ژەنێوە بێ چەمێش جە لوتکەو کەشە وەرفراوانەکا بڕییەبێ. بە دەنگو ئێشی، هیوا و ئەرەپڕاو گەلوو کوردیش یاونا کەش و گرڏ و کوردەسانی. نامێش هۆزان مزگینە بێ، بەڵام ئاڏ تەنیا نامێوە نەبێ، ئاڏ هێڵێوە و، ڕاو و مڏرامانەکا بێ. تەنیا گەریلا نەبێ، هەرپاسە هونەرمەندە و گۆرانی واچە و گەلەکەیش بێ. بە گۆرانییەکاش هێز بە هەمڕایەکاش بەخشی جە جەنگەنە. بە گۆرانییەکاش شوناسو گەلەکەیش ئشناسا. 

هۆزان مزگینە (گوربەت ئایدن) ساڵەو ١٩٦٢ جە ئێلحەنە جە سەیەو هەژاری و زوڵمینە ئاما دنیاوە. پێسەو ژەنێوە جوانێ جە تاریکی کودەتاو ١٩٨٠ بەرەکەوتە و بەشداریش تەڤگەرو ئازادی گەلوو کوردی کەرد. چا ساڵانە، یوە بێ جا نموونە و ئا ژەنا کە تاوانر چێش بە دەس بارانە. هۆزان مزگینە بییە بە زوان و ئاواز پەی گەلەکەیش، هەوڵدریا بێدەنگە کریۆنە. 

ساڵەو ١٩٨٣نە لوا ئەوروپا، ئاڏە تەنیا هونەرمەندە نەبێ، جە هەمانکاتەنە سەرمەشقە بێ پەی هونەری ئەوەکۆشای کەرێ. دەنگو ئاڏێ نەک تەنیا جە فاڕایۆ دەنگەکا، جە هەمانکاتەنە جە ویرەوەری گەلینە یاکێش گێرتە. 

دووژمن جە ١١و ئایاری ١٩٩٢نە جە تەتوان ئا یانری چنەش ئەرەنیشێ تەوقەشدا، بەڵام یاگێ ئانرینە مڏرامانێوە فیداییانەش هورچنی. چونکە ژیوایش بە شکۆوە سپارد. 

ڕابەر ئاپۆ ماچۆنە "مزگینە کناچێوە بێ جە لایەن و پەکەکەیۆ  خوڵقیێبێ". تەنیا "جەنگاوەرێوە" نەبێ، پێسەو عەلی حەیدەر قەیتان واتش "ئاڏە ژەنی، هونەرمەند و شۆڕشگێڵنە" بێ. ئاڏە نوێنەرە و گەواهیدەرەو ئیشو تاریخو ژەنە کوردا بێ. 

جە گۆرانییەکاشەنە هاوارەکا ئایشە شانێ، قەڵەمو هۆزان سەرحەد، شین و هیواو گەلی گلێرێ بێنێوە. جە گۆرانییێوەشەنە بە نامێ "بییەی، لێ هەڤاڵۆ، هاوار گوندینۆ، نەورۆز و دەلالە" نەک تەنیا ئاوازێ بێنێ، جە هەمانکاتەنە یاڏوەری گەلوو هەزار ساڵەی بێ. 

هۆزان مزگینە سەرەڕاو ئانەی سەدان سەروازیێ دەورشا گێرتە، بەڵام کۆڵش نەرا. بە واتەو گۆرانیاوە ژیوا.