تەلیسێ پەنجەرەو وەشەویسیم
پەی گەلە ھێزموو دیدٚاریت
ژانە کەرا...
وەرێسەو چەم پەنە کەوتێت 
شانامەرە...
تا
وەنەوشەو ساڵەھای دووریت
سەروو سینەو خەمزەکاتەو
شارۆ کەروو...
بروسکەو قسە وەشەکات
ترمیناڵوو خەماش سۆچنا
لێژەو چەمەڕایی چەمام
جە  تەڕیانەو ئاواتانە
با لاتەو بۆۆۆۆۆ...
تریشکەو برینەکاش سماقی  شانە
با نەگەنۆ
بۆژە نەبۆۆۆۆ

سابیرعەزیز

وەختێو باس جە ساختاری کەرمێنە، تەنانەت بەری جە یاسای قەرادادی و بێ چوارچۆیینە، ئینە مۆهەندێسی شێعرێ و پێوەننی نیشانەیی دلێ دەقینێ کە حاشاهۆرنەگێر و ئەوەژیوایینێ پەی پڕۆسەو خێزنای شێعرێ...

ئی شێعرێمە جە کاناڵەو ڕۆجیاری دیە و حەیفم وەنا ئاما، نەوانووشەوە. پیبۆنەوە سەرنجێوە دوە خاڵیە وزوونە سەرش.

1) ئی کووپلێ جیا جە هەیکەڵوو شێعرەکێ، تاوۆنە پەیامی سەربەوێش بۆنە، پۆکای سەرنجەی یوەمێ وزوو سەروو ئی بەشیە :

تەلیسێ پەنجەرەو وەشەویسیم
پەی گەلە ھێزمو دیداریت
ژانە(ژانی) کەرا..." 

ئی بەشەو شێعرێ، چن یۆدریایێ( ترکیب) و تەعبیرێش چنەنێ و جە هەمان حاڵنە وێنەسازێچەنێ:

* تەلیسێ پەنجەرەو وەشەویسی
* گەلەهێزموو دیداری
* ژان کەردەی و حەواڵەدایش بە تەلیسێ
 
"تەلیسێ پەنجەرەو وەشەویسی" یۆدریایێوە ڕازوانین جە یەرێ واچێ وەش بیەن و هەر یەرێ بە جۆرێو پێوەننی وەرانوەریچشا پێوە هەن:
تەلیسێ پەنجەرەی 
تەلیسێ وەشەویسی
پەنجەرەو وەشەویسی
..........
تەلیسێ پەنجەرەی، یۆدریایێو ئێستێعاریکین.
جە بنەڕەتنە پەنجەرە بە"بار" شیای کریان کە تەلیسێش هەنێ و بەشێوەن جە "بار"ی یا بارکەردەی. 

زەرافەتی هونەری! ئی تەرکیبیە وەختێو گنۆنە بەر، بارمێنە و وەجهوو شیای(وجە شبە) ئی دوە مادەیە(پەنجەرە و تەلیسێ)، پێوەننیشا پێوەرە جە یۆ دەیمێوە و چنی ژان کەردەی جە لووتکەو لەزەتیشا! یاومێنە و شۆنگێرتەیش مسپاروونە بە وەردەنگی کارای و زەریف شناساو شێعرێ...

تەلیسێ وەشەویسی، یۆدریایێوتەری ڕازوانین، ئاد٘یچ هەر هەمان جۆر، یۆدریایێوە ئێستێعاریکین، وەشەویسی بە بارێو شیای کریان کە تەلیسێش هەنێ، وێنێوە زەریفە و گونجیانە، چاگەنە کە عاشق مەحکوومەن پانەی کە تەلیسێ وەشەویسی یارێ بەسوونە پەی دیداریش...

پەنجەرەو وەشەویسی، یۆدریایێوتەروو ئی کووپلە شێعرێنە. وەشەویسی بە پەنجەرەی شیای کریان، دیارا یۆگێروو(وجە شبە) هەردویچ، ئاسۆو دیاین کە وەروەڵا و زەریف و گونجیا و هونەرین، ئەگەرچی وێنێوە سوویای چاوەڵیانەن... 

گەلە هێزموو دیداری، یۆدریایێوتەرەن چی شێعرێنە، بەڵام نیشانێ پێوەننیشا(قرینە، شیایی) نەتاواش حەزنۆم یا بوێزووشەوە...! 

ئیسە چی کووپلە شێعرێنە:

بڕگە بڕگە پەنجەرە، وەشەویسی و دیدار، پێوەننیێ زەریفنایشا دیار و وەرەچەم و سۆسکەئامێزەن و تەلیسێ و گەلەهێزم و وەرێسەیچ؛ تەداعی ڕا و ڕەسموو زەماننێ و دیاردێوە فەرهەنگین و لۆژیکی و مەزموونسازەن.

پەی من پەرسێوەنە کە پێوەننی تەلیسێ، پەنجەرە و وەشەویسی" بە ژان کەردەیوە چێش بیەن و چە نیشانێوە زەینی و زوانی و جەماڵ شناختی، ئینیشا پێوەرە گرێ مد٘ۆنە کە وەردەنگ فەزای چەرمێش بوێزۆوە و هەم یاوۆ دەلالەتوو دەقی و هەمتەر لەزەتی هونەریش؟!

2) ڕۆشنەن کە تینەتوو ئاوانگاردێ چنی سێناعەتێ خەتیێ و تەجرۆبەکریایێ و تاریفکریایێ هیچ گرێبەسێش نیەن. دیاردێوە کە ئێژای جەوهەری و زەریفی مد٘ۆنە بە ماناو جەماڵ شناسیش، وڕنای سەنعەتە شەکیل و تەشکە ڕازوانیەکاو چاوەڵین. سنعەتێ پێسە تەشبیهی، تەرادۆفاتێ، تەزاد و تەناسوباتێ و... 

جەماڵ شناختی شێعرێ ئاوانگاردێ دیاردێوە دێمۆکراتیک، پەتی و ئازادەن٘.

ڕوەکەردی ئەسڵی ئی جۆرە شێعرێ لاداین جە ڕاسیۆناڵوو زوانی. ڕاسیۆناڵ یانێ لایەنێ وێئاگای زوانی و چوارچۆی عەقڵی- کڵێشەییەکاش، ئی ئامانجێ تەنیا بە وێران کەردەی و گەمەکەردەی نیشانەکاشا قەوام گێرۆنە و بۆ بە زەمینە پەی ئاوانگاردیزەکەردەی زوان و کەرەسەکاو دەقی.

شاعێر چە شێعرێنە دلش پۆوە بیەن کە بە ئامانجوو ئاوانگاردیزەکەردەی بنویسۆنەش و هەوڵێ زەبەننێچش بە خەرج داینێ کە چی ڕاسانە گەمێ زوانی کەرۆنە، بەڵام گەمەکێش جە ڕادەبەدەریی یۆدریا ڕازوانیەکانە(ترکیبات دستوری) وێشا وینانەوە و  بیەن هۆکارێو پەی خنیکنای دەلالەتوو شێعرەکێ دلێ ئی تەرکیبانە:

تەلیسێ پەنجەرەی 
تەلیسێ وەشەویسی
پەنجەرەو وەشەویسی
گەلە ھێزمو دیداری
وەرێسەو چەم پەنە کەوتێ
وەنەوشەو دووری
سینەو خەمزەکا
بروسکەو قسە وەشەکا
ترمیناڵو خەما
لێژەو چەمەڕایی
لێژنەو چەمام
تەڕیانەو ئاواتا
تریشکەو برینەکا
و...

بەهیواو بەردەوامی پەی شاعێری 

سەرچەمە: کاناڵەو_ئەنجۆمەنوو_ڕۆجیاری