کوردیناسیۆنەکاو پارتوو ئازاڎیی ژەنا کوردسانی (پاژک)ی و جەمەو ژەنا کوردسانی (کەژەکە) ئاماژەشا پانەی کەرد، جەنگی جیهانی یەرەم جەنگېوەن دژوو ژەنا و گلېرگەی. کوردیناسیۆنەکۍ ئاماژەشا پانەی کەرد، ئەگەر جە ۋەرا ۋەرەنە کۊشیای ۋێپارێزنای نەبۆ، ڕزگاری، ئازاڎیی و دادپەروەری وەڵۍ مەگنۆ.
بەیاننامەی هامبەشوو کوردیناسیۆنوو پاژکی و کەژەکەی پی جۊرەنە:
"چارەکوو سەرەتاو سەڎەو ٢١ جە کۊشیایما پەی ئازاڎیی جیهان، ئیکۆلۆژی، مرۆڤایەتی و ژەنا بەرەو دمایی ملۆ. جە سەڎەو ٢١ ینە ژەنی جە کۊڵانەنە، جاڎەنە، شار، ۋەننگە، دەگا، کەشەکانە دەنگی بە قوەتوو ۋێشا پەی ئازاڎیی بەرز کردکەردۆ و تا مۍ ئا دەنگە بەقوەتتەر بۆ.
دژوو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و دەسەڵاتدارە هەژمونوازەکا، کۊشیای پەی ئازاڎیی و ئاخێزوو ژەنا پېسە ڕۊجیاری هۊرمۍ و ئازایەتی بە ئاینڎەو مرۆڤایەتی بەخشۆ.
ڕابەر ئاپۆ سەڎەو ٢١یش نامۍ نیان سەڎەو ئاخېزوو ژەنا. واتە جەنگ و کۊشیای بە قیمەت دژوو بەرهەموو بێ واتا کەردەو عەقڵیەتی پیا سالاری. ئا شارستانییەتەی کە ٥ هەزار ساڵېن دەسەڵاتدارا و عەقڵیەتی ٥٠٠ ساڵەو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری بە عەقڵیەتی پیا سالارییوە پرۆسېوە خراپش خوڵقنان.
ئیساتۍ وەخت، وەختوو ئانەیا کە کۊشیای بەقیمەتوو ژەنا جە دژوو بەرهەمە بێ ماناکاو پیاسالاری وەڵۍ گنۆ. پۊکاتی پېسە وەختوو ئازاڎیی ژەنۍ و سەردەموو ئاخېزوو ژەنۍ ئشناسیان.
دروشمەو 'ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی' پېسە ئاخېزوو ژەنا دەنگش دانۆ. پۊکەی ئێمە پېسە کەژەکەی و پاژکی هەڵمەتەکێما بە 'ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی، بەرەو ئاخېزوو ژەنا' وەسف کەردەن.
ئەگەرچی جەنگی جیهانی یەرەم نە ئەرەیاۋییان، بەڵام پېسە موینمۍ دژوو ژەنا و گلېرگەی ملۊڕاوە. پۊکاتی پی هەڵمەتێوە کۊشیای ۋێما دژوو ئی حەقەتینەو جەنگی جەهانی یەرەمی پەرە پنەمڎەیمۍ. ئەچی ئاژە ئاڵۆز و پەڕ جە قەیرانېنە، چنڎە کۊشیای بە ڕێکوستەی تەر و کاریگەرتەر بۆ، ئانڎەیچ سەرکەوتەی مسۆگەر بۆ.
پڕۆسەو جەنگی جیهانی یەرەمی بە تیۆری و ڕێبازە قەیراناوییەکاشۆ، جە جەنگی ئەتۆمیۆ تا ۋەرفراوانکەردەی جەنگی تایبەت، ۋێش جە گرڎوو بوارەکانە، جە ئیکۆلۆژییوە تا ژەنا، جە ئابوورییوە تا یاسا، جە دیموکراسیوە تا پەروەردە و جە گرڎوو بوارەکا ژیۋاینە جەنگی جەهانی یەرەم پەرەش پنەدریان و بیەن بە قەیرانێوە هەمە لایەنە و گرڎ شۊنێش گرتەنۆ.
گلېرگێوە و ژەنێوە کە جەوهەروو ۋێش جە دەس نەڎابۆ، مەتاوۆ چنی ئی سیستمەیە ژیۋای بکەرۆ. حەرپاسە سیستموو پاوانوازیچ چنی ئی جۆرە قەیرانا کە رووبەڕوو ژەنا و گلېرگەیش کەردێنۍ، حۊڵمڎۆ کۆنترۆڵ و بێ ئیرادێشا بکەرۆ.
جە هەمان وەختەنە قەیرانەکۍ ڕا پەی سەرهۊرداو ئاخېزەکا مکەراوە، یان گلېرگەی چێرەو چووەر مکەرا. پۊکاتی خوڎاوەندەکۍ جیهانوو مۆدێرنیتەو سەرمایەداری، قەیرانۍ هەمەلایەنۍ خوڵقنا و پاسە کەرا قەیرانەکۍ ئاسایی بوینییا. پا جۊرە گلېرگەی مکەرا بە بەشێوە جە قەیرانەکا و حۊڵوو دلېنەبەردەی وزەو ئاخېزی و کۊشیای مڎا.
دەسەڵاتدارا فاشیستی بە واتەی 'ڕاوەبەردەی قەیرانۍ' ۋێشا وەسف مکەرا، پېسە ئانەی قسېوە بێ زەرەرە بۆ، سەروو گلېرگەینە ڕەوایەتی بە ۋێشا مڎا. پی جۆرە حۊڵ مڎا ۋەر بە ئاخېزی کۆمەڵایەتی بگېرا. کێشەو ئاڎیشا چارەسەرکەردەی قەیرانۍ نییا. بەڵکوو ڕاوەبەردەی و ئیدامەداین بە قەیرانۍ ڕاسینە.
بەمەڵامەتوو قەیرانە گرڎینیەکاوە، جە ئاژێوەنە کە ئیرادەو ژەنۍ بیەیش نییا، گلېرگەی جە کۆمەڵایەتی بیەی دوور وزاوە و دماتەر دەسەڵاتی دیکتاتۆری پەنهان و ئاشکرا وەش بۆ. ئی ڕاوەبەرا قەیرانەکا هەمیشە ئاژەکەی خراپتەر مکەرا. دەس سەروو ئیرادەو ژەنۍ و گلېرگەیرە گېرا. ئانا موینمۍ سیستموو ڕاوەبەردەی قەیرانەکا سەرهۊرمڎۆ. ئی سیستمە پەی زیاڎ کەردەی قەیرانەکان. پۊکەی هەرچی جە بوارەکا ژیۋاینە بۆ؛ ژەنی، زاوڵە، ئیکۆلۆژی، ئابووری، تەندروستی، پەروەردە، ئایین و یاسا گنانۍ دلۍ دلېڕاسەو قەیرانەکاوە.
نەتەوەپەرسی، ئایین، ڕەگەزپەرسی و زانست بیەی و ئشناسنامەو ژەنۍ دلېنە بەرا!
سەروو ئی بنەمایۍ جەنگی جەهانی یەرەم جە ساڵەو ٢٠٢٣ فرە چانەی زیاتەر پەرەش سانان. جەنگ جە کوردسان و ۋەرنیشتەنە ساڵانێوەن بەردەواما، جەنگوو سوریا، ڕووسیا و ئۆکرانیای، جەنگوو ئەرمەنستانی و ئازەربایجانی و دماجار جەنگوو ئیسرائیلی و حەماسی، نیشانەش مڎۆ کە جەنگی جەهانی یەرەم ملۊڕاوە.
ئەفغانستانەنە تاڵیبان کە دوژمنوو ژەنان، ئاما سەروو دەسەڵاتی. ئەفریقانە، کودەتۍ سەروازیۍ بەردەوامېنۍ، پارتە ڕاسڕەوەکێشا جە وڵاتا ئابیا یالای و فرەو وڵاتا تەرینە ئاردۍ سەروو دەسەڵاتی. جە لوبنان، یەمەن، عێراق و سودانەنە جەنگ ئینا ئارانە، ئەگەرچی نامێش ۋنە مەنریۆ ڕووە مڎۆ و بەرئەنجامەکېش قورسېنۍ.
چی جەنگانە نەتەوە پەرەسی، ئایین، ڕەگەز پەرەسی و زانست کە جە مەنتیقە و مېڎانی میان دەوڵەتینە دەسشا ئینا چنەش، ژەنا و گەلا مکەرا ئامانج. بنەماو ئی جەنگەیە دوژمنایەتین ۋەرا ۋەر بە ژەنۍ، گلېرگەی و سروشتی. سیستموو پیا سالاری پاوانوازی چنی دەوڵەت نەتەوەی سەرمایەدارینە گرڎ جۆرە شێوازێوە جەنگی گڵیاوش دژوو ژەنا، گلېرگەی و سروشتی گېرتەن ۋەر. بەڵام تەنیا جەنگی هەرێمی پەرە پنەمڎا و پی جۊرە حۊڵ مڎا جەنگوو ژەنا، گلېرگەی و سروشتی بە شاراوەیی مەنۊوە، هاموەخت حۊڵ مڎا ئەنەیاوای گەلا شېونانە و جەنگێوە دەروونی بەرا ڕاوە.
ئیسە وەختوو ۋێپارێزنای ژەنان!
جە ئاژەو ئی جەنگەینە ۋەرپرسیاریی ئێمە پەی ڕزگاری گلېرگەی، ژەنی و سروشتی ئانەنە کە جە ئامانجە هامبەشەکانە ۋێما یۆ وزمۍ و پەی ۋەرگیری کەردەی جە ۋێما کۊشیای بەرمۍ وەڵېوە. پیای هەژموونواز و سیستمی سەرمایەداری جە گرڎوو بوارەکا ژیۋاینە ئاژېوە ئاڵۆزشا خوڵقنان و ژەنیچ بیێنۍ بە سەرمەشقۍ کۊشیای ئازاڎیوازی ۋەرا ۋەر پی ئاژە قەیراناوییە.
هەتا ۋێپارێزنای وەڵۍ نەوزیۆ، مەحاڵا ئازاڎیی و دادپەروەری سەرگنۆ. سیستمە هەژمونوازەکۍ، دەوڵەت نەتەوەی، پیای پاوانواز ئانڎە جەنگشا پەرە پنەدان، ژەنی مەتاوۆ بەبێ پارېزنای و بەبێ ۋەرگیری کەردەی درێژە بە کۊشیای و مەنەیۆی ۋێش بڎۆ.
بە ۋێپارېزنای ژەنا، ژیۋایچ چنیش ئازاڎ بۆ. ئەگەر ژەنی پارېزنای ۋێش بە دەوڵەتی، پیای و ئەرەمەرزیاکاش سپارۆ، بەماناو مەردەی و دلېنەشیەین. ئێمەی ژەنا عالتەر ئاگاڎارۍ ئانەینمۍ کە ئەگەر کە ژەنی پارێزنای جە ۋێش نەکەرۆ ڕووبەڕوو کۆمکوشی بۊوە. حەرپاسە سەدە٢١، جە هەمان وەختەنە سەڎەو ۋێپارێزنای ژەنان. ژەنی ۋێشا،گلېرگەی، ژیۋای و سروشتی پارېزنا. ئیساتۍ وەختوو ئانەین کە ژەنی ۋێشا جە کوشتەی، دەسدرێژی و کۆیلایەتی، هەژاری و لەشورەشی پارێزنا. جگە چانەیچ جە خەتەنەکەردەی زەنانەی و هامسەرگیری زاوڵا و تنووتیژی بنەیانەیی ۋێشا پارێزنا. ئەگەر ۋێما نەپارێزنمۍ، هەژموونوازەکۍ و سیستمی سەرمایەداری کە خوڵقنەروو قەیرانەکان سەرۍ گنا.
ژەنێوە کە ۋێش نەبەرۆ ڕاوە، مەتاوۆ ۋێش پارێزنۆ، ژەنێوە کە ۋەرگیری جە ۋێش نەکەرۆ مەتاوۆ ۋێش بەرۆ راوە!
ئاخېزوو ژەنا جە هەمان وەختەنە ئاخێزېوەن کە ژەنی ۋێشا بەراش ڕاوە و سیستموو ۋێشا ئەرەمەرزنا. ژەنێو کە ۋێش نەبەرۆ ڕاوە مەتاوۆ ۋێش پارێزنۆ. حەرپاسە ژەنېوە کە بە ڕێکوستەی، زانست، پېسە ئیراڎېوە ۋېپارێزنایش نیشانە نةڎۆ، مەراوۆ ۋێش پارێزنۆ. هەر پۊکەی هەمیشە پەنەوازش بە دەسەڵاتوو پیایان. حەرپۊکەی ۋێپارێزنای وەسف و بیەیشا و بەبێ ئانەیچ بیەیش نییا.
جە وەختۍ چانەنە ژەنی مەتاوا چارەنوویس و ۋێشا بە دەسەڵاتوو پیایا بسپارا، حەرپۊکەی مشۊم سیستموو ۋێپارێزیما پەرەپنە بڎەیمۍ. مشۊم نەگنمۍ دامەو سیستموو دەسەڵاڎداری وجە ئشناسنامەو ژەن بیەی بێگانە نەگنمۍ، بە ئشناسنامەو حەقەتینەو ۋێما جە گرڎوو بوارەکا ژیۋاینە ۋێما بەڕێکوستەی بکەرمۍ و ۋێما پارێزنمۍ.
حەرپاسە تەماموو دنیێنە بە پەرەسانای زانستی، ڕێکوستەی و کۊشیای ژەنا، سیستمی دەسەڵاتدار حۊڵ مڎۆ ژەنا بەرەو دامودەزگاکاو ۋێشا کێشۊ. چی ساڵا دماییەینە دەوڵەت نەتەوە و ئەرەمەرزیا میان دەوڵەتییەکۍ ژەنیشا جە ڕیزوو سوپاکاشانە هۊرگێرتېنۍ. ژەنا وزا دلۍ ملەملانێ جەنگی دەسەڵاڎدارییوە. دلۍ حکوومەتی، پارتە ڕاسڕەوەکا و ڕێکوستەی ئیمپریالیستی ناتۆی ژەنا بەکار مارا و پی جۆرە کاریگەریی کەرانۍ سەروو کۊشیاو ژەنا و وزانێشا چێروو دەسەڵاتداریی ۋێشاوە.
پېسە ستراتیجێوی سەرەکی حۊڵ مڎا ژەنا بێ کاریگەر بکەرا و بەپاو پێویسی ۋێشا جە سیستمی هەژموونوازینە بەکارشا بارا. ئینە ۋێپارێزنای ژەنا نییا. ئاڎۍ جە ڕاو ژەنانێوە کۊتێنۍ دلۍ دەسەڵاتدارییوە، حۊڵوو کوشتەی ژەنۍ، گلېرگەی و سروشتی مڎا. کۊشیای ژەنا پەی پارېزنای شوناسی، بیەی و ئازاڎیی وزانۍ چېروو دەسەڵاتوو ۋێشاوە و کۊشیای ژەنا پێچەوانە مکەراوە.
ۋێپارێزی ژەنا مشۆم جە دەوڵەت نەتەوەی، دەسەڵاتداری و سیستموو پیاسالاری جیابۊوە و ئەگەر پەشتی بە ڕێکوستەی ۋێش بەسۆ، ئا وەختە ۋێش پارېزنۆ. پۊکاتی پێویسا جە دژوو عەقڵیەتوو سیستمی پیا سالاری ۋێپارێزی بکەرمۍ و بە پەرەپنەدای سیستموو کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیکی ۋەرگیری جە ۋێمانە بەقوەت بکەرمۍ.
چنڎە ژەنی ۋێشا بەراڕاوە و سیستموو ڕاوەبەری دیموکراتیکی پەرەپنەبڎا، زیاتەر متاوا ۋێشا و ژیانی پارێزنا. هەر پۊکەی پێویسا جە گرڎوو بوارەکا ژیۋاینە با. جە ئابوورییوە تا پەروەردە، جە سیاسەتۆ تا هونەر، جە چاپەمەنیوە تا ژیۋای کاری، جە بنەیانۆ تا بوارە کۆمەڵایەتیەکا. پی جۊرە ئامادەیی ڕێکوستەبیەو ۋێش نیشانە بڎۆ و ۋێش پارېزنۆ. دژوو سیستموو پیا سالاری، تنووتیژی بە شێوېوە ڕێکوستەی ۋێشا پارێزنا.
کۊشیای ئاشتی و ۋێپارێزنای دەوروو نەتەوەی دیموکراتیکی، ژنۆلۆژی و سیستموو کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکی ژەنېنە !
ئێمە دژوو جەنگوو چەوەسنایۆ، ئەرەگیری، دەسەڵاڎداری و تفەنگەکاشا مردمېوە. بەڵام مرۆڤایەتی و ژەنی جە ئاژێوە پی جۊرەنە مەتاوا بەبێ چەک مەناوە. هێزەکۍ ئیسەی هامسەنگیشا جە دەسدان و گرڎ چێوێش دژوو ژەناو چېردەسان. سیستموو دەسەڵاڎداری جە ئیسەنە جەنگی یەرەمینوو جیهانی وەڵۍ وزۆ، دژوو ئانەی ۋێپارێزنای بەردەوام و ڕێکوستەبیەی پێویسا. پېسە تەڤگەروو ژەنۍ و مرۆڤایەتی پێویسا جە کۆڵانە، کارگە، ۋەننگە، یانە، دەگا، شار، کةش و جە گرڎ یاگێنە مافوو ۋێپارێزنای بەکاربارا و ئینەیچ مافێوە سروشتی و ژیانییا.
فرە گرنگا ئینسان ۋێش پارێزنۊ و جە لایەنی جەستەیچۆ بۊ بە جوابدەروو ۋێش وەڵۍ وزۆ.
ۋێپارێزنای جە هەمان وەختەنە ۋێپارێزنای هامڕایی ژەنێچا. سەر بە کام ئشناسنامە، باوەڕی و مەزهەبێوەن با بۆ، ئا ژەنۍ هجوومش سەر بۆ ئا ژەنۍ ویژدانوو ئێمەنە. ئینەیچ یۊن جە مەڵامەتەکا کۊشیای و یۊگێرتەی. پێوسا ژەنۍ جە سنورداری دەسەڵاتداری ڕزگارە بکەرمۍ و هامڕایی ژەنۍ وەڵۍ وزمۍ. ۋێپارێزنای ژەنۍ تەنیا پەی ۋێش نیا، جە هەمان وەختەنە ۋێپارێزنای هەردووە لاین. پێویسا ژەنۍ چی سنورانە ۋیەرنمۍ، هامڕایی ژەنۍ هېقم بکەرمۍ.
پەی ئینەیچ ۋەروو ئانەی دژوو ناسیۆنالیستی، نەتەوەی دیموکراتیک وەڵێگنۆ، دژوو ئاینگەرای، باوەڕی دیموکراتیکی وەڵۍ گنۆ، دژوو زانستی، ژنۆلۆژی وەڵۍ گنۆ. ڕای ئەساسیە ئانېنە کە سیستموو کۆنفیدراڵی دیموکراتیکی ژەنۍ ئەرەمەرزنمۍ و جە گرڎوو مېڎانەکانە مدرامانوو ژەنۍ وەڵۍ وزمۍ. ئەرەمەرزناو ئی سیستەمیە ڕۊشنایی مارۆ.
جە ۋەرکەوتوو دلېڕاسەیۆ هەتا ئەفریقا، هەتا ئاسیا، ئەوروپا و وڵاتا ئابیا یالای پێوسا سیستموو دیموکراتیکی ژەنۍ وەڵۍ گنۆ. ئینەیچ سەروو بنەماو ۋێپارێزنای و ڕێکوستەبیەی بۆ. پێویسا ۋېپارێزنای بە پاو ستراتیجی بۆ و ئینەیچ فرەتەر ڕاما ڕۊشن مکەرۊوە. پې جۊرە متاومۍ ژیۋایۍ بە حورمەت پێشکەشوو دماڕۊو ژەنا گەنجی و تەماموو مرۆڤایەتی بکەرمۍ.
بە ماناڎاری 'ژەنۍ ژیۋای ئازاڎیی' ۋێما ڕێک وزمۍ و ۋێپارێزنای ژەنۍ بەقوەت بکەرمۍ !
پېسە تەڤگەروو ژەنۍ دلۍ پەکەکەینە وەڵۍ کۊتیمۍ، مەڵامەتی سەرەکی و سەرچەمەو ئینەیچ گېڵۊوە پەی ڕابەر ئاپۆی. ڕابەر ئاپۆ ماچۆ؛ ژەنی ئازاڎە نەبۆ، گلېرگەیچ ئازاڎ مەبۆ. پی جۊرە ڕابەر ئاپۆ جە لایەنی ستراتیجیوە کۊشیای ژەنېش دەسنیشانکەردەن. ڕابەر ئاپۆ کوردسانەنە ئەنەیاوای و زاناییش دا بە ژەنا. تا ژەنی ۋێشا هوشیاربکەراوە، ۋێشا بە ڕێکوستەی بکەرا و دژوو سیستمی پیا سالاری جەنگ بکەرۆ. گرنگیش پانەی دا کە ژەنی ۋێشا پارێزنا. یۆ جە مەڵامەتەکا گۆشەگیری ئانەن کە دژوو سیستمی گەردوونی دەسەڵاتداری پیایا، ۋێپارێزنای ژەنېش وەڵۍ وستە و ڕابەرایەتیچ ئی پارادایمەشە کەردۆ. جە زینڎانوو ئیمراڵیچەنە سەرەڕاو گرڎوو ئا ئەشکەنجەیە کۊشیای ژەنۍ و هامڕایی ژەنێش بەرد ڕاوە. ۋێپارێزناو ژەنێش بە پاو نەتەوەی دیموکراتیکی و ڕوانگەو کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکی وەڵێش وست.
پېسە کەژەکەی و پاژکی هۊرگیرۍ ئەزموونوو کۊشیای ژەنېنمۍ. زیاتور جە ٥٠ ساڵان بە سەرمەشقایەتی گەشمەرڎە ساکینە جانسزۍ کوردسانەنە سەرگوزشتەو کۊشیای ژەنۍ هەن. زیاتەر جە ٣٠ ساڵان ساعیب و کۊشیای گەریلایەتی ژەنېنمۍ. بە هەزاران هامڕۍ ژەنیما دژوو دەوڵەتوو تورکی و ئەرەگیری جەنگشا کەرد و گةشمەرڎۍ و کەم ئەندامۍ بیۍ. ئیساتێچ بە هەزاران هامڕۍ ژەنیما چی کۊشیاینە مدرامانی تاریخی نیشانە مڎا.
پېسە سوپاو گەریلاو ژەنۍ YJA/STAR، پارتوو ژەنۍ PAJK، ڕیکوستەی جوانە ژەنا KJC و سیستموو کۆنفیدراڵی دیوکراتیکی KJK جە سەرانسەروو کوردسانینە کۊشیای ژەنۍ بەرمۍ راوە. ئارۊیچەنە جە کەش و شارەکانە دژوو دەوڵەتوو تورکی فاشیستی، سیستمەکا دەسەڵاتداری و چەتەکا داعشی، کۊشیای بەردەواما و ملۊڕاوە. گەریلاکاو یەژا ستاری دژوو سوپاو تورکی ئەرەگیری و نوێنەرەکەیشا ئەردۆغانی، سەرمەشقایەتی جەنگی مکەرا.
چی جەنگە قڕکەرەنە دوژمن گرڎ جۆرە تەکنیکێوە وەڵېکۊتە، چەکی کیمیاوی، چەکی تاکتیکی ئەتۆمی، فرۆکە و گرڎ جۆرە ڕێبازێوە بەکارمارۆ. بەڵام ئایدیاو ژەنۍ واتا گەریلاکاو ژەنۍ و تەڤگەروو ژەنۍ ئې تەکنیک و هجوومە وەحشیانا ماڕا. یاۋنانشا ئاستێوە جە ڕوو پیشەییوە ۋێش و وڵاتەکەیش پارێزنۆ.
وەختیو داعش هجوومش کەرد سەرو وەرنیشتی، مەخمور و شەنگالی، جەنگێوی نەمرداشا کەرد و دماییشا بە چەتەکا ئارد. هەڵوێستی بەشکۊیانەو یەژا ستاری پاسەش کەرد ژەناو کوردی وەرنیشتنە و شەنگالنە یارایشا پەی وەش بۊ، ژەنی وەرنیشتنە و شەنگالنە ئی ڕێکوستەیشا بە نموونە ورگێرت. پەوکای بە نامۍیەپەژە و یەژەشەی وێشا ڕێک وست. دلۍگلێرگەیچنە سیستمو کۊنفیدراڵیی ڕاوەبەرییشا ئەرەمەرزنا.
وەرکەوتو کوردستانینە هەپەژە، سەرنیشتو کوردستانینە یەپەسە-ژەنی بە پاو گەریلایەتیی ژەناو کوردستانی کەوتۍوەڵۍ. گرد یاگێوی کوردستانینە ژەنی سیستمو وێپارێزنای ئەرەمەرزنا و جە تەڤگەرو وێشاوە هێز ورمگێرا. بە ویەرڎەی حەر ڕوێو سیستمو وێشا ئەرەمەرزنا.
وەرکەوتو کوردستانینە سەرەوردای ژینا ئەمینیۍ، کە لاو ڕژێمو ئێرانیوە کوشیێبۍبی بایسوو سەرەورداێو، ئینەیچە هێز و نەبەردیی وێش جە سیستمو ڕێکوستەینەی وێپارێزنای ژەنەو کوردیوە ورگێرۍ. دروشمو 'ژەنی، ژیوای، ئازاڎی'ی پەی هەوەڵ جاری کەشەکاو کوردستانیوە وچیاوە و ئی فەلسەفەیچە کەشەکاوە پڕاوە پەی شارەکا و سەرانسەرو جیهانی.
ئارۊنە کوردستاننە قڕکەرڎەی ژەنا هەن. پەوکای پێویسا ژەنەو کوردی دژو سیستمو فاشیستی قڕکەری كۊشیای وێپارێزنای بوزۊ وەڵۍو ئینە هەرمانەی سەرەکییەنە. جە جەنگی تایبەتیوە تا بیاوۊ بە گرد جۊرە هجوومێو سەرو ژەنۍهەن و دژو ئینەیچە وێپارێزنای شاسنامەو ژەنۍو وەڵاتەکەیچ گرنگا.
بە وێپاریزنای ژەنێوە واوەی تاریخو وێما ڕاو وێماوە منویسمێوە
ئارۊنە کوردستاننە، وەرکەوتو دلێراسەینە و جیهاننە پێویسیی سەرەکیی وێما جە چوارچوەو فەلسەفەو 'ژەنی، ژیوای، ئازاڎی'ینە ئەرەپڕمۍ، سیستمی دیموکراتیک و وێپارێزنای وێما وزمۍوەڵۍ. چندین وەڵاتێنە و شناسنامەی تەریچ دەورو دروشمو "ژەنی ژیوای ئازاڎی"ینە کوێبیێوە و بیۍبە دەنگێو. ئینەیج دەنگو وێپاریزنای و تێكدای هەژموونو پیاین. پێویسا سەدەو ٢١ بفاڕمۍپەی سەدەو شۊڕشو ژەنۍو ئینەیچ دەنگو جوانی، ئازاڎی و ئەڤینی هەقەتینین. پێویسا ئی دەنگە هەرگیز بێدەنگ نەبۊ و تاکو ئازاڎیی ژەنۍ، جڤاک و سروشت گەورە بۊ.
تاریخی پەنج هەزارساڵەو مدرامانو ژەنۍویەرڎەن، بەڵام ژەنیش نویستۊ. ژەنی مدرامانی فرەشا کەرڎەن، بەڵام نەتاوانشا وێشا ڕێکۍوزا بە بەرڎەوامی نیشانەش بدانۍ. پەوکای سەرۍنەکەوتۍ. تارێخ لاو سەرکەوتەی ساختەیی پیایۊ نویسیاوە. جە٢١نە ژەنی ئەنجام جە تارێخیوە بەروزانۍو ماچا بە بەقەوەتی کۊشیەیمۍو وێما مپارێزنمۍ.
چی سەدەو شۊڕشو ژەنێنە بە وێپارێزنای، تاریخو وێما بنویسمێوە و چارەنویسو وێما دیاری بکەرمۍ. پێویسا وێپارێزنای قەوەت بکریۊ، ڕێکوستەیوی بۊ، کە پیای هەژموونواز و ژیوای ئاڵۊز تێک بدۊ.
سەرو ئی بنەمۍپێسەو پاژکی و کەژەکەی بانگەوازما، ئانەنە کە ژەنی کۊشیای وێپاریزنای بوزۊ وەڵی و هامدەنگی و یۊگێرتەیی بە بنەما بگێرۊ.