ئەنداموو مەجلیسی پژاکی، مەزڵوم هەفتەن ئەرەیاۋناش، دماو سەرهۊردای " ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی " نەورۆز جە ۋەرکەوتوو کورسانی و ئێرانینە زیاتەر جە مەعناو حەقەتینوو ۋێش، کە ۋەرەنگاربیەیۆ ستەم و چەوەسنایۊین نزیک بیەنۆ.
جە پەیامۍ ڤیدیۊینە بۆنەو نەورۆزیوە ئەنداموو مەجلیسی پارتوو ژیۋای ئازاڎیی کوردسانی (پژاک) مەزڵوم هەفتەن سەرەڕاو وستەی ڕوو ۋەنایۆی پۍ وەڵینگە و فەلسەفەو نەورۆزی باسش چانەی کەرد، " بەهەوڵ و کۊشیای ڕابەر ئاپۆی و بە گیانبازی کاوەکا سەردەمی، پەی ئامای دی ئا ئامانجا کە نەورۆز مەعناو ۋێش بەدەسبارۊوە، گیانشا بەخشا، جە ڕۊو نەورۆزی واتە جە ٢١و ئاداری بەشێوەو ئیسەی ئامان دی. حەر پی مەڵامەتۆ وردە وردەی جە ۋەرکەوتوو کوردسانیچەنە نەورۆز مەعناو ۋێش بە دەسمارۆوە. جە بەینوو گەلا ئێرانی بە تایبەتی کوردەکا جە ۋەرکەوتوو کوردسانینە ئی مژارە ڕۊشنتەر و ۋەرچەمتەرا".
**
هەفتەن بە ئاماژەدای پانەی کە بەردەوام جە تەرەفوو دەسەڵاڎداراوە حۊڵ دریان نەورۆز جە جەوهەر و نەواخنوو ۋێش ماڵیۊرە و دوور وزیۆوە، جەختش کەردۆ، " بە تایبەتی دماو ئاخێزوو ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی موینمۍ کە نەورۆز زیاتەر جە مەعنا حەقەتینەکۍ ۋێش نزیک بیەنۆ. .. چنی وەڵابیەیۆ ئەندێشە و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆی جە ۋەرکەوتوو کوردسانی و حەرپاسە جمیەری ئاپۆیی جە ۋەرکەوتوو کوردسانی، بە تایبەتی جە دماو ئاخێزوو " ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی " پیمەروو نەورۆزی فاڕیان، ئینەیچ مژارێوەن کە وینیۆ".
ئەنداموو مەجلیسی پژاکی داواش کەردە، گەل جە ۋەرکەوتوو کورڎسانینە حۊلەکاشا پەی ئازاڎیی جەسڎەیی ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی چڕکەراوە و چا ڕوۆ واتش: " جە ڕاسینە ڕابەر ئاپۆ نەورۆزش پۍ ئێمەی کوردی کەردەن بە بەشێوە بنچینەیی جە فەلسەفەو ژیۋای، گرنگا ئێمەی کورد ئەرزش و ئا ینسانە گۊرەیە بزانمۍ کە ئی فەلسەفەشە پۍ ئێمە بنیاڎنیان، مەعناش بە نەورۆزی بەخشان، بەراسیچ کاوەی سەردەما، کاوێوە کە ۋەرا ۋەر بە ستەمی و نادادی زوحاکەکا ئی سەردەمەیە ئاڵاو ئازاڎیی و یەکسانی کۆمەڵایەتیش شۊکنێنۆ، پۊکەی پێویسا ئێمەیچ پەی ئازاڎیی ئاڎیی کۊشیەیمۍ".
هەفتەن داوایچش کەرد، کە گەلاو ۋەرکەوتوو کوردسانی و ئێرانی بە جۆش و خرۆشی زیاتەرۆ بەشداری جە مەراسیمەکا پیرۆزبایی نەورۆزینە بکەرا.
دەقوو پەیامەکەو مەزڵوم هەفتەنی ئینەن:
"جەژنەو نەورۆزو ١٤٠٣ (٢٠٢٤) جە ڕابەر ئاپۆی، بنەیانەو گەشمەرڎا، ئەڎایاو گەشمەرڎا، ئەڎایا ئاشتی و بە تایبەتی گرڎوو کۊششکارا ئازاڎیی، تەماموو ئانیشا کە ئی ڕووەیە بە جەژنەو ۋێشا مزانا، بە تایبەتی جە ۋەرکەوتوو کوردسانی و تەماموو کوردسانیا و گرڎوو مەردموو ئێرانی پیرۆز کەروو.
نەورۆز ڕووێوە تاریخیا کە بڕۍ جە دووانە ناتەباکا پێناسە کەرۆ. دووانەو ڕۆشنایی و تاریکی، زانایی و نەزانی، دادپەروەری و ستەم، سەروو حەقی و ناحەقی و ئا فاڕیای و هۊرچەرخنا بنەڕەتیا پێناسە کەرۆ. بە درێژایی تاریخی ئا دووانە دژبەرۍ پێسە خەتەو مدرامانی و خەتەو ئەرەگیری و ستەمی بەردەوامۍ بێنۍ. بە تایبەتی پۍ ئەرەنیشتاو زاگرۆسی و بڕوادارا زاگرۆسی نەورۆز خاوەنوو مەعنێوە تایبەتی بیەن. ڕەنگە پێسە جەنگوو بەینوو کاوەی ئاسنگەری و ستەموو زوحاکی وێناش کەرا، بەڵام بە دڵنیاییوە ئی ڕووە وەڵینگێوە کۆنتەریچش هەن. لە سەردەمی سۆمەریەکانەوە کە بە خشتە نویستەیەکاشاوە نامیێنێ، تا ئارۆ چندین خشتێ نویسیێ و بەڵگەنامێ وەردەسێنێ، کە بە چند شێوازێوە نەورۆزی پێناسە مکەرا، گێرا بە شێوەی جیاواز نامێشا نیابۆ، یا بەتەمامەتی بە نەورۆزی نامێشا نەبەردەبۆ، بەڵام ڕاسیی نەورۆزی موزانێ ڕووە. ئا جەنگەو بەینوو نێوان ڕاسی و ناڕاسی، پاکی و ناپاکی، ڕۆشنایی و تاریکی بە چند شێوێوە فاڕاوە پپەی ئارۆی. بێگومان وەڵێ سۆمەریەکایچەنە بە شێوەی میتۆلۆژیایی چیرۆکەو نەورۆزی بیێنێە. بەتایبەتی پەی ئێمەی کوردی و تاتە و بابایاما، سەرجەموو توخمەکاو دلێ ئەفسانەکا، جەنگوو بەینوو کاوەکان و زوحاکە هامچەرخەکا بە شێوەی جیاجیا وەڵێ سۆمەرییەکایچنە بییەن. گرنگتەرین خاڵە پەی نەورۆزی ئا خاڵێ ورچەرخیای و فاڕیایەنە، کە کەسایەتیی ئینسانی و هەم گلێرگەنە ڕووە مدۆ. خاڵێوە سەرنجکێشەی تەرە هاموەختبییەی ئا ورچەرخیاینە چەنی فاڕیای دلێ سروشتی، سروشتیچ فاڕیۆ و ئینەیچە خاڵێوە یەک جار گرنگەنە. یانێ ئینە وانێوەن پەی ئینسانی. بە داخۆ فەرمانڕەوا و دەسەڵاتدارێ گەرەکشانە دلێنەی سەرەکیی ئا نەورۆزەیە بە درێژایی تارێخی بە ئێمە یاوان چەواشە کەرا. ئا جەوهەر و دلێنە سەرەکییە بە ئیرادەکەردەی ئینسانی، یەکڕیزیی بەینوو خەڵکی، داواکاریی ماف و ئەرەپڕایشا وەراوەروو ستەمی و بە یەکڕیزیی گەلی فاڕیای ستەمی و چەسپنای ئیرادەو گەلی جیای ئا دەسەڵاتەیە.
دەسەڵاتدارێ بە چندین شێوە گەرەکشا بییەن بە چندین شێوە ئا تایبەتمەندییا دلێنە بەرا، ئارۆیچ هەوڵێ ئانەیە مدانێ نکۆڵی چا دلێنەیە بکەرانێ و بە واتەی ئانەیە ئینە کفرا و دماکەوتەیین، پاسە بکەرا کە بە چند هۆکارێ و پاساوێوە ئایینیێ نکۆڵییش وەنە بکەرا. بە شێوەی جیاجیا ئینێ جەنگنە چەنی دلێنەکەیش. بەڵام بۆنەو ئانەیۆ نەورۆز جە یادگەو تارێخوو ئینسانەکانە و گلێرگەینە نەخشییان، نەتاویان دلێنە بریۆ و تا ئارۆ خەتەو نەورۆزی بەردەوامەنە. بەڵام پەی ئەرەنیشتاو زاگرۆسی بە گردی نەورۆز مانێوە تایبەتییەش هەنە، ئا ڕەهەندەو نەورۆزی کە پەیوەندییش بە فەلسەفەو ژییوایۆ هەن و ئینسانەکێ بە پاو نەورۆزی ژیوایشا مفاڕانێ، دلێ کوردەکانە گرنگتەر و بەرجەستەتەرا. بەتایبەتی جمیەری ئاپۆیینە نەورۆز مانای هەقەتینەو وێش موێزۆوە، یانێ ڕابەر ئاپۆ فەلسەفەو چەنی ژیوای و پەی چێشی ژیوای، یا بە واتەێوەی تەر کۆدوو ژیوای، کە ڕاسیینە کۆد و نهێنیی سەرەکیی نەورۆزیش، پەی ئێمە پێناسە کەردەن. پەوکای کوردەکێ دماو ئەرەمەرزنای جمیەری ئاپۆیی و دماو ئەندێشە و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆی تا ئارۆ جە پەرسەو نەورۆزینە جارێوە تەر دیکە دلێ خاڵێوە ورچەرخیاینە ژیوای، چیوێ چانە بەئاسانی بەدەس نمێ. بە هەوڵ و کۆشیای ڕابەر ئاپۆی و بە گیانبازیی کاوەکاو سەردەمی، ئانێ پەی ئاردەیدیی ئا ئامانجا، کە نەورۆز ماناو وێش دەس وزۆوە، گیانشا بەخت کەرد، ڕۆو نەورۆزی یانێ جە ٢١ ئادارینە بە شێوەو ئیساتێ ئامان دی. پەوکای پێسە وەش وەش وەرکەوتوو کوردسانیچنە ماناو وێش دەس وزۆوە. بەینوو گەلاو ئێرانینە بەتایبەتی کوردەکێ وەرکەوتوو کوردسانینە ئی بابەتە ڕۆشنتەر و وەرەچەمتەرا.
بەتایبەتی دماو شۆڕشو ژەنی، ژیوای، ئازاڎی موینمێ، کە نەورۆز زیاتەر جە مانای هەقەتینەو وێش نزیک بییەنۆ. ڕەنگا بڕێ سەردەمێنە کوردستاننە نەورۆز پەی بڕێ بۆنە سنووردارا کوڵ کریابۆوە. وەلێ نەورۆز بەتەمامەتی دلێنە نەشییەن، بەڵام وردە وردە جە دلێنەی سەرەکیی وێش دوور وزیانۆ، لاو ڕاوڕسمیوە چند ڕواڵەتێوەش پەی وەشکریابێ، بەڵام دلێ ئی وەڵێئامایانە دوورکەوتەیۆ جە دلێنەی سەرەکیی نەورۆزی ئارانە بێ، بەڵام چەنی وەڵابییەیۆ ئەندێشە و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆی وەرکەوتوو کوردستانی و جمیەری ئاپۆیی وەرکەوتوو کوردستانینە، بەتایبەتی دماو شۆڕشو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی"ی پیمەرو نەورۆزی فاڕیان، ئینە بابەتێوا کە موینیۆ. بەتایبەتی نەورۆزوو ئێساڵینە بەشداریی خەڵک و بنەیانەو گەشمەردا و ڕاوەبەردەی مەراسیموو نەورۆزی پاڵو مەزاروو گەشمەردانە ڕەنگ و جۆشوخرۆشێوە، کە گەلەکەما پەی نەورۆزی بێش، بەدی کریا. چونکوم وەرکەوتوو کوردستانینە بەشێوە جە خەڵکی پێوای نەورۆزیوە ملا، یا نەریت پا جۆرەنە، کە وەڵێ ٢١ ئادارینە چا یاگانە ئاهەنگو نەورۆزی مکریۆ، بۆ و بەرامەو ئا مەراسیما تا ئارۆیچ موینیۆ، وەڵیکەوتەی هەن یانێ ئا پیمەرێ کە شۆڕشو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی" وەرکەوتوو کوردستانی و ئێرانی وەشێ کەردێ، چی مەراسیماو جەژنەو نەورۆزینە ڕەنگش دانۆ، ئینەیچە خاڵێوە گرنگەنە.
پەی گەلەکەیما قووڵبییەیۆ و وەڵیوەبەردەی ئا پیمەرا مەرجێوە سەرەکیین. ئا ڕەنگ، دروشم و هەڵوێستە، کە گەلەما وەرکەوتنە گێرتەنشرە وەر، بەدی مکریۆ، کە ئینەیچ جۆشوخرۆشش شۆنەو وێشرە ئاردەن. پەوکای وەڵیوەبەردەی پیمەری گرنگا. گەرەکما ئا بابەتەیە بوزوو ڕووە، چی؟ چونکوم شۆڕشو ژەنی، ژیوای، ئازاڎی وەرکەوتوو کوردستانینە بەتایبەتی بە سەرمەشقایەتیی ژەناو کوردی و هەرپاسە ئێراننە خاڵێوە ورچەرخیایش ساز کەردەن و ئینەیچ فاڕیای ژیوایش وەش کەرد، چی؟ چونکوم شییەینەکەش دریان و گەل یاوان ئا بڕوێ، کە ئیتر ژیوای بە گرد نرخێ و شێویوە قبووڵ نمەکەرۆن، پەوکای قەرارشا دا بە پاو هەمان قەراری ژیواێوە تازەنە بەشداریی بکەرا و قوربانیێچشا پەی بەخشان و تا ئارۆیچ بەردەوامێنێ جە قوربانیدای، ئینەیچ بابەتێوە گرنگا.
ڕاسیینە ئانە کە شۆڕشو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی"ینە ڕووەش دا جەوهەر و دلێنەی سەرەکیی نەورۆزین. چی؟ چونکوم نەرۆز بە ماناو ڕۆی تازەی و ژیوای تازەین و ئی تازەبییەیوەیچە ڕاسیینە فاڕیاێوە نەوعین جە ژیواینە و تەنیا یەک ڕۆ نییا پێسەو بابەتێوە ڕۆژماری و چەندایەتی، بەڵکوم دلێنەو ژیوای تووشو فاڕیای مبۆ. سەروو ئی بنەمێوە فاڕیای سەروو بنچینەو وەڵێوەبەردەی "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی" و ئی شۆڕشە کە ئاردەنش کایەوە گرنگا. ئا سەرمەشقبییەیە کە ژەناو کوردی، گەلوو کوردی و سەرجەموو گەلە چەوسیاوەکا ئێراننە مکەرانێش، گرنگا دلێنەی سەرەکیی نەورۆزی پێناسە مکەرۆ.
حەرچندە ئێساڵ نەورۆز کەوت مانگەو ڕەمەزانیوە و هاموەختێ بێنێ، بەڵام گەلەکەما پێسەو بڕوامەندیی هەقەتینی، کە ئایینەکەشا ئایینو گەلین، نەک ئایینو دەسەڵاتدارا، هامسەنگیێوەشا ساز کەرد تا بەشدارییشا نەورۆزنە کێشێوە پەی ڕۆچێ ڕەمەزانی ساز نەکەرۆ. ئینە ئاینو دەسەڵاتداران، کە نکۆڵی و ڕەتکەردەیۆش چنەن.
پێسە چەنی تا ئارۆ ڕاو بۆنە و ڕاورەسمی جیاجیایوە مەنتێقە جیاجیاکانە، نەورۆز بە جۆشوخرۆشۆ مەبارەک کریان، بێگومان ٢١ ئاداریچنە کە ڕۆی سەرەکیی نەورۆزین، گەلەکەما بە جۆشوخرۆشی فراوانۆ ئا جەژنێ مبارەکە مکەرانێ و پەیامو وێشا میاونانێ بەگرد لاێوە تا ئارۆ بەشداریی گەلەکەیما، نەورۆزنە و بایکۆتوو ورچنیەینە پەیامێوە ڕۆشن و ئاشکرا مدۆنە بە گرد کەسی. ئینەیچ ماناش ئانێنە ستەم و ئەرەگیریی شمە، بە گرد نۆعێوەرە ڕەت مکەرمێوە. وەختێو سەروو ئی بنەمێوە نەورۆزوو وێشا خۆیان بە جۆشوخرۆشۆ مەبرەک کەرد و بێگومان نەورۆزیچنە بە هەمان جۆشوخرۆش بە شێوەی فراوانتەر نەورۆز مبارەک کەرانێ و بە گرد لایێوە مواچان، کە ئێمە سەروو بنەماو فەلسەفەو نەورۆزی، کە ژیواێوە تازەن، ئاواتەوازێ ژیواێوەنمێ سەروو بنەماو یۆگێرتەیی گەلا، وەرگێریی ستەمی و وستەیڕووەو داواکاری بە شێوێوە دروس و هەرپاسە ژییوایوە سەروو بنەماو دادپەروەری کۆمەڵایەتیما گەرەکا، ئێمە پێسە بەشداریی ژیواینە مکەرمێ. ئینە پەی گرد لایێ دۆس و دوژمن و پەی دەسەڵاتدارا وەڵاتەکەمانە پەیامێوەن، ئینێ گرنگێنێ. بڕوام پاسنێنە، کە بە وەڵێوەلوای ئەندێشە و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆی و یاواینەیش، هەوڵدای گەلا و مەبارەککەردەی ئی جەژنێ سەروو ئا بنەمێوە بواچدێ، ئا کەسە کە فەلسەفەو ژیوای، فەلسەفەی هەقەتینوو نەورۆزیش پەیما پێناسە کەرد، ئیساتێ وێش ئینا زینداننە و گۆشەگیریێوە تندش ملەرە مسەپییۆ.
ڕاسینە ستەمو زوحاکەکاو سەردەمی دژو کاوەی هامچەرخو ڕابەر ئاپۆی ئینا ئارانە. پەوکای پەیاموو گەلاما پەی ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی سەرو بنەماو ئانەیە چارەسەرێوە پەی پەرسەو کوردین و پێوەسا بە ژیوایماوە. گەلەکەما تا ئارۆ ئانەش کەردەن، بەڵام ئەگەر بە دەنگێوە بەرزتەر ئا پەیامە پەی ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی و چارەسەرو پەرسەو کوردی ئەرەبیاونا، بەدڵنیاییوە ئی دەنگە میاوۆ گۆشێ گرد لێوە و گرنگیچا ئی پەیامە بیاونییۆ. چی؟ چونکوم ڕابەر ئاپۆ ڕاسیینە فەلسەفەو نەورۆزیش فاڕان پەی بەشێوە جە ژیوای کوردەکا، کوردەکێ چی ڕوەنە شرۆڤە مکەرا و تاوتۆو ئانەیە مکەرا، کە چا ساڵێنە ویەرد چێششا کەردەن، خاسە و خراپە و کێشەکێ ئینێ چکۆنە و چەنی چارەسەرێ مکریانێ، تەنیا وەک بۆنێوە مەویناش و و پلانە پەی ساڵێ تازێ وێچش منیارە و پێسە کە چەنی بەشداریی ساڵێ نەوێنە مکەرۆ.
ڕاسیینە ڕابەر ئاپۆ نەورۆزش پەیما کەردەن بە بەشێوە بنچینەیی جە فەلسەفەو ژیوای، گرنگا ئێمەی کورد بایەخو ئا کەسەیە بزانمێ، کە ئی فەلسەفەشە پەی بونیاد نیێنمێ، ماناش بە نەورۆزی بەخشێنە، بەڕاسییچ کاوەو سەردەمین، کاوێوەن کە وەراوەروو ستەم و نادادی زوحاکەکاو ئی سەردەمەیە عەلەمەو ئازاڎی و یەکسانیی کۆمەڵایەتییش شۆکنێنۆ، پەوکای زەروورا پەی ئازاڎییش کۆشییەیمێ.
بەدڵنیاییوە چی قۆناغەو نەورۆزینە بڕێو کێشێ کە وەرکەوتوو کوردستانی و ئێرانینە، کە هەنێ ئارانە دڵنیانا کە گەلەکەما ئادێشا ویر نەشیێنێ، بە بۆنەو نەورۆزیوە پێویسا بنەماو گەشمەردا و گیریایا سیاسییا هەرپاسە بنەیانەو هەژارا ویرێ نەکریا، چونکوم پێویسا وەشیی نەورۆزی پەی گرد لایێ بۆ و گرد پێوە جەژنمبارەکی کەرا. بەتایبەتی سیستان و بەلوچستاننە لافاوێوە وێرانکەر زەرەری فرەش بە گەلی یاونان، ڕاسیینە داگیرکەری و سیستموو دەسەڵاتداری بە شێوەی جیاجیا و هەس ستەم وەنەو ئا گەلەیە کەرۆ. پەوکای ئینانی چا بڕوێنە بە بۆنەو نەورۆزیوە گەلەکەما وەرکەوتنە ئا پشتیوانییا زیاتەر کەرا، کە تا ئیساتێ بەلوچستانیا کەردەن.
ئاخرۆ گەرەکمەن جارێوە تەر نەورۆزی وەنەو ڕابەر ئاپۆی و سەرجەموو ئا کەسا بڕواشا بە ئازاڎیی و ئازاڎیوازیی هەنە و پەیش کۆشیا، مەبارەک کەروو".
