ئارمانج: سوپاو تورکی دلۍ تاڵاوێوەنە چەقێنە و مەتاوۊ دلێشنە بەر بۍ

یۊ جە فەرماندەکاو قەرارگەی ناوەندیی هەپەگەی حەقی ئارمانج ئەرەیاوناش، "دەوڵەتوو تورکی حەر مەنتێقێوەنە کە گەرەکشا گنۊ وەڵۍ، گورزوو گەریلایش وەر گنۊ. سوپاو تورکی ئیساتۍ کەوتێنە تاڵاوۍ وهەڕ و لیتێوە، کە مەتاوۊ چەنەش بەر بێ".

یۊ جە فەرماندەکاو قەرارگەی ناوەندیی هەپەگەی حەقی ئارمانج قسێش پەی ڕادوێنوو دەنگوو گەلی کەرڎە و سەبارەت بە پەرسە گەرمەکێش ورسەنگنۍ.  

حەقی ئارمانج ئەوەڵوو قسەکاشنە ناڕەزایەتییی وێش وەراوەروو گۊشەگیریی ڕەهاو سەروو ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۊجالانی بەروست و ئەرەیاوناش، گۊشەگیری یاوان حاسوو ئەشکەنجە. ئامانج باسوو گرنگیی هەڵمەتەو "ئازاڎی پەی ئۊجالان و چارەسەری سیاسی پەی پرسەو کورد"یش کەرڎە، کە ١٠ تشرینوو یوەم/ئۊکتۊبەریوە لاو دۊساو کوردیوە دەسش پەنە کریان. ئارمانج واتش، "چند ڕۊوێش مەنەن پا بنیەیمۍ ساڵەی تازێوە. ماوۍ وەڵۍ ئیساتێنە پاما نیا ٤٦ەمین ساڵیادوو پارتیماوە. ئەوەڵۊ ساڵەی تازۍ جە ڕابەر ئاپۊی، سەرجەموو هامڕایاما زیندانەکانە، جە گەلەکەیما و گردوو هامڕایاما مەبارەک کەرمۍ. هومێد کەرمۍ، کە ساڵەی نەوەنە زیاتەر حەر مانەو وێما بیاونمۍ یاگۍ و پەنەوازتەرین جواب بە دوژمنی ئەرەگیروو ئینسانیەتی بدەیمێوە و پێسە جۊرە سەرکەوتەی گەورە بەدەس بارمۍ. ئیساتۍ بەڕاسییچ یش دوژمنوو گەلا، دەسەڵاتداروو جیهانی، ئەقڵیەتوو نەتەوە-دەوڵەتی تا هەقە وەنەو ڕابەر ئاپۊی کەراوە، گۊشەگیریێوە ڕەها کەرا. ئی سیستمەو گۊشەگیری و ئەشکەنجەیە جە کەسایەتیی ڕابەر ئاپۊینە دژوو گەلوو کوردی و گەلە ئازاڎیوازاو جیهانیوە وزیۊ وەڵۍ. ڕابەر ئاپۊ وەراوەروو دەسەڵاتداریی سەروو گەلاوە  کۊشیۊ. حەر جە گەنجییوە یاوانە و بە پاو ئا ڕۊحەیە هامڕایەتییش وست وەڵۍ. حەر پەوکای دەوڵەتە دەسەڵاتدارەکۍ وەراوەروو ڕابەر ئاپۊیوە کەوتۍ جموجووڵ و پیلانگێڵنی میاننەتەوەییشا کەرد. ٢٦ ساڵۍ سەروو ئانەیرە ویەرۊ. ئەستەما کە ئینسان تارێخەنە نموونێوە چانە بوێزۊوە، کە کەسێوە جە گردوو مافە ئینسانییەکا بێبەش کریۊ. یانۍ  بە تەمامی دەنگش جە خەڵکی پڕچنیۊ، یانۍ چێوی چێنە تارێخەنە نەوینییان. ڕابەر ئاپۊ دژوو ئینەیە  مدرامان کەرۊ. ڕابەر ئاپۊ وەراوەر پا گۊشەگیرییە سەرەش نەکۊمنارە. سەرەمڕ هەڵوێستێوە  وێگیرانەش پەیڕەو کەرد و ئا هەڵوێسەو ڕابەر ئاپۊی ئیمراڵیینە، ئارۊ کورڎسانەنە پەی گەلوو کوردی، کادرەکاو جمیەرەکەیما و گرد کەسی ڕاو مدرامانی و کۊشیای نیشانە  مدۊ، ئێمە دژوو پیلانگێڵنی و دژوو گۊشەگیری کۊشیەیمۍ.

ئا هەڵمەتۍ جە ١٠ تشرینوو یوەمیوە لاو دۊساو کوردیوە دەسش پەنە کریان، کورڎساننە وەڵا بییەنۊ و گەلوو کوردی دلێشەنە بەشدار بییەن. ئا هەڵمەتۍ تا مۍ وەرفراوانتەرە بۊ. چی دماییوە هامڕێچما زیندانەکانە دەسشا بە مانگێرتەی جە وارڎەی بەنۊرەیی کەرڎەن. یانۍ پێسە تا مۍ وەرفراوانتەر بۊ. تا ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی دەسەبەر بۊ و پەرسەو کوردی بە ڕێبازی سیاسی چارەسەر کریۊ، گەلوو کوردی ئینا سەروو پایاوە و کۊشیۊ. ئانە  ئێمە چێگە میاومێشەنە چێشا؟ ئەندێشەکاو ڕابەر ئاپۊی تەماموو جیهانیرە وەڵۍ بیێنێوە، قبووڵۍ کریێنۍ و ١٠ تشرینوو یوەمینە سەروو ئا بنەمێوە ٧٤ ناوەندانە هەڵمەتەکۍ ئەرەیاونییا. قسێشا کەرڎێنە و چالاکییشا ساز کەرڎەن، پێسە پێوەسییشا بە ڕابەر ئاپۊی و دۊزوو کوردیوە نیشانە دا. تا مۍ ئانە جەماوەریی بۊوە. یانۍ ئەندێشەو مۊدێرنیتەی دیموکراتیکوو ڕابەر ئاپۊی دژوو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری پەی ئازاڎی و یەکسانیی گەلا بی بە یاگەدار. ڕەنگا فرەو کەسی خاس ڕابەرایەتی نەشناسا، وەلۍ حەر ئانە جە ڕابەرایەتی یاوێنێنە پا ڕاددە پەشتیوانیی زیادش کەرد. گردوو گەلە ئازاڎیوازا کە گەرەکشانە دژوو ستەمکارا کۊشیا، ئەندێشەکاو ڕابەر ئاپۊیشا پێسە ڕۊشنایێوە دیۍ و پەی ئازاڎییش کەوتۍ ڕا. یانۍ ئادۍ مزانا وەختۍ ڕابەر ئاپۊ و گەلوو کوردی ئازاڎۍ بیۍ، ئانە ئیسفادەش پەی گردوو گەلاو جیهانی بۊ. سەروو ئا بنەمێوە بەشدارۍ با دلۍ کۊشیاینە. ئیساتۍ وێشمزانییۊ گرد یاگێوەنە کتێبەکاو ڕابەر ئاپۊی گێڵیا، ونیاوە و ورگێڵییا. ڕاسیینە ئێمە دماکەوتیمۍ. یانۍ  چندە زوو ورسەنگنایەکا و پارێزنامەکاو ڕابەر ئاپۊی وەڵۍ کریێنێوە، بە زوانی بیانی ورگێڵیێنۍ، ئەگەری فرەش بۍ کە زیاتەر چینەیە خاوەنداری وەنەو ڕابەر ئاپۊی کریی. حەرچندە دێریچ کەوت، وەلۍ ئا حاسە ئیساتۍ پەنەش یاوان فرە گرنگا. ئیساتۍ پێسە گەلوو کوردی و کادرە فیداییەکاو ڕابەر ئاپۊی مشۊم ئێمە زیاتەر سەروو ئەندێشەکاو ڕابەر ئاپۊیۊ وێما قووڵۍ کەرمێوە. ئێمە وەپەرسێنمۍ وەراوەروو ئانەی کە زیاتەر جە ڕابەر ئاپۊی بیاومێنە، مشۊم ئێمە بە کرڎەوەیچ ئانەیە بیاونمۍ یاگۍ. ئانە هەرمانەی سەرەکییەو ئێمەنە کە مشۊم دماش نەوزمۍ. ئەگەر ئینسان خاس جە ڕابەر ئاپۊی نەیاوۊنە، مەتاوۊ خاس پراتیک بیاونۊ یاگۍ. حەر وەختێوە  ئێمە خاس جە ڕابەر ئاپۊی یاوایمێنە، ئا وەخت ئێمە متاومۍ پراتیکێوە سەرکەوتانەما بۊ. مشۊم وەختۍ دلۍ کۊشیای هەمەچەشنەینە بیمۍ.

ئیساتۍ فرە باسوو ساڵاو وەڵۍ مەکەرمۍ. وەروو ئانەیە  فرەو جارا فەرماندەیی بڕیارگەیما ورسەنگنایش کەرڎەن، یانۍ  ساڵ بە ساڵ ورسەنگنان. وەلۍ پێسە ئێساڵی، جە ئەوەڵوو ساڵەکێنە کورڎسان و تورکیانە بوومەلەرزە ڕووەش دا. فرەو کەسی ژیوایشا جەدەس دا. ششوو شوباتی ڕاوەبەروو جمیەرەکەیما قۊناغی بێچالاکییش ئەرەیاونا. دماو ئانەیچە ورچنییەی ئاما ئاراوە. دەوڵەتوو تورکی ئا قۊناغە بێچالاکییەشە کە لاو جمیەرەکەیماوە ئەرەیاونیا پێسە فرسەتی بەکار ئارد. سەرنیشت و پانیشتوو کورڎسانینە و هەرێمەکاو پارێزنای مێدیاینە تا ئۍ هجوومەکا دژوارتەرۍ کەرۍ و ئامادەکارییەکاو وێش زیاتەر پەی وەڵۍ بەرۍ. وەلۍ گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎسانی پشوودرێژیی گەورەشا بە بنەما گێرت هیچ چالاکیێوەشا نەکەرد. ئیساتۍ چی ماواو دمایینە ئامانجوو دەوڵەتوو تورکی پەی ئەرەگیرکەرڎەی پانیشتوو کورڎسانی، پلانێوە ستراتیژییەنە. گەرەکشا موسڵ و کەرکووک و تەماموو پانیشتوو کورڎسانی ئەرەگیر کەرۊ. پلانەکێش سەروو ئا بنەمێوەنە. بابەتەکە پەکەکە نییا. دەوڵەتوو تورکی ساڵەو ٢٠١٥وە دەسش بە هەوڵێوە چانەیە کەرڎەن. دوژمن گەرەکش بۍ ماوێوە کوڵنە، یانۍ بەینوو چند مانگێونە ئەنجام دەس وزۊ. وەلۍ مدرامانێوە کە گیریارە وەر و هەڵوێستوو گەریلاکاو ئاپۊیی ناستش ئا ئامانجەشە بۍ دی. تا زیاتەر بەرەو وەڵۍ لوۍ زەرەری گیانیی زیاتەرش وەر گنۍ. پێسە یاوا ڕۊو ئارۊی. بە درێژایی ساڵەکێچ گەرەکش بۍ بڕۍ سەنگەرەکاش وەرفراوان کەرۊ. تەنیا مەتینانە بڕۍ یاگیش گێرتە، وەلۍ زاپ و ئا مەنتیقانە نەتاواش یەک هەنگامیچ گنۊ وەڵۍ. سوپاو تورکیای جە تاڵاوە و هەڕ و لیتەینە چەقێنە، مەتاوۊ چەنەش بزیۊرە.  پێسە بابەتێوە لوتبەرزی  و غرووریش سەرئامان لاشۊ. یانۍ  ئەگەر کێشیۊوە ڕیسوا بۊ. وەلۍ بە  مەنەیۊیچش چاگە زەرەرە گیانیەکێش فرۍ با. یانۍ جە ڕووەو دەروونییوە کاریگەریێوە  خراپ سەر سوپاو تورکیوە سازە بۊ. ئێمە فرەو وەختانە ئانەیە موینمۍ. ئۊپراسیۊنی شۊڕشگێڵنی زیاتەر سوپاو تورکیش تەنگەتاو کەرڎە. وەلۍ بە درێژایی ساڵەکۍ متاومۍ بواچمۍ، فرە چالاکیۍ کاریگەرۍ، بە تاکتیکی دۊڵەمەند بەرەو وەڵۍ لوۍ. هەم  تونێلەکاو جەنگی فرە مدرامانۍ گەورۍ کریۍ، وەراوەروو چەکی کیمیایی قەدەغەیوە هەڵوێستێوە گیانبازانە نیشانە دریا. بە سەدا، بە هەزارا سەروازۍ دوژمنی سزا دریۍ. جە ڕاو  تیمە گێڵیەرەکایچوە فرە چالاکیۍ دۊڵەمەندانۍ کریۍ. چا ماوانە زیاتەر جە خەتەو زاپی و مەتیناینە چندین چالاکیۍ کریۍ. پەی ڕای گردینیچ وەڵۍ کریێوە، کە کەشوو ئامێدی، چارچەل و ئۊرتێی مەتیناینە چالاکیۍ کاریگەرۍ و یاگەدارۍ کریۍ و یاوۍ بە ئەنجام. دوژمن گورزی فرە قورسش وەرکەوت. وەلۍ خاڵەی سەرنجکێشە ئانێنە، کە سەرباروو ڕۊشنیی دیمەنەکا و ئاشکرابیەی گرد چێوێوە، وەلۍ زەرەەکاو وێشا شارێنێوە. ڕاسییچنە  فرە دیمەنۍ وەڵۍ کریێوە تا ئیساتێچ فرەو دیمەنا نەوینیێنۍ و دماتەرەنە وەلی کریاوە. سەرەڕاو ئانەیچە دوژمن تەنیا بەشێوە کەموو زەرەرە گیانیەکاش واتۍ. وەلۍ ڕاسییەکەشا جیاوازا. ئێمە تەنیا بە قسۍ ئانەیە مەواچمۍ ئانا بە دیمەن هەن. دوژمن زیاتەر جە ڕاو تەکنەلۊژیایوە تاکتیکیش یاونا یاگۍ. وەختۍ چەمدارییشا نەبۊ دەوروو وێشارە بە تەکنەلۊژیا بەنداو، تەلبەند و دیوار ساز کەرا. یانۍ تا پلانەو گەریلای سەرنەگێرۊ، فرەو تاکتیکە جیاجیایا بەکار مارا. وەختێفرسەتشا پەی ورگنۊ ٢٤ سەعاتۍ بە فرۊکەی سیخوڕی و بە هامکاریی کورڎە خائینا، تا وێشا پارێزنا گرد چێوۍ کەرا. سەرباروو گردوو ئانیشایچ، هامڕۍ جارێوە تەر لوۍ و کەوتۍ دلۍ دوژمنیوە و گورزی قورسشا دا وەنە، سەنگەرەکێشا گێرتۍ و دەسشا ملوو فرەو کەلوپەلە سەروازییەکەیشارە گێرت. یانۍ  یاوانە کە بە حیچ نۊعێوە مەتاوۊ وەراوەروو گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎسانیوە، کە بیێنۍ فیدایی ئاپۊیی، بپارێزیۊ. ئی دما چالاکییەو گەریلاکا، کە دژشا کریا نیشانەش دا. هامڕۍ بە سەروویۍ کەشەکەنە بێنۍ و لوۍ سەروو جەنازەکاشا، فرەو کەلوپەلەکاشا کوۍ کەرڎێوە و حەرپاسە  فرەو جەنازەکاشا چا ناستۍ و چەنی وێشا ئارڎێشاوە. ئینە بەرش وزۊ کە  گەریلێکۍ داراو ڕۊحێوە گیانبازیننۍ، جە سوپاو تورکی و تەکنەلۊژیاکەیش مەتەرسا.  ئی چالاکییۍ ئی دمایە، تەرسێوە گەورێشا وستە دلۍ دڵوو دوژمنیوە. ئیساتۍ سیستمێوە، کە سوپاو تورکی پەرەش پەنە دێنە ئانەن کە زەمینی ورکڵاشۊ و بلۊ دلێش و وێش شارۊوە و دەوریش دیوار، تەلبەند و ئەڵغاممج کەرۊ. پێسە گەرەکشانە وێشا پارێزنا. ڕاو ڕێبازێوە هەن کە گەریلا مزانۊش. وێش سەروو ئا بنەمۍ گەریلا وێش یاونا ئادیشا، یانۍ متاومۍ بواچمۍ کە جە ماوەکای تەرەنە چالاکیۍ زیاتەرۍ کریا.  بە چالاکییەکاو وەڵۍ و بە گەریلای تازۍ و گەنجێچ ئەزمون بەدەس مۍ. پی جۊرە تووڕەیێوە قەوەت هەن. بەتایبەتی گۊشەگیریی سەروو ڕابەر ئاپۊی، هجوومەکێش سەروو گەلەکەیماوە، ئا تیرۊر و ئەشکەنجە کە کریۊ، گەمارۊکاو سەروو گەلەکەیما، دلێنەبەرڎەی دەسکەوتەکاو کوردا، تووڕەیێوە گەورەش لاو گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎسانیوە وەش کەرڎەن.  پێسە هێزوو پارێزنای گەلی مشۊم چالاکییەکێما چەنینۍ با، هەڵوێستما چەنین بۊ، حەر ساتێوە ئێمە وەراوەروو دوژمنیوە  چە ڕاگە و ڕێبازێوە وزمۍ وەڵۍ، یانۍ  ەر بۊ.  پینەیچە جە حەر جەنگەوانێونە وەرەچەمڕۊشنیی زیاتەر و گەورەتەر بۊ. ئینسان چندە وێش جە هۊشمەندیی ئاپۊیینە قەوەت کەرۊ، پاسە چالاکییەکانە سەرکەوتەتەر بۊ. یانۍ دلۍ تونێلەکاو جەنگینە دلۍ تیمە گێڵیەکانە و پەروەرڎەنە سەروو ئا بنەمێوە ئامادەکاری کریۊ.  

ساڵەو ٢٠٢٣ سەرنیشتوو  کورڎسانینە دژوارتەرینجەنگ قۊمیا، ئۊپراسیۊنەکاو سوپاو تورکی بە وەرفراوانی کریۍ. وێشا ماچا گرد مانگێوە هەزاران ئۊپراسیۊنۍ کەرا، دەوڵەتوو تورکی تا تاقە گەریلێوە سەرنیشتنە نازۊ، گردوو فرسەتەکاش وستێنۍ هەرمانە . گردوو ڕا و ڕێبازێوە  بەکار مارۊ پێسە گەرەکشا بیاوۊ یاگۍ. ئامانجشا ئانە بێکە جە مانگەو تشرینوو یوەمینە ساڵیادوو کۊماروو تورکیاینە، گەریلاکاو سەرنیشتوو کورڎسانی بەتەمامی دلێنە بەرا.