوامی نرخاندەکانی ئاماژەی بەوەدا: ڕژێمی ئێران ستەمێکی بێ سنوورلە گەلی کورد دەکات و وەک گەلێکی بن دەست چاوی لی دەکات، بەڵام لە هەمان کاتدا ئێران زوڵم ستەم لەسەر هەموو گەلاکانی وەک عەرەب ،بەلوچ  و ئازەرێش بەرێوە دەبات، لە ئیستادا نەتەوەی سەردەست فارسە بەڵام لە هەمان کاتدا گەلی فارس لە کێشە دایە لەگەڵ ڕژێم و ئەو سیاسەتەی ڕژێم قەبووڵ ناکەن، دین و مەزهەبە جێاوازەکانی سونی، بەهایی ،مەسیحی و هتد.. کە لە ئێران دەژین بەهەمان شێوە سیاسەتی ڕژێم ڕەت دەکەنەوە قەبووڵی ناکەن.

دەستێوەردانی دەرکی چارەسەر نیە

هاوسەرۆکی پەژاک وتیشی لە ساڵی ٢٠٠١ دەوڵەتی ئەمریکا  بە گرتنی ئەفغانسان دواترش عێراق دەستێوەردانەکانیان بۆ ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست چرکردۆتەوە بەڵام وەکو دەبینین ئەو وڵاتانەی کە دەستێوەرانی تێداکراوە دۆخەکەیان خراپتر بووە  و باشترنەبوە، بۆیە ئەگەر دەستێوردانیک لە ئێرانیش بکرێت دۆخی  ئێران لەو وڵاتانە باشترنابێت، چونکە ئەو سیتەمەی دەستێوەردان دەکات لەسەر ئەساسی دەسەڵات داری و سەرمایە داری دامەزراوە و پشتگیری  دێموکراسی ناکات. گەلی ئێرانیش ئەو ڕاستیە دەزانن بۆیە لە کاتی سەرهەڵدانەکاندا کا تێک دروشمێک لە دژی سیستەم بڵین بەهەمان شیوە دروشمێکی تریش لە دژی دەستێواردان دەڵین.

هاوسەرۆکی پژاک جەختی لەوەش کردەوە کە هەرهێزیكی ئێرانیش ئەگەر پشت بە هێزی دەرکی ببەستێت گەلی ئێران قەبووڵی ناکات و پشتگیری هێزێکی بەو شیوەیە  ناکەن، لەبەرە ئەوەی گەل ڕابردووی ئەوهێزانە دەبێنیت وە حیساب بۆ داهاتووی خۆشی دەکات، چارە نووسی هەموو گەلان بەێکەوە بەستراونەتەوە لە یەکترجیا نییە  ونا توانین بە تەنیا بیان گرینە دەست.

دیکاتۆرێک چوو یەکی ترهات

دەربارەی چل ساڵ دەسەڵاتی ڕژیمی ئێران وتی: گەلانی ئێران دیکاتۆریەتی شا نشینی ئێران-یان ڕووخاند، بەڵام لە دوای ئەوە دیکاتۆریەتێکی نوی هاتەسەردەسەلات، گەلان چاوەڕێی ژیانێکی نوێ و دێموکراسی بوون، بەڵام سیستەمی نوێ کە لەسەرئەساسی مەزهەبی شیعە  دامەزرا و زوڵم ستەم لەسەرگەل دەستیپێکرد. ماوەی چل ساڵە هەموو ڕۆژێ لە ئێراندا کوشتن ئەشکەنجەدان بەرێوە دەچیت، بۆیە گەلانی ئێران ئەو ڕاستی ئە ڕژیمە دەزانن .کاتی خۆی گەلانی ئێران دروشمیان دەوتوە دەیان وەت مەرگ بۆ شا ئیستاش دەڵین مەرگ بۆ خامنەیی، ئەوەی گرنگە ئەو شۆرشەی گەل ئیستا بەرێوە دەبات بە ئیرادەی گەل سیتەمێکی نوێ بنیات بنرێت یاخود ئەگەر یاسایەکی نوی بۆ ئێران دابنرێت بە هەمان شێوە دەبێت بە ئیرادەی گەل بێت بۆ ئەوەی بە هامان جاری پێشوی شۆرشی گەل بە لاریدا نە برێت دیکاتۆریەتێکی نوی سەرهەڵنەدات.

کاتی خاونداریە لە ڕێبەرئاپۆیە

لە کۆتای قسەکانی ناو براو سرنجی ڕاکیشایە سەرچالاکی بە هەیەبەتی مانگرتن لە خواردنی  لەیلا گوڤەن و هەڤاڵاکانی بۆ شکاندی گۆشەگیری لەسەر ڕیبەری گەلی کورد عبدوڵا ئۆجەلان کە سێ مانگی تێپەرکردووە و وتی ئەو چالاکیەی کە بە درووشمی (گۆشگیری بشکینن فاشیزم لە ناوبەرین،  ڕیبەر ئاپۆ ئازد بکەین) تەوەواوی دونیا و کوردستانی تەنیوە. بۆ ئێمەش وەک پەژاک بەهامان شێوە خۆمان لە ناوئەو هەنگاوە دەبێنەوە دەلێن کاتی ئەوە هاتوە بە شێوازێکی گشتی خاونداری لە ڕێبەرئاپۆ بکەین و پێوەست بوونمان بە ڕێبەرئاپۆ نیشان بدەین.

ئەمرۆ ڕۆژ ڕۆژی چالاکییە

هەروەها وتێشی ئەمرۆ ڕۆژی ئەوەیە کە گەلی ڕۆژهەڵاتی کوردستان خاوەن چالاکی بێت و ئەو چالاکیەی کە لەلیلا گۆڤەن دەستیپێکردوە سەری بخەن، هاوکات چالاکی بۆ ڕێبەرئاپۆ ئەرکیکی ئەخالقی و نەتەوییە، چونکە لە کەسایەتی ڕێبەرئاپۆدا گەلی کورد گۆشەگیردەکرێت، شکاندی گۆشگیری لەسەرڕێبەرئاپۆ شکاندی گۆشگیرە لەسەرتەواوی گەلی کورد.       

ک-ش