بارزانی و دەوڵەتوو توركی دەسەڵاتشا سەروو جەنگی بنیاڎنیان

" بارزانی چانەی متەرسۆ كە هامشێوەو ئارۆو ئەردۆغانی كە دماو ٢٠ ساڵا جە ملهوڕی و سیاسەتی جەنگەرانی و بەهەدەردای گرڎوو سەروەت و سامانوو توركیای چنی جە هۊرچنیە هەرێمیەكانە جە توركیا و سەرنیشتوو كوردسانی دۆڕیا، ئاڎېچ تووشوو دۆڕیای و هەرەسۍ باوە".

رژێم و دەسەڵاڎدارە ملهوڕ و دیكتاتۊر و فاشیستەكا جەهانی پەی مەنەیۊیشا سەروو كورسی دەسەڵاتیۆ هەمیشە پەنا بەرانۍ ۋەرو وەشکەردەی جەنگی و پشېوی و خولقنای كەشێوە قەیراناوی؛ چونكی رژێمێوە دیكتاتۆر و دەسەڵاتێوە وۍ سەپن، هیچ وەختۍ باوەڕیشا بە گفتووگۆی و چارەسەری دیموكراتی و مافوو مرۆڤی و پیمەرەکا ڕاوەبەردەی و ئیراڎەو گلېرگەی نییا. رژێمە دیكتاتۆر و فاشیست و دەسەڵاتوازەكۍ جە هەناوو گلېرگېوە هامچەرخ و دیموكراتیكینە جە ئەڎۍ مەبا. رژێم و حكومەت و دەسەڵاتی ۋۍ سەپن دلۍ ئا گلێرگانە سەر هۊرمڎا كە جە دۆگمایی ئاینی، مەزهەبی، قەومی، نەتەوەیی و جنسینە چەقێنۍ. ئی گلێرگۍ، گلېرگێوە هەستیارێنۍ و زیاتەر پاو هەست و سۆزی مامەڵە مکەرا و جماوە، بە واچۍ و دروشمۍ بریقەدارۍ، قەرار مڎا و بەشێۋېوە هەستیارانە گنانۍ هەڵوێست هۊرگېرتەی.

بارزانی جە كەشێوە چانەنە یاوان دەسەڵات. خەڵكیچ بەشێۋېوە هەستەوەرانە شۊنیش کۊتېنۍ و گرڎ هیوا و چارەنوویسۍ ۋېشا پانەیۆ بەستەنۆ، وەگەر نا بارزانی نە ساحیبوو هزرو ویرێوە سەردەمیانەی و نەتەوەییانەی و دیموكراتیكین و نە سەروو بنەمایۍ فەلسەفی و هزری و زانستیانەی هۊرچنیان. بارزانی بەشێۋېوە ویراسی"بنەیانەیی" یاوان بە دەسەڵاتی، نە بە پرۊسەو دەنگدای و هۊرچنیەی، یاخوڎ ۋەروو هێز و تواناكاش. جە لاو دەسەڵاتدارېۋی پېسە بارزانی یاخوڎ دەوڵەتێوە ئەرەگیری پېسە توركیایۆ هۊرچنیەی قیمەتېوە چانەش نییا؛ چونكی هەردوویشا باوەڕیشا بەدەساودەسكەردەی دەسەڵاتی نییا. كەسێوە كە باوەڕیش بەدەساودەسكەردەی ئاشتیانەو دەسەڵاتی نەبۆ، ئانە هۊرچنیەیچ مەعنېوەش مەبۆ.

بارزانی و پەدەكە هەروەختۍ دەسەڵاتشا کۊتەن مەترسیۆ، قەراری فرە مەترسیڎار مڎا. بارزانی وەختۍ جە تەرەفوو دەوڵەتوو عێراقیوە تەنگەتاو بی ساڵەو ١٩٧٥ ینە ئاشبەتاڵش کەرد. ساڵەو ٢٠١٥ینە وەختۍ كورسی بارزانی بی بە رۆژەڤوو لایەنە سیاسیەكا جە هەرێموو كوردسانینە بارزانی ڕاش جە"یوسف محەمەڎ"ی سەرۆكوو پەرلەمانی گېرتە و ناستش گېڵۊوە پەی دلۍ هۆڵوو پەرلەمانی. ساڵەو ١٩٩٦ی كە ۋەرا ۋەروو یۊبیەی نیشتیمانینە شكسش ئارد، دەموو دەس هاناش بەرد پەی رژێمی گۆڕبەگۆڕو بەعسی و سەدام حسێنی و پا جۊرە كارەساتوو ٣١ و ئابی و یانە وېرانیش پەی كوردی شۊنیرە ئاما.

بارزانی و رژێم و دەوڵەتوو توركی و ئەردۆغان ـ باخچەلی هامشێوەو یۊترینی چەم جە دەسەڵاتی مکەرا و جە ئەساسیچەنە پسە یۊی ویر کەراوە. ۋەروو ئانەی بارزانی و ئەردۆغان دەسەڵاتشا سەروو جەنگی بنیاڎنیان. جە ئیساتېچەنە كە دادگاو باڵای فیدراڵی عێراقی ۋەرش بە بڕۍ جە سەرەڕۆییەكا بارزانی وپەدەكەی گېرتەن بە مەڵامەتوو ئا پاشېلكاریی و تەماحە نایاسایېوە ئەنجامشا دان، کۊتېنۍ پەلەقاژېوە و ۋېشا سەخڵەت کەردەن و گەرەکشانە چېروو ئا بەهانانە هۊرچنیەکا هەرێموو پانیشتوو كوردسانی دما وزا. حەرچنڎە ماوەو دووۍ ساڵا زیاتەرین هۊرچنیەو هەرێموو پانیشتوو كوردسانیشا بەنایاسایی دما وستەن. ئیساتېچ بارزانی و پەدەكە عال مزانا كە ئەگەر چېروو چەمڎاری كۆمیسیۆنوو باڵاو هۊرچنیەکا بەغڎاینە بلانۍ دلۍ پرۆسەو هۊرچنیەیۆ بەبێ سۍ و دوو تووشوو شكسی و دۆڕیای با. بارزانی چانەی تەرسۆ كە هامشێوەو ئارۊو ئەردۆغانی كە دماو ٢٠ ساڵا جە ملهوڕی و سیاسەتی جەنگەرانی و بەهەدەردای گرڎوو سەروەت و سامانوو توركیای چنی جە هۊرچنیە هەرێمیەكانە توركیا و سەرنیشتوو كوردسانینە دۆڕیا، ئاڎیچۍ تووشوو دۆڕیای و هەرەسۍ باوە.

كۆمیسیۆنوو هۊرچنیەی پەی ئانەی گرڎوو لایەنەكا، بەتایبەتی پەدەكە لیستوو نامۍ کاندیدەکاشا رادەسوو كۆمیسیۆنی بکەرۆ، كەچی جە دما دەرفەتیچەنە، لیستوو نامەکاشا رادەس نەكەرد، بەبەهانۍ ئانەی مەڵا دلۍ پرۊسېوە كە گوایە ئەنجامەكېش بەدڵوو ئاڎیشا مەبۆ. بەڵام مشۊم مەردموو كوردسانی چانەی بیاوۆنە كە بارزانی و پەدەكە پیلانێوە تەرەشا ئینا دەسۆ، پەی ئانەیچ حۆڵ مڎا کە هۊرچنیەکا هەرێمی پەی پاییزوو ٢٠٢٤ دما وزا.

بەڵام پرسەکە چېگەنە ئانەن کە، بارزانی و پەدەكە ئینۍ چ خەیاڵېوەنە و تا پاییز چېش فاڕیۆ كە ئاڎۍ گرڎ هومېڎێشا سەروو ئانەی هۊرچنیەن كە گەرەکشانە پرۆسەو هۊرچنیەکا پەی ئا وادەیە وەختیە دما وزا. ئانەی دیارا بارزانی و پەدەكە و دەوڵەتوو ئەرەگیروو توركی جە ئیساتێنە سەرحاڵېنۍ بە متەیرەو پیلانەو جەنگی جە ۋەرا ۋەر بە پەكەكەینە. بارزانی و پەدەكە بەخیاڵوو ئانەی چا جەنگەنە بەهامكاری دەوڵەتوو توركی گورزە جە پەكەكەی شانا و سەروو دەسوو ئاڎیشارە بەرەو تەسفیەبیەی و دلېنەشیەیش بەرا، ئا وەختە بە پەیلوواو ۋێشا متاوا جە هەرێموو پانیشتوو كوردسانیچەنە پلانە و بەرنامە و ئەجێنداكا ۋێش سەروو لایەنە سیاسیەكا تەریرە سەپنۆ و لایەنەكېچ ناچارۍ با تەنازولی زیاتەر بکەرا و ئاژەکەی جە مەسڵەحەتوو ۋێشانە قۊزاوە. جە لېوەتەرۆ بارزانی پەشتیش بە بڕۍ وەعدۍ نەنوویسیۍ هێزە میان دەوڵەتیەكا بەستەن پەی ئانەی ئیمارەتێوە گولانە پەی بارزانی ئەرەمەرزنا و بارزانی بكەرا بە سەرۆكوو ئا ئیمارەتەیە(هامشێوەو ئیماراتەكا كەنداوی عەرەبی).

بارزانی و پەدەكە باوڕیشا پاسەن كە ئەگەر دەوڵەتوو ئەرەگیروو توركی توركیانە و سەنیشتوو كوردسانینە دەسەڵاتی رەهاشا دەسۆ بۆ و هەمیشە براوەو هۊرچنیەکا بۆ، ئانە ئاڎێچ متاوا خاوەن دەسەڵات و هێزی رەها با. بارزانی و پەدەكە دەوڵەتوو توركی و حكومەتوو ئاكەپەی ـ مەهەپەی و ئەردۆغانی بەهامپەیمان و هامویروو ۋێشا مزانا. مەردەی و دلېنەشیەی و لاوازی ئەردۆغانی و باخچەلی پېسە مەردەی ۋېشا و لاوازی ۋێشا موینا.

ئەردۆغان و پارتەكەش جە توركیا و سەرنیشتوو كوردسانینە نە باوەڕیشا بەپرۆسەو هۊرچنیەی و نە باوەڕیشا بە دیموكراتیەتی و مافوو مرۆڤی و پێكئاماکا و مافوو ژەنا و گەنجا و دەساودەسكەردەی دەسەڵاتی هەن. بارزانی و پەدەكە پا نزیكبیەیۆ و هەڵوێساشا نەك تەنیا رەوایەتی دام و دەزگاكاو حكومەتی و پێگە و ستاتۆو هەرێموو پانیشتوو كوردسانیشا ڕۆ بەڕۆ زیاتەر جە دلێینە و بەرۆ وستەن چێروو پرسیارېوە و تەنانەت، نامۍ و نامبانگوو كوردایچ زڕنۆ. چی ئاژەنە کە ئیسە ئینا ئارانە گرڎوو ئا لایەنە سیاسیا دلۍ حكومەتینە هامپشكۍ و بەشدارېنۍ، بەپلەی یووەم ۋەرپەرسێنۍ و ئەرك و دەوروو ۋیەرنای و ڕاگێرتەی جە ماڵوێرانی زیاتەروو گەلوو كوردسانیشا ئینا سەروو شاناوە، مشۊم چانەی زیاتەر ڕا بەبارزانی و پەدەكەی نەڎا بەشداری پیلانە گڵیاوەکا دەوڵەتوو ئەرەگیروو توركی و ناتۆی و ئیسرائیلی و ئەمریكای و ئەردۆغانی و باخچەلی با و  گەمە بەچارەنوویس و گەلوو كوردی نەكەرا.

لایەنە سیاسیەكاو هەرێموو كوردسانی و بەتایبەتی ئانۍ جە حكومەتەنە شەریكە دەسەڵاتۍ پەدەكەینۍ مشۊم نەبا بە بەشۍ چا پیلانا کە بارزانی بەرۊشا ڕاوە دژوو دۆز و مافە رەواكا گەلوو كوردی و جمیەروو ئازاڎیی كوردا جە بەشەکا تەروو كوردسانی بەگرڎیی. ئا لایەنۍ ئەگەر ئانەشا پنە مەکریۆ با دەموودەس دەموو داواكاریەكەو بەرێز موراد قەرەیلانیۆ بلا پەی بەستەی كۆنگرەی نەتەوەیی و متەیرەو ستراتیژیەتی نەتەوەیی. مشۊم جیاوازی ۋێشا چنی پەدەكەی پا ئەركە تاریخی و هەنووكەییەو سەرووشاناشا جابەجێ بکەرا، وەگەرنا مەتاوا جە ئاینڎەنە جە ۋەرا ۋەر بە حەقەتینەو تاریخینە جواب بڎاوە.