کڵاشچنییەی هەرمانۍ سەلیقەدارانۍ تاریخییەی هەورامییانێنە، سەرڎەمانێوەن هەورامییەکێش پنە مشناسیاوە و ڕازەو کڵاشە هەورامییا لوێنە دلۍ دنیایۍ جە شیعرا و داستانا و فیلما و کتێباوە، جگە جە دیمە بازرگانی و ماددییەکەیش دیمێوە هونەری ڕەنگینی سەلێقەدارانەی هەورامییانەش هەن، سەرڎەموو زووینە پیۍ دەسشا پنە کەرڎەن و ئیساتێچەنە ژەنی بەهامبەشی چنی پیایا سەلێقە و دەسڕەنگینیی وێشا ژەنانە تێکەڵوو ئی هەرمانۍ کەرڎەن و جوانیۍ تەرشا بەخشان بە هەرمانەکۍ، ژەنە دەسڕەنگینۍ هەورامانوو ۋەرکەوتی کە خەڵکەو دەگاو (دزڵی)یێنە، ماوە و ٢٠ ساڵان کڵاشۍ چنۊ و پی جۊرە باس جە هەرمانەکېش کەرۆ:

زەمانەی ڕەحیمییە، جە سەرەتاو قسەکاشەنە ئاماژەش بە شېوازوو ئاشنابیەیش چنی ئی پیشەیە کەرڎوو واتش، "ئەوەڵجار بە کڵاشۍ گولانۍ زارۊڵانۍ دەسم پەنە کەرڎەن و دمایی فێرەو دەورچنییەی بیێنا و دماتەر ساکار و ئیساتۍ کڵاشچنێوە خاسەنا".

بارەو دەسپنەکەرڎەی هەرمانەکێوە ژەنە هەورامییەکۍ ئەرەیاوناش، "کڵاش ئەوەڵ جارەنە، پارچەن و ماراش ڕەنگەش کەرا بە ڕەنگەو سووری و کەوەی تیکە تیکە بەرش مارا، بڕۍ ئیسەروئەوسەرش کەرا و ئیسفاڎە جە پۊسوو ئاژەڵی و بڕۍ کارایچشنە جە موو بزۍ ئیسفاڎە کەرا، ئێمە تا یاوۊ دەسما یەرۍ قۊناغێش مەنۊو ئێمە ئی یەرە قۊناغەیە کەرمۍ "دەورچنییەی" خانمێوە کەرۊش و "ساکار" خانمێوە تەرە و "دامگەڕ"یچ خانمێوە تەرە".

"کڵاش پاڵێوە وێمانەن و چنی جلە کوردییا فرە جوان مێوە"

ژەنە دەسڕەنگینەکۍ جەختش جە پاکوو تەمیزی هەرمانەو کڵاشچنیەی کەرڎۆ و واتش،" سەردەمېوەن خانمۍ پاڵوو پیایانە دەسشا داننە و دەرامەتێوە عالش هەن پەی ژەنا و پاسەش کەرڎەن دەرامەتوو وێشا بۊشا، من ٢٠ سالێن کڵاشچنەنا و بە هەرمانێوە خاسەش مزانوونە و دەرڎەو یانەیش وارڎەنا و فرەو قۊرتاو ژیوایم پەنە حەل کەرڎەن، کڵاش پاپۊشیوە فرە زەریفا بەتایبەت چەنی "چۊخوڕانکی" و "کەواوپانتۊڵ"ی تەمام مێوە و وەش گۊنجییۊ و وێمانەن و بۊوبەرامەش نیا و ڕاسوچەپ تاکەوتاکش نیا. چەموو وەڵتەریرە ئیساتۍ هەرمانەکۍ فرۍ بیێنە، چوون گلێرگە فرەتەرا کیانییا پەی فرەو لایا، وەڵتەر دەرامەتێوە خاسش بۍ وەلۍ ئیساتێنە چونکوم گرانین، بڕۍ کەمتەر یاگۍ گێرۊ، وەلۍ جاران خاستەر بۍ".

"کڵاشچنییەی بییەن هەرمانەو سەڎەنە پەنجاو ژەناو مەریوانی"

ئاخیروو قسەکاشنە ژەنەکڵاشچنەکۍ ئەرەیاوناش، "کە سەرڎەمانێوە ١٠٠ دانە شاگرڎێم بیێنۍ و ٢٠٠-٣٠٠ هیتە کڵاشېم دێنۍ چنییەی و کۊڵۍ ئیسفاڎەی ماددیم کەرڎەن، خەڵکوو مەریوانی گێرە سەڎەنە پەنجاو ژەنەکاشا کڵاشچنۍ با و یانە هەن ژەنەکۍ و پیاکە ئی هەرمانۍ کەرا و بییەن بە سەبەبوو ژیۋایشا. شوهرەتوو چنییەی هەورامییانەو کڵاشا کورڎەوارنە عێراقنە و وەڵاتە هامسایەکانە و ئەورووپایچەنە دەنگش دانۊ و کیانییا پەی ئا وەڵاتایچە کە مەیلشا پۍ کڵاشا هۊرامانی بیەن".

 ئۊسا کڵاشچنە هۊرامیەکۍ نەشارتشۆ، ئەگەر هەرمانەکۍ هینەو وێت بۊ خاسا وەلۍ دەرامەتەکە فرەتەرش پەی ساعیبکڵاشەکان (بازرگانەکێ) کەمتەر پەی کڵاشچنەکان، ئینجا مشکڵێش بەشوو وێش هەنۍ و بێموشکوڵ نییا چەمکزبییەیش مۍ شۊنیرە و باڵئێشە و دەسئێشە و ملئێشای.