پەژاک بارەو ورچنیەیەکاو ١١ ڕەشەمێی ئێرانیوە ئەرەیاوناێوەش وەڵا کەردۆ و دلێشنە واتش، ئا ورچنیەیێ دژوو ئامانج و بنەماکاو جمیەروو ژەنی، ژیوای، ئازادینێ و داواش کەردە گرد لایێ بایکۆتش کەرا.
پارتوو ژیوای ئازادوو کوردستانی (پەژاک)، سەبارەت بە ورچنیەیی خولوو دوانزەمینوو پەرلەمانی و خولوو ششەموو ئەنجوومەنوو دەسەچناو ئێرانی ئەرەیاوناێوەش وەڵا کەردۆ و دلێشنە دامام بایکۆتکەردەی ورچنیەیەکا کەردن.
ئینە ئەرەیاونایەکەن:
"ورچنیەی ١١ ڕەشەمێ ١٤٠٢ ئێران دژوو ئامانج و بنەماکاو جمیەری شۆڕشگێڵنانەو ژەنی، ژیوای، ئازادی"ین.
ورچنیەیی دوانزەەمین خولوو پەرلەمانی و ششەمین خولوو ئەنجوومەنوو دەسچنا سیستموو دژە گەلاو ئێرانی کریۆ، بەڵام هیچ پیمەرێوە دیموکراتیک و بنەمای مرۆیی و گلێرگەتەوەر و هیچکام جە ئازادییەکاو گلێرگەی وەرەچەم مەگێرۆ و قەدەغەی تەمامەتی ئازادی و دیموکراسیین. ئی ورچنیەیە بنچینەنە، سەرکوتی ئاشکراو ئیرادەو گەلا و سوکایەتیین بە هەستی گلێرایەتیی گلێرگەی.
بەدڵنیاییەوە هیچ بوار و بەستێنێوە پەی ورچنیەیێوە ئازاد و دیموکراتیکی نییا. گردوو هێز و سامانی دەسوو ڕەوتێوە تندڕەوی و قڕکەرینە پاوان کریان و جە کایەی سیاسیوە تا بواروو ئابووری و ئەرەمەرزیاو پەروەردەی ئینا چێروو لە قۆرخکاریی دەسێوە بناژۆوازینە. سوپاو پاسدارا لقوپۆپەکاو کایێ سیاسەتیشا وستەن چێروو ژێر هەژموونی و ڕکێفوو بێڕکابەریشاوە بە بەهانێ پارێزنای بنەماو سیستمی و بە زەرەروو گلێرگەی مەدەنی کەراش. سیستمێوە سوڵتەگەر وەش بییەن، کە تەنیا ملکەچکەردەی گلێرگەی مەدەنی بە ئامانجوو یەکدەسکەردەی و پاکتاوکەردەی، بە هەرمانەو وێش مازنۆ. سڕیەیۆ وەرهەڵێسکارا، پاکتاوکەردەی جیاویران و جینۆسایدوو گەلا بنچینەنە ئەقڵیەتی ڕیشەیی، ڕێزنایرەی پێکئامای و سڕکەردەی گردوو هێزە دیموکراتیکەکان. یاساو ڕەتکەردەیۆ یاسێوە دژەدیموکراتیکەی ستەمکارانێنە، کە زەرەری فرەش بە گلێرگەی یاونان و کایێ سیاسەتی دیموکراتیکیش دلێنە بەردێنە. ئەرەمەرزیاکاو چەمدارییش یەکلایێ کەرەوێنێ و یاسێکێشا ڕاگێری جە گرد دەنگداێوە ئازادانەی کەرا پەی ئاستوو مافوو بەشداراو داواو تەنیا یەک ڕەوتی دەسەڵاتداری سەرەڕۆی کەرا. گردوو مافەکا کریێوێنێ بە حکومی و مافەکاو گلێرگەی مەدەنی پاشێلێ و قەدەغێ کریێنێ. جیای بەڕسمیئشناسای مافەکاو گلێرگەی مەدەنی، پەنابەردەی پەی ساختەکاری و فرتوفێڵی سیاسی پەی زیادکەردەی بەشدارا جە ورچنیەی زەوتکریاوە و کریان بە بنەماو هەرمانێ. یانێ بە شیوێوە بێوەڵینە بە سیاسەتوو پاکتاوی و یەکدەستکەردەی دەسەڵاتی، ئی ورچنیەیە، نەک ورچنیەی گلێرگەی، بەڵکوم بە ڕەهایی تایبەتا بە ڕەوتێوە دەسەڵاتداری و تندڕەوی چێروو نامێ ڕەوتی بناژۆوازی. ئامانجەکە تەنیا ئاستەیۆ و پارێزنای دەسەڵاتی دیکتاتۆرانە و سەلەمنەروو ئی بانگەشەینە هەوڵێ ڕیفۆرموازە پەراوێزوزیایەکان کە بە نامێ سیاسەتوو " کەردەیۆ دەلاقەین پەی ورچنیەی" پەیڕەو کەرۆ. ئی گردوو ستەم و نادادییە ئاشکرایە وەڵینێوە بارتەقاو ٤٥ ساڵا دەسەڵاتی کۆماری ویلاییش هەن. بێگومان بۆنەو نەبییەی ئازادی و دیموکراسییوە، هیچ چەشنە دادپەروەری و یەکسانیی کۆمەڵایەتی نیا، پەوکای ورچنیەی حیچ ڕەوایەتێوەش نییا و تەنیا مایێ ئاستەیۆ و مەنەیۆ دەسەڵاتێوەن، کە قەیران و هەژاری و نەهامەتی دووەقات کەرۆ.
چند مانگێوەن بە گرد نۆعە جۆرە فرت و فێڵێوە سیاسی دەسەڵاتوازانە، سیناریۆی ساختە بە ئامانجوو خەڵەتنای جەماوەری و بە شێوەی جیاجیا و بە چندین ساختەکارییوە کە سەروو چینەکاو گلێرگەیرە و خەڵکیرە سەپناشا. سەرجەموو دەزگاکاو ئەرەیاونای قۆرخکریای وزیێنێ ئامادەباشییوە، کە بە چەواشەکەردەی ڕای گردینوو گلێرگەی مەدەنی، ڕاو دۆخوو تۆقنای میدیاییوە، ئیساتێوە هەڕەشێ جە گرد لایێ کەرا. دەنگنەدای کریان بە ئامرازێوە هەڕەشا بۆنەو بێهومێدییشاوە وەراوەروو سیستموو ویلایی دەنگ مەدانێ و کۆو سیستمەکەی بە پەڕخەوش منیارە.
حەربەشداریێ مانو پەسەندکەردەی سیاسەتە سەرکوتکارانەکاو دەسەڵاتین، بە ئاسایی نیشاندای قەیرانە کەڵەکەبییەیەکا و ئابووری و بژێوییەکان و لواین چێروو باروو ورسونیشتە چەوسنەرانەکاو دەسەڵاتوو حوکمڕانی دژوو گلێرگەی مەدەنی و گەلە ستەموەنەکریایا. بەدڵنیاییوە، کرێکارێ، فەرمانبەرێ، خانەنشینێ، پەرستارێ، وانیارێ، ڕۆشنویرێ، ئازادیوازێ، گەنجێ و بەتایبەتی ژەنی حیچ بەشێوەشا چی شانۆگەرییە تاکلایەنەو ورچنیەی ڕەوتی بناژۆوازی دەسەڵاتینە نییا و بەهیچ جۆرێو داواکێشا وەرەچەم نەگیریێنێ. گەندەڵی، چەرمەکەردەیۆزەڕی و ڕانت دژوو سەرجەم چینەکا کریۆ، تا گردوو کەرتەکاو بەرهەمئاردەی، بژێوێ، بازرگانی و ئابووری جە قۆرخ و پاوانی تەمامەتیشا با. سەروو ئی بنەمێ بایکۆتکەردەی ورچنیەی بەشێوەن جە جمیەری شۆڕشگێڵنانە و کۆمەڵایەتیی ئێرانی و بە ئاڕاستەو ڕەوتی ئازادیوازی و دەسەبەرکەردەی ئایندێوە ڕۆشنی و دیموکراتیکی و ئازادین. ئی ورچنیەیە لادای و سڕیەیۆ جیاویران، ڕاسیینە بییەن بە مەیدانوو ملەملا سەروو دەسەڵاتی و دابەشکەردەی سامانی و ڕانتی بەینوو باڵوو دەسەڵاتداری و جە گردوو بنەما جیهانییە دیموکراتیکەکا ماڵیانرە. تایبەتمەندی گلێرگەتەوەر بە تەمامەتی چا پرۆسەنە سڕیانۆ و تەنیا پێسە کەرەستێوە پەی ڕەوایەتی بەخشای بە سەڵتەوازی و گەندەڵیی دەسەڵاتی بە شێوێوە نائینسانانە بییەی دەنگدەرا بەکار مێ. بە مەبەس و بەجیددی، هیچ بنەما و بنچینە و پرەنسیپێوە ئەخلاقی بە ئاراستەو وەشکەردەی بەڕێوەبەرییەکی سیاسی و گلێرگەیەکی تەندروست، ڕەچاو ناکرێت. خراپتر لەمەش، ڕەوتە حکومەتیە ڕیفۆرمخواز و میانڕەوگەراکا، سەرباروو فشاری هەسوو تندڕەوەکا، بەڵام پەی ئاستەیۆ بنەماو سیستمی ئامادێنی پێسە کەسێتیی سیاسی بییەی گەلا خراپ بەکار بارا و یاردەی وەرەچەم بەئەندازیاریی سوپاو پاسدارا و بناژۆوازەکا پەی گلێرگەی کەرا. تەنانەت ئایینشا کەردەن بە گەورەتەرین کەرەسەی سیاسیی دەسەڵاتدارا، تا جە ڕاو ئا سیاسەتیوە بەشداریی جە ورچنیەی زیاتەرینە کەرا و ئی جاریچ وەردەموو دادگاو گلێرگەی مەدەنیینە وێشا نەجات بدا. بەدڵنیاییەوە گەورەتەرین تەرسەو بەشداری، درێژتەرکەردەیۆ عومروو دەسەڵاتی دیکتاتۆری و سەرەڕۆی و دماوستەی جمیەری کۆمەڵایەتیی ئازادیوازانەین پەی چندین ساڵای تەری و بەردەوامبییەی دۆخی کەڵەکەبییەو قەیرانە کاولکارانەکان. پەوکای هۆشداریی مدەیمێ بارەو حەرجۆرە بەشداریێوە جە ورچنیەیی دەسەڵاتینە کە یاگێ ڕیفراندۆموو دیکتاتۆرە تندڕەوەکانە.
ئی ورچنیەیە بنچینەنە سەرکوتی ستەمکارانەو دیموکراسی و قەدەغەو ئازادییەکان و ئانێ هیزی جە سەرەوردای شۆڕشگێڵنانەو گەلانە جادەنە شەقام کوشتار کەرێنی، ئارۆ ڕاشا دریێنە پەنە کاندیدێ با. ئی ورچنیەیە بەتەمامەتی دژوو سەرەوردای جادەو جمیەری شۆڕشگێڵنانەو گردوو گەلا و گلێرگەی دیموکراتیکین، تا سیاسەتوو سەرکوتی بەتەمامەتی بیاونا ئەنجام. جمیەری شۆڕشگێڵنانەو ژەنی، ژیوای، ئازادیی بە شێوێوە تاریخیی، ویەرنای سندوقی و ورچنیەیی سەپیای و ڕەتکەردەیۆ دیکتاتۆریەتین، یانێ نمەبۆن ڕا بە گێڵایوە پەی دمای بدریۆن. ڕاسیینە وەڵیوەختە ئی جمیەرە گەلاش دژوو ورچنیەی سوڵتەگەرایانەی یەکلایی کەردەنۆ. پەوکای بنەڕەتنە سیاسەتوو پوختکەردەیۆ و یەکدەستکاری دژوو شەقامی و گلێرگەی کەرۆ، نەک دژوو کەساو سەربە حکومەتی. ئی ورچنیەیە پەی دەسەڵاتی بە تەمامەتی یەکلاکەرەوەن، چونکوم یاواینەی ڕژێمی پاسنەن کە گەلێ بە بەشدارییشا چەنەش بە سروشتی بۆنەو جمیەری شۆڕشگێڵنانەیۆ پەشیمانی بەروزا. دەسەڵاتی دیکتاتۆر و سەرەڕۆ، دماو دەسپەنەکەردەی جمیەری شۆڕشگێڵنانەو ١٤٠١ هیچ هەنگامێوە کردارییەش پەی ورگێرتەی ستەمکارییەکا نەنیێنە. هەوڵێ مدۆ ژەنی کە ئاستوو باڵاو هۆشیاری و کردەوەی شۆڕشگێڵنانەی ئیرادەگەرایانەیشا بەدەس ناردەن جە گێرتەیرەوەروو ڕاو جمیەروو ژەنی، ژیوای، ئازادی دوور وزۆوە و گێڵنۆشۆ پەی دۆخوو کۆیلایەتیی وەڵینی. ژەنی جە پلێ سەرمەشقی فاڕیاینە جە جمیەریوە پەی پلێ ژەنە ملکەچا سیستموو دژە ژەنی_ وێش وەزنۆرە. سجنکەردەی ژەنا بە تاکە ڕاو درێژەدای بە تەمەنوو دەسەڵاتو وێش مزانۆ، ئانەیچ ئا ژەنێ کە هێز و جووڵنەرێ سەرەکیێ جمیەرێ شۆڕشگێڵنانەی و سەردەمیانەو ئێرانینێ. سەدەو ئیساتێ بێگومان سەدەو ژەنان پەی ئاردەیدیی ئازادی و دیموکراسی و ئامانجوو ڕژێمی جە گێرتەیرەیوەروو ڕاگێری و دووروستەیوەشا، بێبەشکەردەی بێبەزەییانەو ژەنان چا مافەیشا. پەوکای پەی ڕێزوەنەنیای هەقەتینیوو جمیەروو شۆڕشگێڵنیی ژەنی، ژیوای، ئازادی و پەی شەرمەزاریی سەرکوتکاری بێباکانەو سیستموو دەسەڵاتی، پێسە هەرمانێ ئەخلاقی، سیاسی و دیموکراتیکێ، بایکۆتوو ورچنیەی ئەرەیاونمێ و مافوو قەراردای و بنیاتنیای ئارۆی و دمایی بە مافوو گلێرگەی مەدەنی مزانمێ. جمیەری شۆڕشگێڵنانەو گەلا، لای سەریی یەک ورچنیەیۆ، ئامانجی بەرزوو فاڕیای ڕیشەیی بەمەسوو دیموکراتیزەکەردەی هەن، کە موڵکوو سەرجەموو گەلان. ئی جوڵیایوە بابەتەکاش پەی شێوەی ڕۆشنی وستێنێ ڕووە و هەرمانەی گرنگە و دیموکراتیکە بە سەرجەموو ئازادیوازا سپاریێنە.
چارەسەرنەکەردەی پەرسەو کوردی و درێژەدای بە سیاسەتوو تاویایۆ کولتووری و جینۆسایدی کولتووری دژوو گەلاو کورد، ئازەری، بەلوچ، عەرەب، مازەنی-گیلەک و گەلای تەری و سەروستەی سیاسەتی ستەمکارانەو دەسبەسەرکەرەی وەروەڵا و سیاوگیری، ئەشکەنجەی دڕندانە و سزای نائینسانانێ قەنارەدای وێش پەی وێش تاوانێ وەرەچەمێنێ دژوو ئینسانیەتی. وەختێ حیچ جووڵە و هەنگامێوە لاو دەسەڵاتوو کۆماری و ویلاییوە بە ئاڕاستەو چارەسەرکەردەی پەرسەی پێوەس بە گەلا بەتایبەت پەرسەو کوردی نمێ دی و تەنانەت پێسە کەرەسەو مەنەیۆ و وێگێرتەی سیستموو سەرکوتی و قەنارەی و جینۆسایدی ئیسفادە جە ورچنیەی ورگێرۆ، جە دیای گەلا و نەتەوە ستەموەنەکریایەکاوە حیچ ڕەوایەتیێوەش نییا. پەوکای پەرسە جەوهەری و ڕیشەییەکاو ئێرانی بە چارەسەروو پەرسەو نەتەوە و گەلا چارەسەر کریۆ، نەک بە کەردەی ورچنیەێوە شانۆگەری کە ئەنجامەکاش بە شێوێوە دژەدیموکراتیک و دژە گەلی وەڵێوەختە دیاریێ کریێنێ.
پارتوو ژیوای ئازادوو کوردستان (پەژاک)ی وەڵێوەختە داوا وەنەو سەرجەموو گەلا و نەتەوە ستەموەنەکریایەکا، تەماموو چینا و گلێرگەی بەتایبەتی کرێکارێ، فەرمانبەرێ، وانیارێ، ڕۆشنویرێ و ژەنا کەرۆ، کە بە شێوە یۆگێرتانە و یەکریزانە و پەوپەڕوو توانێوە بەشدارێ با جە بایکۆتوو ورچنیەی خولی دوانزەمینوو پەرلەمانینە و خولوو ششەموو ئەنجوومەنوو دەسچنا. بەدڵنیاییەوە هەڵوێستی چینە داوای قەوەتەو گلێرگەینە پەی بۆ دەسەبەرکەردەی ئایندەی ئازادی و دیموکراتیکی سەلەمنۆ. بۆنەو ئانەیۆ یۆ جە ئامانجەکاو ڕژێمی چی ورچنیەینە پاشەکشەپنەکەردەی بە جمیەروو گلێرایەتی دیموکراتیکی، یانێ بایکۆت مافێوە سروشتی و دیموکراتیکا و یاردەیدەرێوە تارێخیین قەوەتبییەی و مەنەیۆ جمیەری شۆڕشگێڵنانەی و گلێرایەتی بۆ. بایکۆتوو ورچنیەی مافێوە دیموکراتیکا و متاوۆ ورەو گەلا پەی درێژەدای بە ڕاو ئاردەیدیی ئازادی بەرز کەرۆوە و یاردەیدەرشا بۆ. ئایندەو گلێرگەکا و گەلاو ئێرانی بە کۆشیای جەوێویەردانەو ئارۆی بناغەش نریۆرە".
