ئەنڎامو کۊمیتەی ۋێڕاۋەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان: سیاسەت و مەخزو پاکتاوکەری، کۊلۊنیالیست و فاشیستی دماو ئەرەمەرزناو دۊڵەتی بەدماۋە بیەیش هەن. تورکیاو سەڎ ساڵی دوۋەمی مشۊ ئیتر پا جۊرە نەبۊ. ئی دۊڵەتە مشۊ ئیتر نەمەنۊ.
ئەنڎامو کۊمیتەی ۋێڕاۋەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان جە میانو بەشڎاربیەیش جە بەرنامێۋە تایبەتی میدیا هابەر تی ڤی-نە پی جۊرە ھورسەنگنایش کەرڎ:
"سەرەتا بە رێزۊ سڵام جە مدرامانو ئیمراڵی و رابەر ئاپۊی مکەرو. ئێمە ۋەردەوام ھورسەنگنای پۍ مژارو گۊشەگیری مکەرمۍ، گفتوگۊش جە بارۊ مکەرمۍ، ۋێش جە ۋێشەنە مشۊ ئانەی کەرمۍ. نەک هەر گفتوگۊ، مشۊ ئێمە هەم جە سیستمو ئەشکەنجەی و پاکتاوکاری جە ئیمراڵی و گۊشەگیری ٢٥ ساڵەی کە ئەنجام دریۊ بە عالی بیاۋمېنە. بەپاو ئانەی مشۊ پەرە بە هەڵۋێس و ئەرەکۊشای راس و دروسی بڎەیمۍ. ئاژەو ئاگەی، ئاژێۋە ئاسایی نییا. ئاژێۋەن کە نەک حەر تەنیا پەیۋەس بۊ بە کورڎاوە نا، بەڵکوم پەیوەنڎیش بە گرڎو چەوەسیاکا، ژەنا و رەنجدەراوە هەن. کۊشیایۍ تاریخی ئینا ئارانە. گۊشەگیری سەرو ئا بنەمۍ جابەجۍ کریۊ. ئی سیستمە ۋێش جە ۋێشەنە سەرو ئا بنەمۍ ئەرەمەرزیان. سەبارەڎ بە گۊشەگیری، چېۋێۋە تازە نییا. حیچ فاڕیایۍ بیەیش نییا. رۊژەڤو سیاسی جە تورکیانە فاڕیۊ، ھورچنیەی ئینا ڕانە، جەنگ ڕوۋە مڎۊ. ئینۍ راسینە فاڕیای ۋەش کەرا یان نا؛ یاگۍ مشتومڕیا. ئینۍ کریا بەڵام داخۊ جە رۊژەڤو سیاسینە حیچ فاڕیایۍ هەن؟ کریۊ بە راسی ئینسان پانیشا واچۊ رۊژەڤی سیاسی؟ بەپەیلواو من مشتومڕ ھورگېرۊ. حەرپۊکەی سیاسەتی راستەقینە مەفاڕیۊ. یا جە سیستمو ئەشکەنجەو گۊشەگیری و پاکتاوکەرڎەی جە ئیمراڵی-نە حیچ فاڕیایۍ ڕووە مەڎۊ. جە ڕاسینە ئانەی سیاسەت جە تورکیانە یەکلایی مکەرۊۋە، ئینەنە.
ئیسە ماچا کە ھورچنیەین. دیسان حیچ فاڕیایۍ نییا. جە مانگەو ئەیلولیۊ گفتوگۊ سەرو سەرداو سی پی تی پۍ ئیمراڵی کریۍ. دماجار سی پی تی ئەرەیاۋناش؛ کە گوزارشتەو ۋێش ئاماڎەکەرڎێنە و رەوانەو ڕاۋەبەرو کۊمارو تورکیایش کەرڎێنە. دماین قسۍ و یاۋنەری جە بارەو گۊشەگیری و سیستمو ئەشکەنجە و قڕکەرڎەیۊ جە ئیمراڵی ئانەن. بەڵام ئا گوزارشتۍ (راپۆرت)ۍ حیچ دلېنێۋەش چنە نییا. حیچ زانیاریێوەش چنە نییا. کۊمیتەو ڕاگیری جە ئەشکەنجەی ماچۊ ئێمە کیاستەنما، ئیتر پەیۋەنڎیش بە دۊڵەتو کۊمارو تورکیایۊ ھەن. یاخود گنۊ لاو حکومەتو فاشیستی ئاکەپە-مەهەپەی. ماچۊ ئانەی مەنۊوە ۋەڵاشکەرڎێۋە، ۋەڵاش مەکەرڎێۋە، جە بارەو دلېینەکەیشۊ، زانیاری راستەقینە بڎا یان نا، ئاڎۍ مزانا.
ئاژەکە یاگۍ سەرنجیا، ئینسان مەزانۊ چێش واچۊ. ئاژێۋە پا جۊرنە کە گۊشتشا پېسە ئەمانەتی بە کتۍ سپاران. ۋێش جە ۋێشەنە ئانۍ کە گۊشەگیری جابەجۍ مکەرا و ئی سیستمیە ڕاۋەبەرکەرا ئاڎېنۍ. ئەگەر سی پی تی جە وەختو سەرداو تورکیای و سەرداو ئیمراڵی-نە سەبارەڎ بە ئاژەو ئەشکەنجەی جە ئیمراڵی قەرار بڎا، حیچ مەعنېۋەش نییەنە کە بە دیکتاتۊری فاشیستی ئاکەپە-مەهەپەی و دۊڵەتو کۊماری تورکیای ۋاچا. ۋێش جە ۋێشەنە ئاڎۍ کەراش. ئانەیچش کە کەراش ۋێشا مزاناش. چ مەعنېۋەش هەن کە ۋاچا، شمە کەرڎێش؟ ۋێش جە ۋێشەنە کەراش و بە مەبەس کەراش.
ۋاتش تۊمارو ئێمە ئانەن بەڵام ئینسان چا تۊمار و یاداشتا حیچ چېۋۍ مەیاۋۊنە. حیج پەیۋەنڎیێۋەش بە ئازاڎیی و دیموکراسیوە نییا و مەخزێۋە ئاسایی مەبۊ کە ئینسان پېسە بنەمێۋە ۋینۊش. ئەگەر چېۋۍ چا بارۊ بېنە بەر، قەرارۍ سەبارەڎ بە کرڎەوەکا دۊڵەتو کۊماری تورکیای و حکومەتو ئاکەپە-مەهەپەیۊ دریۊ، هەڵۋێسېۋە گیریۊنەوەر، حەر حیچ نەبۊ مشۊ زانیۊ کە سی پی تی ئانەی ئەرەیاۋنۊ. مشۊ فشار کەرۊ، رەوانەو ڕێکوزیاکا تەریش کەرۊ. ماچۊ رەوانەو ئانیشاش کەرۊ کە ئەنجامش مڎا، پېسە ئانەی ئاگایشا پنەش نەبۊ. تۊ کەریش. ۋێش جە ۋێشەنە ئانەی ئەشکەنجە و گۊشەگیری مکەرۊ ئاڎێنۍ. کەواتە تۊ حیچ چېۋۍ مەکەری.
ماچۊ شکڵ و بنەماو ئێمە پێسنەن. بنەمای پاسنۍ مەبۊ پاسنە بۊ. ئینە جە بنەمێوەنە؛ حیچ ماناێش نییەنە. سی پی تی، وەروو ئانەی فشارەکاو چالاکاو کورڎی و دۊساش سەروو وێشۊ لا بەرۊ، پیسە قسێش کەرڎۍ، بەڵام نەتاواش ئا فشارەیە جە کۊڵۍ وێش کەرۊوە. پێسە ئانەی چێوێش کەرڎەبۊ، وەلێم جەڕاسینە نەکریان. خەلەتناین، فرتوفێڵا. مشۊم ئینسان ئانەی وینۊ. خاستەر وێش دا دەسۊ، مشۊم ئیسە نەبۊ. حیچ دۊخێوە نییا کە ئێمە پێسە سەرش ئەوە حیچ واچمۍ.
وێش جە وێشنە ئانە ئاشکرا بییەن ئینەن. سیستموو ئیمراڵی، سیستمێوەن کە بەهامبەشی ملۊ ڕاوە. ٢٥ ساڵێن کە گۊشەگیری، ئەشکەنجە و سیستموو ئیمراڵی پێوە بەهامبەشی بریا ڕاوە. زیاڎتەر جە دووۍ ساڵان کە بەدڵنیاییوە ئا سیستمە پێوەرە بریۊ ڕاوە. بڕۍ ڕەخنە جە یۊترینی گێرا یان نا، ئێمە مەزانمۍ. کەرایچش ئینا بەینوو وێشانە، کەس ئاگاش چانەیە نییا. وەروو ئانەی حیچ ئەنجامێوەش مەبۊ.
چەنی ئانەیە، مشۊم ئینسان ئانیشا ڕسوا کەرۊ. پینەیە وچیۊ سیستمی یاسایی، دەوڵەتوو یاسۍ، بە نامۍ یاسۍ دیموکراتیکیوە. حیچ پەیوەندیێوەش بە دیموکراسیوە نییا. مەکریۊ کە ڕاسیێوە پێسنە بۊ. جەڕاسینە چی ڕیوە گرڎ ڕەوایەتیێوە بە ئەشکەنجەگەری مڎا. چینە حیچ مافێوە پەی ستەموەنەکریایا نییا، پێسە ساعیبمافی وێنا کریۊ. وەلی ئانە کە ڕەوایەتی بە ئەشکەنجەی مڎۊ، حیچ مەواچۊ بە ئەشکەنجەگەرەکا، خودوو کۊمیتەکەین. کۊمیتێوە کە حیچ چێوۍ بە ئەشکەنجەگەرەکا مەواچۊ، کە چەنی چۊن ڕاگێری جە ئەشکەنجەی کەرۊ.
ڕاسیی بابەتەکەی پێسنەن. مشۊم ئینسان سەرشۊ مرڎۊ، حەرپاسە سەرشرە نەلۊ. جەڕاو ئی دۊخەو ئیمراڵییوە، نەک حەر دۊخوو دەوڵەتوو کۊماروو تورکیای، دیموکراسی و یاساو ئەورووپایچ چێشینۍ، گرڎ ئاشکرۍ با. هامئاهەنگیێوە هەن، مشۊم سەرشۊ مردمۍ. مەبۊ دەسبەرڎارۍ کۊشیای یاسایی بیمۍ، وەلێم ئانە کە سەرەکیین کۊشیای بیرڎۊزی و سیاسیین. چالاکیۍ کریا. چی قۊناغەیچنە حەوڵۍ گرنگۍ وزیێنۍ هەرمانە. جە چوار لاو جیهانیوە کورد، دۊسیش، هێزە شۊڕشگێڵنی و دیموکراتیکەکۍ، ڕۊشنویرۍ پەی ئازاڎیی ڕابەر ئاپۊی ئینۍ سەروو پایاوە، ڕاپیمای کەرا. هەڵوێسوو پەشتیوانی جە ڕابەر ئاپۊی جە ئاماڕاوە تا حەرچوار لاو جیهانیش تەنان، جە چالاکییەکانە یۊگێرتەیی هەن. مەبارەکباییەکاو ٤وو نیسانی، بەڕاسی پەڕاوپڕۍ و بەقووەتۍ و کاریگەرۍ بێنۍ.
جە ڕاو ئا چالاکییاوە ئاشکرا بی کە گلێرگە، کورد، لایەنە دیموکراتیکەکۍ چەنی، چەنی ڕابەر ئاپۊی یۊشا گێرتەن. ڕوۍ دووۍ ڕوۍ دماتەر سەروو نامۍ مەیدانداری و چاڵنج و ئاڵنگاریی سەرمایەداری، کۊنفڕانسێوە فرە گرنگ جە هامبورگنە ساز کریا. جە کۊنفڕانسەکەنە تێزەکاو ڕابەر ئاپۊی وزیۍ وەروو باسی. بێگومان فکرێوە کە چاڵنج و مەیدانداری مۊدێرنیتەی سەرمایەداری کەرۊ، تیۊروو مۊدێرنیتەی دیموکراتیکین. ڕابەر ئاپۊ پەرەش پانەیە دا. ئادۍ گفتوگۊشا چا بارەوە کرد. لەگەڵ ڕۊشنویراو جیهانی، هێزە دیموکراتیک و شۊڕشگێڵن و لایەنە ئازاڎیوازەکۍ فرە گفتوگۊی جیددیشا سەرۊ کەرد. حەرچنڎ بە پەشتگیریی سی پی تی، ئەورووپا و ناتۊ حەوڵۍ جابەجاکرڎەی گۊشەگیریێوە نەوینیایچ دێنۍ، ڕابەر ئاپۊ ئا گۊشەگیرییەشە ماڕان. دیوارەکاو ئیمراڵییش وڕنێنی، هزروو وێش یاونان بە ژەنا، گەنجا، کرێکارا، ڕەنجدەرا و گرڎوو بندەسا جە چوارلاو جیهانینە. ئینە ڕاسیێوە وەرەچەما.
پەشتیوانی جە ڕابەر ئاپۊی فرە زیاڎ کەرۊ و چوارلاو دنیێنە وەڵا بۊوە. حەوڵۍ پەی یاواینەی جە ویر و تێزەکاو ڕابەر ئاپۊی، وێگونجنای، یۊگێرتەی چەنیش، بە پڕۊڤە و هەنگامەی پراتیکییە فرە بۊ و بە چوارلاو دنیێرە وەڵا بۊوە. وەڵێنە ژەنی، گرڎوو بندەسا گێرۊ وێش. ئانە کە گرنگ و سەرەکیین ئینەن. ئانە کە سیستموو گۊشەگیریی ئیمراڵی تێک مڎۊ ئینەن. ئینە جە قۊناغێوەنە کە ئێمە ئینایمۍ دلێشنە بە بۊنەو ڕۊو پەیڎابییەی ڕابەر ئاپۊیۊ فرە بە وەرفراوانی ڕووەش دا، جە دماتەریچنە ڕووە مڎۊ. جەڕاسینە ئانەی کە سیاسەت دیاری کەرۊ، ئەنجامی هەمیشەییش چەنە درووس بۊ، ئی کۊشیاینە. پی کۊشیایە سیستموو ئەشکەنجەی و گۊشەگیری تێک دریۊ، دیوارەکاو ئیمراڵی وڕیا، فاشیزم دلێنە مشۊ، تورکیا دیموکراتیک و کوردسان ئازاڎۍ با. پێسە هامپشتیێوە گرنگی تاریخی بە ڕاپیمای ئازاڎیی ئینسانی کریۊ.
درێژەش هەن...
