دەوڵەتو تورکی پېسە بەردەوامیدای بە 'نەریتی تاریخی' درێژە بە سیاسەتەکاو فراوانبیەی مڎۆ. پۊکەی تورکیا پېسە دەوڵەتێوە ئەنداموو ناتۆی گرڎ جۆرە تاوانێوە جەنگی و تاوانەی دژ بە مرۆڤایەتی چا خاکانە کە ئەرەگیرێش کەردێنۍ بە گرڎی و بەتایبەت جە کورڎەسانەنە ئەنجام مڎۆ. جە ۋەرا ۋەرو ئینەیچەنە گلېرگەی مېیاننەتەوەیی جە ۋەرا ۋەرو نادادیەکا دەوڵەتو تورکینە بێدەنگا. هەرپېسە ئانەی جە ماوەکا ۋییەرڎەینە ئەردۆغان جە شارو ڕیزەینە جە گلێرۆبیەیێنە نامۍ ئیسرائیلیش ئارڎە و واتش، 'پېسە چنی لوایمۍ دلۍ کارەباغی و لیبیایۆ متاومۍ هەمان چێو ۋەرا ۋەر بە ئیسرائیلیچ بکەرمۍ.' ئی قسێشە ئانەشە بەروست کە ئەردۆغان سەرو گرڎو خاکو سوریای و عێراقینە ئینا پێگەو ئەرەگیرینە.
چنی فرانسوا دێڤدجیانی، پارێزنەرو سەندیکاو پارێزنەرا پاریسی، کە جە نزیکۆ چەمڎاری سیاسەتو فراوانوازانەو دەوڵەتو تورکی جە ناوچەو ئارتساخینە مکەرۆ و جە مېیانوو مېیاندەوڵەتینە پەی گەلوو ئەرمەنستانی ئینا ئەرەکۆشای یاسایینە، سەرو ئی مژاریە قسێما کەردۍ.
'ئەردۆغان درێژە بە میراتو تەلعەت پاشای مڎۆ'
پارێزنەر دێڤدجیان باسش چانەیە کەرد کە سیاسەتە فراوانوازەکا دەوڵەوتو تورکی بە سەرداری ئەردۆغانی جە جبەرو سنورەکا تورکیاینە درێژەداین بە نەریتی تاریخی فراوانوازی تورکی و واتش: "ئی سیاسەتە درێژە پنەدەرو میراتو فراوانوازی تەلعەت پاشاین جە سەڎەو ویسینە، کە جە ئەتاتورکینە بەتەمامی یاگێش گێرتە. ئارۆیچەنە ئەردۆغان سەرکردایەتیش مکەرۆ. ئی ئاژەیچە بەماناو نکۆڵیکەردەین جە کەمینە تاریخیەکا و گەلا هەرێمەکەی. ئی سیاسەتەیچە جە سەرەتاو سەدەو ویسەمینە ئڼەو ئەرمەنییەکا کاریگەریش سەرو ڕۆمانی، ئاشوری و کوردا و گەلا هەرێمەکەی بۍ. هەر پۊکەی سیاسەتو 'نکۆڵیکەردەی' ئارۆنە بە ڕۊشنتەرین شێوە جە دژوو گەلا کوردی و ئەرمەنی واوەی مکەرۆوە و بەردەواما. گەلوو کوردی گەلێوە ٣٥ ملیۆنییا. ئایە نمەبۆ بە جیهانی واچۆ گەلێوە ٣٥ ملیۆنی مافو دەوڵەتێوە سەربەخۆیشا بۆ!. فرەینەو ئا گەلەیچە جە سنورەکا تورکیاینە مژیۋا. دەوڵەتو تورکی نکۆڵی چی حەقەتینەیە مکەرۆ، هەرپێسە چنی قڕکەردەی ئەرمەنییەکا و مافو ئەرمەنییەکا سەرو خاکو تورکیای ڕەڎ مکەرۆوە. تورکیا بە ڕەڎکەردەیۆ مافو گەلوو کورڎی و ئەرمەنی، و بە پەشتیوانیکەردەی ئازەرباینجانی درێژە مڎۆ بە ئەنجامدای تاوانەکاش و ڕەوایەتیدای بە سیاسەتو نکۆڵی."
جە بەردەوامی قسەکاشەنە پارێزنەر دێڤیدجیان ئاماژەش پانەیە دا کە ئارۆنە ئازارباینجان بە پەشیوانی تورکیای هەمان سیاسەتو دەوڵەتو تورکی ڕاوەبەرمکەرۆ سەرو خاکو ئارتساخینە.
'چێرو نامۍ ئاسایشو سەرسنورینە تاوانە ئەنجام مڎا'
دێڤیدجیان سەرنجش وست سەرو بێدەنگی گلېرگەی مېیاننەتەوەیی جە ۋەرا ۋەرو سیاسەتە ئەرەگیریەکا دەوڵەتو تورکی و واتش: "جە دماو جەنگو دووەمی جیهانییوە تا ئیساتۍ بە گریمانەو ئانەی 'گەر سنورەکۍ نەوزیارە' جەنگ ڕووە نمەڎۆ، پارێزنای سنورەکا پېسە ڕەگەزێوە پەیوەندییە مېیاننەتەوەییەکا بەرگنۆ. ئارگۆمێنتی سەرەکی پەشتەو ئەرەگیریەکا ئارۆی هەر ئینەنە. هەر ۋەرو ئانەی ئی ئارگۆمێنتە خزمەت بە مەسڵەحەتو زلهێزەکا مکەرۆ، پەشتیوانی چی سیاسەتەیە مکریۆ. پۊکەی چێرو بەهانۍ پارێزنای ئاسایشو سنورینە تاوانەکاشا ئەنجام مڎا و ئینەیچ پەی دەوڵەتو تورکیای بیەن بە بەهانۍ."
'پەنەوازا ئەرەکۊشایما بەردەوام بکەرمۍ'
دێڤیدجیان جە دمادمایی قسەکاشەنە ئاماژەش بە گرنگی بەردەمیدای بە ئەرەکۊشایەکا کەرد پەی ماڕای هرووژمەکا سەرو گەلوو کوردی و ئەرمەنییەکا و واتش: "باوەڕیم پاسەن جە گرڎ ئاژێوەنە بگێڵمێوە سەرو ڕاو ئاشتی. بەڵام پەنەوازا باوەڕیما بە مافداری و ویرکەردەیۆ ۋێما بۆ. ڕاسا زەحمەت و دوورمەودا مبۆ، بەڵام ئێمە گەلی قڎیمینمۍ فرەو چێواما ۋییەرنان. گەشەکەردەی یاسای و عەقڵی جە مرۆڤایەتینە دووردرێژ، ئاڵۆز و زەحمەتا.
دماو گرڎوو هەوڵەکاوە جە ئیساتێنە گرڎ کەسێ دڎانش بە قڕکەردەی ئەرمەنییەکارە نیان. تاریخنویسا جە ئیساتێنە دڎان پانەیرە منیا، بەڵام جە وەڵتەرێنە ئانە نەبۍ. زانای و حیکمەت ئینا وەڵێکۊتەینە و پۊکەی پەنەوازا زیاتەر ئەرەکۊشمۍ پەی ئانەی مافەکاما پارێزنمۍ."