یەژاستار: زیلانە ڕانیشاندەرەو ژەنانە بەرەو ئازاڎی

فەرماندەیی قەرارگەی ناوەندیی یەژاستاری ئەرەیاوناش: "زیلانە پەی ئا ژەنا کە سەنگەرنە گژیا،گەورەشارەکانە کۊشیا، زیندانەکانە وێگیرێنێ، کۊڵانەکانە بە دروشموو 'ژەنی، ژیوای، ئازاڎی' ئەرەپڕێنێ، جەمسەرئرمانێ و ڕانیشاندەرەو ئازاڎیینە".

جە ئەرەیاونیاو فەرماندەیی قەرارگەو ناوەندیی یەژاستارینە ئامان: "جە ساڵیادوو گەشمەرڎەبییەیشنە ژەنەخوداوەند زیلانە کە نامێش بانگەوازا پەی ژیوای، بە ڕێز و پەنەزانایۊ یادش کەرمێوە. سەروو خەتەو جەنگی ڕاسیی زیلانێوە فەرماندە سەرمەشقەکیما سەما یوجە، گوڵان (فلیز یەرلیکایا)، گوڵچیا گابار، لەیلا سورخوێن، هێژار زۊزان، بێریڤان زیلان، راپەڕین ئامەد، کیندا زین، لەیلا وانە گیانبازیشا کەرد. ئێمە هاگاما ئینا جە میراتوو ئا فەرماندە سەرمەشقا، جە کەسایەتیی زیلانێنە وەعدوو سەرکەوتەی بە گەشمەرڎاو ئازاڎیی مدەیمێ، پەی بەرزئرمانای یادوو ئادیشا هەتا سەرکەوتەی ئێمە چا ڕێنە دەسبەرڎارێ کۊشیای مەبیمێ، پا گێرمێرە سەرش."

زیلانە هێماو تاریخوو ژەنێنە کە جە خەتەو گیانبازینە سەرجەنۊ ژیوێنۊ

فەرماندەییەکە ئەرەیاونانش: "گرڎ گلێرگێوە داراو خودای، خوداوەندی و پیرۊزیین، کە گنا چێروو فەرمانەو ئادیشاوە. دلێ ڕاسیی گەلەکەیچمانە گەشمەرڎێ مەبارەکیی ئێمەن " و پێسە بەرڎەوام بییەن، "گەشمەرڎەکێما پەی بەهاکاشا گیانشا بەخت کەرد، پەوکای لاو گەلەکەیماوە مەبارەکێنێ. گەلەکەما کە یەک کەلیمێ وێش پەیش نەمەنێبێوە واچۊش، زوانش بڕیابێ جە ئەرەگیری خراپتەر تاڵان کریابێ. سیەو سەرەو گەشمەرڎاماوە جاڕێوە تەر بەهایەکێ وێشش بەدەس ئاورڎێوە. گەلەکەما مەبارەکتەرین بەهاکایەکاش بە گەشمەرڎەکاش دا. جە کەسایەتیی گەشمەرڎانە سەرجەنۊ وێش ئشناساوە،دلێ دنیاو ئینسانییەتینە جە ڕاو هەقیقەتوو گەشمەرڎاوە وێش یاونا یاگێ مافوو وێش، هەر گەشمەرڎێوە پەی گەلەکەیما بەهاێوە تازێنە کە بەدەس ئامێنە. ڕێبازوو ڕابەر ئاپۊی، ورسوونیشت چەنی گەشمەرڎا و گەشمەرڎەبییەی ئا بەهاێشە خولقنێنێ. ڕابەرایەتی گرڎ گەشمەرڎەبییەێوەش بە قوەتۊ مانادار کەرد، فاڕاش پەی بەهاێوە زیندێ. هەر بەهاێوە کە جە کەسایەتیی گەشمەرڎانە دەسنیشان کریا، ڕاو سەرکەوتەیش وست وەرڎەموو گەلەکەیما. وەروو ئانەیچ وەراوەروو پیلانگێڵییەکانە دژوو ڕابەر ئاپۊی، جەنگەواناو ئازاڎی وێشا ئاویر دا، بۊمبەکێشا تەقنیوە ئەرەگیرارە و دڵسۊزیی وێشا پەی خەتەو ڕابەرایەتی نیشانە دا. سەرمەشقەما زیلانەیچ ئا ڕێبازەو ڕابەر ئاپۊیش ورسەنگنا، بە یاواینەی چانەی کە ڕابەر ئاپۊ خولقنەروو بەها ئینسانییەکان، هاگاشا جە ڕابەر ئاپۊی بێ. جە ٦وو ئایاروو ١٩٩٦ وەراوەروو هجووموو دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیرینە بە بۊمب پەی سەروو ڕابەر ئاپۊی، وێش ڕێک وست، دلێ دڵوو ئەرەگیرانە وێش کەرد بە بۊمب و تەقاوە. زیلانە کە جە گرڎ هەلومەرجێوەنە پابەندەو پیمانەکاو جەنگاوەرەی ئاپۊیی بێ، بە چالاکییەکەیش بییە بە فەرماندێوە کە گرڎلایێ کەوتێ چێروو فەرمانەو ئادێوە، فاڕیا پەی بەهایێ مەبارەکێ، کە گرڎ کەس قەسەمش پەنە وەرۊ. زیلانە بە چالاکییەکەیش سەرجەنۊ ڕۊحوو ژەنەخوداوەندێش سەرڎەموو نیۊلیتیکیش زیندە کەرڎۊ، بییە هێماو تاریخوو ژەنەو کوردی کە بە خەتەو گیانبازی سەرجەنۊ ژیواوە. زیلانە هێماو ئانەینە کە ژەنی سەروو خەتێ ئاپۊییوە بە هێزوو بۊمبی ئەتۊمی متاوا بەرەو وەڵێ بلا".

ئا هێزە کە بەرۊما ڕاوە هەقیقەتوو گەشمەرڎان

جە درێژەو ئەرەیاونیایەکەو فەرماندەیی قەرارگەو ناوەندی یەژاستاری ئاماژە پا تایبەتمەندییا کریان؛

"کۊشیای ئازاڎیماا بەئاسانی نەیاوان ئی ئاستە. دلێ هەقیقەتوو وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، کە حدوودەکێش دیاریێ کریێنێ، جەنگ دژوو دڕندەتەرین و وەحشیتەرین سوپاو جیهانی و سەرووپایاوەمرڎایرە تەنیا بە ڕەنجی بێهامتاو گەشمەرڎا دەسەبەر بییەن. ئا هێزە کە بەرڎەوام ئێمە بەرۊ ڕاوە هەقیقەتوو گەشمەرڎاما بییەن. چی وەختە ئەستەم و دژوارەنە گەشمەرڎەکێما وێشا وست وەڵێ، بە لابەرڎەی ئاستەنگییەکا گیانوو وێشا کەرد بە قوربانی. جە هەقیقەتوو زیلانێنە هۊشمەندی ناستەی وەربەسەکا جە بەرزتەرین ئاستەنە بێ. خەتەی فیدایی زیلانێ جە کۊشیای ئازاڎیمانە ڕێبازێوە تازە، جە هۊشمەندیی گەریلایەتینە نامێش بەرزتەرین ئاستنە بێ. زیلانە بە ماناو یۊگێرتەی هزری و چالاکیینە. زیلانە کەسایەتیی سەرکەوتەینە، فەرماندەو خەتەو گیانبازینە جەنگنە. زیلانە پێسە خولقنەرەو ئازاڎی ڕاویاراو وێش خولقنا و بە هەزاران ئەویندارێ ئازاڎیی سەروو خەتەو زیلانێوە یۊشا گێرت.  بەرەو ئازاڎی لوێ. ئانێ ئارۊ جە چوارپارچەو کوردسانینە وەرارووو تازەتەرین چەکوو تەکنەلۊژیای، جە وەراوەروو کیمیایی دژە ئینسانی جەنگ کەرا، خەتەی گیانبازانێ زیلانێشا بە بنەما گێرتێنە. زیلانە پەی ژەنە جەنگکەرا خوداوەندەنە، پەرسگەنە، ڕۊحێوەنە کە هێزش چەنە ور گێرا. زیلانە پەی ئا ژەنا کە سەنگەرنە گژیا،گەورەشارەکانە کۊشیا، زیندانەکانە وێگیرێنێ، کۊڵانەکانە بە دروشموو 'ژەنی، ژیوای، ئازاڎی' ئەرەپڕێنێ، جەمسەرئرمانێ و ڕانیشاندەرەو ئازاڎیینە". پێسە گەریلایەکاو یەژاستاری پەی بەیاگەیاونای مانیفیستۊو ئازاڎی کە بانگەوازوو زیلانێن پەی ئێمە، تا ئاخیر جە دژوو فاشیزموو کۊلۊنیالیستی جەنگ کەرا. دڵسۊزی و وەفاداری بە زیلانێ پێسنەن، پا گێرمێرە سەروو ئانەی تا ئاخیر هاگاما چەنەش بۊ.

دووەبارە جەئەدابییەی گەلەکەیما، جە زیای و گەورەبییەی شەتڵێ و نەمامێوە ڕووەو وەرەتاوی مانادارتەرا. جە وەڵاتێوەنە کە خاکەکەیچش نازیان و بە کۊنکرێت پۊژیانەرە، زیای نەماموو ئازاڎی، بە قسێ ڕابەرایەتی بە ماناو زیای ولێن سەروو تەوەنێوە، سەرجەنۊ سەوزکەرڎەیۊ داری وشکبییەین. ڕابەر ئاپۊ بە کۊشیای بێمرڎایۊ دلێ دژوارتەرین هەلومەرجی و گۊشەگیرینە هەڵای ئا گوڵ و دارە بەسەوزی مازیۊوە. ئانێ کە جە ڕابەرایەتی یاوێنێنە بیێنێ بە هێزوو ئی کۊشیایە جە شێوەو زیلانێنە. ئی ژیوایە و بییەی سەرباروو گەمە چەپەڵەکاو هێزە هەژموونوازەکایچ ڕۊ دماو ڕۊی زیادتەر گەورە بۊ، قەوەت بۊ و ڕۊح کەرۊ وەروو قووڵایی تاریخیرە، با گەلەکەما بزانۊ ئەو داواکارییە کە زیلانێ نامەکەیشنە ئەرەیاونان، هەڵای هەرمانەش پەنە کریۊ، گرڎوو ئانیشا دلێ دۊزوو ئازاڎینە وێگێری کەرا، مشۊم گۊش چا بانگەوازی گێرا. وەروو ئانەی گەلوو کوردی بیاوۊ بە شۊنەی شکۊمەندەو وێش دلێ تاریخینە، کۊشیەیدێ. ئانە هەقیقەتێوەن کە ئانێ سەروو خەتەو زیلانێوە جەنگ کەرا. بەدڵنیاییوە سەرێ گنا. سەرکەوتەی بۊ بە ڕێبازوو ڕابەرایەتی و ئانێ کە چی ڕێبازەیە یاوێنێنە پێسە زیلانێشا سەر ئامان.  

ئێمە پێسە یەژاستاری جارێوە تەر جە کەسایەتیی زیلانێنە یادوو گرڎوو گەشمەرڎاما کەرمێوە. وەرڎەموو یادوو ئادیشانە بە ڕێزۊ سەرەیما کۊمنمێرە. چی قۊناغەنە کە ئینایمێ وەختێوە تاریخینە، پێسە ژەنە جەنگاوەراو ئازاڎی هاگادارێ وەرپەرسبییەیمانمێ.  ئێمە فەلسەفەو ژیوای ڕابەرایەتی سەروو خەتەو زیلانێوە عەمەلی کەرمێوە پێسە وەرپەرسبییەیما یاونمی یاگێ. پێسە شۊنکەوتا و ڕاویاراو ڕاو زیلانێ ئا شکۊمەندییە تا ئەبەد پارێزنمێ. زیلانە ئا هێزەنە کە ئا دەسا پارچە پارچە کەرێ کە گەرەکشابێ ڕووەو ڕابەرایەتێ درێژێ با، زیلانە پەی ئێمە فەرمان و ڕانمایینە. ئێمەیچ بە شێوەو زیلانێ، بە ڕێبازوو زیلانێ جە سەرڎەمی تازەنە خاستەرین گورز بییەن. هەر ڕوێ کە مەتاومێ زانیاری بارەو ڕابەرایەتیماوە ور گێرمێ، تووڕەیی و قینیما تندتەرە بۊ. زیلانە بە گرڎ کەسیش نیشانە دا کە کۊشیای چەنینا و مشۊم چەنین بۊ، ئا دەسێ ڕووەو ڕابەرایەتی درێژێ کریا مشۊم زوو یا دێر جاب دریاوە. ڕابەرایەتیما بەرڎەوام پەی ئێمە ڕانیشاندەر و جەمسەرئرمانوو ژیواین، هەقیقەتوو جەنگین پەیما. ئێمە سوپاو ژیواینمێ کە ئامادێنمێ چا بۊنەوە گرڎ قوربانیێوە دەیمێ. پێسە یەژاستاری پەرسمێوە جە گرڎوو ئا هجووما کە کریا پەی سەروو  ڕابەرایەتیما و گەلەکەیمان".

س.ز