ئەرەیاۋناکەو کۆردیناسیۆنوو کەژەکەی پی جۊرەنە: "جە گرڎ لېوە جیهانیۆ قەیرانەو ئابووری، سیاسی، گلېرگەیی، ئیکۆلۆژی و سەروازی پەرەش ئەسان، ڕۆ دماو ڕۆی ئینا زیاڎبیەینە، ئینەیچ بەرەنجامی کاولکارانە چنی ۋێش مارۆ. ئی قەیرانېچە جە بەرەنجامەکا جەنگی یەرەموو جەهانییا، کە سەروو بناغەو حساباتوو دەسەڵاتداری هێزە هەژموونوازەکا ملۊڕاوە. ئی جەنگەی کە جە تەرەفوو سیستمی فاشیستی، نەژاڎپەرسی و دوژمنوو ژەنېوە بریۆ ڕاوە، جە ئەساسەنە پەی تەسفیەکەردەی دۆزوو ئازاڎیی گەلی و ژەنان. یۆ چا یاگا کە ئینە فرە بە ڕۆشنی چنەشەنە ۋینیۆ، وڵاتوو کوردسانیمانە. جەنگێوە کە جە تەرەفوو هێزە هەژموونوازەکاوە پلانڕێژیش پەی کریان، تەسفیەکەردەی سەروو گەلەکەیما و کۊشیای سەپنۆ. دژوو گەلەکەیما ڕۆ دماو ڕۆی شەپۆلێوە گەورۍ هجوومی تازە ئەنجام مڎریۆ. چی ڕووانە دلۍ سیاسەتوو دلېینەی و بەروو دەوڵەتوو تورکینە فاڕیای جدی پێکئامان، گرنگی بە هجوومکەردەی مڎۆ سەروو گەلوو کوردی. دەوڵەتوو تورکی دەیان ساڵېن پلانەکاش سەروو تەڤگەری ئازاڎیی کوردیرە مسەپنۆ تەنگەتاوبیەن، چنی هێزەکاو گلادیۆو ناتۆی جارێوەتەر گەرەکش بۍ ئاستوو هجوومەکاش ئێزاتەر بکەرۆ. ئێمە ئی هجووما شەرمەزار مکەرمۍ. دژوو ئی هجوومە قڕکاریا سەروو گەلوو کوردی و کۊشیای ئازاڎیما بریاڕاوە، پېسە کۊشیای ئازاڎیی گەلەکەیما و هێزەکاو دیموکراتیکی و شۆڕشگێڵنی بە بەقوەتی و ئێژاییوە ۋەرەنگارۍ بیمېوە و ئی هجووما تێک مڎەیمۍ. با هیچ کەسێ گومانەش چینەی نەبۆ.

ڕۊشنا ئی هجوومە دما بەدماو مدرامانە تاریخیەکا  گەریلای بۍ جە زاپەنە و چالاکیەکا تەری، حەرپاسە دماو ٨و ئاداری، نەورۆز و بڕیارداری و خاوەندارییەکاو گەلەکەیمانە جە هۊرچنیە دلېینەییەکا تورکیای و سەرنیشتوو کوردسانی، ئەنجام مڎریۆ. هێزەکاو هەژموونگەری توشوو شپرزەیی بیێنۍ جە ۋەرا ۋەروو مدرامان و کۊشیای پەکەکەی و گەلوو کوردینە. پلانەکۍ دلېنەبەردەی و پیلانگێڵنی تا حەدێوە فرە بێکاریگەرۍ کریۍ، هێزەکاو هەژموونوازی و ناتۆی جارێوەتەر کۊتۍ جوڵە، پەی مەسڵەحەت و مەرامی زیاتەروو ۋێشا دەسشا بە پارېزنای ڕژێموو جەنگی تایبەتی ئاکەپە_مەهەپەی کەردەن و هجوومەکێشا دەسپنەکەردێنۍ.

پلانێوە تازۍ تەسفیەکەردەین

چی قۆناغێنە کە دژایەتییەکۍ پەکەکەی جە ئاستی هەرێمی و جەهانینە بەردەوامێنۍ، داوا جە سەرۆکی فاشیتی ئەردۆگانی کریا بلۆ ئەمریکا، حەرپاسە دماو ساڵانێوە فرەی سەردای عێراقیش کەرد، چا چوارچێوەیچەنە سەرۆککۆماروو ئەڵمانیای سەردای تورکیایش کەرد، بە ئەنجام یاۋنای ئی گرڎ سەردای و گلېرۆبیە دیبلۆماسیا سەروو ئاستی میان نەتەوەی و هەرێمیا پەی دژایەتی پەکەکەی و ڕابەر ئاپۆی ئەنجام مڎریا. چی مەرحەلەنە کە وازیۆ واوەی سیاسەتی هەرێمی نەخشەڕێژبکریۊوە، هیچ وەختۍ ڕا مەڎەیمۍ تەسفیەکەردەی بۆ بە بەشوو گەلوو کوردی. ئامانجی بنەڕەتی ئی هجووما، تەسفیەکەردەو تەڤگەری ئازاڎیمانە و ئەرەگیرکەردەو خاکوو کوردسانیا. هێزی هەژموونوازی میان نەتەوەیی تورک و هامکارە کوردەکاش سەروو بنەماو نەخشەڕێژی هەرێمی کۆنسێپتوو هجوومەکا بەراڕاوە. دەوڵەتوو تورکی فاشیستی پەی سەرەوەری هەرێمی ۋێش، تەسفیەکەردەو پەکەکەی بە مەرج موینۆ. سیاسەتوو دلېینە و بەروو ۋێش پەی ئی ئامانجیە بەرۆڕاوە.

هجووم و سەروو خەباتکارا چاپەمەنی شەرمەزار مکەرمۍ

پېسە کەژەکەی ئی هجوومە دژە دیموکراتیکانەو سەروو خەباتکارا چاپەمەنی شەرمەزار مکەرمۍ، کە حۊڵمڎا بانۍ بە دەنگ و زۋانوو ئێش و گەلی و کۊشیای بیەو گەلی. یاگۍ نەنگییا بەلجیکا بەهاکاو ئازاڎیی چاپەمەنی و مافەکا مرۆڤی مکەرۆ قوربانی بازاڕییە نەگریسەکا تورکیای. ئینە هجوومێوەن جە ۋەرا ۋەروو ئازاڎیی چاپەمەنی گەلەکەیمانە. جە یاگێوە پېسە ئەوروپاینە کە ۋێش پېسە قەڵاو ماف، یاسا، مافەکا مرۆڤی و دیموکراسی وەسف مکەرۆ، ئی هجوومۍ سەروو ناوەندێوە چاپەمەنی کە حۊڵمڎۆ بۆ بە زۋانوو دۆزوو ڕەواو گەلێوە چېردەسەی، دایوەنە و لەکېوەن سەروو پارېزنای مافوو مرۆڤیوە جە ئەوروپانە.

قڕکەردەی ئەرمەنییەکا

ئارۆ ساڵەوەگەڕوو هجوومی دژ بە ئەرمەنییەکان کە جە ٢٤و نیسانوو ١٩١٥ی ڕووەشدا. جارێوەتەر بە تنی ئی هجووما شەرمەزارۍ مکەرمۍ. هجوومی قڕکەری جەماوەری سەروو گەلوو کوردیچ جۆرێوەن جە سیاسەتی و هجوومە قڕکارییەکاو دژوو گەلی ئەرمەنی. داوا مکەرمۍ جە بەشەکا گلېرگەی کە دژوو قڕکەردەی و کۆمکوشی کۊشیانە، دژوو  قڕکاریەکا دەوڵەتوو تورکی کە سەروو گەلا ئەنجامشا مڎۆ، کۊشیایشا ئێژاتەر بکەرا و ئی هجووماو دەوڵەتوو تورکی پوچۍ بکەراوە. گرڎوو ئا هێزا کە بیێنۍ بە هامکاروو ئی سیاسەتە پیسەیە، با عال بزانا مەتاوا دما ڕۆیۍ بنیاڎبنیا، کە بە مەسڵەحەت وازانە و  بە ۋنی و قڕکەردەی گەلا بەدەسشا ئاردەن. نەوەکېشا و مرۆڤایەتیچ ئینەی قبوڵ مەکەرۆ.

داوا جە ڕای گرڎیی دیموکراتیکی مکەرمۍ، کە سەرەوەری یاسای جە مەسڵەحەتە پیسەکاو دەوڵەتا، بە باڵاتەر موینا، هەڵوێسوو ۋێشا نیشانە بڎا. دیسان داوا جە گرڎوو بەشەکا گلېرگەی مکەرمۍ، دژوو سیاسەتەکا فاشیستی ئاکەپە-مەهەپەی هەڵوێسوو ۋێشا نیشانە بڎا و چی مژارەنە فرە هەستیارۍ با.