نیهات کایا سەرنجش وست سەرو ئەزموون و کەسایەتی فکریانەو ڕۆنامەنوویس عەزیز کۆیلوئۆغڵوی و ئەرەیاۋناش، خەمسەردی ئۆپۆزسیۆنی و ئا هێزا کە ۋێشا بە چەپ مزانا، مەڵامەتا پەی زیاڎبیەی هرووژمو سەرو ڕۆنامەوانا.
ڕۆنامەنوویس نیهات کایا باسش جە هەرمانە و کۊششو ڕۆنامەوان عەزیز کۆیلۆئۆغلوی کەرد کە جە ٢٧و کانوونو دووەمی جە شارو ڕانیەو پانیشتوو کوردەسانی جە لایەنو فڕۆکەی بێفڕۆکەوانو دۊڵەتو ئەرەگیرو تورکیوە کریا ئامانج و گەشمەرڎە کریا.
نیهات کایا باسش چانەیە کەرڎ کە ساڵۊو ٢٠٠٥ی عەزیز کۆیلۆئۆغڵوش ئشناسان و واتش: "ساڵۊو ٢٠٠٥ ی کە دەسم بە هەرمانەو ڕۆنامەگەری کەرد، عەزیز ئێمەش پەروەردە کەرد. ڕێزگرتەی جە هەرمانەکاش پەی من یاگۍ سەرنجی بۍ. سەرەمڕە زەردەخەنە سەرو لچاشۆ بۍ، جەهەمان کاتەنە کەسایەتێوە جددیش بۍ جە هەرمانەکاشەنە. جە فرەو بوارانە کەسێوە خاوەن ئەزموون بۍ، هەر جە دیمەن هۊرگېرتەیۆ تا مېیاوۆ بە ڕۆنامەگەری و سەرنوویسەری، بەین بەین بەرنامە وەش کەرۍ. جە گرڎ مەجالۍ ڕۆنامەوانینە هەرمانەش کەردێبۍ و ۋەرپرسیاری فرەش جە ئەستۆ گېرتەبۍ.
یۆ جە تایبەتمەندییە سەرەکییەکا عەزیزی پەروەردەکەردەی دەوروبەریش بۍ. فرێوە جە هەڤاڵاما کە بەمەڵامەتو هەوڵەکا ئاڎیۆ چی بوارەنە دەسشا بە کۊششی کەردەن گرڎ میراتو هەڤاڵ عەزیزین، جە ڕاو ئا ڕۆنامەنوویساوە کە ئاڎی پەروەردە کەردێنۍ ڕێبازەکەو ئاڎیی بەردەوام بۆ.
'هۆشیار و چنە ئاما بۍ'
ماوێوە فرە پێوەرە بێنمۍ. ئێمە دماو ساڵەو ٢٠٠٥ جە هۆلێرنە پێوەرە هەرمانە کەرێنمۍ. عەزیز هۆشیار و چنە ئاما بۍ. جە ماوۍ کەمەنە فێرو زوانەکا بی و تاواش پەیوەندی چنی گەلی بینۆ. ئینەیچ یاردیۍ فرەو هەرمانەکاش دایمۍ.
'دوور وین و خاوەنو هێزۍ شیکاری بۍ'
هەمیشە چنی میدیاکا جە پەیوەندی و شیکاری کەردەینە بۍ. بەوردی گۆش جە خەڵکی گېرۍ و شۊنیرەلوای پەی میدیاکا کەرۍ و شرۆڤەشا سەر کەرۍ. کاتێ مرۆڤ تەماشەو شیکارییەکا ئی دماییەیشە مکەرۆ، پەیش بەرگنۆ کە چنی هۊرسەنگنایش پەی ڕووەدایەکا کەرڎەن."
ئا هرووژمۍ کە بە گەشمەرڎەکەردەی ئاپێ مووسای دەسشا پنەکەرڎ، تا ئارۆ بەردەوامیشا هەن
نیهات کایا واتش: "دۊڵەتو ئەرەگیرو تورکی بە ئاشکرا هرووژم مکەرۆ سەرو ڕۆنامەنوویسا سەرمەشقی و بڕۍ جە ڕۆنامەنوویسا بە هرووژمی ئاسمانی و بڕۍ تەریچشا بە شێوازی جۆراوجۆر تیرۆرۍ و گەشمەرڎۍ کریا. هرووژمەکۍ جە دماو گەشمەرڎةکەردەی ئاپێ مووسای بەدماوە تا ئارۆ بەردەوامێنۍ و ساڵەی ۋېیەردۍ یاوا بە بەرزتەرین ئاستو ۋێش. جە٢٣ۍ ئابو ٢٠٢٤ هەمڕێما گۆلستان تارا و هێرۆ بەهادینە بە ئامانج گیریۍ و گەشمەرڎۍ کریۍ. گرڎو ئی هرووژما بە ئەنقەس و ئامانجدار ڕووە مڎا. ئامانج چینیشا بێدەنگکەردەی مرۆڤەکا بۍ.
ئینە هرووژم بۍ پەی سەرو گلېرگەی ڕۆنامەوانی جە پانیشتوو کوردەسانی. بەڵام هەڤاڵ عەزیز کە چا کاتەنە پانیشتەنە بۍ جە ۋەرا ۋەری ئی هەوڵو تەرسناینە بێدەنگ نەبۍ. جە بەرنامۍ مەدیاینە بەشداریش کەرڎ و سەرو کردەوە تیرۆری و کۆمکوژییەکا هۊرسەنگنای وردش کەرد. دۆڵەتو تورکی و ئاوەزیەتی فاشیست نەتاواش هەڤاڵ عەزیزی بێدەنگ بکەرۆ. هەرپاسە جە ١٩و کانونو یووەمو ٢٠٢٤ ینە جە ۋەرنیشت هەمڕێما نازم داشتان و جیهان بیلگینە بە هەمان شێوە جە ڕاو فڕۆکەی بێفڕۆکەوانو دۊڵەتو تورکیوە گەشمەرڎۍ کریۍ. ئینە بە ڕێکەوت نیا؛ بەڵکم بە ئەنقەس و پلان پەی مجیایرەین. چی دماییەیچەنە هەڤاڵ عەزیز بە پلانە گەشمەرڎە کریا."
'بێباکی بۆ بە مەڵامەتوو هرووژمی زیاتەری'
نیهات کایا ئەرەیاۋناش ئیتر حیچ یاگۍ سەرو دیوارەکاشاوە نەمەنەن پەی هۊرواستەی وێنەو هەڤاڵا گەشمەرڎەی ڕۆنامەنوویساما و واتش: "داخەم نمەشۆ جوابێوە کاریگەر دژو ئی تیرۆرا نەدریانۆ. نمەبۆ ئانە جە یاڎ بکریۆ هەتا بێدەنگی بەردەوام بۆ نۊبەتو گرڎی مۍ. بێگومان ئەر بێدەنگی بۆ، ئانۍ کە بیەو کوردی جە ۋەرا ۋەرو ئی دەسەڵاتەینە قبوڵ نمەکەرا، مشۊم بزانا کە ڕوۍ مۍ ئاڎێچ مکریا ئامانج. ئیساتۍ ئەر جەهەپە و ڕۆنامەنوویسا ئۆپۆزسیۆنی بەتایبەتی ۋەرە ۋەرە باڵبەسۍ مکریا، مەڵامەتەکەش گرنگی نەڎاین و بێباکییا بە پرسو کوردی و ڕۆنامەنوویسا کوردی.
ئەر ئی بێباکییە پیجۆرە بەردەوام بۆ نمەتاویۆ یاسا جەهانیەکۍ سەبارەت بە ئازادی ویرکەردەیۆی پارێزیا. پۊکەی مشۆم مرۆڤ بەپاو ویژدانی و یاسای مامەڵە بکەرۆ و جە ما بەینو ڕۆنامەنوویسانە جیاوازی نەکەرۆ. حکومەتو تورکیای ڕۆنامەنوویسا بەئامانج گێرۊنە، بەڵام ئۆپۆزسیۆن و لایەنە چەپەکۍ جە ۋەرا ۋەرەنە بێدەنگېنۍ. ئی بێدەنگییە بۆ بە مەڵامەتو هرووژمی زیاتەری."
'پەی ڕۆنامەگەری ئازادی خەسارەتێوە گۊرەن'
نیهات کایا جە دماینە واتش: "عەزیز کۆیلۆ ئۆغڵو و سەید ئەڤران و هەڤاڵا تەرێشا پەی ئاشکراکەردەی حەقەتینەکا ئەوەکۊشایۍ فرەشا کەرڎ، بە وەشکەرڎەی هەواڵ و گوزارشتۍ و چەمپنەکۊتەکا چنی کەسایەتی و لایەنەکا گلېرگەی سەرو حەقەتینەکا ڕۊشن کەرێنێوە. پۊکەی دەسەڵات و هێزە تاریک پەرسەکۍ ئی ئاژەشا پنە قبووڵ نەکریۍ و چی دماییانە هەمڕا عەزیزشا کەردۆ ئامانج. بەراسی گەشمەرڎەبیەو هەمڕا عەزیز کۆیلۆئۆغڵوی، خەسارەتێوە گۊرەن پەی میراتو چاپەمەنی ئازادی، پەی گەلوو کوردی، هەرپاسە پەی مېیانەکا چەپی و سۆسیالیستی، بەتایبەت پەی گرڎو ئانیشا جە تورکیانە ۋێشا بە ئۆپۆزسیۆن مزانا."
