قسێ کەردٚەی جە تاوانی وێش هەرمانێوە سەخڵەتەنە چ بیاڤۆ لاو ئانەیە کە تاوانەکە حەز بە قەرەچۆڵ بڕیای و دلێنە بەردٚەی خەڵکیوی بێ تاوانی بۆ،ژینۆساید یام کۆمەڵ کۆشتەی قیزەون تەرین تەشکوو تاوانیا کە یاوگە، فەوتیای نەتەوێویا.ئی پەڕ تا ئەو پەڕوو دنیای لیکما چا دیکتاتۆرا و ملهۆڕە بێ ئاوەزا کە پەی یاوای بە یاوگێوی پڕوپووچی گنانە گیانوو کۆگا ئێنسانیەکا.ڕەنگا هیتلێر و سەدام سەرتەڵوو ئا تاقمەیە با.
هیتلێر هۆلۆکاستش کەردٚ ئامیانوو گرسنای ویەردٚێوی کە تا دنیا دنیان ئاڵمانیەکێ بە ئەژنەویایش تەرێقی بۆ خەڵاتشا و بە ویرم سەدام حۆسەین یچ بە وەش کەردٚەی تاوانوو ئەنفالی و بێ سەروشۆن کەردٚەی فرەتەر جە 180هەزار ئێنسانێ بێ تاوانێ و هەر پاسە شیمیایی شای هەڵەبجەی،نۆدشەی و سەردەشتی مشیۆم شۆنۆ هیتلێر یەرە بۆ بە دوەمین دیکتاتۆر کە فرەتەرین تاوانێش وەراوەر بە کۆمەڵگای ئێنسانی کەردٚەن.هەرچن شیمیایی شای هەڵەبجەی و قڕ کەردٚەی شاریوی تا قسێش سەرەوە کەری هەڵای هەر کەما بەڵام شیمیایی شای شاروو نۆدشەیچ ڕوێو شۆنۆ تاوانوو هەڵەبجەی یاگۆ وێشەنە تاوانیوی زلا کە مەکریۆ چەمێ وەرەڕووش قووجنی و وەروو هامزەمانی چنی هەڵەبجەی وزیان پەشتۆ گۆشا. وەش بیەی خەمیوی قۆرس و وەرەچەمیوی سۆڵ کە وەشکەرش شارەزاتەرین کارگێڵنوو(کارگردان)سینەماو تاوانیا،فیلم وەش کەرێو کە فیلمەکێش گردٚ کلکەنیشان کەردٚەی وشکاڵۆسی و هاواروو گیرواردٚەکا و پەک کەوتەکان.
 ڕوێوی تاڵ،ساتەوەختیوی سامناک،ڕۆ قیژە و هاواروو زاڕۆڵە ئەدٚا پێوار بیەکا، گرمەو ئەوەکریای تەشابی مەرگی و کڕۆڵی و نەدٚامەتی. نەواچیا دیارا هیچ خامێو مەتاڤۆ باسوو ئا مەینەت و مەرارەتا کەرۆ کە پەڕەپۆسش بۆ!!ئاخر کام خامە دەرەقەتوو ئا گردٚوو زۆڵمیە گێرۆ؟!.
سەرساعبیوی سیاو و خۆم ڕەشتە،شرێخەو ئەشکاڤای دلێڕاسەو ئاسمانیوی بێ دەنگی و شۆنیشەرە قیژە و هاواروو نۆدشە شاری، کپ بیەی هەناسەکا،گیریای دەنگوو ئاواتەکا،سۆچنای حەزە بەرزەکا و زڕنای شیرین وەرمەکا.
ویس و ششوو سیاوکاموو ساڵۆ 66ی سیاوتەرین ڕۆ ڕۆئەژماروو ویەرینوو نۆدشەیا.تاوانیوی ناشیرین کە بی بە مەرگوو چن ئازیزا و زامدار بیەیشا.تاوانێو کە وارە بە وارە ڕۆئەژمارەکانە کۆشیاوە تا کۆمەڵگا ئێنسانیەکێ ویرشا بشۆوە چی یاگێ جەهانیەنە کۆماڵێوە بێ تاوانێ وەروو نەوەشی دیکتاتۆریوی نێگبەتی حەزێ و ئاواتێشا بیێ چێروو خاکیەورە.

نویستەی/ ئۆمێد حەبیبی