هێلین ئومیدە ئەندامەو کۆمیتەو مییانو پەکەکەی ئەرەیاوناش کە ئیتر سیستمو جینۆسایدو ئیمرالی نمەتاو بەردەوام بۆنە و واتش: "ئەر داواکاریێ جە ڕابەر ئاپۆی کریۆنە، پەنەوازا دەمودەس ئازاد بکریۆنە پەی ئانەی تاوۆنە دەرفەتو هەرمان کەردەیش سەرو پرۆسەکەی بۆنە."
هێلین ئومیدە ئەندامەو کۆمیتەو مییانو پەکەکەی جە لە بەرنامێوە تایبەتو تەلەفزیۆنو مێدیا هەبەر(تورکی) کەرد و هامکات چنی ساڵڕۆو پیلانگێڵی مییاننەتەوەیی، هورسەنگنایش پەی پرۆسەکەی کەردو کە دماو گلێرۆبییەکا ئیمرالی دەسش پنەکەردەبێ،
جە سەرەتاو قسەکاشەنە، بە نامێ گرڏو هەڤاڵاشۆ، بە ڕێز و وەفادارییۆ سڵامش جە ڕابەر ئاپۆی کەرد و یاڏش ئاردیمێ کە پیلانگێڵی مییاننەتەوەیی ملۆنە٢٧ـەمین سالشۆ و واتش: "پەنەوازا پڕۆسەو ویەردەی جە گرڏ لێوە هورسەنگنایش پەی کریۆنە. جە حەقیقەتەنە ئێمە هەر ساڵێ و هەر ڕوێ بەردەوام هورسەنگنایش مکەرمێ. چونکە سیستەمو جینۆسایدو ئیمرالی، کە جە ١٥و شوباتیۆ جە ئەنجامو پیلانگێڵی مییاننەتەوەیی سەرش هوردا، ئینە نەک هەر دژو رابەر ئاپۆی، بەڵکووم دژو گرڏو گەلا جابەجێ کریا، بی مەڵامەتۆ پێسەو گەلوو جمیەرەکەما، بە ڕەخنەداریێ گۆرە ئی ٢٦ ساڵەی ویەرنمێنە.
هەرپاسە جە پرۆسەکەنە فرە وانێ گرنگێ فێرێ بیێیمێ. سەرەتا سڵام و حورمەت ئاراسەو مڏرامانو گەلی و دۆسا ڕابەر ئاپۆی ملەرمێ کە هەڵوێسێوە قارەمانانەی گۆرەشا نیشانە مڏرەیمێ. بێگومان ئی مڏرامانە مڏرامانو گرڏیمانە."
پیلانگێڵی مییاننەتەوەیی شکستش ئارد
هێلین ئومیدە یاڏ وستیمێ کە ١٠ ساڵێ وەڵێ ڕابەر ئاپۆی واتەبێش؛ 'مژدەدا مرەو نکۆڵی کەردەی دمایش ئامان و واتش، ئوەکۆشای دژو پیلانگێڵی مییاننەتەوەیی و جەنگو ئازادی و بییەی بە سەرمەشقایەتی پەکەکەی ئا هەوڵو نکۆڵی کەردەیە دژو گەلوو کوردی ملۆ ڕاوە پووچەڵ کریانۆ. زلهێزەکا سیستەمو جەهانی - ئەمریکا، ئیسرائیل، بریتانیا- وەڵتەر جە نکۆڵیکەردەی دژو کورد ئاگادارێ بێنێ، بەڵام یاوا با ئاستەی کە ئیتر نمەتاوا بە ڕەسمی باسش بکەرا. ئینە جە تورکیانە کە نوێنەرایەتی هێڵەو نکۆڵی کەردەی کەرێ جە هەرێمەکەنە پووچەڵ بییۆ. پۆکەی ئیتر نکۆڵی کەردەی شکستش ئارد. بە تەمام بییەو ٢٦ ساڵا پیلانگێڵی ١٥و شوباتی و دەسپنەکەردەو ٢٧ـەمین ساڵ، بە ڕۆشنی متاومێنە ئاماژەش پنە کەرمێنە.
پۆکەی پیلانگێڵی مییاندەوڵەتی، پیلانەو ١٥و شوباتی، سەرکۆتە نەبێ و بە ئامانجەکاش نەیاوا. تەنانەت نەتاواش ئامانجە سەرەتاییەکا وێش پێکۆنە. ئا جەنگە گۆرەو بەینوو گەلوو تورکیای و کوردسانی ناتاواش پلانەو جینۆسایدی یەکتر بەئەنجام یاونانە."
سیستەمو جینۆسایدو ئیمرالی بەرەو کۆتای ملۆنە
هێلین ئومیدە ئەندامەو کۆمیتەو مییانو پەکەکەی ئەرەیاوناش کە ئاگادارێ ناوەڕۆکو گلێرۆبییەکەینه چنی ڕابەر ئاپۆی و جە درێژەو قسەکاشەنە واتش: "بی مەڵامەتۆ هەوڵمرەیمی جا حەقیقەتەیە یاومێنە کە ڕابەر ئاپۆ گلێرۆبییەکاشەنە باسش کەردەن و سەرو یا بنەمێ ئەرکەکاما بە دروسی دیاری کەرمێنە. ئیسە متاونە ئینەی واچونە. ئانەی کە بانگەوازیێ ئەرەیاونۆنە یان نا، ناوەڕۆکەکەش و پرسەکێ تەرێش جە چن ڕوێ ئایندەنە ڕۆشنێ باوە.
چێگەنە چن خاڵێوە گرنگێ هەنێ. گرنگترینشا پێگەو ڕابەر ئاپۆین. سەرەتا مشۆم ئی بابەتە رۆشن کریۆوە. چی بارۆ مشۆم هەنگام نریۆنە. ئەر گەرەکشا بۆنە وەڵکەوتەی بێ ئاراوە، ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی، هەرپاسە هەلومەرجو ئازادی پەی ئانەی تاوۆنە دەور گێڵنۆنە، هەنگامێوە بنەڕەتی و پەنەوازییا. هەوڵ مڏۆ بە وردی قسێ سەرو ئی بابەتەیە بکەرو، ئینە قەبوڵکریا نییا. جە هەردووی لا دەسوەڵوستەی هەن. ئەر داواو بانگەوازی جە ڕابەر ئاپۆی کریۆنە، ئەر داواکاریێ هەن، پەی ئانەی ڕابەر ئاپۆ تاوۆنە چا بارۆ هەرمانەکاش ئەنجام یاونۆنە، مشۆم دەمودەس ئازاد بۆنە و بتاوۆنە دەرفەتەکانپ بەکار بارۆنە. ئیتر سیستەمو جینۆسایدو ئیمرالی دمایش ئاما. ئیتر ئی سیستەمە نمەتاو با جۆرە بەردەوام بۆنە؛ مشۆم دلێنە بریۆ. ئانەی ئێمە باسش ملەرمێ پرسو سیستەمێوەن نەک پرسو یاگێوە بە تەنیا.
کەواتە بابەتی سەرەکی ئانەن کە ڕابەر ئاپۆ بتاوۆنە بە ئازادانە هەرمانە بکەرۆ و گنۆنە پەیوەندییۆ چنی بەری. ئینە گرنگترین بابەتا جە ئیسەنە. دماتەر بابەتەکێ تەرێ جەلایەنو خودو ڕابەرایەتیۆ جابەجێ کریا، ئینە ۆشنا."
پرۆسەو فاڕیای
هێلین ئومیدە جە درێژەو قسەکاشەنە ئەرەیاوناش، گرڏما هەوڵمرەیمێ نامێوە پەی ئی ڕەوتەیە بنییەیمێرە، بەڵام ئانە چێوێ نییا کە بە ئاسانی پێناسە کریۆنە و واتش: "ئێمە بە وینای، بە ئەزموونکەردەی نامێش ونەمنییەیمێ. پێسە چنین جە بابەتو 'پرۆسەو ئاشتی'نە کە بە تایبەتی جە لایەنو سیاسەتو دیموکراتیکو کوردی جە تورکیانە پاگیریش سەر کریا، ئی پرۆسە پرۆسەو ئاشتی نییا. ئۆپۆزسیۆن وێس ماچۆنە؛ "ئینە پرۆسەو ئاشتی نییا". پرۆسەو ئەرەنیشتەیش نییا. نمەتاومێنە واچمێ پرۆسەکە ڕێبازێوەن، چونکە دۆخێوە چانە بییەیش نییا هەڵای.
کەواتە چێشا؟ پرۆسەو فاڕییاین . ئێمە پی جۆرە جنەش میاومێنە و پی جۆرە هەوڵمرەیمێ چنەش یاومێنە.
پرسیارەی سەرەکییە ئینەن: "ئایا تورکیا پەی ئی فاڕییایە ئامادەن؟ ئایا تورکیا ئامادەن سەرو بنەماو ئازادی کوردی دەس بە فاڕییای بکەرۆ؟ جە بارودۆخو ئیسەینە وینریۆ کە حکومەتو تورکیای پەی ئی فاڕییایە ئامادە نییا. دلێ حکومەتینە بڕێ هێزێ بە سیناریوەکاشا هەوڵو پێچەوانەکەردەیۆ ڕەوتەکەی مڏانە. بەڵام بڕێ لایەنێ تەرێ هەنێ کە جە جددیەتو پرۆسەکەی یاوێنێنە. پەی نموونهی دۆڵەتو باخچەلی، سەرەڕاو ئانەی نەوەش به و یاگێنە کەوتەبێ، پەیامێوەش ئەرەیاونا و واتش: "جە تورکیانە ئێشێ جە ئەڏایا بییەی هەن، ئینە مانو تەرسێ مێ، مشۆم یەککڕێزی وەش بکەرمێ." سەرنجڕاکێش بێ، سەرەڕاو ئانەی نەوەش بێ پەیامێوە چا جۆرەشە دان. ئایا بەراسی حکومەتو تورکیای سەرو بنەماو ئازادی کورد ئامادەو فاڕییایا؟ ئێمە ئامادێنمێ. ئێمە ئامادێنمێ هەم پەی فاڕییای و هەم پەی فاڕییای. ئێمە چی بابەتەنە متمانەما بەوێما هەن. ڕوانگەو کۆمەڵایەتی و تاریخی ئێمە ئینەیە خوڵقنۆنە.
چن مەڵامەتێ پەی ئی ڕەوتەیە هەنێ. ئا هەلومەرجەی کە جە جاهان و ناوچەکێ تەرێ ئامێنێ وەڵێ، جابەجێکەردەو ئی پرۆسەیشە چنە کەوتۆ. ئا ئاست و هامسەنگییەی کە ١٠٠ ساڵێ چێوەڵتەر جە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە نریابێرە، ئیتر بییەیش نەمەنەن. سوریا وڕا، ئینەچ ئاماژەن پەی وڕاو یا هامسەنگییەی وەڵتەر نریابێرە جە وەرکەوتوو دلێڕاسەی. ئایا بە ئەحمەد شەرع یان محەمەد جولانی هامسەنگییەکە گێڵاوە؟ نەخێر، هەڵای حیچ چێوێ ڕۆشن نییا. هیزی ڕێککەوتەی ئێربەس بەینو حەماس و ئیسرائیلی ئاما ئاراوە، ئارۆیچ حەماس ئەرەیاوناش کە مدرنانش. قسەکەردەی سەبارەت بە دۆخو غەززەی ڕۆشنا. هەڵای جەنگ جە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە بەردەواما؛ جەنگی سەرمایەداری و کاریگەرییەکێ چنی ئەرەگیرا ئینا ئارانە. ئی دۆخە یاوان ئاستێ کە ئیسە خودو تورکیایش ڕووبەڕوو هەڕەشەی کەردەنۆ.
ئەڵبەت ئینە پێسەو هەڕەشەکەردەی جە کەسی مەواچو؛ ئینە ڕاستییەکەن. تورکیا وڵاتێوەن کە بانگەشەو هەژموونو ناوچەیی مکەرۆ. پەیوەندییەکێ چنی سوریای و عێراقی و زلهێزەکا تەرو ناوچەکە و جەهانی ئینا چی چوارچێوەنە. هەرپاسە ئا پەیوەندیێشە چنی وڵاتا ئەفریقای دەسش پنەکەردەن، زلهێزە سەرمایەدارەکێش تووڕێ کەردێنێ. بەڵام جە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە واقیعێوە هەن بە نامێ ئیسرائیلی، کە وێش پێسەو هێزی سەرەکی مۆدێرنیتو سەرمایەداری جە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە جێگیر کەردەن. سروشتییا کە گرژی بەینو ئی دووە زلهێزانە بۆنە. ئێمە ئی حەقیقەتەیە پێسەو وێش وینمێنە؛ وەرو ئانەی حەقیقەتێ جا جۆرە بییەیش هەن. هەر وەرو ئی مەڵامەتە وتارەو 'پلانەی جیاوازە جە دژو تورکیای ئینا بەرنامە' ئینە حەقیقەتا. ئەستەما چی کاتەنە ماچمێ کامشا جابەجێ مکەرمی. یەر حکومەت جە تورکیانە چنی هێزە ئیمپریالیستەکا ڕێککەوتن کەرۆ واتە بەتەمامەتی تەسلیم بۆنە، ئانە متاوۆنە سەرو پەیا وێش مردۆ. بەڵام ئەر سیاسەتەکێ ئیسەیش پەیڕەو بکەرۆ تەرسەی گۆرێش ونەگنۆوە.
ورکیا چنین چی دۆخەنە ڕزگارش بۆنە؟ پێسە ڕابەر ئاپۆ بەردەوام ئاماژەش پنە مڏۆنە، بە پەشت بەستەی بە پەیوەندییە تاریخییەکا تورکی و کوردی متومێ چی هەڕەشا ڕزگارما بۆنە. 'کورد و تورک زوۆن بە بییەو یۆیۆ مەنێنێ، ئی دووە نەتەوێ بەهەزاران ساڵێ پێوەرە ژیوێنێ و پی جۆرە بەردەوامێ بیێنێ'. ئی حەقیقەتە جە ساڵەو ١٩٩٩ جە سەردەمو پیلانگێڵی مییاننەتەوەیینە باسش چنەکریان.
پەی ئانەی بتاوۆنە جە ناوچەکەنە سەرو پەیا وێش مەنۆوە، هامپەیمانی چنی کوردی پەنەوازیێ سەرەکییا
ڕابەرایەتی ئاکاتە واتەنش و ئارۆیچ واوەیش مکەرۆوە. ئەر گلێرگە، گەل، یان حکومەتو تورکیای گەرەکش بۆنە سەرو پەیا وێش جە ناوچەکەنە مەنۆوە، تەنیا ڕاو مەنەیۆش یۆگێرتەی هەزار ساڵەین چنی کوردی. جە سەردەمو سەلجوقیەکاوە تا ئیسە پی جۆرە بییەن، جە سەردەمو یاووزیشەنە هەر پاسە بییەن، هەمیشە پی یۆگێرتەیە سەرو پەیا وێش مەنەنۆ. کەواتە، ئینە پرسێوە کە پەنەوازا وسیۆنە ڕۆژەڤ و ئیسە قسێش سەر بکریۆ."
مشۆم ئەوەکۆشایما بە‌هێزتەر کەرمێنە
هێلین ئومیدە جە دماینو قسەکاشەنە ئەرەیاوناش کە بە پاو ڕاپرسییەکا بەشێوێوە وەرچەم پێکئامایەکێ کوردی متمانەشا بە دۆڵەتو تورکی نییا و واتش: "بەڵام متمانەشا بە ڕابەر ئاپۆی هەن و چەمەڕایشا چنە هەن. جە چالاکییەکانە وینریۆ، گەرەکشانە بە جۆش و خرۆشێوە فرۆ جە پرۆسەکەی نزیکێ باوە، گەرەکشانە ١٥و شوباتی وینانە کە دمای بە تاریکی مارۆنە. بەڵام متمانەشا بە دۆڵەتو تورکی نییا. پۆکەی ئی پرۆسە مشۆم بە ئەوەکۆشایێ بەهێزتەرۆ بەرەو وەڵێ بلۆنە."
