چیدەم دۆغووە، ئەندامەو ئەنجومەنوو کوردیناسیۆنی کەژەکەی،ئەرەیاوناش، کە تەنیا بە کردەوەو ڕێکوستەیوە ژەنی متاوانێ سەروو سیستموو دەوڵەتیرە، کە ین حەناو فاشیزمی سەرێ بگنا.
چیدەم دۆغووە، ئەندامەو ئەنجوومەنوو کوردیناسیۆنوو گلێرگەو ژەناو کوردستانی، میانەو قسەکاشنە بەرنامەو خوبییەیینە کە کەناڵوو ژەن تی ڤی-ینە وەڵا کریانۆ، سەبارەت بە پەیوەندیی بەینوو سیستموو پیاسالاری، فاشیزمی و دەسەڵاتی ورسەنگنایش کەرد.
دۆغووە بە ئاماژەدای پانەیە کە یوەم باڵادەسیی سەروو ژەنارە ندا لاو پیایوە سەرەش وردان، جەختش چانەیە کەردۆ، کە ورسەنگنای واقیعو فاشیزمی تەنیا بە چەمکە نەتەوەیی، چینایەتی و ڕەگەزییاوە دیاێوی ناتەماما. دۆغووە واتش: "ئەگەر گەرەکمانە بە کۆشیای دژوو ڕادیکالیزمی و فاشیزمی سەرێ بگنمێ، مشۆم لایەنی دەسبەسەرکریای ڕەگەزیچ بوینمێ."
چیدەم دۆغووە ئەندامەو کوردیناسیۆنوو کەژەکەی پێسە جوابوو پەرسەکاو ڕۆنامەنویس ئارژین بایساڵێش داوە.
بەڕاسی فاشیزم چکۆوە دەسش پەنە کرد؟ چکۆوە دەس پەنە بکەرمێ و چەنی پێناسەش بکەرمێ؟ ئایا متاومێ فاشیزمی پێسەو هەمیشەی پێناسە بکەرمێ، پێسەو باڵادەسیی ڕەگەزێو ملوو ڕەگەزێوی تەریرە؟
فاشیزم ڕەگ و ڕێخەی تارێخییش هەن، بێگومان جیاوازیی پڕۆسەکەنە هەن، ئێمە فاشیزمی جە ڕووەو عەقڵیەتوو دەسەڵاتی، هەژموونی و یۆگێرتەییوە پێناسە مکەرمێ. پڕۆسێوی هەن کە یوەم سیستمی حوکمڕانی دلێنە زیانرە و ڕووەو واقیعیوە هەڵای بەردەواما. بە گردین ئی بەروستەیە سەدەو ویسەمینە، بە تایبەت سەردەموو فاشیزمەکاو هیتلەر، مۆسۆلینی و فرانکۆینە بەکار ئاما، بەڵام بەدڵنیاییوە ئەگەر تەنیا سەرنجە بوزمێ سەروو ئا پرۆسەیە وەسێ نییا. بە پاو واقیعی ئەزمونکریای، دروس نییا تەنیا چا سەردەمەنە سنووردار بکریۆ. ئانە کە ئێمە پنەش ماچمێ فاشیزم سەروو بنەماو یەکڕیزیکەردەی سەرەش وردان. زاڵبییەی ڕەگەزێو سەروو ڕەگەزێوی تەریرە، زاڵبییەی نەتەوێوەن ملوو نەتەوێوی تەریرە، زاڵبییەیی چینێوا ملوو چینێوی تەریرە. بە ڕۆشنی مەبەسم ئانەینە. واقیعوو سیستمێو کە تندوتیژی و دڕندەییش دلێنە یاوابێ حەنناو ئاخری و وەڵێکەوتەتەرین حەننا پەی دەسوستەی باڵادەسیی وێش، پێسەو سیستمێوی ڕاوەبەردەی باسش سەرۆ کریان. نمەتاومێ ئینەیە بەدەر جە پرۆسە سەرەتاییەکا وەرەچەم بگێرمێ، کە بۆنەو ئادیشاوە باڵادەسیی وەش بییەن. باڵادەسیی ئەوەڵ چکۆوە سەرەش وردان؟ چەنی زاڵبییەیی پیای سەروو ژەنێرە سەرەش وردان. پەوکای جە ورسەنگنای واقیعوو فاشیزمینە، ورسەنگنای تەنیا بە چەمکی نەتەوەیی، چینایەتی و ڕەگەزی ناتەمام مبۆ. چونکوم ئێمە هێزێوەنمێ کە دژوو فاشیزمی مگژیەیمێ و مکۆشیەیمێ. ئێمە پێسەو جمیەرێو پاسە هەرمانە مکەرمێ.
جگە جە ئێمە ڕێکوستەیەکاو چەپی و ئەنارشیستی جۆراوجۆری دژوو فاشیستی و فاشیزمی خەریکێ کۆشیاینێ. فێمینیزمیچ بە یۆ جە باڵەکاو کۆشیای چا بوارۆ مشناسیۆ. گرنگا چەمکوو فاشیزمی چوارچوێوی فراوانتەروە وەرەچەم بگیریۆ و جە ڕووەو دەسملەرەگێرتەی ڕەگەزییوە پێناسەش بکەرمێ. چی گرنگا؟ ئەگەر گەرەکمابۆ کۆشیایێوی ڕادیکاڵ و بنەڕەتیما بۆ، ئەگەر گەرەکمابۆ بەڕاسی بە کۆشیای فاشیزمی بەرمێ دلێنە، مشۆم تەماشەو ڕەهەندوو بەکارئاردەی ڕەگەزی بکەرمێ. دەسەڵاتوو پیای حەر جە ئەوەڵۆ تۆموو فاشیستیش چنەن و دلێ وێشنە پەرەش پنە دان. چەنی ویەردەی وەختی تا دەسەڵات زیاتەر پرۆسەو سەرمایەداری بوزۆنێ چێروو ڕکێفوو وێش، زیاتەر ئاشکرا و وەروەڵاتەر مبۆوە. حەر وەروو ئی هۆکارەینە فرە گرنگا جە دیاردەو پیاسالاریی باڵادەسیوە ڕاسیی فاشیزمی بوینمێ و پێناسەش بکەرمێ و ستراتیژوو کۆشیای وەراوەریش دیاری بکەرمێ. ئێمە تەنیا جە چوارچوێوی تیۆریینە باسش نمەکەرمێ، بەڵکوم بێگومان بابەتێوی گرنگا.
هەرپاسە تواناو ئاشکراکەردەی یەکپارچەیی تیۆرییەکەیش گرنگا، بەڵام هەرپاسە ڕای ستراتیژییە جە ڕووەو پەرەپەنەدای کۆشیایی دژ بە فاشیستیوە ئاشکرا مکەرۆ. ماچۆ هێزوو دەسەڵاتی چێشا؟ بییەی بە هێز، هێزوو بییەی پێسەو دیالێکتیکوو گرد واقیعێو بەرمگنۆ کە جە گرد بییەێوە زیندەنە هەن، جە گەردووننە، سروشتنە و ژوایی کۆمەڵایەتیینە. گرد بوونەوەرێوە هێزێوەن سروشت و گەردووننە جیاوازییش هەن. هیچ بوونەوەرێو پێسەو یۆی نییەن، هەریۆشان جیاوازیێوی نیشانە مدانێ. سروشت وەچێ موزۆوە، گلێرگە وەچێ موزۆوە هەرپاسە جیهانیچ. جیاوازییەکێشا گرد چیوێو ڕۆشن مکەرانێوە. حەریۆشا داراو دەسەڵاتێوی وێشا. ئانە کە هەن چێوێوی ئاسایین. دیاردەو دەسەڵاتی چێشا؟ گەرەکشا دەسەڵاتێوی تەمام بخوڵقنۆ و بیاوۆ به ناوەندوو دەسەڵاتی، کە یانێ هیچ وەچەوستەیۆیێ دەسەڵاتەنە نییا. جیاوازیێوی نییا، ئاد تەنیا بە پاو هێزو وێش هەرمانە مکەرۆ. چەنی ئانەیە مکەرۆ؟ پێویسا هێزەکای تەری بەرۆ دلێنە، یانێ بە دلێنەبەردەی هێزەکای تەری متاوۆ بمەنۆوە.
ئایا متاومێ بواچمێ بەهێزبییەیی پیاسالاری فاشیزمی بەرهەم مارۆ؟
بەڵێ چێنە بەرکەوتەن، ڕاسینە خودوو چەمکوو دەسەڵاتی پێسنەن، ئینە ڕەنگای شێوەو دەسەڵاتوو دەوڵەتینە بۆ و وەختێو جە دیای ڕاسیی ڕەگەزییەوە موینمێش، جە ڕووەو ڕاسیی پیاسالاریی باڵادەسیوە هەمان چێو موینمێ. ئینە دۆخێوەن کە سەرەتا چەنی باڵادەسیی پیای سەرەش وردان. پەی نموونەی وەختێو پەی هەوەڵ جاری هەژموونوو پیای سەرەش وردا، سیستەمێوی قەوەتوو ژەنێ و شناسنامەو ژەنبییەیی بێ. یوەم واقیع چێشا کە وەختێو گەرەکشا بیاوۆ بە دەسەڵاتی؟ ئینە واقیعوو ژەنان. پیا گەرەکشا بە بێ ژەنا پەرە بە باڵادەسیی وێش بدۆنێ. حەر وەروو ئینەیە ئا ڕاسییە، کە فاشیزم حەر جە ئەوەڵۆ تۆموو وێش گێرتەن، سەرچەمەکەش چینێوە ورگێرتەن. ئانەنە کە جیاوازیی قبووڵ نمەکەرۆ. ئینسان پێسە نێر و مای بەر مگنۆ. یوەم فاڕیای جە شێوەو دووە ڕەگەزینە دەس پنە مکەرۆ. چەنی دەسپنەکەردەی گەشەسانای و قەوەتبییەیی کۆمەڵایەتی، جیاوازیی کولتووری سەرەش وردا.
جیاوازییەکێ جە ڕووەو زوانی و ڕەگەزیوە دەسش پەنە کەرد. یۆ سیاو، یۆ زەرد، یۆ چەرمەن، یا جیاوازیی عومریش هەن. جیاوازیی جۆراجۆر هەن. وەختێو دەسەڵات سەرە ورمدۆ، ئەوەڵ چێو کە ڕووبەڕووش مبۆوە ژەنینێ، کە پێسەو وەربەس و بەدیلێو تەماشەشا مکەرۆ. پەوکای تا بۆ بە هێز، ئەوەڵ مشۆم هێزوو ژەنا لاواز بکریۆ. ئەنجامەنە ستەمێوی ئایدیۆلۆژی سەرە ورمدۆنێ، هەرپاسە ڕێبازێو کە زیاتەر جە ڕووەو جەستەییوە ژەنی مچەوسنۆوە، بەکارێشا مارۆ و تندوتیژییشا وەراوەرۆ مکەرۆ و یانەنە پێسەو بنەیانەی زیندانێشا مکەرۆ و دمایی یاساشا پەی دیاریێ مکەرا و مچەوسناشاوە پێکئامەی ئەخلاقی و ڕەگەزییشا سەرەرە مسەپنا و دمایی ئی ڕێبازە پێسەو سیستمێو بیاویۆ یاگێ. پۆلێنکەردەی دەوڵەتا؛ هەژموونوو گرووپێوسەروو گروپێوی تەریرە، هەژموونوو ئایینەکا ملو یۆترینیرە و ملەملێ پەی هەژموونوو بەینوو گەلا چێوە سەرچەمەش گێرتەن. هێزوو سەرمایەی وەڵتەر بییەن، بەڵام نەتاوانش پێسەو سیستمی وێشا ڕێکێ بوزا. مەیدانێو بێ کە جە ڕاو بازرگانەکاوە بەکار ئێ، بەڵام نەتاوێ پێسەو سیستمێو وێشا ڕێکێ بوزانێ.
ماوەو ٥٠٠ ساڵانە چەنی پەرەسانای سەرمایەداریینە، سەرمایەداری پێسەو سیستەمێو ئەوروپای وەرنیشتنە وێش ڕێک وست. بەڵام وەڵێ ئانەیەنە ئی هەرمانێ بکەرۆ چێشش کەرد؟ ئەوەڵ ژەنە زانێکێش کوشتێ. چێگەنە پێویسا یاگەپێ فاشیزمی بوینیا. حەر پەوکای ماچوو نییا، تەنیا پێسەو ڕەوتێو بوینیۆ، کە جە سەردەموو هیتلەرینە دەسش پەنە کەردەن. چاگە ژەنی زانێشا پێسەو جادووگەری سۆچنێ. هێرمسوو بییەی، کیمیاگەر بییەی، ئانێ ژەنگەلێو بێنێ کە گوزارشتشا جە حیکمەت و بەدیلوو ئا سەردەمەیە کەرێنێ، شۆڕشگێڵنێ ئا سەردەمەیە وینای جیاوازشا بێ. پەوکای وەختێو سیستموو سەرمایەداری پێسەو سیستمێو وێش ڕێک وزێ، ئەوەڵ ئی بەشا بە شێوێوی فرە دڕندانە نازێ. بە ئەشکەنجەدای و بێوێنەتەرین شێوازوو تندوتیژی ئی هەرمانێ کەرێ و هاموەختیچ دەسش کەرد بە ئەرەگیرکاری. هەردووە پڕۆسەو کۆکوشی و کۆیلایەتی، کە ئەمریکانە دژوو هیندستانی و وەڵاتاو ئەفریقای و گەلاو مەنتێقەکەی ئەمریکانە کەردشا، فاشیستی بێ. کۆکوشییەکێ چانیشا کە هیتلەری کەردێبێنێ فرە جیاوازییشا نەبێ.
ئێمە پنەشا ماچمێ جەنگە جیهانییەکێ، بەڵام پیاسالاری بنەڕەتنە گرد جەنگێوەنە پەیدا مبۆوە. پیاسالاریێو جە جەنگی جیهانیی دووەمەنە، بۆنەو فاشیزموو هیتلەریوە زیندە بییۆ، بەڵام ئارۆ ئێمە جەنگی جیهانیی یەرەم ئەزموون مکەرمێ. گرد یاگێوەنە، وڵاتێوەنە، ژەنی مچەوسنیاوە و دیسان پیاسالاری زیندە مبۆوە جە ڕاو (کوشتەی و چەوسنایوەی) ژەناوە.
دیالیکتیک چێگەوە دەس پنە مکەرۆ بە ئەزموونێوی فرە دەس پنە مکەرۆ و دمایی قووڵ مبۆوە و فراوانتەر مبۆنێ، تا ئا وەختە شێوەو فاشیزمی ورمگێرۆ. هەمیشە جەنگ هەن جەنگە جیهانییەکێ بەتایبەتی پێسەو جەنگی ۴ ساڵەی ڕووەشا. بەڵام چەنی گەشەکەردەی سەرمایەداریی بەردەوام جەنگیچ هەن. شارستانییەتەکاو وەڵێنە هەمیشە جەنگ بییەن بەڵام ڕاوەشکەر نەبیەن پەی کۆکوشیی چانەیە، کە جە حەر ساتێوی دیاریکریانە وەڵا بۆوە، سنووردارتەر بییەن. ئی جەنگێ دماو سەدەو ویسەمیوە زیادێ بیێنێ. پێسەو شمە ماچدێ گردوو سەردەمەکاش گێرتۆ. ئێمە پنەش ماچمێ جەنگی تایبەت. هەرپاسە ئێمە ئینەیە بە جەنگێو دژوو گلێرگەی، ژەنا و سروشتی مزانمێ. حەریۆ چا جەنگا ملوو ژنارە هەسێ مبانێوە و گردوو گلێرگەینە وەڵێ مکریاوە. پەوکای غەڵەت نییا، کە دەسەڵاتداریی پیای چەنی پێناسەو فاشیزمی واقیعوو ئارۆیەنەی پێوە ببەسمێوە. گێرا فرە قورس و کاریگەر بۆ. بەدڵنیاییەوە ئینە ڕاسیێوی ڕێکوزیان، بەڵام با بزانمێ چەنی کۆکوشییەکێ ڕووەشا دێنە. ئەگەر ئێمە گردوو هامسەنگییەکا جەمێ بکەرمێوە، ژمارەو ئا ژەنا جەنگی یوەموو جیهانینە کوشیێنێ و ژمارەو ئا ژەنا سەردەموو سەرمایەداریینە کوشیێنێ، هیچ جیاوازیێوە نمەوینیۆ.
بەپاو دمایین ئامارەکا- بێگومان ئی ئامارێ ڕوانە مفاڕیانێ - ڕوانە ١٣٧ ژەنێ جیهاننەنە مکوشیانێ. ئەگەر ئینەیە شێوەو ساڵێوەنە هەژمار بکەرمێ، ساڵانە ٥٠هەزار ژەنی جیهانەنە مکوشیانێ. ئینە ئامارەکاو جەنگینێ؟
با تەماشەو جەنگوو حەماسی و ئیسرائیلی بکەرمێ. ڕەنگای بەراوردکەردەیەکە ڕاس نەبۆ، گردوو ئینسانەکا بەنرخێنێ. بەڵام گەرەکما جەخت سەروو یەک ڕاسیی بکەرووە. ئەگەر تەماشاو ئا کۆکوشییا بکەرمێ، کە پێێ جیهانەنە کەردەنشا، کە لاو دەوڵەتاوە ئاراستە و رێکێوزیێنی و وەڵێ کریێنێوە، کە پێسەن جەنگ ڕووەش دابۆ، ئینە جە ڕووەو سیاسییوە بنیەیمێشرە؟ کە باسوو حەر کوشتەێو مکریۆ، موچیۆ کە؛ ژەنێو مێردەکەیش کوشتە، هامسەرەکەیش کوشتە، وەشەسیاکەیش، تاتە، براکەیش کوشتە، کەسێوە جادەنە کوشتە. ئی پیایە و ئا پیایە کوشتە. یانێ پێسە کوشتەیەکێ بە دەسوو پیایا ن مکریانێ. بەڵام ئایا پێناسێوی سیاسی پەی ئی بابەتەیە نییا؟ ئانە کە پارتە ڕاسلوی تندڕەوەکێ تا مێ زیاتەر ملا دەسەڵات، نیشاندەرێ ئانەیەنێ کە شێوەو سیاسەتی جیهانی زیاتەر بەرەو ڕاسلوایەکا مفاڕا. ڕەنگای چەنی کۆشیای گەلاو جیهانی و کۆشیایی ژەنا فاڕیای وەش بۆ، ئەگەرچی مەیلێوێ چانەیچ هەن. ئامای سەروو هەرمانەو فاشیزم، فاشیستبییەیی پیای زیاتەر ئاشکرا مکەرۆ.
تەوەری وەڵینما دەروونناسی ژەنێ بێ. واتما سیستەم بەردەوام حۊڵوو دلێنەبەردەی دەروونناسی ژەنێ مدۆ، هەمیشە حۆل مدۆ بە شێتە نیشانەش بدۆ.جە ڕاسینە ئینە سیستەما بە شێوێوە جددی سروشتوو پیای شێونۆنە. ژیوای ژەنێچ تێک مدۆ، بەڵام ژەنی سروشتێوە وێڕاگرش هەن. وەختێ جە ڕوانگەو واقیعوو پیایاوە تماشەش مکەرمێ، پارچێوە جە کێکەکێ وێش مدۆ پنە و کەمێ زیاتەر کێشۆنە. بەڵام پیایا ڕووبەڕوو فاشیزمێوە فرە جددی باوە. بە هیچ جۆرێ جیاوازی و ڕەتکەردەیۆ قبوڵ مەکەرۆ. مرۆڤەکێ یۆترینی مشناسا و گفتوگۆ مکەرا و بڕێ چێوێ قبوڵ مکەرا و بڕێچ ڕەتێ مکەراوە. فرەو کۆمکوشییەکا ژەنا چکۆ ڕووە مدا؟ با تەماشەو ئا هامسەرا بکەرمێ کە گەرەکشانە جیێ باوە یان جیێ بیێنێوە. ژەنی جە پیاکەیش جیێ بیێنۆ. پیاکە مێ و ژەنەکێ کوشۆ. پەی چی مشۆم جیابیەیۆ ژەنێ چنی پیاکەیش مەڵامەتوو کوشتەیش بۆ؟ ئینەیچ پەیوەندیش بە لۆژیکوو دەسەڵاتی و عەقڵیەتوو پیایۆ هەن. عەقڵیەتی فاشیستی پی جۆرەنە. قبوڵ مەکەرۆ ئا ژەنێ چنیش مژیوۆ خاوەن ئیرادێ و ئشناسنامێ بۆ. چانەینە ئی ژەنێ ئا ژیۋایە قبووڵ نەکەرۆ. بەڵام پیا وەرگەو ئینەی مەگێرۆ، بە گردیی جیاوازییەکا قبوڵ مەکەرۆ.
ئێمە باس جە بەقوەت بیەی واقیعوو پیای مکەرمێ. وەرچەمتەرین نموونە وەڵێ سەرهۊردای ژەنێ، ژیوای، ئازادینە، وەڵێ کوشتەی ژینا ئەمینیێ بێ و ئینە واقیعوو ئا پیایا بێ کە بیێ بە هێز. پیاسالاریێوە بەنام پۆلیسوو ئەخلاقی، یانەنە، بنەیانەنە، جادەنە، جە گرد شۆنێنە پەرەش ئەسان و بەردەوام ئینا هەوڵوو ئانەینە سەروو ژەنارە زاڵبێ با.
ئی باڵادەسیە فرە بە وردی ملۆ وەڵێ. هەرپاسە دەوڵەت نەتەوەکێ گەلا کۆنترۆڵ و ئاراسە مکەرا جە گرد ڕووێوە. بەڵام وەختێ جە ڕوانگەو پەیوەندی بەینوو ژەن و پیایۆ تەماشەش مکەرمێ، فرە قووڵتەرا. ئانەی ئێمە بە دەوڵەت پێناسەش مکەرمۍ، لاوکەمیۆ مەودێوەش هەن. بەڵام پەیوەندی بەینوو ژەن و پیای، پەیوەندی بنەیانەیی، پەیوەندی واڵە و برای، پەیوەندی تاتەی و کناچێ تەنانەت چێوێ دەروونییا. ڕاسەوخۆ پەیوەندیش بە ژیۋایۆ هەن. دەسەڵات چی بەینەنە فرە ترسناکتەرا. ئێشەکە فرە قووڵتەرا. دەرئەنجامەکێ کۆمکوشی چێگەنە فرە قوڵتەر و وێرانکەرێنێ. ئینە ئاژێوەن ئینا پەرەئەساینە، بەتایبەت پەی ژەنا، بەڵام پێویسا جە ڕوانگەو ڕەگەزوو پیا سالارییوە تەماشە بکریۆ. پۆکەی ئی بابەتە فرە گرنگا. ئێمەی ژنان سەرەتا باس جە ڕەگەزوو وێما پێسە ژەنێ و ئا شۆنا مکەرمێ کە ستەم هەن و چەوەسیاوە. پی مەعنێ ئێمە جەنگوو هەژموونوو پیا سالاری مکەرمێ. پیا مشۆم ئینەی هۆرسەنگنۆ.
ژەنی خاوەن سروشتێوەنە، ئایا پیایچ سروشتێوەش نییا؟ پیاسالاری فاڕیایش سەرەرە نێ چ ئیسفادێوەش پەی پیایایچ بۆ؟ ئێمە باس جە گلێرگە سروشتییەکا مکەرمێ. دەیان هەزار ساڵێن بەبێ سیستموو چەوەسنایۆ جە گلێرگە سروشتیەکانە پێوەرە ژیوای بیەن. بەڵام وەختێ دەسەڵات جە قولەپۆپۆ، جە دەوڵەتۆ دەسش پنەکەرد و یاوا دلێ پیایا جە بنەیانەو گلێرگەنە، فاشیزم پی جۆرە وەڵا بیۆ. تەنانەت بنەیانەکێچش گێرتێوە. پیاسالاری کە جابەجێکاروو سیستەمین، چی بارۆ پەی چەوەسنایۆ و بەکارئاوردەیش، فرە جدییا. بەڵام من جە ڕوانگەو ئا پیایاوە قسێ مکەروو کە شۆنەو ئازادیرە گێڵا. ئی پیاسالارییە مشۆم وزیۆ چێروو پرسیارێوە. بەپەیلووو من " تاکە هێز"، سەرنجوو دەسەڵاتی و ملەملانێ مشۆم ونەپەرسایش چنە بکریۆ. جە سروشت و ئینسانەنە ناکۆکییەکێ هەنێ و جیاوازیەکێ ناکۆکی وەش مکەرا. بەڵام ئایا ئی ملەملانێ سەروو بنەماو دلێنەبەردەی یۆترینی با یان سەروو یۆترینیرە زاڵێ با؟ کەواتە ئایا هیچ ڕێوەتەرە نییەنە؟ پەی نمونەی مەکریۆ ناکۆکیەکێ بە گفتووگۆ چارەسەرێ بکریا؟ مەتاویۆ بە گفتوگۆ چارەسەرێ بکریا؟ مەتاویۆ سەروو بنەمای ئەرێنی چارەسەر وەش بکریۆ؟ فاشیزم ئی دەرفەتێشە دلێنە بەردێنێ. عەقڵیەتی فاشیستی یان دلێتەنە بەرۆ، یان تۆ بی بە مڵکوو ئایی یان دلێتەنە بەرۆ. ڕووبەڕوو دووانێوە پا جۆرەیما مکەرۆوە. ئەگەر ژەنی نەبۆ پیایچ دلێنە مشۆو مەمەنۆ.
بەپەیلواو تۆ چی بوارەنە پەی پیایا فەراخ هەن؟
چانەینە هێزەکاو دژ بە سەرمایەداری دلێ سیستەمینە با، جمیەرێ چەپڕەوێ و ئانارشیستێ هەنێ کە گەرەکشانە بە ڕای جیاوازە جەنگ چنی سیستەمی بکەرا. ئینە جە ڕوو دژایەتیکەردەی سیستەمەکەیۆ گرنگا. بەڵام فرەو وەختی پیاسالاری مەوزیۆ چێروو پرسیارێوە. ڕەنگە کەسێوە سۆسیالیست بۆ، بەڵام دلێ یانەکەیشەنە ئەگەر هامسەرگیریش نەکەردەبۆ، ڕەنگە کناچێ هامڕێش بۆ، پەیوەندی سێکسیش بۆ، پەیوەندیش چنی ژەنا چواردەوریش بۆ. چانەی مەشۆ ئازادییێوە تەمامش بۆ. ئینە دۆخێوەن کە پێویسا پەی لایەنی وڵاتپارێزیما هۆرسەنگنایش پەی بکریۆ. ئاڎ وڵاتپارێزا و تا دما نەفەس خەبات مکەرۆ. بەڵام ئی پیا چنێ جە یانەکەو وێشەنە ئازادا. جە لێوە گردوو دنیێنە پیا سالاری هەن کە گەرەکشا کۆشیای دیموکراتیک و ئازادیی دەسپنە کەرۆ. بەڵام تا چن ئینە یاوان ئاستێ کە سەروو بنەماو ڕزگاریوازی ژەنا، پیاسالاری وێشا جە ڕوو دیموکراتیزەکەردەی و کوشتەی پیاوەتیۆ دەس پنەکەردەن، بێگومان ئینێ بابەتێوەنێ کە پێویسا وزیا چێروو پرسیارێوە. بەڵام ئینە پێویسش بە هۆرسەنگناین. پەی نموونەی ئا سەرهۆردایێ کە دماو کوشتەی ژینا ئەمینیێ جە لایەنوو پۆلیسی ئەخلاقی ئێرانیوە جە وەرکەوت و ئێرانەنە ڕووەشا دا. حەرپاسە چێگەنە بەشداریێوە فرە جددی پیایا موینمێ. بە مەڵامەتوو ئینەیۆ فرەو پیایا دریێ قەنارە. حەرپاسە بەمەڵامەتوو بەشداریکەردەیشا جە وێنیشانداکانە کوشیێنێ، بڕێشا جە وەختوو وێنیشانداکانە کوشیێ و بریندارێ بیێ، ڕووبەڕوو چەوەسنایۆی تنی بیێوە. تا ئیساتێچ جە قەنارە مدریا. پەی نموونەی ئینێ پێویسشا بە هۆرسەنگنای هەن. ئی پیێ جە ڕاو ژەنێوە بە واتەی "ژەنی ژیوای ئازادیی" جە سەرهۆرداکەینە بەشداریشا کەرد. ئینە فرە گرنگا.
هوشیاریێوە بیەیش هەن
ڕاسا متاومێ واچمێ هوشیاریێوە هەن. خاڵێوەنە کە پێویسا چنەش بیاومێنە و هۆرسەنگنایش پەی بکەرمێ. بەمەڵامەتوو ئینەیۆ بڕێ دۆخێ جە سەرانسەروو جیهانینە ڕووەشادان. جە فرەو یاگانە دماو کوشتەی ژینا ئەمینیێ بە دروشمەو "ژەنی ژیوای ئازادیی" چالاکی ئەنجامدریا. لاوکەمیۆ کەمێوە جە کۆشیای ئازادیی ژەنا نزیک بێ. بە گردیی شۆنیرە لووایێ هەن. کریۆ بواچمێ پڕۆسەو ئازادیی بە ئازادیی ژەنێوە دەست نیشانکریا و دەسش پنەکەردەن. مەتاومێ یەکسەر واچمێ پیێچ ئازادێ بیێ. ئینە بابەتوو ئەوەکۆڵیاین. فاڕای پیای پەیوەندیش بە ڕێکوستەی بەقوەتوو ژەنێوە هەن. ئانڎەی کە ژەنی ئازادە بیە، بیە بە هێز و ئیرادێوە ڕێکوستەی؛ پیایچ وێش فاڕۆ و فاڕیای مکەرۆ. تا فشارێوە پاسە نەمەنۆ- بێگومان من ئینەی بە ماناو سەروەری مەواچوو- تا پیمەرەکا ڕەتکەردەیۆ و قبوڵکەردەی ژەنا وەڵێ نەگنا، تا هێزێوە بە ڕێکوستەی و وێپارێزنایش نەبۆ، محاڵا پیێ وێشا فاڕا و فاڕیای جە وێشانە وەش بکەرا. چونکی ئایچ کەم کەم جە دەسەڵاتدارییەکەیش بەکار مارۆ. پێسە باڵادەسی پیای، پیا پۆشۆ لکەدریان. مشۆم چاوە جیا بکریۆوە. تەنیا چێوێ کە ڕاش ونە مگێرۆ، کۆشیای ئازادیی ژەنێن و هێزو بەڕێکوستەی وێشا. پۊۆکەی ڕاسا کە هوشیاریێوە وەش بیەن، بەئاگایێوە دەسش پنەکەردەن، بەڵام بە کۆشیای هوشیارانە زیاتەر بەقوەت بۆ.
ئێمە ئینەی موینمێ. فرێنێ ئا پیێ جە پیاسالاری بێزارێنێ. گێڵایێ وەرفراوان پەی ئازادیی ئینا ئارانە. وەختێ تەماشەو نامەو گەریلاکا مکەرمێ کە جە تەڤگەری ئازادینە چالاکیی فیدایشا کەردەن، موینمێ قووڵبیەیۆ و کۆشیایێ جدیی بیەن. ڕەخنەو ئایشایچ جە ژەنا ئانەی بەروزۆ کە ئاڎیچێ کۆتێنێ دلێ ڕێوە پا جۆریە.
ڕابەر ئاپۆ بە شێوێوە کە هیچ پیێوە مەیارۆ کەرۆش، واتش: "من هەجگیز پیا نەبیەنا ( پیاسالار). من گەرەکم نەبۍ پیا بوو. پیاسالاری دەسەڵاتدارییا. هەمیشە وێش چنەش بەدوور گێرێ و جەنگش چنی کەرێ. حەرپاسە واچێ پیاسالاریم وێمەنە کوشتەن. ئینەش بە "کوشتەی پیای" تیۆریزە کەردەن. جە ڕاسینە ئینە ماناو جەستەیی نییا، بەڵکم چەمکێوەن. واتش کوشتەی پیاوەتی جە ڕوو عەقڵیەتییوە. جە ڕوانگەو ژەنێوە باسوو جیابیەیۆیش جە پیای کەردەن، بەڵام ئینە متاویۆ پەی پیایچ بەکاربێ. حەرپاسە پیا مشۆم وێش جە پیاسالاری باڵادەسی دوور وزۆوە. ئی کۆشیایە کە ڕابەر ئاپۆ دەسش پنەکەرد، بێگومان کۆشیای دلێینەو حیزبی و بە تایبەتی کۆشیای ئێمەن پەی ڕزگاری ژەنا، جە هەڤاڵاو پیایا ئێمە دلێ حیزبینە پرۆسەو فاڕیایش چنە گنۆوە. ئی کۆشیایە پەی ئازادیی ژەنا بەردەواما. مەتاومێ واچمێ یەکسەر ئازادێ بیێەیمێ. ئینەیچ پەی هەڤاڵا پیایایچ هەمان چێوا. بێگومان هەڤاڵا پیای کەمێ ئینێ دماوە. کوشتەی پیاسالاری کارێوە زەحمەتا.
