کاڵکان: پەکەکە بیەن بە تاریخ، ئشناسنامە و شێوازو ژیۋای گەلێوە
ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوڕان کاڵکان ئەرەیاۋناش، پەکەکە قەناعەتش چامنەن کە مرۆڤی زانا، کە ۋێش پەروەردە مکەرۆ و ۋێش بە ڕێکوستەی مکەرۆ گۆرەتەرین هێزا، هەرپۊکەی شکس نمارۆ.
ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوڕان کاڵکان ئەرەیاۋناش، پەکەکە قەناعەتش چامنەن کە مرۆڤی زانا، کە ۋێش پەروەردە مکەرۆ و ۋێش بە ڕێکوستەی مکەرۆ گۆرەتەرین هێزا، هەرپۊکەی شکس نمارۆ.
کاڵکان واتش: "ئەر پەکەکە نەبیۍ نامۍ کوردیچ نەمەنێوە و قۆناغو ئیساتێش بە کوڵی پی جۆرە هۆرسەنگنا، "جە بەحیزبیەی زیاتەر پەرەش پنە دریا. جە جمېیەرو ئازادی، جمېیەرێوە مڎرامانی گۆرەتەر بۍ. بیەن بە کولتورو گەلی، زۋانی، تاریخی، شێوێوە جە ژیۋای و بیەن بە ئشناسنامە. بنیاڎێوەش مسۆگەر کەردەن کە وێناو ۋییەردەی و ئاینڎەو ۋێش مکەرۆ. پەکەکە حەقەتینێوەش هەن کە بیەن بە گەل و بەکۆمەڵایەتی بیەن".
دوران کاڵکان باسش چانەیە کەرد کە پەکەکە جە ڕۊو ئەرەمەرزنایشۆ جە ٢٦-٢٧و نۆۋەمبەری؛ بە پارتی بیەو ژەنا و شۆڕشو ئازادی ژەنێش ئارڎ ئاراوە، فاڕیان پەی شۆڕشو ژەنۍ و جە دژو تنوتیژی سەرو ژەنا ئەرەکۆشان و دەسنیشانش کەرد کە شۆڕشو ئازادیی ژەنۍ سەرو بنەماو ژنۆلۆژی پەرەش سانا، گرڎو ماسک و کەمامەکۍ لیبڕاڵیزمیش ماڵێرە.
ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان بۆنەو ساڵیاڎو ٤٧ەمینو ئەرەمەرزناو پەکەکەیۆ جوابو پرسیارەکا ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی (ANF)یش دێوە.
بەشی یووەمو چەمپنەکۆتەکەی پی جۆرەنە:
پەکەکە ساڵۊو ٤٦ەمینو ئەرەکۆشای ۋېیەرنۆنە و پایۍ منیۆ ساڵۆو ٤٧ ەمینیۆ. پېسە جمېیەرێوە رزگاری نەتەوەیی ئاما سەرو شانۆو تاریخی. بەڵام جە چن قۆناغێوە فاڕیای و هۆرچەرخناینە بی بە جمېیەرێوە کە ئا پێناسەشە ۋېیەرنان. ئەگەر ئارۆنە پەکەکەی پېسە هێزێوە فەلسەفی، پاڕادیگماتیکی، ئایدۆلۆژیکی، کۆمەڵایەتی و سیاسی سەرجەنۆ پێناسە بکەرمۍ، شمە چنی پێناسەش مکەردۍ؟
ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان دەسپێکو قسەکاشەنە پی جۆرە واتش،"سەرەتا ئی ڕووەیە جە ئەرەمەرزنەرو پارتیما رابەر ئاپۆی، گرڎو هەمڕایا، ژەنا و جوانا، جە هێزەکاو گەریلایما، جە گەل و دۆساما، پیرۆز مکەرو، جە ساڵۆو ٤٧ەمینینە پەی گرڎو ئانیشا پەی ئازادی ئەرەکۆشا جارێوەتەر سەرکۆتەی موازو. گرڎو گەشمەرڎە قارەمانەکاما، گەشمەرڎا پارتەکەیما و ئەرەکۆشای، جە هەمڕا حەقی کارەریو کە سەرتەڵو گەشمەرڎا پارتەکەیمانە تا گەشمەرڎا فیدایی ئی دماییەیما ئاسیا و رۆژگەری بە وەشەسیای، پنەزانایۆ یاڎ مکەرووە. قەول واوەی مکەرمێوە کە ئامانجەکاشا بارمێنە دی و یاڎو ئاڎیشا بە زیڼەیی راگێرمۍ". دماتەر کاڵکان بەردەوامیش دا بە قسەکاش و واتش،" ماوەو ٤٦ ساڵا ۋېیەردەینە پرسێوە کە جە تورکیا و کوردەسانەنە زیاتەر کۆتەن ۋەرو باسی پەکەکە بیەن. ئینە حەقیقەتا. ئانە تەنیا بە کوردەسانی و تورکیای سنوردار نەبیەن. جە حەقەتینەنە بیەن بە یۆ چا مژارا کە زیاتەر جە گرڎ چێوۍ جە هەرێمەکەنە و تەنانەت جە جەهانەنە گفتوگۆش سەر کریان. ئانەیچ گرنگی پەکەکەی پەی کوردا، پەی تورکیا، پەی ۋەرکۆتوو مېیامینی و پەی جەهانیچ نیشانە مڎۆ. بەرش وزۆ کە خاوەن مەعنێوە بەقیمەت و گرنگا. ئڼا پا حەدە گفتوگۆش سەر نەکریۍ. زەریفتەرین واچەکۍ، عالتەرین هۆنیێکۍ، وەشتەرین گۆرانییەکۍ سەرو پەکەکەی وچیۍ، جە لێوەتەریچۆ تنتەرین وشەکۍ، سوکایەتی و گوایە رەخنەکێچ دیسان ئاراسەو پەکەکەی کریۍ. هەر کەسۍ بە پاو ۋێش هۆرش سەنگنا و هەڵبەت بەردەواما جە هۆرسەنگنایش. خاستەرین هۆرسەنگنای، راس و ماناڎار بێگومان جە لایەنو رابەر ئاپۆیۆ کریان. هەرپاسە گەشمەرڎە گۆرەکێچما ئا هۊرسەنگنا عالەشا کەرڎەن. مەزڵومەکۍ، خەیرییەکۍ، ساراکۍ بە عالتەرین شێوە پەکەکەشا پێناسە کەرڎ. ئیساتێچ گەشمەرڎۍ قارەمانێما، راسی رابەرایەتیما، هەمان چێو مکەرا".
کاڵکان سەرنجش وست سەرو کاتو شێوازو ئەرەمەرزناو پەکەکەی و واتش،'' جە کاتو ئەرەمەرزنای پەکەکەینە ئاژەو جەهانی جیاواز بۍ. ئەرەکۆشای ئازادیچ جیاواز بۍ. یۆبیەی سۆڤیەتی بۍ. جمېیەرەکۍ رزگاری نەتەوەیی پەرەشا پنە دریۍ. جمېیەرو ئازادی سەربەخۆیی وازی گەلی جە دژو کۆلۆنیالیزمی... ئەندێشەو مرۆڤایەتی چا ئاستەنە بۍ. شۆڕشگێڵنانەتەرین ئەندێشە، رادیکاڵتەرین و ئازادیوازانەتەرین ئەندێشەو ئا سەردەمیە پی جۆرە بۍ. ۋەرو ئانەی پەکەکە ئا ئەندێشە هەرە شۆڕشگێڵنانەشە بە بنەما گێرت. پېسە جمېیەرێوە رزگاری نەتەوەیی بە سەرمەشقایەتی سۆسیالیستەکا وەڵۍ کۆت و قەوەت بی. پی جۆرە پێناسەش کەرد. ئانەیچ سروشتی بۍ. بەڵام دیسانیچ بە تەمامی پېسە جمېیەرە رزگارییە نەتەوەییەکا تەری نەبۍ. پەی وێنەی، مشۆم عیلاقێوە پا جۆرەشە چنی یۆبیەی سۆڤیەتی بۆ. یۆبیەی سۆڤیەتی گرڎ کاتۍ ۋێش پېسە هامپەیمانێوە ستراتیژی پێناسە کەرۍ، بەڵام پەی نمونەی ئایدۆلۆژیا و ئەرەکۊشای پەکەکەی قەبوڵ نەکەرۍ. وەڵتەریچ قبوڵش نەبۍ. وەڵتەریچ فرەو سەردەمانە دژو ئەرەکۆشای کوردا مردابێوە. جیاوازیەکەش چانەیۆ سەرچەمە گێرۍ؛ کە کوردەسان چێرو کۆلۆنیالیزمو سیستەمو هەژمونگەرای جەهانیی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و پێکئامای هەژمونگەرارو جەهانی سیستەمو دەوڵەتپارێزینە بۍ. پی جۆرە، هەرچڼە نەتەوە- دەوڵەتێوە بە بنەما گێرۍ، بەڵام چنی یۆبیەی نەتەوەی دەوڵەتێوە کە دلۍ نەتەوە یۆگێرتەکانە سازبیەن، بەردەوام ۋێش جە ناکۆکی و ملەملانێنە وینۍ. ۋەرو ئانەی جیاواز بۍ. هۆرسەنگنایچش جیاواز بۍ، پەی نمونەی کوردەسان زیاتەر جە لایەنو مارکسیستەکاوە هۆرسەنگیان. بەڵام فرەو لایەنا ئانەشا بە بنەما گرتەن، کە سەرمایەداری نەتەوەپەرسی مکەرۆ. بەڵام رابەر ئاپۆ نیشانەشدا کە سەرمایەداری جە کوردەسانەنە دەورۍ پا جۆرە نمەگێڵنۆ. پی جۆرە مژارەکەش هۆرسەنگنا بۍ، "بەڵێ سەرمایەداری چێیچ نەتەوەپەرسی وەڵۍ وزۆ، بەڵام ئا نەتەوەبیەیە نەتەوەبیەو کوردا نییا. نەتەوەبیەو ئا دەوڵەتا هەن کە دەسەڵاتو ۋێشا سەرو کوردارە سەپنان. نەتەوەبیەو تورکی هەن، نەتەوەبیەو عەرەبی و فارسەکا هەن. پەی کوردا ئانە بە ماناو دلێنە شیەی نەتەوەین... چا ڕوانگەیچۆ ناکۆک بۍ. ئا جیاوازیۍ گرنگۍ بێنۍ و فرۍ بێنۍ. هەر کە ئەرەکۆشای رزگاری سۆسیالیست، نەتەوەپەرست جە جەهانەنە وەڵێوزیا، رابەر ئاپۆ جە گرڎ قۆناغێوە وەڵێکۆتەینە ئانەش هۆرسەنگنا. جە ئاکامەنە ئا سیستمە بە لایەنە راس و چەپەکاشۆ یۆش گێرت. جە ٩و ئۆکتۆبەرو ١٩٩٨ پیلانگێڵنیی مېیاننەتەوەیشا بە ئامانجو دلېنەبەردەی رابەر ئاپۊی دەسپنە کەرڎ. واتە هیچ ڕا و شۆنێوەشا بە رابەر ئاپۆی، ئازادی و سەربەخۆیی کوردی نەڎا. بیۍ بە دژمنۍ کوردا. بە ئامانجو دلێنەبەردەی بیەی و ئازادیی کوردا دەسشا بە هرووژمی کەرد. رابەر ئاپۆ کاتێ پیلانگێڵنییەکەش شرۆڤەکەرد، کاتێ ئەرەکۊشایش جە دژو پیلانگێڵنییەکەی هۆرسەنگنا، بە قووڵیی مردایش سەرو ئا ئاژەیە کەرڎ و سەرو ئا حەقەتینیە دەسش پا قۆناغۍکەرد کە ئێمە پنەش ماچمۍ فاڕای پاڕادایمی. جە ئایدۆلۆژیاو نەتەوە-دەوڵەتیش بڕیەرە و پەکەکەش فاڕا پەی پارتێوە نەتەوەیی دیموکراتیکی. جە پارتێوە کە ئامانجەکەش دەسەڵات و دۆڵەت بۍ، بەرش ئارڎ. واتە هۆشمەندی، هێڵۊو ئایدۆلۆژیکی ۋێش، سیاسەتو ۋێش، سەرو ئا بنەمایچە بەرنامە، ستراتیژ، تاکتیک، شێوازو ۋێش فاڕا. پەکەکێوە تازەش پێناسەکەرد. بەڵام ئا پەکەکە تازە چنی مشۆم پێناسە بکریۆ؟ ئیساتۍ پەکەکەی تازە شۆڕشێوە تازە پێناسە مکەرۆ. رابەر ئاپۆ جە پارێزنامەکاشەنە بە شێوێوە ڕۆشن ئانەش وست ڕووە و دەسنیشانش کەرد کە شۆڕشو حەقیقەتی شۆڕشێوە هۆشمەندی و شێوێوە ژیۋاین. شۆڕشی هۆشمەندی و ویژدانی بنچینەیی چالاکی شۆڕشگێڵنی پەکەکەی، پەکەکەی تازەن. ئەوی تەریچشا شێوەو ژیۋاین، شۆڕشا، واتە شۆڕشی ئایدۆلۆژیکا. جە روو پارادیگماییوە پەکەکە ئیتر نە دەسەڵاتداری دەوڵەتپارێز و نە چارەسەری نەتەوە-دەوڵەتی بە بنەما نمەگێرۆ. چێش بە بنەما گێرۆ؟ رزگاری ژەنا بە بنەما گێرۆنە. پارتێوە ئازادیوازی ژەنان، پارتێوە کە ژەنی ئازادە بە بنەما گێرۆنە. جە سەرەتاوە گرنگیش بە ئازادی ژەنۍ دان، بەڵام هەنگام بە هەنگام ۋێش فاڕا پەی پارتێوە ئازادی ژەنۍ کە شۆڕشو ئازادی ژەنێش ئارڎ ئاراوە. هەرپاسە پارتێوە ئیکۆلۆژیستا. ئا هرووژمۍ ئیمپریالیزم، سەرمایەداری کە کاولکاری جە ژیۋگەنە هامشێوەو گلێرگەی ئەنجام مڎۆ. ڕەڎ مکەرۆوە. دژو کاولکەردەی و دلێنەبەردەی ژیۋگەین. ۋێش سەرو ژیۋگەی ڕاوەبەر مکەرۆ. بە دڵنیاییوە پارتێوە ئیکۆلۆژیکی پی جۆرەنە. گلێرگێوە ئەخلاقی و سیاسی پەرەپنە مڎۆ. واتە پارتێوە سۆسیالیستی دیموکراتیکا. جە روو ئایدۆلۆژیایۆ هێڵۊو کەسایەتی ئازادی و کۆمۆنە دیموکراتیکەکا بە بنەما گێرۆنە. یۆ جە تایبەتمەندییە سەرەکیەکا پەکەکەی کە گەرەکما یاڎش بارووە، ئانەنە کە پراتیکی ۋێش باس مکەرۆ، ئانەی کەردەنش وزۆش ڕووە. پېسە فکر و ویرکەردەیۆکا وەڵۍ ۋێش، کردارەکاش پەی دمایی هۆرنمەگێرۆ. واتە پەی جەهانێوە تەریش جیا نمازۆ. واتە چی جەهانەنە جابەجێش مکەرۆ. چا ڕوانگۆ پارتێوەن کە یەکدەسبیەی هزر، ئەندێشە و چالاکی بە بنەما گێرۆنە. جە ڕاو پاڕادایمی تازەیۆ ئا تایبەتمەندییەشە عالتەر وەڵێوستەن و یاگەگیرش کەرڎەن. ئێمە چنی پەکەکەی تازەی پێناسە بکەرمۍ؟ پارتێوە کە جە پیمەرو گلێرگەی ئەخلاقی و سیاسینە ئازادیوازی ژەنۍ بە بنەما گێرۆنە، گلێرگێوە ئیکۆلۆژیکا، پارتێوە سۆسیالیستی دیموکراتیکا''.
'ئەر پەکەکە نەبیۍ نامۍ کوردایچ نەمەنۍ'
پەکەکە چا کاتەنە چێشش بەدەسئارڎ؟ سەرو بنەماو زیڼەبیەیۆ، کۆمەڵایەتیبیەی و گەلبیەی پەکەکەی ئاژەو کوردا ئینا چ ئاستێوەنە؟ پەکەکە جە گلێرگەو کوردەسانینە چێشش فاڕا، چێشش کاول کەرد، چێشش خوڵقنا؟ بە تایبەتی جە شۆڕشو ۋەرنیشتینە چ کاریگەریێوەش سەرو گەلاو هەرێمەکەی کەرد و مکەرۆش؟
کاڵکان جە درێژەنە ئاماژەش پانی دا کە، کریۆ پەرسمۍ جە ٤٦ ساڵی ۋېیەردەنە ئەر پەکەکە نەبیۍ چێش ڕووەدۍ؟ ئاژەو کوردی کوردەسانی جە ئیساتێنە چنین بۍ؟ بەڕاسی ئا کاتە چنین بۍ؟ نامۍ کوردی نەمەنۍ، کوردەسان و کوردایەتی بەتەمامی ئاسیمیلە کریۍ و دلێنە بریۍ. نامێش تاریخەنە نەمەنۍ. کوردایەتی پېسە ئشناسنامەو نەتەوەیی، گلێرگەو کوردی پېسە ئاوابیەیۍ کۆمەڵایەتی، گلێرگێوە هەرە قەڎیمی تاریخی بیەیش نەمەنۍ. ئینۍ قسێوە زیاڎەڕۆیۍ نیەنۍ کە پەی وەسفو پەکەکەی بکریا. ئینۍ حەقەتینێوە زینێنێ. ئاژەو کوردەسانی و کوردایەتی جە کاتو بەرکۆتەی پەکەکەی و ڕابەر ئاپۆینە مزانمۍ. گێڵمێوە پەی ئا سەردەمیە و یاڎو ۋێماش بارمێوە. بەڕاسی چڼە بەڕێکوستەی بی؟ ئایە ڕێکوستەبیەیۍ گلێرگەو کوردی بۍ؟
کوردبیەی بەهێوە بۍ خاوەنداری کریۍ، یان بەهێوە بۍ شاریێوە، دلێنەبریۍ، نکۆڵی و ڕەڎکریێوە؟ بێگومان ئانەو دووەمین و جە لایەنو خاوەنەکاشۆ کریۍ. هەر ۋێش سەردەس جە لایەنو دەسەڵاتداری و کۆلۆنیالییوە لێپرسینەوەی ئی نەبیەیە کەرۍ، قینی جە ۋەرا ۋەرشەنە هۆرگیریۍ و پەی ئانەی دلێشەنە بەرۆ گرڎ چێوۍ کەرۍ. خاوەنەکۍ ۋێش ئاردێبێنۍ ئا ئاستە. پەکەکە گرڎو ئی حەقیقەتاشە سەرەو چێرۍ کەردۍ. تایبەتمەندی تاریخو گەلوو کوردیش ئاشکرا کەرد، زیڼەش کەردۆ و فاڕاش. گلێرگێوە تازەی کوردیش وەشکەرد. ژەنی و جوانۍ تازەو کوردیش خوڵقنا، گلێرگێوە کوردی ئازاد، ژیۋای و سیستەمێوە دیموکراتیکش بنیاڎ نیا. سەرو بنەماو تاکێوە ئازادی و کۆمونەی دیموکراتیکی، یانی گلێرگێوە کە گرڎ چێوۍ ۋێش وەڵا مکەرۆوە، وەشکەرڎ. دوور جە گرڎ جۆرە کۆلۆنیالی و زۆرداریێوە سیاسەتێوە دیموکراتیکش وەڵۍ وست. دلۍ کوردانە یۆبیەیش وەشکەرڎ. پاسشە کەرڎ کە کورد ۋێش وەش بسیۆ و خاوەنداری جە ئشناسنامەو ۋێش بکەرۆ. چنی ئینیشایچ گرڎی دژمنایەتی کەسیش نەکەرد. لایەنی گرنگو ئانەیچ ئینەنە. کوردش هۆشیار کەردۆ، بە شێوێوە بتاوۆ چنی گەلا تەری بە هامبەشی بژیۋ، شان بە شان، چێرو چەترەو نەتەوەی دیموکراتینە، دلۍ سیستەمو کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکینە، بەبێ ئانەی ئاڎیشا بکەرۆ بە دژمنۍ ۋێش گرڎش چنی یۆی کوۍ کەردێوە.
پەکەکە مۆرەو ۋێش جە گرڎو وەڵێکۆتەیەکا کوردەسانی دان. بێگومان کورایەتی بە پەکەکەیۆ وەش نەبیەن. گلێرگێوە قەڎیمی تاریخیا. ئشناسنامێوە کە دلۍ تاریخینە وەش بیەن، ئشناسنامەو گلێرگەو گەلوو کوردین. کورد تەنیا بە پەکەکەی کۆشش نەکەرڎەن. ژیۋای کوردی گرڎش بە مڎرامانۆدەرباز بیەن، بەتایبەت ژیۋای جە کوردەسان و میزۆپۆتامییا جە سەرەتاوە تا دمایی گلێرگێوە پەڕ جە مڎرامانین. جە سەرەتانە پەکەکە جە ئینسانێوەنە شێوەگیر بی. هەست، ڕامان و ڕوحو ڕابەر ئاپۆی هەنگام بە هەنگام سیستەماتیک بی و فاڕیا پەی ژیۋای. چاوە فاڕیا پەی جەمێوە و دماتەر هۆرچەرخیا سەرو پارتێوە. بی بە گەریلا، بی بە گەل. ساڵانێوەن گلېرگەو کوردی جە گرڎ شۆنێنە دەنگ هۆربڕۆ، ماچۆ پەکەکە گەلا، گەل ئینا چۍ. جە حەقەتینەنە جە پارتێوە زیاتەر وەڵێکۆت. جە تەڤگەرێوە ئازادی، تەڤگەرێوە مڎرامانی گۆرەتەر بی. بی بە کلتوورو گەلی، زۋان، تاریخ، ستایلێوە ژیۋای و بی بە ئشناسنامە. ۋێش یاۋنا بە ئاوابیەیۍ کە ۋېیەردە و ئاینڎەو ۋێش برمانۆوە. حەقیقەتو پەکەکەی جە بیەی بە گەلی و کۆمەڵایەتینە بیەیش هەن. گلێرگە بەها بە قیمەتەکاش جە پەکەکەینە موینۆوە. جە ڕابەر ئاپۆینە موینۆوە. پێوەرە شێوە مگێرۆ. کاتێ ئینسان ئینیشا گرت ۋەرو چەما مگێرۆ، ئەر پەکەکە نەبیۍ، هەڵبەتە چێوێوە بەنامۍ کوردبیەی و کوردەسانیوە نە بۍ. کوردبیەی و کوردەسان بە پەکەکۆ بیەی ۋێش زیڼەکەردۆ و یاوا بە ئارۆی. بەڵام ئا کوردبیەی و کوردەسانەی جە لایەنو پەکەکەیۆ وەشکریان جە شێوەو هیچ وڵات و گلێرگێوە تەرینە نیا. بەتەمامی گلێرگێوە جیاوازا، بە تەمامی وڵاتێوە جیاوازا. ئارۆنە بە ڕاسی یاگۍ سەرنجو گرڎ کەسینە. بەتایبەت ۋەرنیشت... شۆڕشو ۋەرنیشتی شۆڕشو ژەنۍ بۍ. ژەنی سەرمەشقی گۆرەش کەرد، ئیراڎەش بەدەسئاورد. ۋەرنیشت، حەوزو فراتی چا هەرێمەنە چڼین شناسنامۍ پێوەرە مژیۋا، مېڎانێوەن کە چنەشەنە دەسەڵاتداری، دەوڵەت پەرە بە سیاسەتو جەنگی و ناکۆکی مڎۆ. جە ئیساتێنە گرڎو شناسنامەکا چێرو چەترە و بنمیچو کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکینە پێوەرە مژیۋا و بە هۆشمەندی نەتەوەی دیموکراتیکی چنی یۆترینی مژیۋا. چا ١٢ ساڵێن ژیۋایۍ بێ دەسەڵاتداری و بێ دەوڵەتی ئینا ئارانە. جە ئیساتێنە چا ژیۋایۍ وەشکریان کە نموونەش جە دنیانە نیا، پۊکەی پەی گرڎ کەسی بیەن بە مېیانێوە سەرنج کێش. جە دنیانە جەمۍ گێڵایۍ پی جۆرە هەنۍ و جوابو گێڵاکەیشا جە ۋەرنیشتەنە مویناوە. وە بێگومان جە ۋەرنیشتەنە بیەی ۋێشا جە پارادایمو ڕابەر ئاپۆینە مویناوە.
چارەسەرو کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکی یان مۆدێلو نەتەوەی دیموکراتیکی بە سەرمەشقایەتی پەکەکەی وەڵۍ گنۆ، جە جوگرافیێوە پەڕ جە جەنگ و ئاڵۆزی پېسە ۋەرکۆتوو مېیامینینە بە ماناو چێشی مۍ؟ گرنگی ئی مۆدێلیە پەی گەلا، پێکئاما ئاینییەکا و ئا گلێرگا کە گولانۍ مکریاوە چێشا؟
دوران کاڵکان سەرنجش وست سەرو مۆدێلو کۆنفیدراڵی دیموکراتی و واتش،" ۋێڕاوەبەری ۋێش جە هێڵۆو نەتەوەی دیموکراتیکی، چێرو بنمێچو کۆنفیدراڵێزمی دیموکراتیکینە گرڎو ئشناسنامە ئاینی، مەزهەبی، نەتەوەیی، کۆمەڵایەتی بەها و ئازادی ۋێش موینۆوە. بیەو ۋێش جە بیەو ئەویشا تەرینە موینۆوە. هەڵبەتە ۋێش جە دلێنەبەردەی ئەویشا تەرینە نمەوینۆوە. بەڵام ئاینپەرسی، نەتەوەپەرسی، ڕەگەزپەرسی، زانستگەرایی، پێکئامای دەروونی، قاڵبی ئایدۆلۆژی، لێبراڵیزم ئینیشا گرڎی پێوەرە بەسۆوە و پێچەوانەکەیش بەربڕۆ. ڕابەر ئاپۆ جولەکەش هۆرسەنگنا، ئیسرائیل هرووژم مکەرۆ، بە دلێنەبەردەی دەوروبەرەکەیش هەوڵمڎۆ بیەو ۋێش قەوەت بکەرۆ. پاسە ۋیر مکەرۆوە کە بە کۆیلەرکەردەی ئانیشا دەوروبەریش یەهودییەت ئازاد مەبۆ. بەڵام ڕابەر ئاپۆ واتش نەخێر پاسە نمەبۆ. یانی بەڕاسی پاسە نمەبۆ. بە دلێنەبەردەی گلێرگۍ تەری، جولەکە نمەتاوۆ ئازادی و بیەو ۋێشا پارێزنا. هیچ کەسێ ئازاد نمەبۆ. پۊکەی ئی زیهنییەتە ۋەرکۆتوو مېیامینیش فاڕان پەی گۆمەو ۋنۍ. مەڵامەتو ئا گۆمە ۋنۍ کە ۋەرکۆتوو مېیامینینە وەشە بیێنە ئی لایەنە دەسەڵاتدارە نەتەوە پەرسێنۍ. نەتەوەی دیموکراتیک، کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیک جمېیەرێوەن پەی ناستەی ئا کێشا، جمېیەرێوەن پەی چارەسەرکەردەیشا. هەنگامەو دمای پنەئاردەی پی ۋن متەیە و دمایی ئاردەی بە ملەملانێ و جەنگەیە چنین بۆ؟ بە فاڕای ئاوەزیەتی. شۆڕشی فیکری گرنگا، فاڕیایۍ ئایدیۆلۆژییا. واتە ناستەی ئا فۆرم و هۆشیارییەی کە ماچۆ 'با ئەوۍ تەرۍ نەمەنا و گرڎ چێوۍ هینو من بۆ'. ژیۋایۍ دیموکراتیکی و سۆسیالیستی وەڵۍ وزۆ، ژیۋایۍ کە سەرو بنەماو هامبەشی و کۆمەڵایەتی ئەرەمەرزیان. نمەواچۆ 'گرڎ چێوۍ هینو منا'. هامبەشیکەردەی فرە گرنگا. نمەواچۆ بە تەنیا من ژیۋو، ماچۆ مشۆم گرڎ کەسێ بژیۋۆ. ئاڎ گەرەکشا گرڎ کەسۍ ئازاد بۆ، پەی ئانەی ئاڎیچ ئازاد بۆ. جە چوارچێوەو سیاسەتو دیموکراتیکینە پەرە بە وەڵێوستەی ئازادی مڎۆ. چارەسەری بە بنەما مگێرۆ. ۋەرو ئانەی ئاوەزیەتو پەکەکەی سەرو بنەماو پارادایمی تازەو کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیکی- نەتەوەی دیموکراتیکی ڕابەر ئاپۆی گەشە مکەرۆ، کاریگەریێوە فرەش سەرو گلێرگەکا، پێکئامایە نەتەوەییە جیاوازەکا ناوچەکەی و جەهانی هەن و بۆ بە ناوەندێوە سەرنجکێش. بۆ بە ڕاو بەرشیەی و ڕزگاربیەی پەی گرڎ کەسی. دۆڵەتا ۋەرکۆتوو مېیامینی ڕا جە وەڵا بیەیۆ ئا ویرۆکا مکەرۆ، بەڵام جە هەرێمە جیاجیاکا جەهانینە نموونەکە زیاتەر قەڵا بۆوە و کاریگەرییش هەن. ئەر ئی دەرفەتۍ هۆرسەنگیا، ئانە وەڵێکۆتەیۍ فرە خێراشا چنە گنۆوە. ژیۋایۍ تازە، سیستەمێوە تازە مېنە ئاراوە، بیەیۍ تازە پەی مرۆڤایەتی وەش مکەرۆ. ئانەی کە مشۆم واچمێش ئینەنە: جە ۋەرا ۋەرو ئاوەزیەتو پەنج هەزار ساڵە و زیهنییەت و سیستەمو پیا سالاری و مۆدێرنێتەی سەرمایەداری پەنج هەزار ساڵەینە، بەڕاسی پەی ژیۋایۍ تازەی، پرۆسەو تاریخۍ تازەی کە بە گلێرگەی سروشتی هامئاهەنگ چنی سروشتی، بە سروشتی دلۍ یەکسانینە بژیۋی و پەی مرۆڤایەتی بە بەختەوەری، ئازادی و یەکسانی و ژیۋای، بە بنەما گێرۆ. چی ڕوۆ بێگومان فرە گرنگ و ماناڎارا. مەبۆ بە ناوەندێوە سەرنجکێش. وەڵتەر ڕاش پەی وەڵێکۊتەیەکا کەردەنۆ و زیاتەریچ ڕا وەشە مکەرۆ.
ئیدامەش هەن.....