هامسەرۆکەو کۆنسەو ڕاوەبەری کەجەکەی بەسێ هۆزاتە جە 'بەرنامەو تایبەت'ی کەناڵوو میدیا خەبەرینە هۊرسەنگنایش پۍ گۆشەگیری چڕوو سەروو رابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی، مەراسیمەکاو مبارەکبایی نەورۆزوو ٢٠٢٤ ی و پرۆسەو هۊرچنیە دلێینەیەکا کەرد.

دیڎارەکەو بەسێ هۆزاتی پی جۊرەنە:

هەڵمەتەو 'ئازاڎیی پۍ رابەر ئاپۆی، چارەسەری پۍ پرسوو کوردی' پایێش وستێنۍ قۆناغی دووەمۆ. جە لێوەتەریچۆ سیستموو گۆشەگیری و ئەشکەنجەو ئیمراڵی بەردەواما. جە ڕاو نەورۆزیوە هەڵمەتەکۍ پاش نیا دلۍ قۆناغێوە ئێژاتەریۆ. شمە ئاستوو گۆشەگیری و هەڵمەتەو ئازاڎیی چنی هۊرسەنگندۍ؟

وەڵۍ گرڎ چێوێنە نەورۆزی جە رابەر ئاپۆی پیرۆز مکەروو. نەورۆز جە چوار پارچەو کوردسانی، تورکیای و بەروو وڵاتی بە شکۆمەندییوە پیرۆز کریا. نەورۆزوو گەلەکەیما و گەلا پیرۆز مکەروو. سڵام چا بەشدارییە فراوانەیە مکەروو. جە کەسایەتی مەزڵوم دۆغانی و زەکیە ئاڵکانێنە تەماموو گەشمەرڎا نەورۆزی بە رێز و پنەزانایۆ یاڎۍ کەرووە. هەمان وەختەنە ئێمە ئینایمۍ حەفتەو قارەمانیەتینە. جە کەسایەتی مەزڵوم دۆغانی و مەعسوم کۆرکمازینە گەشمەرڎا ئاخێزی و ئازاڎیی بە رێز و پنەزانایۆ یاڎ کەرووە.

بێگومان هەڵمەتەو ئازاڎیی یاوێنە بە ئاستێوە فرە گرنگ. بە راسیچ جە ئاستی هەنووکەینە هەڵمەتەو ئازاڎیی بەجیهانیی بیێنە، بە گەردونی بیێنە. رابەر ئاپۆ بی بە ڕابەرێوە گەردوونی. بەتایبەتی ١٠و تشرینی یووەمی بە سەرمەشقایەتی دۆسا هەڵمەتەکۍ دەسسپنەکەرد و یاوا بە ئاستێوە میان نەتەوەیی. سەرانسەروو دنیێوە خاوەنداری وەرچەم پۍ رابەر ئاپۆی ئاما ئاراوە. پاڕادیگما، ئەندێشەو رابەر ئاپۆی فرەو جیەهانینە وەڵابیۆ. ئشناسیا، چنەشۆ فێرۍ بیۍ. ئانەی ۋێش جە ۋێشەنە خاوەنداری گەورەش شۊنەو ۋێشەرە ئارد. کۆنفڕانس، کۆڕبەند، کۆنسێرتۍ جە ئاستی میان نەتەوەیینە سازۍ کریۍ. ۋەنایۆ پارێزنامەکاش، حۊڵدای پۍ ئەنەیاوای جە ئەندێشەکا ڕابەری پەی ئازاڎیی رۆژەڤێوە فرە گرنگش خوڵقنا. ئانەیچ فرە گرنگ بۍ. چا ڕێچۆ جە هەمان وەختەنە لایەنی کۆمەڵایەتی هەڵمەتەکێچ ئاما ئاراوە. گرڎ شۊنێوەنە گەلەکەما بەردەوام سەروو پەیاوە بۍ. کۊشیای، مدرامانی کۆمەڵایەتی بەردەوام بۍ. بەتایبەتی چی مانگا دماینە چا مژارەنە بەرزبیەیۆیۍ وەرچەم ئاما ئاراوە، جە مدرامانوو کۊشیای کۆمەڵایەتینە. بە تایبەتی ڕاپیمای ئازاڎیی تورکیانە، جە سەرنیشتوو کوردسانینە فرە ماناڎاربۍ. جە ١و شوباتینە دەسشپنەکەرد و تا ١٥و شوباتی بەردەوام بی. جە سەرحەدۆ دەسشپنەکەرد، تا بۆتان، دێرسیم و جە دماینە ئامەدەنە یاوا بە قولە پۊپە. هەر شۊنێچەرە ویەرێنۍ گلێرۊبیەی گەلی ساز کریۍ. مەنتیقە تاریخیەکۍ، ئا مەنتیقۍ کە پەی گەلەکەیما گرنگۍ و پیرۆزێنۍ سەر کریێوە. ئانە فرە ماناڎاربۍ. حەرپۊکەی بە تایبەتی راپیماو ئازاڎیی جە قووڵکەردەیۆ و گەورەکەردەی ڕاپیمای ئازاڎینە، دەورێوە گۊرەش گێڵنا. کاریگەری سیاسی و کۆمەڵایەتی ڕاپیماکەی فرە بەقوەت بۍ.

حەرپاسە ڕاپیماو ١٧و شوباتوو کۆڵنی فرە شکۆداربۍ. قاچۍ ئەوروپاو ڕاپیماو ئازاڎیی بۍ. جە بە کۆمەڵایەتیبیەی هەڵمەتەکێنە ئانەیچ سەرەتێوە گرنگش ئارد ئاراوە. هەم ڕاپیمای ئازاڎیی جە سەرنیشت هەمیچ ڕاپیماو کۆڵنی ئەوروپانە، فرە ماناڎارۍ بێنۍ. وەختۍ ئینسان هەڵمەتەکۍ هۊرسەنگنۆ مشۊم ئێشکگیریی ئازاڎیی ستراسبورگی هۊرسەنگیۆ کە چنڎین ساڵێن ئیدامەش هەن. حەفتانە وڵاتپارێزاما، دۆساما بە نۆبەت هورش گێرا و چنڎین ساڵێن ئا چالاکیە بەردەواما.

هەڵمەتەو ئازاڎیی ٢٥ ساڵەینە، واتە جە وەختوو دەسپنەکەردەی پیلانگێڵنییوە دەسشپنەکەردەن. سەروو خەتەو گیانبازا 'شمە مەتاودۍ ڕۊو ئێمە تاریک کەردۍ' قۆناغێوە مدرامانی و کۊشیاینە. ئا مدرامانە سەرەمڕە ئیدامەش هەن. جە ڕاو هەڵمەتەو ١٠و تشرینوو یووەمیوە، بە جیهانی بیەن. حەرپۊکەی چنڎین ساڵێن ستراسبورگەنە چالاکی هەن، ئێشکگیریی ئازاڎیی هەن. جە بەجیهانیبیەی هەڵمەتەو ئازاڎینە، جە ئەرەیاۋنای ئەندێشە و فەلسەفەو ڕابەرایەتینە پۍ جەهانی دەورێوە فرە گرنگش گێڵنان. مبارەکبایشا ۋنەکەروو. قەناعەتم پاسەن پاش وستەن حەفتەو ٦٢٠ەمینی. رەنج و مانیایۍ فرەشا کێشتەن. حەرپاسە چی مانگا دماینەینە ئەڎایاما ئێشکگیریی دادپەروەیی مکەرا. بە تایبەتی ئامەدەنە، جە فرەو شارا کوردسانی و بڕۍ شارا تورکیاینە چالاکیۍ ساز کریا. ئانەیچ هەستیاربیەیۍ کۆمەڵایەتی عالش خوڵقنان. پاڵپەشتیێوە گۊرتەبۍ پۍ هەڵمەتەو ئازاڎیی. بە راسی ئەڎایاما، ویژدان و ئەخلاقوو ئازاڎیی گلێرگەکەیمانۍ. پا چالاکیەیچە ئانەشا نیشانەدا. ڕووەشا کەردە ویژدانوو گلێرگەی. هوشیاریێوە گەورە و جموجۆڵێوە گەورە ئاما ئاراوە. سڵام چا چالاکیەو ئەڎایایچما کەروو. حەرپاسە زینڎانەکایچەنە نزیکەو ٤ مانگان سەروو خەتەو گیانبازی مدرامانێوە ئینا ئارانە. سڵام چا مدرامانەو هامڕایاما مکەروو  مبارەکبایشا پنە ماچوو. جە سەرەتاوە و ماوەو چنڎین ساڵان هامڕاکێما دلۍ هەلومەرجوو ئەشکەنجەینە مدرامانێوە گۊرە کەرا، سەروو خەتەو گیانبازی، فیداکاری گەورە مکەرا. چنڎین ساڵێن هەڵمەتەو ئازاڎیی کە جە گرڎ سەردەمێوەنە ملۊڕاوە، بیۍ بە بەشێوە چانەی و بەشدارییشا کەردەن. جە وەختی جیاجیایچەنە بەشێوێوە بەقوەتیچ سەرمەشقایەتیشا کەردەن. بە سەرمەشقایەتی لەیلا گوڤەنۍ ساڵەو ٢٠١٨ینە قۆناغێوە دەسشپنەکەرد، کاریگەری گەورەش نیارە. ئیسە سەروو هەمان رێبازی، سەروو خەتەو گیانبازی ١٤و تەمووزی. سەروو خەتە و رێبازوو رابەر ئاپۆی مدرامانێوە گەورە ئینا ئارانە. سڵام چانەی مکەروو. ئانەیچ هێزێوە گۊرەش بە هەڵمەتەکۍ بەخشا بێگومان ئانە ماناڎارا.

حەرپاسە مدرامانوو گەریلای، جە سەرەتاوە، دەیان ساڵێن، مدرامانێوە گەورەو گەریلای ئینا ئارانە. کۊشیای ئازاڎیی کوردی، کۊشیای کۆمەڵایەتی، کۊشیای سیاسی بە گرڎیی دەوروو کۊشیای گەریلایرە پا رادە ۋەرفراوان بیەن، قووڵبیەنۆ، کۊشیایما بە کۆمەڵایەتی و جەماوەری بیەن. فاڕیا پۍ کۊشیایۍ کە شکس نمارۆ. حەرپۊکەی گەریلا پێسە گرڎ جارێ، بە تایبەتی چی هەشت ساڵەو دماینە واتە جە وەختوو دەسپنەکەردەو هجومی هەمەلایەنەو قڕکەردەینە، گەریلا بە قارەمانیەتیێوە فرە گەورۆ ۋێڕاگری مکەرا.  چالاکیۍ فرە بەقوەتۍ مکەرا. دوژمن بە تەکنەلۆجیا و گرڎوو تواناو ۋێشۆ هجووم کەرۆ. بە پەشتیوانی ناتۆی، هێزە نۆکەر و خائینەکۍ، بە پەشتیوانی پەدەکەی، کە راسەوخۆ بەشداریش جە جەنگەنە کەردەن، هجووم کەرۆ. سەرەڕاو ئا گرڎ دەرفەتا دوژمن هجووم کەرۆ، بەڵام مەتاوۆ گەریلای لاواز کەرۆ. گەریلا ۋێڕاگری مکەرۆ و گورزەی گەورۍ ۋنەو دوژمنی مشانۆ. بێگومان ئانە فرە ماناڎارا. جە وەڵۍ وستەی، بەقوەتکەردەی، بە جیهانیبیەی هەڵمەتەو ئازاڎینە، جە پەڕکەردەیۆ رۆژەڤینە مدرامانوو گەریلای دەورێوە گەورەش بۍ. سڵام چانەیچ مکەروو، مبارەکبایی جە هامڕایام مکەروو.

هەڵمەتەکۍ ئیساتۍ یاوێنە بە ئاستێوە فرە گرنگ. ڕاپیمای ئازاڎیی، ڕاپیماو کۆڵنی، نەورۆز، نەورۆز کە بە ملوێنان ئینسانۍ چنەشەنە بەشدارۍ بێنۍ سەرەتاو قۆناغەو دووەموو هەڵمەتەو ئازاڎینە. ئێمە چێگۆ موینمۍ کە جە ئیسە بە دماوە هەڵمەتەو ئازاڎیی بە شێوەی بەقوەتتەر، بەشێوەی کۆمەڵایەتی و جەماوەری ملۆ وەڵێوە. بێگومان گەریلایچ دەوروو ۋێش جابەجێ مکەرۆ. گەلەکەما گرڎ یاگێنە ۋێڕاگری مکەرۆ، ئا مدرامانە گەورە بۆ. جە هەمان وەختەنە کۊشیای یاسایی، دیپلۆماتیک، سیاسی پێسە کۆڵەکێوە بنچینەیی هەڵمەتەکۍ بەرەو وەڵۍ ملۆو ئێژا بۆ. جە ساڵەو ٢٠٢٤ینە هەڵمەتەکۍ سەرەگنۆ. واتە ئاستوو هەنوکەیی هەڵمەتەکۍ ئاستی دووەما. بە مدرامانی کۆمەڵایەتی شکۆدار دەسما بە قۆناغەی دووەمۍ کەرد. ئانە بەرش وزۆ کە ئا هەڵمەتۍ بۊنە بە هەڵمەتەو سەرکۊتەی، ئەنجامێوە کە سلامەتی و ئازاڎیی رابەرایەتی مسۆگەر مکەرۆ، جە هەمان وەختەنە جە چارەسەری پرسوو کوردینە، جە دیموکراتیکبیەی تورکیاینە، بوار و زەمینێوە خوڵقنۆ. ۋێش جە ۋێشەنە ئازاڎیی رابەر ئاپۆی بە ماناو چارەسەری پرسوو کوردی، دیموکراتیکبیەو تورکیای، دیموکراتیکبیەو ۋەرکەوتوو دلێڕاسەیا. حەرپۊکەی ئا کۊشیایەی دەوروو رابەر ئاپۆیرە ملۆڕاوە، چنی ۋێش ئاخێزێوە دیموکراسی خوڵقنۆ. جە ئیسە بە دماوە ئێمە ئا هەڵمەتۍ بەشێوەی بەقوەت بەرمۍ ڕاوە.

جە چوارچێوەو ئا رۆژەڤەینە مژارێوە گرنگ کە کەرەکما سەرنجش وزوو سەر  و ئینا ئارانە. رابەر ئاپۆن کە ئینا دلۍ سیستموو گۆشەگیری، ئەرەبڕیەی، ئەشکەنجەی و قڕکەردەینە. ٢٥ ساڵێن گۆشەگیریێوە سەرەمڕەهەن. فشار هەن، بە راسی سیستموو ئیمراڵی سیستمێوە ئەشکەنجەین. یەرۍ ساڵۍ ویەردەینە حیچ پەیوەندیێش بە بەریۆ نەبیەن. مەتاوۆ بنەیانە و پارێزنەراش بوینۆ. کەس مەزانۆ ئیمراڵینە چێش گوزەر کەرۆ. ئێمە جە ڕاو ئا سیاسەتەی ڕاوەبەر کریۆ، پانەی مزانمۍ، ۋەروو ئانەی جەنگێوە پاکتاوکاری جە ۋەرا ۋەروو کوردانە ڕاوەبەر کریۆ. چەق ئانەیچ ئیمراڵییا. ئیمراڵینە فشارێوە قورس سەروو رابەر ئاپۆی هەن. بەتایبەتی فشارەکۍ سەروو رابەر ئاپۆی جە پرۆسەکا هۊرچنیەینە فرە زیاتەرۍ با. جە ئاژەو ئیساتێنە جە قسەکا ئی دسەڵاتە فاشیستیەینە، جە کردەوەکاشانە ئێمە مزانمۍ جە ئیمراڵینە فشارێوە قورس سەروو رابەر ئاپۆی هەن. رابەر ئاپۆ ئا فشارا ڕەڎکەرۊوە. رابەر ئاپۆ ۋەروو ئانەی ئا فشارا ڕەڎ کەرۊوە، گۆشەگیری دژوار کریۆ. جە هەمان وەختەنە ئا گۆشەگیرییە چڕە جە تەرەفوو دەسەڵاتدارا فاشیستیوە جە ۋەرا ۋەروو گەلوو کوردینە، جە دژوو جمیەری ئازاڎیی کوردی پێسە ئامرازێوە سیاسی و جەنگی تایبەتی بەکارمۍ. ئانەیچ جە پرۆسەکاو هۊرچنیەینە زیاتەر ئەنجام مڎریۆ. بڕۍ تاقمۍ خاینۍ، ئەنداماو جەنگی تایبەتی بیەیشا هەن. چی وەختایچەنە مەیا قسۍ. چن ڕووۍ چێوەڵتەر گۊشم جە خائینێوە بۍ، قسۍ کەرۍ. ئاڎ ۋێش ئەنداموو جەنگی تایبەتین. ئەنداموو ژیتەمین. وەڵینگەو ویەردەشا مزانمۍ. پی جۆرە قسۍ کەرۍ، 'ئۆجالان ئینا شۊنۍ نەرمەنە، کێشە ئینا دلۍ پەکەکەینە. ئا کوردۍ کە کۊشیای ئازاڎیی مکەرا کێشە ئینا دلێشانە. ئاڎێچ پێسە ئۆجالانی مامەڵێوە هامشێوەشا ۋەرا ۋەر کریۆ، ڕا ۋەروودەم و چارەسەرینە کریۆوە. متاویۆ پرۆسێوە تازە دەسپنە کریۆوە'. ئا خائینەی ئینەی ماچۆ پەرلەمانتاروو ئاکەپەین. واتە پیاو ئاکەپەین. مادام تۆ ماچی ئۆجالان ئینا سەروو خەتێوە ئەرێنیۆ، کەواتە گۆشەگیری رەها ئیمراڵینە چێشا؟ یەرۍ ساڵێن نە بنەیانەکەش، نە پارێزنەراش مەتاوا دیڎارش چنی ئەنجام بڎا. ئێمە ماچمۍ کە ئاڎۍ هەڵوێسوو ڕابەرایەتی پێسە هۊرسەنگنا. کەواتە گۆشەگیری رەها و ئەرەبڕیەیرەی بە چ شێوێوە هۊرسەنگنا؟ نییا. پۍ چی؟ چێش مکەرۆ؟ جەنگی تایبەت مکەرۆ. ئەندامێوە جەنگی تایبەتین، کرێگرتەن، حۊڵ مڎۆ گەلی چەواشە کەرۆ و سەرشا ۋنە شێونۆ. واتە ئانۍ کە پێسە ئاڎیی کەرا ژمارەشا فرێنۍ. من جە کەسایەتی یەک کەسیشانە بەرجەسەم کەردۍ. سەرە جە ئینسانەکا شێونا و چەواشەشا کەرا، چەمەڕایی ساز کەرا، بەتایبەتی جە پرۆسەکاو هۊرچنیەینە ئانەی فرە کەرا. بە خوڵقنای چەمەڕای و چەواشەکەردەی ئینسانەکا حۊڵ مڎا دەنگوو کوردا بەدەسبارا. یاخوڎ ئەگەر پنەشا کریۆ حۊڵ مڎا پاسە کەرا کە کوردەکۍ دەنگ نەڎا. جە ئەساسەنە گەرەکشانە دەنگ هۊرگێرا. حۊڵ مڎا هیوا سەروو ئاکەپەی هۊرچنیۆ. چی پرۆسەنە جەنگی تایبەت فرە چڕ کریانۆ. ئینە جە وەختێنە سیاسەتەکۍ ئی دەسەڵاتەیە ئینۍ ۋەروو چەماوە. گەرەکش نیا تەنیا جە وشۍ رابەر ئاپۆیچەنە بێنە بەر. گەرەکش نیا بیاوۆ بە گەلی. ۋەروو ئانەی کاریگەری هەر وشێوە رابەر ئاپۆی سەروو گلێرگەی مزانۆ. ئاگاڎاروو هێز و کاریگەری رابەر ئاپۆین. بەمەڵامەتوو تەرسۍ چاڎیی گۆشەگیری مسەپنۆ. گۆشەگیری رەها مسەپنۆ. بە تەمامەتی بڕۊشەرە، پەیوەندییەکاش چنی بەری بە تەمامی پڕچنۆ. نمازا تەنانەڎ یەک کەلیمەیچش بۍ بەرۆ. ۋەروو ئانەی کاریگەری گەورەو ئا قسۍ سەروو گلێرگەی مزانا. کاریگەری ئا قسۍ سەروو رای گرڎیی دیموکراتیکی مزانا. کاریگەری ئا قسۍ سەروو سیاسەتی دیموکراتیکی مزانا. مزانا کە خزمەت بە دیموکراسی تورکیای کەرۆ. گەرەکشا نیا تورکیانە دیموکراسی چەسپیۆ. ئەگەر ئا پاشیلکارییە یاساییە سەروو رابەرایەتی نەبۆ، کردەوەی دژە دیموکراتیک و فاشیستی نەبۆ، تورکیانە یاسا جابەجێ کریۆ. ۋەروو ئانەی گرڎ جۆرە کردەوێوە نایاسایی سەروو رابەرایەتی پەیڕەو کریۆ، ۋەروو ئانەی بنەما یاساییەکۍ تورکیانە هەرمانەشا پنە مەکریۆ، تورکیا بیەن بە میانگە، قەرارگەو مافیایا و بازرگانی ماددەی هۆشبەری. دەستدرێژیکارۍ ئازاڎۍ کریا، سزا مەڎریا. یاسا نییەنە، یاسای میان نەتەوەیی پاشێل کریۆ، ۋێش جە ۋێشەنە جابەجێ مەکریۆ، یاساو ۋێچشا جابەجێ مەکەرا.

ئەگەر یاساو ۋێش جابەجێ کەرۆ ناچار بۆ کە ئیمراڵینە سەروو بڕۍ چێوا وریا بۆ، مشۊم ئیمراڵیچەنە یاسا جابەجێ کریۆ. ۋەروو ئانەی ئەگەر ئیمراڵینە یاسا جابەجێ کریۆ، یاسا تورکیایچەنە چەسپیۆ، دادپەروەری ئیمراڵینە بۆ دادپەروەری تورکیایچەنە مۍ ئاراوە. پەیوەس بە ئیمراڵی سیاسەت، مامەڵێوە ئەخلاقی نیشانە بڎریۆ، سیاسەت تورکیایچەنە بڕۍ پاک بۆوە. ئیساتۍ ئیمراڵینە نە یاسا هەن، نە ئەخلاق هەن، نە ویژدان هەن، نە هیج چێوۍ بە نامۍ مرۆڤایەتیۆ بیەیش هەن، نە دادپەروەری بیەیش هەن. تەماشەو ئاژەو ئیمراڵی کەردۍ، جە تورکیای میاودێنە. ئاژەکە پی جۆرەنە. ۋەرووئانەی مەبۆ هیچ کەسێ جە گەلەکەیما بە پرۆپاگەندەو ئەنداما جەنگی تایبەتی هۊرخەڵەتیۆ. قەناعەتیچم پاسەن کە گەلەکەما گۆش پۍ ئانیشا مەگێرا. بەڵام رەنگە بڕۍ گەرەکشا بۆ گۊششا ۋنە گێرا، بڕۍ بەشۍ گلێرگەی، بڕۍ بەشۍ سیاسی؛ مشۊم کەس گۊششا ۋنە نەگێرۆ. ئا تاقمە گرڎشا ئەنداماو جەنگی تایبەتینۍ، جەنگی تایبەت بەراڕاوە، ئینۍ شۊنەو بەدەسئاردەی دەنگینە، مامەڵەو ئی دەسەڵاتیە دیارا، جە دژوو کوردا جەنگێوە هەمەلایەنەو دلێنەبەردەی ڕاوەبەرکەرۆ. پلانەو ئانەیشە هەنە کە دماو هۊرچنیەیچ جەنگی هەمەلایەنەو قڕکەردەی ئەنجام بڎۆ. ئینا ئاماڎەکارینە پۍ ئانەی. ئاماڎەکاری سیاسی، دیپلۆماتیک و سەروازی سەروو ئا بنەمایێنە. جە ڕاو هۊرچنیەیۆ گەرەکشا ئا جەنگە هەمەلایەنەیە قووڵتەر کەرۆوە، جەنگوو قڕکەردەی بیاونۆ ئەنجام.  ئینا ئاماڎەکاری ئانەینە. پۊکاتی مشۊم ئینسان جە ۋەرا ۋەروو ئا پرۆپاگەندا جەنگی تایبەتینە وریابۆ. ئانە جە هەمان وەختەنە هجووما دژوو رابەر ئاپۆی، جە کەسایەتی رابەر ئاپۆینە هجوما دژوو کوردا، سوکایەتیا بە کوردا. پرۆپاگەندەکۍ جەنگی تایبەتی مشۊم گرڎ شۊنێنە بە شێوێوە عال رسوا و سەرکۆنە کریا. دژوو ئانەی بە دڵنیاییوە مشۊم جەنگێوە بەقوەت ڕاوەبەر کریۆ. ئانەیچ بەشێوەن جە هەڵمەتەکۍ، چونکی پۍ لاوازکەردەی هەڵمەتەکۍ هەرمانەی پا جۆریە کەرا. جە ۋەرا ۋەروو ئانەیچەنە کۊشیایۍ فرە بەقوەتی ئایدۆلۆژیک، سیاسی، کۆمەڵایەتی مشۊم بکریۆ.

با بەیمۍ سەروو باسوو مبارەکباییەکا نەورۆزی. جە دماو نەورۆزوو ٢٠١٣ بەشکۆتەرین مبارەکباییەکۍ ئێساڵ لووۍ ڕاوە. چنی جە پەیامەکاو نەورۆزوو ئازاڎیی بیاومێنە؟

بێگومان جە ئەرەیاۋناکەیمانە ئاماژەما پنەکەرد. نەورۆزوو ٢٠٢٤ بەشکۆتەرین نەورۆزوو ساڵانی ویەردەی بۍ. جە ڕاسینە جە گرڎ شۊنێنە ملوێنان کەسۍ پێسە لافاوی مجیێرە مێڎانەکاو پەڕشا کەردۍ. جە چوار پارچەو کوردسانی، جە سەرنیشت، ۋەرکەوت، پۍ نموونەی، جە ۋەرکەوتەنە فرە بە جۊش و خرۆشێوە ئێژاوە نەورۆز پیرۆز کریا. حەرپاسە جە ۋەرنیشتەنە فرە بە هەیبەت لوواڕاوە، جە گرڎ شۊنێوەنە، کۆبانێ، قامیشلۆ، حەسەکە. جە پانیشتیچەنە بە هەمان شێوە، جە فرەو شۊنانە مەراسیموو پیرۆزبایی لوواڕاوە. حەرچنڎە مانگەو ڕەمەزانی بۍ، بەڵام بەشداریێوە ۋەرچەم بەرکۆت. نەورۆزوو قەندیلیچ بەسەرکەوتەیی ویەرد. وچیا مانگەو ڕەمەزانینە، ئاژەو کەشوهەوای خاس نییا، بەڵام هەمیشە جە ڕۊو نەورۆزینە لووای بەرۆ هەن. بڕۍ یاگۍ قەندیلی بۆردومان کریۍ. بەڵام سەرەڕاو ئانەیچ بەڕاسی بەشداریکەردەی عال بۍ. بێ گومان سەرنجڕاکێشتەرین نەورۆزوو ئێساڵی جە سەرنیشتوو تورکیانە لوواڕاوە. نەورۆزوو جزیری فرە سەرنجڕاکێش بۍ. نەورۆزوو ڕحای حەرپاسە، ئامەد ۋێش یاونا بە بەرزتەرین ئاست. نەورۆزوو ئامەدی سەرنجڕاکێش بۍ. فرەو شارەکا کوردسانی پی جۊرە بێنۍ. پۍ نموونەی جە سیرتەنە فرە تایبەت بۍ. ئێلحەنە بەهەمان شێوە. مێردین و مەنتیقەکاشەنە، نەورۆز بە ۋەرفراوانی لوواڕاوە. نەورۆزوو ئێساڵینە دێرسیم هەیبەتوو ۋێش بێش. سەرحەدەنە بە هەمان جۊر، حەرپاسە شارەکاو تورکیایچ پۍ یووەمجاری بە شێوێوە ئێژا نەورۆزشا پیرۆز کەرد. مەراسیموو نەورۆزی فرە بە جۆش و خرۆشۆ گرڎ شۊنێنە لوواڕاوە. پۍ نموونەی ئەستەنبوڵ. جە بەینشانە ئێمە چنی هەڤاڵا گفتوگۆما سەروو نەورۆزی کەرد. جە ڕاسینە ئەستەنبوڵ کۊت کێبرکێوە چنی ئامەدی. پاڵوو مەڕمەڕەینە پێسە بەحرێوە خەڵک مجیابێرە مێڎان فرە تایبەت بۍ. نەورۆزێوە عال بۍ کە شادی وموراڵش بە خەڵکی بەخشا. جگە جە ئەستەنبوڵی، جە بورسا، ئەدرنە، بالکەسیر، مانیسا و ئیزمیر مەراسیموو مبارەکبایی نەورۆزی لوواڕاوە. حەرپاسە جە فرەو شۊنا ئەنادۆڵی ناوەڕاسینە مەراسیموو مبارەکبایی گیریا، نەک تەنیا جە شاروو کۆنیاینە، بەگرڎیی نەورۆزێوە تایبەت بۍ. ئی حەقەتینە وینیا. گەلوو کوردی گەلوو نەورۆزیا.گەلوو نەورۆزی یانی چێش؟ سەرهۊردای دژوو ستەمی، چەوەسیایۆ، ئەرەگیری، فاشیزم هەڵوێسوو ئازاڎییا. گەلەکەما چی نەورۆزەنە بە تنی هەڵوێسوو ۋێش نیشانەدا گرڎما ئینەما دی. گەلوو کوردی گەلوو نەورۆزین، بەڵام ئی گەلوو نەورۆزیە گەلوو تورکیایچ مکەرۆ بەگەلوو نەورۆزی. جە گرڎ نەورۆزێنە گەل بە عالی هەست پی چێوەیە مکەرا و مویناش، هەر نەورۆزێوە فاڕیای، گەشەسانای و ئازاڎیێوە جددی جە گلێرگەنە خولقنۆ. گەلەکەما جە نەورۆزەنە وردە وردە گلێرگەو تورکیای فاڕا پۍ ڕۆحوو نەورۆزی. گلێرگەو تورکیایچ ئازاڎ کەرۆ. گەلی ڕزگارکریاو کوردی ئەنجامێوە عال دەس وزۆ و گلێرگەو تورکیایچ ئازاڎ کەرۆ. فاڕیای جە گلێرگە کوردینە  فاڕیای جە گلێرگەو تورکیایچەنە مارۊنە ئاراوە و ئازاڎش کەرۆ. ئینە فرە گرنگا. چی نەورۆزەنە دیما کە تورکیایچ کەمێ بە ڕەنگەو کوردسانی بۍ. بە مەعنێوەتەر ئانۍ بەشداری نەورۆزیشا کەرد جە تورکیانە تەنیا کوردۍ نەبێنۍ. هێزە دیموکراتیکەکۍ یۊشا گێرت ، پەیوەسۍ بیۍ بە فرەو بازنا دیموکراسییوە، ناوەنڎی نەتەوەیی و کولتووریشا وەشکەرد. ناوەنڎوو چەپی، چەپ، سۆسیالیستۍ بەشدارۍ بێنۍ و یۊشا گێرت. ئینە تورکیای حەقەتینا، باخچەو گەلان. بێگومان ئینە فرە گرنگ بۍ. پەیامۍ گرنگۍ فرۍ دریۍ چی نەورۆزەنە. بە تایبەتی جە دژوو جەنگی کۆمکوشی کە ٨ ساڵێن بەردەواما، گەلەکەما ئیرادە و هەڵوێستێوە بەقوەتش دژوو سیاسەتی ئینکاری و پاکتاوکاریی نیشانەدا و واتش: "ڕا بە پاکتاوکاریی و کۆمکوشی مەڎەیمۍ و واتشا، ئی سیاسەتۍ ئیتر شکسشا ئاردەن. بەگرڎیی دژوو گەلوو کوردی ٨ ساڵێن سیاسەتی کۆمکوشیی ڕاوەبەر کەرۆ. دەوڵەتوو فاشیستی تورکی خەریکا جەنگێوە چانە بەڕۆ ڕاوە. ئی دەوڵەتە ستەمکار و قڕکەرە درێژە پی جەنگەیە مڎۆ. بە مەعنێوەتەر گرڎوو نوێنەرە هۊرچنیەکاش وستۍ دلۍ زینڎانی، وڵاتپارێزنێش زینڎانی کەردێنۍ، حەرپاسە چالاکاش زینڎانیۍ کەردێنۍ، هجوومش کەرد سەروو ناوەنڎوو ڕۆشنۋیری، میدیای، هجوومش کەرد سەروو بنەیانەو گەشمەرڎا. بواری ئابوریش دلێنە بەرد، سروشتوو کوردسانیش دلێنە بەردەن، کوردسانش هەژار وستەن. واتە کۆمکوشیێوە گەورە بەرۆ ڕاوە. بە ئاگاڎاری و سیستماتیک هەژاری و ئاورایی کوردسانەنە ڕەواج پنە مڎۆ، حۊڵ مڎۆ کوردا کۆچبەر کەرۆ. فرەو شۊنا  کوردسانینە بە هەزاران گەنجۍ ئاوارۍ بیۍ. ناوەندەکۍ جەنگی تایبەتی پەرەشا سانان. سەرەڕاو ئی هجووما گەلەکەما جە نەورۆزەنە مێڎانەکێش بە ملوێنان کەسۍ پەڕۍ کەردۍ. پێسە لافاوی مجیێرە مێڎانەکا و واتشا، ئیتر سیاسەتەکێتا شکسشا ئاردەن. پی جۊرە سیاسەتی کۆمکوژی ٨ ساڵەی پووچ کریاوە حیچ ئەنجامێوەش بەدەس نارد. نەتاواش ئیراڎەو کوردی ماڕۆ، بە پەیاموو ،کورد ئینا سەروو پەیاوە و بەرپڕان، پەیامێوە فرە گرنگش بە دەسەڵاتداری فاشیستی یاونا. دژوو ئی دەوڵەت و حکوومەتە دڕندەیە، هەڵوێستێوە جددی نیشانەدریا. سیاسەتی سەڎ ساڵە دلێنەبریا. ئینە پەیامێوە فرە گرنگوو ئی نەورۆزەیە بۍ. بێگومان ئینەش وات؛ ئی مدرامانە دەوروو مدرامانوو ڕابەر ئاپۆیرە ملۆ ڕاوە و پی مدرامانیە ئی سیاسەت و پلانۍ شکسش پنەئاما. گەل جە نەورۆزەنە واتش: "ڕابەر ئاپۆ نوێنەرایەتی ئیرادەو ئێمە کەرۆ، ڕابەر ئاپۆ ئیرادە و سەرۆکایەتی ئێمەن، ئاڎ نامونیشانوو چارەسەری دیموکراتیکی کێشەو کوردین. گەلەکەما داواکارییەکێش بە جیهانی ئەرەیاۋنێنۍ. جە گرڎوو مێڎانەکانە بە ملوێنان کەسۍ واچێنۍ، بژیۋۆ سەرۆک ئاپۆ، ڕابەر ئاپۆ ئیرادەو ئێمەن و نامونیشانوو چارەسەریی، دیموکراسی، ئازاڎیی، یەکسانی، ئاشتی بەکەرامەتوو گەلوو کوردین. مەبۆ کەس بە پڕوپاگەندەو جەنگی تایبەتی، بە مقارنەی جیاوازۆ گنا دلۍ پلان و بەرنامەی جیاوازیۆ. گەلەکەما واتش، گرڎیشا دلێنەبەرمۍ. بێگومان ئینە فرە گرنگ بۍ.

حەرپاسە دروشمەو 'ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی'' جە گرڎوو مێڎانەکانە بەرزکریاوە. نیشانەش دا کە چنی کۊشیای ئازاڎیی ژەنا، ئاخێزوو ئازاڎیی ژەنا چنی گلێرگەی فاڕۆ. چی نەورۆزەیچەنە ئینەما دی. چی نەورۆزەنە ژەنی سەرمەشقۍ بێنۍ. بەڕاسی ڕەنگەو ۋێشا بە نەورۆزی بەخشا. دەنگشا تێکەڵ بە نەورۆزی کەرد، کاراکتەروو ۋێشا بە نەورۆزی بەخشا. بە ڕۆحوو ٨و مارسیۆ کاریگەریێوە بەقوەتشا سەروو نەورۆزی نیارە. پێسە مزانیۆ ٨و مارسی بە جدیی بەشدارۍ مبارەکباییەکا بێنۍ. جە کوردسان و تورکیانە، جمیەروو ژەنا بەقوەتتەر بیەن و کاریگەرییەکێچش سەروو گلێرگەی ۋەرچەمتەرۍ بیێنۍ. فشار وزۆ سەروو حکوومەتی و سیاسەت کەرۆ. ئینەیچ جە نەورۆزەنە بە ڕۊشنی کۊت ۋەروو چەما.

حەرپاسە ئی نەورۆزه دەورێوە گرنگش جە بەقوەتکەردەی هوشیاری نەتەوەیینە جە وەشکەردەی یەکڕیزی و هەستی نەتەوەیینە بۍ. ئینە وێنێوە بۍ. جە گرڎ شۊنێوەنە، ڕەنگە پەیلوێوە جیاواز، دیدێوە جیاواز بۆ، بەڵام جە بەها نەتەوەییە هامبەشەکانە کۆدەنگیێوە ئێژا وەڵێکۊتەبۍ. ئینەیچ بەڕۊشنی کۊت ۋەرووچەما. ئینۍ بەها نەتەوەییە هامبەشەکێنۍ، قیمەتوو ئازاڎیی، دیموکراسی، بانگەوازی پۍ چارەسەری کێشەو کورد بیەی. ئینۍ داواکاریۍ ڕۊشنۍ و دیارۍ گەلی بێنۍ. بێگومان گرنگۍ بێنۍ. پەیامە گرنگەکاو ئی نەورۆزیە پی جۊرە جە گرڎ شۊنێوەنە بەرزۍ بیێوە، واتە خوڵقنای سەرەتای هەنگامەو ئازاڎیی بۍ. سەرەتاو مدرامانی کۆمەڵایەتی بۍ. وەڵۍ ئانەینە گێڵای ئازاڎیی و ڕاپیماو کۆڵنی و چنی نەورۆزی بەردەوام بۆ جە گەشەسانای. بە دڵنیاییوە میاوۆ ئەنجام و سەرگنۆ.

گرڎ هامڕێنۍ سەروو ئانەی کە هۊرچنیە دلێینەییەکا ساڵەو ٢٠٢٤ گرنگیێوە تایبەتش هەن. گرنگی ئی هۊرچنیەیە پۍ گەلوو کوردی و گەلوو تورکیای چێشا؟

گرنگا کە ئی ورچنیەیە جە کام کەشوهەوای کۊمەڵایەتی و سیاسیینە مکریۊ، جەنگیوی بەرڎەوام هەن. کورڎساننە کۊ کوشی مکریۊ، سەرو گەلاو تورکیایوە جەنگ مکریۊ. تورکیا حکومەتێوی فاشیست هەن، حکومەتێوە فاشیستی ئاکەپە-مەهەپە-ئەرگەنەکۊن هەن. ئی حکومەتە فاشیستە تورکیاش تووشو دلێنەشییەی کەرڎەن، تورکیا جە ڕووەو سیاسی و ئابووری و ئیکۊلۊژییوە مەڕیان. سروشت و جوگرافیاو تورکیایش تاڵانێ کەردێنێ. ساڵەی ویەردێ بوومەلەرزە کەوت دا. شارەکاو تورکیا بەتەمامی بە پڕۊژەی تەلارسازی کۊنکرێت کریێنێ. تورکیا و کورڎسان بە بوومەلەرزێوە شارەکاننە تەختی زەمینی با. ئینە هەرمانەو شارەوانیینە. ورچنیەیەکاو دلێ کەشێوە دژە دیموکراسی و فاشیزمنە مکریا. پەوکای هیچ شەرعیەتێوەش نییا، ورچنیەی دیموکراسییانە نمەبۊ. هەرپاسە ڕاوبەری هەرێمی گرنگیی وێش هەنش. چا یاگانە ورچنیەی وەڵیننە جەدەس دریێنێ وزاشاوە دەس. بەڕاسی ئیدارەو شارەوانییەکاو وەڵێ ساڵانە بیێنێ ناوەندوو ڕانتی، دزی، وەڵاکەرڎەیۊ ڕانتی سەروو لایەنگێراشارە، شارەوانییەکاو سیستمی بیێنێ بە ناوەندو هەرمانێ نایاسایی و دزیی. ئینە ڕاسییەکەن. سیستمو دەوڵەت نەتەوەی تورکیانە فاشیستین. شارەوانییەکێ ئیرادە و دەسوەڵیوزییشا نییا، هەرمانەو وێشا نمەکەران. گرد چیوێ ئەنقەرەنە یەکلایی مبۊوە. لاو حکوومەتی فاشیستیوە گرد چێوێ سەروو بنەماو بەرژەوەندییەکاو وێش دەسنیشان مکریۊ. شارەوانییەکێ ڕاسیینە تیدا بیێنێ بە ناوەندو بەشکەرڎەی ڕانتی بەینوو وێشانە. پەوکای فرە بە گرنگشا مزان. گەرەکشانە گرد یاگێوە داگیر بکەرا، گرد یاگێوە بگێرانە دەس، پێشکەشو لایەنگێراشا بکەراش. بەدڵنیاییەوە گرنگا، یانێ دەسەڵاتە هەرێمییەکێ دەسوو ئی حکومەتە فاشیستەینە ئازاڎێ بکریان، مبۊنە بایسو لاوازتەربییەی حکومەتی فاشیستی. یانێ نمەتاوۊن دەس بە ڕانتوەری بکەرۊن. پەوکای تووشو شۊکی بییەن. بەتایبەتی ئەستەنبوڵنە هەست بە تەرسێ مکەرۊ، چونکوم ناوەندو قسەو باسەکان. مواچا چارەکێوە پایتەختو تورکیای ئینا چاگە. چا بارودۊخو ئێساتێ تورکیاینە پڕۊسەو ورچنیەی بییەن بە پڕۊسەو جەنگی. جەنگ هەن، هیچ ورچنیەێوە تەر نییا. دەسەڵات ئینا جەنگنە و بە شێوەی گڵیاو مکریۊ.

ددانێ هیچ بەهێوە ئەخلاقییرە نمەنیۊ، سیاسەت فرە گەندەڵ بییەن، نمەتاوی نامێش بنیەی سیاسەت. ئەمە خۊی لە خۊیدا سیاسەت نییە. بازرگانیکردنە. ئەوەی پێی دەوترێت سیاسەت، بازرگانیێوە پیسا. ڕاسیینە سیاسەت تورکیانە نییا. جگە جە کوردی هیچ هێزێوە تەر نیا، جگە جە هێزەکاو دیموکراسی سیاسەتی پاک و ئەخلاقی بکەرۊ نییا. پەوکای تورکیانە پێویسا گەلەکەمان دەنگ بە کاندیدە ئازاڎیواز و دیموکرات و یەکسانیوازەکا بدۊ. قەت نمەبۊ دەنگو گەلەکەیما بکریۊ ئامێرێوە چی سیاسەتە گڵیاوەینە. ئینە فرە گرنگا، دەم پارتی گرد یاگێوەنە کاندیدەکاو وێش دەستنیشانێ کەردێنێ. کاندیدەێ پاکترینێنێ. دیموکراتێ و لیبڕاڵتەرین سیاسەتمەدارێنێ بەدڵنیاییەوە شارەوانیی پاک مکەراوە.

کورڎساننە جەنگی کۊکوشی هەن. ورچنیەی کورڎساننە جەنگێوی تەماما. جەنگو قڕکەرڎەین. ماوەو ٨ ساڵان قەیومشا نیانرە. قەیوم چێشا؟ قەیوم ستەما، کۊکوشیین، داگیرکاریین، تاڵانکاریین. ئا پارێزگارێ کە ئجۊشا جەدەسش مدا یانەومانەو شارەوانییچ مورەشانێ. گردو موڵک و یانەو شارەوانیی مورەشانێ و تاڵانشا مکەرا. ٨ ساڵێن کورڎساننە دزی و تاڵانی مکەرانێ، هەرمانە نییەنە، کرێیانە فرە بییەن. دزیی جە خەڵکی مکەرا و پێشکەشو لایەنگێراو وێشا مکەراش. کورڎساننە ئاورایی، هەژاری، بێکاری زیادش کەرڎەن. بە زانابییەیۊ پەی ماڕای ئیرادەی و تەسلیمبییەی، پەی کۊچبەرکەرڎەی، ئی سیاسەتا مکریۊ. سیاسەتوو قەیومیچ بەشێوەن کە جە سیاسەتو کۊکوشی. پێسە لایەنی تایبەتیی وێش هەن. ئینەیچە وەسێ نییا، حیزبولکۊنترا کاندیدش وستەن بوارو چالاکییوە. حیزبولکۊنترا هەزاران کۊکوشیێش کورڎساننە کەردێنێ، هەرمانەکێشا ڕۊشنەنە، بە هەماهەنگیی دەوڵەتیوە کریێنێ، بریکارەکێش دەوڵەتنێ. حیزبولکۊنترا ئیساتێ هەوڵێ مدۊ وێش بکەرۊ ئامێرێوە کاریگەر گردو بەشەکاو کورڎسانینە، پێسەو بەشێوە جە سیاسەتە گردینە کۊکوشییەکانە، سیاسەتی کۊکوشی کورڎساننە مکەرۊ. گرد یاگێونە بەکوردی قسێ مکەرا، هەوڵێ مدا بە زوانی کوردی خەڵکی بخەڵەتنانێ. هامشێوەو پەدەکەی بەکوردی قسێ مکەرا.

پەدەکە هامشانو ئاکەپە-مەهەپە-ئەرگنەکۆنی بە قسەکەرڎەی بە زوانی کوردی کوردی مکوشۆ، سیاسەتەکاو کوشتەی کوردینە چەسپیان. چی دۆخەنە متاوی بواچی پەدەکە کوردا، بواچی نیشتمانپەروەرا؟ ئایا حیچ بەرژەوەندیێوەتا کوردایەتیینە هەن؟ ئایا هێزێوە، ڕێکوزیاێوە کە کوردی کۆکوش بکەرۆ، متاوۆ نوێنەرایەتیی کوردی، بەرژەوەندییەکاش، بەهایەکاش بکەرۆ؟ بەهایەکێشا بەتایبەتی جە سەد ساڵی ویەرڎەنە، پەنجا ساڵی ویەرڎەنە، بە خەبات، بە شیەینەی قورس، بە فیداکاریی ژیوای و ونێ، بە ئێش و ناوەشی ئامان دی. ئیساتێ هەوڵێ دەسملەرەگێرتەی و تاڵانکەرڎەی و ئاسمیلەکەرڎەی ئا بەهایا مدانێ. بە قسەکەرڎەی بە زوانی کوردی هەرمانە مکەرا. TRT٦هەن، TRT٦ هەوڵێ ئاسمیلەکەرڎەی کوردی مدۆ بە بەکارئارڎەی کوردی. هەوڵێ مدۆ بلۆ دلێ سیستمەکەیۆ. جینۆسایدی کولتووریی مکەرۆ، بە قسەکەرڎەی بە زوانی کوردی جینۆسایدی کولتووری مکەرۆ. گرد ڕوێ سووکایەتی بە کوردی مکەرۆ، گرد ڕوێ هەرمانە پەی ئانەیە مکەرۆ کوردی بکەرۆن بە کۆیلەو دەوڵەتی. پەدەکەیچ هەمان هەرمانێ مکەرۆ، هیزبولکۆنترا ئیساتێ مکەرۆش. گرد یاگێونە بەکوردی قسێ مکەرۆ، بە کوردی جەنگو جینۆسایدی مکەرۆ، چەنی ئاکەپە-مەهەپە-ئەرگنەکۆنی. ئیساتێ هیزبولکۆنترا ئانەیە مکەرۆ، کە JİTEMی کەرڎەن. ڕێکوزیاێوە چینە بێ ئانەیە پەی وێش بمردۆ یاگێو پێسەو دێرسیمینە کە ناوەندو جمیەرو عەلەویین، ورمێزۆ. حیزبوڵکۆنترا کاندیدو وێش دەرسیمنە نیشانە دا. گردو ئەرەنیشتاو دێرسیمی ئەلەڤین، باوڕشا بە ڕای ڕاسێ هەن. سووکایەتی بە دەرسیمییەکا مکەرۆ و سووکایەتییشا پەنە مکەرۆ. ئینە سووکایەتیین، سووکایەتیین، هجوومێوەن، جینۆسایدا. بابەتو ٣٧-٣٨ نیشانێ حکومەتو ئیساتێ و حزبوڵکۆنتراین. ئانە ئیساتێ دێرسیمنە مکریۆ جەنگی جینۆسایدین. خەڵکو دێرسیمی تفێ وەنەو هیزبولکۆنترای بکەرا، تفەکەشانە خنیکناش. واز جە پڕوپاگەندەی باردێ، نمەبۆ بیارۆ بلۆ دەرسیم. کاندیدەکاو حیزبو دێموکراتو کوردستانی نمەبۆ جورئەتو سەفەرو کوردستانی بکەرا. گردشا ئەندامێ ئا جەنگە تایبەتەینێ، کە سیاسەتو ئاسمیلەکەرڎەی و جینۆسایدی مکەرۆ. بە پێچەوانەوە ئەندامێ JITEMنێ. حیچ بەرژەوەندیێوەشا کوردایەتیینە نییا. بە قسەکەرڎەی بە زوانی کوردی، سووکایەتی بە زوانی کوردیی مکەرا و پیسش مکەرا. کوردیینە کولتووری کوردیی ئاسمیلە مکەرۆ، جینۆسایدی کولتووریی مکەرۆ. گەلەکەما ئینەیە نمەوینۆ؟ من باوڕم هەن کە گەلەکەما ئینەیە موینۆ. گەلەکەما ڕا پی هەرمانێ نمەدۆن. من باوڕم هەن، کە چی ورچنییە وێمانانە، هەم دەوڵەت، هەم حکومەتی دڕندە، هەم ستەمکارێ و هەم ئەنداماو جەنگی تایبەتی هیزبولکۆنترا و هامبەشە خیانەتکارەکای تەرێشا دیکەیان تندتەرین جواب مداوە. من باوڕم پی چێوەیە هەن. بێگومان کوردستاننە پێسەو جەنگێوە پێسە مکریۆ. گەلەکەما دژو ئینەیە گژیۆ، جەنگ مکەرۆ و بەقەوەتتەرین یاگێ وێش نیشانە مدۆ.

مەیدانو سیاسەتی دیموکراتیکینە تێگێوە دیموکراتیکو شارەوانیی گەلو کوردی هەن، وەراوەرو دەوڵەتی و ویری نەژادپەرسییوە بەرڎەواما. ئایا ئینە هۆکارو هجوومکەرڎەین سەروو شارەوانییەکا و ئەرەمەرزنای قەیومەکا؟ نزیکبییەیۆ جە سیستمو هامسەرۆکایەتی مشۆم چەنین بۆ و دیدو تۆوە گەلو کوردی چە نۆعە شارەوانیێوەش گەرەکا ؟

بێگومان سیستمو هامسەرۆکایەتی پەی دیموکراتیکبییەی سیاسەتی جڤاکی، پەی ئازاڎیی دەورێوە کاریگەر مگێڵنۆ، ورگێرو دەورو فاڕیایا. سیستمی هامسەرۆکایەتی سیستمێوەن دژ بە بە زهنیەتو سەروەریی پیاسالاری وەش بییەن. پەوکای ئی سیستمە سەرەوەریی پیای، زهنیەتو پیای ڕەت مکەرۆوە و قبووڵش نمەکەرۆ. ئەرەبڕیەی چا سیستمەیە نیشاندەرو ئانەیەنە، سیستمێوە دیموکراتیک، ئازاڎیپارێزن و یەکسان و یاگەدارا. پەی خولقانی ئی سیستمەیە زەوورا وەڵیو گرد چیوێنە، چێوێ ئینسانی جە وێش بڕۆرە جە عەقڵیەتە نەریتییەکا. مشۆم وێش بڕۆرە جە سیستمو سەرەوەریی پیای. ئینە فرە گرنگا. وەرو ئانەیە ئی سیستمە دژو سیستمو پیاسەروەری خولقیان. ئازاڎیی ژەنێ و پیای، یەکسانیی ژەنێ و پیای، سیستمو دیموکراتیکی مکەرۆ بە بنەماو وێش. پەی وەشکەرڎەی ئی سیستمەیە پێویسا سەرو هامڕا پیایا وەڵی گرد چێوێوەنە وێشا بڕارە جە زهنیەتی نەریتی و پیاسەرەوەری. پێویسا ویرکەرڎەیۆشا دیموکراتیک، ئازاڎیپارێزن، یەکسانی پارێزن بۆ. پێویسا یاواینەیشا پێسنە بۆ گەر پێسنێ نەبا با بە قۆرتێوی گەورە وەراوەرو ئی سیستمەینە و پەی دلێنەبەرڎەی ئی سیستمەیە گرد چیوێ مکەران. پیاێو داوا ئینەیش نەبۆ، بۆ بە ئاستەنگێوی گەورە وەراوەرو وەڵێکەوتەی سیستمو هامسەرۆکایەتیینە. چونکوم گەرەکشا بە یاواینەی پیاسەروەرییوە چەنی ئی سیستەمەیە بۆ، بەڵام ئی سیستمە سیستمێوی چینە نیا. ئی سیستمە جە ڕاوەبەرڎەی وێشەنە ویرو پیاسەرەوەری ڕەت مکەرۆوە. ڕاوەبەری و سیستمێوی دیموکراتیک و یەکسانی مکەرۆ بە بنەماو هەرمانەکاو وێش. چاوە ختۆن کە ئی سیستمە میاونۆ یاگێ، هجوومێوە دوولایەنەش ئینا سەرۆ. هجوومێوە کە دەوڵەتو تورکی دژو ئی سیستمەیە هەنش. چونکوم وەڵێکەوتەی ئی سیستمەی دلێ سیاسەتینو دۆخێوی دیموکراتیک وەش مکەرۆ، گلێرگەی مفاڕۆ. گلێرگە و سیستمێوە بە دیموکراتیکبییە، دەسەڵاتداری و دەوڵەتی قەڵس مکەرۆ. زهنیەتی فاشیست، قڕکەری ئەرەگیرکەری وزۆ زەحمەتییوە و لاوازش مکەرۆ. ئینەیچە دەسەڵاتداریی دەوڵەتی متەرسنۆ. پەوکای چێش مکەرا؟ ‌هجووم کەرانە سەرو ئی سیستمەیە. پی مەبەسەوە سەرو خەتەو هجوومەکاشاوە، هجووم مکەرانێ سەرو خەتەو ئازاڎیی ژەنێ، هجووم دژو ژەنێ، گلێرگە و سیستمی ئازاڎی، هجووم سەرو ڕابازو ڕاوەبەریی ئازاڎی. دەوڵەت ئینەیە مکەرۆ. ئەوەڵیچۆ ئینەشە کەرڎەن. وەروو ئینەیە گردو هامسەرۆکاش وستێ زیندان. هەوڵێ مدۆ دەسکەوتەکاو ژەنا دەسو ژەناوە ورگیرۆوە. ئەوەڵنە هجوومش کەرد سەرو سیستمو هامسەرۆکایەتی، دمایی پەیمانەو ئەستەنبوڵیش بەتاڵە کەردۆ. ئیساتێچنە ئینا هەوڵێ ئانەیەنە حەر چیوێ گولانە دەستوورنە مسڵەحەتو ژەنێنە بۆ، لاش بەرۆ. گردو دماکەوتەکا وەرڎەمو ژەنێنە یۆسا گێرتەن. وەراوەرو کۆشیای و مدرامانو گلێرگەیشنە بیێنیوە یۆ. دەوڵەت ئینەیە مکەرۆ. پەوکای هجوومو سەرو سیستمو هامسەرۆکایەتی مکەرۆ. هەمان وەختنە کاتدا پیایچ هجوومو سەرو ئی سیستەمەیە مکەرۆ . هجوومو زهنیەتو پیای سەرەوەریچ هەن. ئینەیچە ئا جۆرە هجوومێنێ کە دەوڵەت قەوەتتەرش مکەرۆ، ئیساتێنە بڕێوەش هەن و بڕێوەش نییا. ئنیە چەنین بۆ؟ نموونەکەش ئانەنە، دەسبەردارو زهنیەتو پیاسەرەوەری نمەبۆ، دەسبەردارو ڕاوەبەری بە زهنیەتو پیاسەرەوەرییوە نمەبۆ. جە ڕاوەبەرڎەینە هامبەشیکەرڎەی بە ژەنێ نمەکەرۆ، وێش نمەدۆ دەسو ڕاوەربەرڎەی کۆدەسو ژەنێوە. ئیسپات و جەخت جە ڕاوەبەریی وێش مکەرۆوە، ڕابازی فشاری و سەرەوریی وێش بەرڎەواما. ئینەیچە شارەوانییەکانە ڕووە مدۆ، گردو مەیدانەکانە کێشێوە بنەڕەتیین. هامڕێ پیێ چون دەسبەردارێ تێگە و زهنیەتو پیاسەرەوەری نمەبانێ، چەنی هامڕا ژەنا ڕاوەبەرییێوە دیموکراتیک و یەکسانی نەکەرا بە بنەماو وێشا، پەوکای بۆنە بە قۆرت. جەنگ، واتەواچ، کۆشیای هەن. ئی دۆخە پاسە موازۆ. بێگومان پیای بەئاسانی دەسبەردارو عەقڵێتیی پیاسەرەوری نمەبۆ. نابێت. پێویسا ژەنی کۆشییۆ، پیا دلێ چەنەگێڵای ئازاڎیینە بەقەوەتی کۆشیۆ. پێویسا گلێرگە وەراوەرو دەسەڵاتدارێتی، تاتەسالارییوە بەقەوەتی کۆشیۆ. بێگومان ئی کۆشیایە تەنیا کۆشیای ژەنێ نیا. پێویسا پیێچ کۆشیا. گەر ئی سیستمە سەرگنۆ ئانە فاڕیاێوە جیددی دلێ جڤکاینە وەش مکەرۆ و ئاستو ئازاڎیی وەش مکەرۆ. دەسەڵاتدارێتیی پیاسالاری دەوڵەتی نمەتاوانێ بەرڎەوامیی بە وێشا بدانێ. نمەتاوانێ بەرڎەوامی بدا بە فاشیزمی. چونکوم سیستمو هامسەرۆکایەتی نوێنەرایەتیی یەکسانیین بۆ بە چاند، ژیوای، سیستم، بۆ بە ڕابازێوە ڕاوەبەری و سیاسەتی. ئینەیچ بە ماناو دماییئارڎەین بە ویری زایندپەرسی، نەتەوەپەرسی، نەژادپەرسی. بە مانای ئازاڎبییەی و دیموکراتیکیبییەی گلێرگەی. بە ماناو ژیوای ئازاڎیی جڤاکین. ئاندە گرنگا. گردو بنەماو ئازاڎیین. بەداخۆ نزیکایەتیی پیای پی یاواینەیوە نییا. هەمان وەختەنە کۆشیای ڕادیکاڵانەو ژەنێ پێسەو پێویسی نییا. چی بابەتەنە کەموکوڵی هەن، بێگومان مشۆم چارەسەرێ بکریا. جە ڕاوەبەریی وێمانەی و دیموکراتیکبییەی جڤاکینە ئی سیستمە فرە گرنگا. ئیساتێچنە ڕاوەبەریی وێمانە، کوردستاننە، حەر یاگێوەنە کە پارتی سیاسیی دیموکرتیک بەشدار مبۆ، یا چا یاگانە کە پارتی سیاسی، پارادایمو نەتەوەی دیموکراتیکیش کەرڎەن بە بنەماو وێش، سیستمو هامسەرۆکایەتی بە بنەما گیریان.

سەبارەت بە شارەوانییەکا متاومێ ئینەیە بواچمێ. ئا پرسیارێ گەلما چە نۆعە شارەوانیێوەش گەرەکا؟ ئانەیە موینمێ کە گەلما چە نۆعە شارەوانیێوەش گەرەکا. داواو گەلی ڕۆشنەنە. گەل شارەوانیێوە هەمەلایەن، یەکسان و فرەچاندش گەرەکا. شارەوانیێوش گەرەکا کە وێش بەشدارش بۆ ، جە بوارو خزمەتکەرڎەی و کێشەکانە ساعیبو قسێ و ئیرادەی بۆ. گەلما گرد یاگێوەنە باسو ئینەیە مکەرۆ. شارەوانیێوە گەر دیموکراتیک و جڤاکی نەبۆ ئانە نمەبۆ بە شارەوانیێوی پەی ڕاوەبەریی جەوهەرو گەلی. ئا شارەوانییە نمەتاوۆنێ بە شێوێوە دیموکراتیک، یەکسان خزمەتو گەلی بکەرۆ. پەوکای شارەوانیێوی جڤاکی دیموکراتیک متاوۆ پەی گەلی و پەی گرد کەسێوێ بە شێوێوی یەکسان خزمەت بکەرۆ. ڕاسییچەنە مبۆ بە شارەوانییێوی گلێرگەیی، گەلپارێزن. داواو گەلی پێسە و بە وینای منیچ پێسنەنە.وەروو ئانەیە گردوکاندیدەکاو پارتە دیموکراتیکەکا وەعدو ئینەیە مدانێ. مشۆم وەعدو وێشا بەرانێ سەر، بێگومان گەلیچ پا هومێدەنە کە وەعدەکاشا بەرانێ سەر. چەمەڕێ ئانەینێ.

پی بۆنەوە گەرەکمەن بواچوو ئیساتێنە جەنگێوە تایبەتیی چینە هەن. تا سەرنجە بوزو سەرش و تەماشەو چاپەمەنییەکا مکەرمێ. بڕێو وەرپرساو ئاکەپەی، ئەندامێ جەنگیی تایبەتینێ، کە وەڵتەر باسم کەردێ، جە بابەتو ڕابەرێتیچنە پاسە مکەرا، ئینجا گەرەکشانە بواچا ' چی ورچنیەیە وێمانانە کورد بڕیو دەنگێ بدانێ بە ئاکپارتی، دماو ورچنیەی قۆناغێوە تازەو چارەسەری متاویۆ دەس پەنە بکریۆ'. پێسە هەرمانێوی وەرفراوانەو پڕوپاگەندەی و جەنگی تایبەتی مبریۆن ڕاوە. ئینە فرە خەتەرناکا. ئینە تەمام جەنگی تایبەتا. دماو ورچنیەی ئانە کە موینمێش جەنگو کوردان. شێوێوە سەختو جەنگو قڕکەرڎەی و دلێنەبەرڎەی سەرو گەلوو کوردیرە موینمێ. ئامادەکارییەکاو دەسەڵاتدارێتی ئیساتێنە گرد ئینێ سەرو ئی بنەمێوە. پڕوپاگەندەکاو جەنگی تایبەتی پێسە بە تەمامی پەی ئاڵۆزکەرڎەیی ویرو کوردانێ، خوڵقنای چەمەڕایی و وەرگێرتەی دەنگو کوردان. مشۆم گەلما بەشداریی ورچنیەیەکا بکەرۆ و دەنگو وێش بدۆ پا کەسا، کە نوێنەرایەتیی ئیرادەیش مکەران. چی قۆناغەنە با ویرو کەسی ئاڵۆز نەبۆ. بە عەندازەو ڕۆی ڕۆشن بۆ، پێسەو ئاوێ ڕۆشن بۆ. گردش جەنگی تایبەتا. من گەرەکم بێ ئینەیە بواچو.

بڕێو شارێ هەنێ فاشیزم گەرەکشا لە ڕاو فیڵ و تەڵەیۆ بەدەسشا بارۆ، شمە بەتایبەت پەی ئا شارا چێش مواچدێن؟ چا یاگانە مشۆم هەڵوێستێوە چەنین نیشانە بدریۆ؟

دەوڵەت بەتایبەت جە هامپەیمانێتیی ئاکەپە-مەهەپە-ئەرگەنەکۆنینە ئەوەڵۆ کوردستاننە سەرو بڕێو جە هەرێمەکاوە بەتایبەتی مدرۆ. ئا یاگێشە پێسەو هەرێمە سەرەکییەکا دیاریێ کەردێنێ. گەرەکشا چی ورچنیەیانە دەسبەرێشا بکەرۆن. سیاسەتو قەیومی چی وەختانە بڕێ شێوەو وێش فاڕانش. چی وەختانە بە فاڕایۆ دەنگدەرا هەرمانە مکەرۆ . گردو یاگەکانە برێو پۆلیس، جەندەرمە، سەروازێ مچەسپنۆ. سوپاش کوردستاننە مەرزنێنەرە و کەردێنێش بە دەنگدەرێ، دەنگدەرێ وەهمیێش ئاردێنێ ئاراوە. هەرپاسە چندین هەرمانێ فرت و فێڵاویێ مکەرۆ و ئاشکران، کە گەرەکشا پێسە ئا یاگا دەسەبەر بکەرۆ. بەتایبەتی چا یاگانە جە ورچنیەیە ویەرڎەکانە جیاوازیێوی کەم دنگەکانە بییەن، بە شێوێوی تایبەت سەرشاوە ممدرۆ. پێسەو ئاگری، شڕناخ، رحا، قەرسی. سەروو ئی یاگاوە بەجیددی ممرۆ، سەروو کارگێڵنیشا هەرمانە مکەرۆن، فرە بەجیددی دەنگدەرێش بەردێنێ سێرت. هەمان چێوێچ سێرتنە مکەرۆ . بە شێوێوی هەستیار سەرو ڕحایۆ مردان. شڕناخیچنە بە هەمان شێوەن. بڕێ یاگێ شڕناخینە پێسنەن. بەتایبەت سەرو ئی یاگاوە مردان. بە چندین ڕێ و ڕابازێ مجووڵیۆوە. گەلو ئێمە هەستیارا، وەرپەرسا، مشۆم گۆش بدا بانگەوازەکاو پارتە سیاسییەکا. گردوو دەنگدەرەکا، کە ئینێ شارەکاو تورکیاینە، نامێشا دلێ شارەکاو، مشۆم بگێڵاوە یاگێ وێشا، بلاوە شار، یاگەکاو وێشا و دەنگو وێشا بدانێ. بەدڵنیاییوە مشۆم ئینەیە بکەرا، گەلما حەر یاگێونە بۆ بەدڵنیاییوە مشۆم دەنگوو وێش بدۆ. کوردستاننە پارتی سیاسی دیموکراتیک وەراوەرو دەوڵەتینە مگنۆ ورچنیەییەکاوە، نەک وەراوەرو پارتێوەنە. گردو پارتەکاو دەوڵەتی وەختێو بابەت مبۆنە بە کوردستان، دلێ وێشانە هامپەیمانێتیی مبەسانێ وەراوەرو پارتی دیموکراتیکینە، دژو کوردا. ئینە فرە ڕۆشنا، کوردستاننە ورچنیەی وەراوەرو دەوڵەتینە مکریۆ. بڕێو یاگێنە بڕێو پەشتگیرییش وەش کەرڎەبۆ، کێ مزانۆ کە پارتەکێ بەدزییوە دەنگدەرێ وەڵێ وێشا بدا بە پارتەکاو دەوڵەتی. پەوکای پێویسا گرد یاگێونە ئینسان هاگادار بۆ. پەوکای مشۆم گەلما دەنگ بدۆ، ئانێ لوێنێ شارەکاو تورکیای مشۆم بەیاوە شارەکاو وێشا و دەنگ بدانێ، خاوەنداریی جە دەنگو وێشا بکەرا، مشۆم فیداکاریێوە پێسنە شێوەیە بکەرا. چونکوم دەوڵەت، دەسەڵاتدارێتی، دوژمن ورچنیەی پێسەو جەنگێوە موینۆ، دژو کوردانە پێسەو جەنگو ماڕای ئیرادەی موینۆش، پێسە وەشکەرڎەی تازەو قەیومی ورش مسەنگنۆ. مشۆم گەلو ئێمە وەراوەرو ئینەینە بە ڕاسییوە کۆشیۆ، ئیرادەش بە قەوەتیوە نیشانە بدۆ.

 ماوەی ویەردەنە بەینو عێراق، دەوڵەتو تورکی و پەدەکەینە دیدارێ کریێنێ. پێوەس پا دیدارا ورسەنگنایێ جیاجیێ مکریا. شمە ئامانجو ئا دیدارا چەنی ورمسەنگندێ؟ گەلو کوردی چا بابەتانە مشۆم چێش بکەرۆ؟

جەنگو قڕکەردەی ئی دەوڵەت و دەسەڵاتدارییە قڕکەرەیە، کە ٨ ساڵێن مکەرۆش، یاگێونە چەقان و یاوان بنبەس. ئیساتێ بە شێوەی قورس یاوان بنبەس. ڕاسیینە پلانەکێشا جیاوازە بێ. گەرەکشابێ ساڵەو ٢٠٢٠، ٢٠٢٣ینە تەمامو هەرێمەکاو پارێزنای مێدیای ئەرەگیر بکەرا. گەرەکشابێ موسڵ، کەرکووکیچ بگێرا. هەم پانیشت و هەم وەرنیشتو کوردستانینە گەرەکشابێ وێشا بیاونا سنوورەکاو میساقی میللی. پەوکای ئامانجەکە وێیاونای بێ بە سنوورەکاو میساقی میللی. گەرەکش بێ هەژمونو وێش سەرو عێراقی و سوریایرە بسەپنۆ. پا ئامانجۆ سیاسەتی ئەرەگیرکەری، نیو عوسمانی، ئیمپریالیستیش بەرد ڕاوە، ئانەیچ ڕۆشنا. گەرەکشا بێ کە ئەوپەڕەکەش تا ٢٠٢٣ ئانەیە بیاونا ئەنجام. بەڵام لەیەکدایۆشا ڕاس بەرنەشی. گرد چێوێو بە پاو ئا نەخشەیە سەرو مێزێوە مکیشیۆ نمەلۆ ڕاوە. ئاما و کەوت وەردەمو مدرامانی شکۆدارو گەریلای و تووشو بنبەسی و چەقای ئاما. ئیساتێ چەقش بەستەن. ساڵەو ٢٠٢٢، ٢٠٢٣ گەرەکش بێ وێش چا دۆخە چەقبەستەینە ڕزگار بکەرۆ. بەردەوام چەکی کیمیاوی، چەکی قەدەغەش بەکار ئارد. پەدەکەچ بەشداریی ئا جەنگەیە بی، گەرەکش بێ بە گرد نۆعێو ئیسفادەش چەنە بکریۆ. گەرەکش بێ ڕەوایەتیی پا جەنگەیە بدۆ، پەی ڕەوایەتییپەنەدایش پەدەکە چێشش جەدس ئاما کەردش، بەڵام دیسانیچ نەتاواش بیاوۆ ئەنجام. فرە ڕسوا بی. چەکی قەدەغەش بەکار ئارد، چەکی کیمیاویش بەکارئارد، پەرسەو بەکارئاردەی چەکی کیمیاوی بی بە بابەتو ڕۆی، شەرمەزار کریا. سوپا، دەوڵەت فرە ئاسێ مەنۆ، تووشو تەنگوچەڵەمەی بێ. لێوە تەریچۆ هەوڵدایێوە ئەرەگیریی هەنە، مەدەنیێ فرێشا کوشتێ، دەگێکێشا بۆردومانێ کەردێ و چۆڵێشا کەردێ، مەدەنینشینێشا وێرانێ کەردێ. وەرنیشتنە سەرچەمەکاو سەرو زەمینی و چێرو زەمینیچشا بۆردومانێ کەردێ. کاڵگەکاو نەوتێ، ناوەندەکاو بەرهەمئاردەی گازی، وێستگەکاو کارەبێ، چاپخانە، هەرمانگەکاو واردەی، یاگێ مەدەنیێ، ئاسایشی مەدەنی، ژەنی، زارۆڵێ، بەتەمەنەکێ، کەسێ مەدەنیێ و دمایین جاریچ جەنگەوانێ سوریانییشا تیرۆرێ کەردێ. یانێ بەتەمامەتی جەنگێوە قڕکەردەیشا کەرد. یانێ بەردەوام جەنگێوە قڕکەردەیش کەرد. ئیسرائیل ئیساتێ غەززەنە چێش مکەرۆ وەراوەرو فەلەستینیەکا، دەوڵەتو تورکی بە دووە ئاندە زیاتەر ماوەو دووێ ساڵان جەنگو قڕکەردەی دژو کوردا ئەنجام مدۆ. ماوەو دووێ ساڵاو وەڵتەرینە ئانەش دژوارتەر کەردەن. پەوکای پا سیاسەتا قڕکەردەی و ئەرەگیرییچ فرە ڕسوێ بیێ و شەرمەزارێ کریێنێ. ئیساتێ چێش مکەرۆ؟ ئەگەر بتاوۆ بڕێ عێراقییچ چا هەرمانێنە بەشدار بکەرۆ، بتاوۆ یەنەکەیچ بەشدار بکەرۆ، ئێران و ئەمریکا و گرد کەس بەشدار بکەرۆ، بە شێوێوە ئاشکرا پەشتیوانیی ئادیشا ورگێرۆ، متاوۆ بە سیاسەتو قڕکاری و ئەرەگیرکەری بڕێ ڕەوایەتییش پەنە بدۆ و بەپاو وێش بڕێ وەڵێ بە ناڕەزایەتییەکا بگێرۆ.

سەبارەت بە چەکی کیمیاوی و قەدەغەکریای، ڕیسوا بی. بەڕاسی ئیتر نمەتاوۆ ڕووەو وێش بشارۆوە و نمەتاوۆ بەردەوام بۆ. ئیساتێ تواناو گەریلای ئاستو تەکنیکینە ئاندەی تەر ناچارشا مکەرۆ. حەرچندە گرد جۆرە تەکنیکێو پەدەکەیچ بەکار مارۆ، بەڵام نمەتاوۆ ئەنجامی وازییا بەدەس بارۆ. پەوکای پێویسشا پا هێزا هەن یارمەتییشا بدانێ. هەردوویشا گەرەکشانە بەهانێ پەی سیاسەتە دڕندانەکاشا بداوە. لاێوە تەرۆ پاڵپشتو ئا هێزا بە گرد نۆعێوە هجووم بکەرۆ و بە پاو وێش بڕێ ئەنجامێ بەدەس بارۆ. سیاسەتو دەوڵەتو تورکیای فرە ڕۆشنا، بەدڵنیاییەوە گەرەکشا میساقی میللیی بیاونۆ یاگێ. پەی هەرمانێ گەرەکشا کاریگەریی سەرو عێراقی زیاتەر بکەرۆ، جە دیای سیاسی و ئابووری و سەروازییوە هەژموونو وێش بارۆ دی. گەرەکشا هەمان سیاسەت سوریانە بیاونۆ یاگێ. دەوڵەتو سوریای لاو چەتەکاوە هەڕەشێش ئینا سەر، دەیان هەزار چەتێشا ئینێ وەردەسنە و خاکوو واگەیچش گێرتەن و ئینا وەرو دەسیشانە. پی هەڕەشا گەرەکشا هەژموونو وێش سەرو سوریای و عێراقیرە بسەپنۆ. بە پاو دمایی زانیاری کە یاوان دەسما، زانیاریی ڕاس هەن، داعشە گیریایەکا ددانشا نیان پۆرە، داعشش ڕێک وستەن و مکیانۆشا عێراق تا عێراق ڕاوشۆنی پێویس بگێرانە وەر، دژو عێراقی ئی زانیارییێ بەدەس ئامێنێ. ڕەنگا ڕووسیایچنە هەمان هەرمانەش کەردێبۆ. وەڵتەر واتەنما، ئانە پەیلوای ئێمەن. ئێرانیچنە هەمان تەقایۆ کریان. چەتەکێ دەسو ئاکەپە و دەوڵەتو تورکیاینە فرێنێ. هەزاران و دەیان هەزارێ چەتێشا هەنێ. حەر ئەوەڵۆ چەنی داعشی هامپەیمانینە بێ و ئانێ داعشی ڕێکێ وستێ دەوڵەتوو تورکیای بێ. ئیساتێچ درێژە بە پەیوەندییەکەیش مدۆ. ئیساتێ چەنی چەتەکاو داعشی، هەوڵێ مدۆ دژو عێراقی بەکارش بارۆ. پێسە دژو ئێرانی و ڕووسیای بەکارش ئاردێنێ. دەوڵەتو تورکی ئەورووپانە دژو ئەمریکای بەکار مارۆ. دژو گرد لایێ تا گرد لایێ بوزۆ دلێ سیاسەتەکاشۆ، تا پەشتیوانیی گرد لایێ پەی سیاسەتو قڕکەردەی کوردی بەدەس بارۆ دژشا داعشی بەکار مارۆ. ئیساتێنە عێراق تووشو بڕێ سەختییا بۆ، کێشە ئابوورییەکێش جیددیێنێ، کێشێ سیاسیێ جیددیێ هەنێ، گرژیی جڤاکییش زیاد کەردەن، سەقامگیری نییا، کێشەو ئاوێ هەن. سەختییەکاو عێراقی موینۆ و هەوڵێ مدۆ ئیسفادە چی سەختییاو عێراقی بوینۆ. پا مانێ ئی سیاسەتە ئەرەگیرکارییە، نیوعوسمانییە، کە نیا ئیسفادەو عێراقینە بەکار بارۆ. ئاشکران ئی سیاسەتە هەڕەشێونە جە بییەی عێراقی. ئیساتێ ماچۆ چەنی عێراقی ڕێک کەوتەنا. وەرو ئی دۆخە گرژا، بێگومان ئێمە نمەزانمێ جە کام بابەت و چەنی ڕێککەوتەی کریان، مشۆم بڕێ بابەتێنە ڕێک کەوتەبۆ. دەوڵەتێوە داگیرکەر، تاڵانکەرا. گەر زەمینەش پەی بسازیۆ ئا یاگێ کە گێرتێنێش حەز کەرۆ دەسبەسەرشا کەرۆ. وێش ئینە پلانەکێشنە، میساقی میللیین. ئەرەگیرش بکەرۆ و دمایی دەستەسەرش بکەرۆ. مەبەستو سەدەی تازەو تورکیاو ئینەین. پەوکای هومێد کەرمێ عێراق نەگنۆ دلێ دامەکێوە. باوڕیچما پاسنەن نەگنۆ دلێ دامەکێوە. هیچ ئیسفادەش پەی عێراقی نییا جگە جە زەرەری. هەرپاسە فشارێوە فرە جە یەنەکەی مکەرۆ. هەوڵێ مدۆ یەنەکە بارۆ سەرو خەتەو پەدەکەی. هەوڵێ مدۆ تەسلیم بۆ و وێش جە خەتەو وەڵاتپارێزنی بەدوور گێرۆ. خەتەو پەدەکەی خەتەو خیانەتینە. خەتێنە کە هامبەشەو قڕکەردەینە. ئی خەتێ ئیسفادەش پەی کوردستانی نییا. پەوکای فرە بێبەهان. حیچ شکۆیێوەش نییا. ئاخرۆ گەرەکما بواچوو. هیزی تەماشاو ئانەیما کەرد، جە فرانفۆرتنە پاریسنە نەورۆز فرە بەشکۆوە مەبارەک کریا. پێسە باسم کەرد، ڕحایچ هیزی نەورۆزش گەشناوە. نەورۆزو ڕحای نەورۆزێوە فرە بەشکۆ بێ. سڵام جە مەبارەکباییەکاو نەورۆزو پاریسی، فرانکفۆرت و ڕحای مکەرو. بەڕاسی بەشکۆبییەی. جارێوە تەر بانگەوازش وەنەو گرد لایێ مکەرو بە بەقوەتیوە بەشداریی هەڵمەتەو ئازادیی با و بەدڵنیاییوە ئی قۆناغەیە سەروزمێ.