میرخان کارکەر ئەندامو کۆمیتەو گەل و باوەڕییەکا کەجەکەی سەبارەت بە سەلەفیەت و ئیسلامی دەسەڵاتداری (ئیسلامی سیاسی) پەی ئاژانسو هەواڵو فوراتی(ANF)ی قسێش کەردۍ.

میرخان کارکەر واتش: "دەسەڵات بەشێوێوە سەلەفی پێناسەو ئیسلامی مەکەرۆ، پەنەوازا ئینسان سەرەنج وزۆ سەرو ئی تاریخیە، تاریخەکەش گێڵۊوە تا سەردەمو حەزرەتو محەمەدی(د.خ)؛ چا کاتەنە ئاڎۍ ۋێشا بە سەحابە، ئەوەلیا پێناسە کەرێنۍ. ئاڎیچ تاریخەکەش گێڵۊوە پەی ئیبن تەیمیەی، جە ساڵەکا ١٢٠٠تا ١٣٠٠".

ئیبن تەیمیە خەڵکو هەرانیا. ویرۆکەکێش جە سەردەمو مەغولەکانە پێڎی بیۍ. دماو ئامای ئینگلیزەکا پەی ۋەرکۊتوو مېیامینی بڕۍ ئایدۊلۆژیې سەرشا هۊردان، محەمەد بن عەبدولوەهاب، محەمەد عەبدوح، جەمال الدین ئەفغانی و سەید قوتب بناغەو ئایدیۆلۆژیشا ئەرەمەرزنان.

ئینۍ بەشۍ بیێنۍ پەی یەرۍ تاقما؛ وەهابی، جیهادی و سەلەفی. جیاوازی بەینیشا فرە کەما؛ بەڵام بە ۋېیەردەی وەختی نامۍ جیاوازۍ سەرشا هۊردان کە بەنامۍ دۊڵەتیۆ جەنگشا کەردەن.

دماتەر ڕێکوزیاکۍ پېسە بۆکۆحەرام، ئیخوان موسلیمین، قاعیدە، داعش و حیزبول کۆنترا سەرهۊرمڎا، ئوسامە بن لادن و ئەبوبەکر بەغدادی ۋێشا تاکتیکو جەنگیشا بەکارئارڎەن. چی دماییانە عەبدوڵا عەزەم ئەرەیاۋناش کە شێوازو جەنگی چنین بۆ جەنگی ڕاوەبەر بکەرا.

رابەرایەتیما هەر زوو درکش پی مەترسیە کەرڎ و ئاگاڎیش دا. پۊکەی بناغەو ئیسلامی دیموکراتیکیش پێشکەش کەرڎ. رابەرایەتی پەیمانو مەدینەیش بە بنەما گێرت. جە پەیمانو مەدینەینە پەی بەرقەرارکەردەی ئاشتی جە ما بەینو گەلا تەرینە جە ما بەینو ئەنسار و موهاجیرینی و ئانۍ دژو ئیسلامی بێنۍ، بە مەبەسو بەدیئامای یەکڕیزی جە مەدینەنە بینیا.

بەڵام دماتەر کە دەسەڵاتو دۊڵەتی سەرش هۊردا، پەی پارېزنای گلېرگەی ویرۆکەی جیاواز ئاما ئاراوە. چی سەردەمەنە سۆفیگەری و تەریقەت وەشۍ بیۍ. کەسانۍ پېسە ئیبن عەرەبی، مەنسوری حەللاج، فەخرەدین ڕازی جە دژو دۊڵەتی بناغەو پارېزنای گلېرگەیشا ئەرەمەرزنا

ڕاسینە  جە کوردەسانەنە ئی ئاژە جە ڕاو ۋەننگە ئاینییەکاوە پەرەش سانا. پەی نموونەی فەقێ تەیران، ئەحمەدی خانی، مەلای باتە؛ دماتەر قارەمانە پېسە شێخ عوبەیدوڵای نەهری و شێخ سەعیدی سەرشا هۊردا. واتە هەر کە گلېرگە کۊت مەترسیۆ، ڕۆحێوە پەی وەرگیریکەردەی بەرکۊت؛ ڕۆحێوە دوور جە دۊڵەتی و دلۍ گلېرگەینە.

ئی سیستەمە سەرو کۆمۆنی کۆمەڵایەتی بنیاڎ نریان. رابەرایەتی گەرەکش بۍ جە ڕاو ڕۆحێوە کۆمەڵایەتییوە پەرە بە ئیسلامی دیموکراتیکی بڎۆ.

میرخان کارکەر ئاماژەش پانەی دا دووۍ کەسۍ شێوازەکۍ جەنگو سەلەفیەتیشا دیاری کەردەن و واتش، "یۊشا ئیبن تەیمیەن، کە ماچۆ، 'حەڵاڵتەرین دەسکەوت غەنیمەتا' غەنیمە چێشا؟ واتە دەسسەرەرەگێرتەی موڵکو کەسانی تەری. ئی ئازە جە ۋەرکۊتوو مېیامینینە ۋەروچەما گرڎ کەسیۆ ڕووەشدا.  دەس سەرو موڵکو خەڵکیرە گێرێنۍ؛ جە شەنگالەنە ژەنی گێرێنۍ و جە بازاڕو کۆیلەکانە ورەشێنێشاوە.

دووەمشا هرووژم کەردەین بە ئەوەتەقایۆ؛ تەقنایۆ بۆمبۍ دلۍ خەڵکینە. پەی نموونەی جە شارەکا ئامەد، ڕحا، ئەنقەرەینە هرووژمو ئەوەتەقایۊیشا ئەنجام دا. بنەماو ئی هەرمانێچە ​​جە لایەنو عەبدوڵا عەزامیوە مجیارە.

عەبدوڵا عەزام بە دووۍ شێوۍ پێناسەو گلېرگەی مکەرۆ، یۊشا موڵکو جەنگی؛ دووەمشا موڵکو ئیسلامی. ئا یاگۍ کە یاساو سەلەفیەتیشا چنە جابەجێ نمەکریۆ ئانە موڵکو جەنگین. پۊکەی عەبدوڵا عەزام ماچۆ: "ژەنی بۆ، زاوڵە بۆ، پیای پیر بۆ گرڎ کافرێنۍ." ئینەیچ ماچۆ، پۊکەی متاوی دلېشانە ئەوەتەقای بکەری و چالاکی ئەنجام بڎەی، گرڎی کوشە.' سیستەمێوە سەرو ئی بناغەیە ئەرەمەرزیا.

'بە ئاوەزیەتو بازرگانیوە مامەڵە مکەرا'

خاڵێوەتەر ئانێنە کە بە ئاوەزیەتو بازرگانیوە مامەڵە مکەرا. پەی نموونەی ماچا: "ئێمە جە دنیانە گیانما بەخشمۍ، گەشمەرڎۍ بیمۍ؛ پۊکەی مشۊم خوڎا جە قیامەتەنە بەهەشتما پنەبەخشۆ". تەنانەت ژمارەو حورییەکاشا پەی ۋێشا دیاری کەردێنۍ. واتە لوای دلۍ جەنگی و عیبادەتشا گرڎ سەرو بنەماو دای و هۊرگێرتەیا پېسە بازرگانێوە.

پۊکەی گرڎو ئا ژەنا کە دژایەتیشا مەکەرا و تەمەنشا ئینا سەروو ٩ ساڵیۆ بە کۆیلەشا موینا. کاتێ جەنگێوە دەس پنە مکەرا یەکسەر هۊرکوا سەرو یانە و موڵکو خەڵکی و هەوڵمڎا ژەنەکاشا بەرا و بڕێشا جە بازاڕو کۆیلەکانە ورەشا. پی جۊرە پەرەشا بە بێ ئەخلاقیۍ دان.

سەرو ئی بنەمایۍ ژەنی گېرێنۍ و وزێنێشا دلۍ قەفەسیوە و جە بازاڕەکانە ورەشێنێشا. گروپەکا پېسە ئوسامە بن لادنی، ئەبوبەکر بەغدادی و حزبی ئەلکۆنترای سەرو بنەماو ئا بێ ئەخلاقییە جەنگ کەرا. قورئان بە تەفسیرو ۋێشا مواناوە و ماچا ئینە ڕاسەکەشا. ئاوەز بەکار نمارا؛ پۊکەی کردەوە بێ ئەخلاقییەکۍ پەیشا فرە گرنگۍ نیەنۍ.

 پۊکەی جە ۋەرکۊتوو مېیامینینە ئا جەنگەی کە دەسشا پنەکەردەن، گلېرگەشا شۊک کەردەن. گلېرگە کاروەدایش نیشانەدا و واتش: "پەیچێشی موڵک و ماڵو خەڵکی تاڵان مکریۆ؟ پەی چێشی ژەنی ورەشیا، چنی دەسدرێژی مکریۆ سەرشا؟"

ئاڎۍ پېسە بوونەوەرێوە تەماشەو ژەنا مکەرا کە ئیسفاڎەشا پنە بەخشۆ. ماچا: "ئەر پەی من ئیسفاڎەش بۆ، چنیم مەنۊوە، ئەر نا، جە ژیۋایمەنە کەروش جبەر. پۊکەی جە سەلەفیەتەنە ژەنی مافو جیابیەیۊیشا نییا، تەنیا پیۍ متاوا جیۍ باوە. پیا هەرکاتێ گەرەکش بۆ چنی ژەنەکېش مژیۋۆ، هەرکاتێ گەرەکش بۆ متاوۆ جیابۊوە. ژەنی بە 'موڵکو' ۋێشا مزانا؛ نەک بە ئینسان.

بەردەوام سەرو ئی ئاوەزیەتیە جەنگەکاشا ڕاوەبەر مکەرا؛ نەک سەرو بنەماو بەها کۆمەڵایەتیەکا، بەڵکم سەرو بنەماو یاسا تن و یەک لایەنەکاشا. بە بڕواو سەلەفییەکا، ئەهلو کتێبی متاوا دلۍ موسڵمانانە بژیوا؛ بەمەرجێ ئەر ڕاشا پنە بڎریۆ. بەڵام دروزییەکا، ئێزدییەکا و عەلەوییەکایچ بە ئەهلو کتێبی نمەزانا. ئاڎیشا بە لادەری مزانا و بە حەرام هەژمارشا مکەرا.

بە حەرام کەردەی ئایینی، ویروباوەڕەکا تەری، ڕەوایەتی پا جەنگیە مڎا کە جە دژو ئاڎیشا مکەراش. پا بۆنۆ سەروەت، سامان و گرڎ چێوۍ ئانیشا کە بە ئەهلو کتێبیشا نمەزانا پەی ۋێشا بە حەڵاڵ مزانا. جە ۋەرا ۋەرەنە هیچ کەسێ نمەتاوۆ جە ۋەرا ۋەرشانە شەکوا بکەرۆ و داواو مافەکاش بکەرۆ. سەرو ئی بنەمایە فرەتەرین دژایەتی ئێزدییەکا، دروزی و عەلەوییەکا مکەرا. تەماشەو داعشی بکەردۍ؛ کاتێ ڕووەش جە ۋەرکۊتوو مېیامینی کەرڎ، فرەتەرین هرووژمش کەرڎ سەرو ئی گەلا و ویروباوەڕەکاشا. چنی ئیسرائیلی و ئا وڵاتا کە بە کافرشا مزانا هیچ جەنگشا نەکەردەن.

هەرپاسە سەلەفیەکۍ هەریاگێنە بژیۋا، هەر یاگێنە چەکڎارۍ با، هەمیشە چەوەسیاکا پېسە دژمنی موینا؛ ئاڎۍ دەسەڵاتدارا نمەکەرا ئامانج. پەی نموونەی حەجگیز ڕاسەوخۆ وڵاتە مەسیحییەکێشا نەکەردێنۍ ئامانج، بەڵکم گلېرگەکا مکەرا ئامانج. ئادۍ بە تایبەتی ئا گلېرگا مکەرا ئامانج کە پنەشا ماچا 'مورتەد و لادەر'.

'دۊڵەت پەی ئاڎیشا پیرۆزا'

ئیسلامو دۊڵەتی و سەلەفیەکۍ ئایەتەکا ٤٤و ٤٧و ٤٩سورەتەو مائیدەی پېسە بەڵگەی بەکار مارا. ماچا: "حەچکەسۍ حوکمو خوڎایش بەدڵ نەبۊ، کافرا". دلې سەلەفییەکانە دۊڵەت پیرۆزا. کاتێ بە ئامانجەکاشا مېیاوا، یانی بە دەسەڵاتی مېیاوا، بە گرڎو ڕا و ئامرازەکا هەوڵ مڎا پەی یاوای بە ئامانجەکاشا دیموکراسی پېسە ئامرازێوە پەی پارېزنای بەکارمارا. چونکی دیموکراسی نوێنەرایەتی گلېرگەی مکەرۆ، بەڵام ئاڎۍ ئینەی بە کوفر مزانا.بەڵام دیکتاتۆریەت و پاشایەتی بە 'خەلافەت' نامۍ بەرا.

سەلەفیەکۍ کوردەسانی و جبەرو کوردەسانیچ جمېیەرو ئازادی بە جمېیەری کافر و لادەر مزانا. ئاڎۍ جەنگکەردەی دژو ئێمە بە پیرۆزتەرین جەنگ پێناسە مکەرا. ئینەما بە ڕۊشنی جە شەنگال و سەرنیشتوو کوردەسانی جە ساڵەکا ١٩٩٠ ی جە عەفرین و کۆبانێنە بە ڕۊشنی وینیا. بە وەنایۆ سورەتەو فەتحی هرووژم کەرێنۍ سەرما. پېسە ئانەی گرڎو کوردی کافر بۆ و گەرەکشا بۍ بە ئایەتەکا قورئانی ئامانجەکاشا جابەجێ بکەرا.

' گلېرگەی وزانە خزمەتو مەسڵەحەتەکاشاوە'

فەلسەفەو جمېیەرەکەیما، واتە ئەنەیاوای جە 'تیکە نانێوە، پۆشایۍ' جە حەقەتینەنە فەلسەفەو سەرەکی ئیسلامیچ چامنەن. پەی نمونەی شۆڕشگێڵنێوە ئێمە، گەریلا، جگە جە چەکەکەیش حیچی تەرش نییا. حیچ پەی ۋێش و بنەیانەکەیش نمەکەرۊ؛ گرڎو کۊششەکەیش پەی گلېرگەین. ئا بەهایۍ کە ئێمە ڕاوەبەرێشا مکەرمۍ و بە زیڼەیی مازمێشاوە، ئیسلامی دیموکراتیک پێکمارمۍ. ئێمە مەسڵەحەتەکاما سەرو مەسڵەحەتو گلېرگەی بنیاڎ منیەیمۍ نەک مەسڵەحەتو تاکەکا.

لاو ئێمۊ هەڤاڵانێ هەنۍ کە عەیامێوەن ئەوەکۊشای شۆڕشی ڕاوەبەر مکەرا؛ زامڎارۍ بیێنۍ، حیچ یاگێوە بەڎەنیشا نەمەنەن کە گولێش پۊوە نەبۆ، گەشمەرڎەما هەن. ئێمە قوربانی فرە قورسما دان، بەڵام یەک کەسیچ پەی مەسڵەحەتی شەخسی ۋێش ئی جەنگەشە نەکەردەن.

جە حەقەتینەنە ئایینیچ سەرو بنەماو ئەخلاقی ئەرەمەرزیان. هەرپاسە جمېیەرو ئازادی ئا کەسۍ کە بە درێژایی تاریخی پەی گلېرگەی ئەوەکۊشایشا کەردەن، پېسە نمونێوە هۊرش گێرتێنۍ. بەڵام ئانۍ ئایین خراپ بەکارمارا کەمالیستەکا و سەرمایەدارەکا پېسە مۆدێلێوە موینا؛ دۊڵەت نەتەوەی بە بنەما مەگێرا و زوانێوە فرە گڵیاو بەکارمارا. ئاڎۍ گەرەکشانە بە بەکارئاوردەی ئیسلامی ئی زوانە ناپاکەو ۋێشا پاک بکەراوە.

بەڵام حەرچنە کە شمە قسۍ بکەردۍ، گلېرگە هەمیشە تەماشەو کردارەکاتا مکەرۆ. گلېرگەیچ ئێمە موینۊ. گەشمەرڎێما تا دما نەفەس پەی گلېرگەی کۊششا کەرڎ، واتشا: "سەرو تەوەنەو قەبرەکێمۆ بنویسدۍ قەرزارو گەلەکەیمەنا'. ئێمە داراو ئی فەلسەفەینمۍ. پۊکەی سەلەفیەکۍ ئارۊی چڼە زوانێوە ناشیرین بەکار بارا، چن کردەوۍ کەمالیستەکا، ئیمپریالیستەکا و سەرمایەدارەکا نمایش بکەرا، نمەتاوا جە ۋەرا ۋەرو کردەوەکا ئێمەنە مردا.

'مشۊم گلېرگەکەما بەهاکاش پارێزنۆ'

پەنەوازا گلېرگەکەما پارێزنای جە جەژنەکا و بەها بنەڕەتییەکا تەریش بکەرۆ. پەی نمونەی ئاڎۍ نمەلا پەی قەبرسانەکا و تەنانەت فاتیحێوەیچ نمەوانا. جە کاتێنە جە کولتورو ئێمەنە، ئەر تەنانەت درختێوە سەرو قەبرێوە سەوز بۆ، کەس دەسش نمەڎۆنە، چونکی پیرۆزا. چی گلېرگە مەولووڎیی بە پیرۆز منیۊرە؟ چونکی موینۆ بەزوانو گلېرگەی نویسیانۆ، پی مەڵامەتۆ مەولووڎ بە گەرموگوڕی گلېرگەیۆ پێشوازیش ۋنەمکریۆ.

هەرپاسە گلېرگە مشۊم زاناکاش پارېزنۆ، درێژە بە نەریتو ١٢ زاناکاش بڎۆ. هەرپاسە مشۊم ۋێش سەرو فەلسەفەو ڕابەرایەتی بنیاڎ بنیۆ، کتێبەکاش بوانۆوە. مشۊم شۊنیرەلوای پەی دنیۍ بکەرۆ، سەلەفیەکا نامزڕنۍ بکەرۆ. بەتایبەت ئانۍ ئاگاڎارۍ ئی مژارەینۍ، پەرە بە ئیسلامی دیموکراتیکی مڎا. چونکی ئیسلامو دۆڵەتی نەک تەنیا پەی ئێمە، نەک تەنیا جە ۋەرا ۋەرو کوردینە، بەڵکم مەترسیێوە جددیا سەرو گرڎ کەسێ."