"پېسە ئانەی بارزانی ۋێچش دڎانش نیا پۊرە كە ئامانجشا جە ریفراندۆمی، سەربەخۆیی یاخوڎ جیابیەیۆ جە عێراقی نییا. چېوۍ راس بۍ. بارزانی و پەدەكە خەتەو دوژمنا كوردینۍ كە جە تەرەفوو ئەرەگیرا هېزی و ئارۊو كوردیوە ئاراسە مکریا."
ساڵەو ٢٠١٧ حەرچی لوۍ، هێزەكاو سوریای دیموكراتیكی بە مدرامان و كۊشیای وێگەرەکنەبیانە و گیانبازییانەو وێشا بەرەو قەڵا ترسناكەكۍ داعشی و پایتەختو خەلافەتو دەوڵەتی ئیسلامیی عێراقی و شامی نزیكۍ بێنیوە و ڕۊبەڕۊ سەركەوتەی وەڵێکەوتەی تۊمار کەرێنۍ. وڕیای قەڵێكۍ داعشی و خەلافەتەكەیش سەرو دەسو جەنگەواناو ئازاڎی كە پەروەردۍ ویر و هزرو ڕابەر ئاپۊی بێنۍ وەرنیشتنە و سەرنیشتو سوریاینە، تەرسیش وستێبۍ دڵو نەیاراو ئازاڎی و بەتایبەتی هامپەیمانۍ و هامكاراو داعشی بەتایبەتی دەوڵەتی ئەرەگیركەرو توركی و چند دەوڵەتێوی هەرێمیۍ و پەدەكە و بنەیانەو بارزانی.
دلێنەشیەی داعشی و خەلافەتەكەیشا وەختێوە چانە زوونە، بەبۍ ئانەی ئادۍ بەتەمامی بەئامانجەكاشا بیاوا، پێسەو دۊڕیاێوە بۍ پەیشا، پەوکای بەپەلە ڕاو پەدەكەی و بارزانیوە هەرێمو پانیشتو كورڎسانینە بابەتو ڕیفراندۊمیشا كەرد بە پەرسەی سەرەکییەو كوردا و عەلەمەو ڕیفراندۊمیشا دا دەسو بارزانیوە.
لە ساڵەو ٢٠١٧ ڕووەدایە بە چەشنێوی تەر ئەوەخوای بییۊ، وەختێو ئەرەمەرزنەرە هەقەتیناو دەوڵەتو توركی و حكومەتەكەو ئاكەپە ـ مەهەپەی و ئا دەوڵەتۍ تەرۍ هەرێمەكەنە دیشا جەنگەواناو كوردی "ژەنی و پیێ" كە بڕبڕۍ پەشتەو هێزەكاو سوریای دیموكراتیكینۍ نزیكێنۍ جە تەفروتوناكەرڎەی گەورەتەرین گرووپو چەتا سوریا و عێراقنە و گردو جیهانینە دوژمنۍ ئینسانیەتینۍ، بەپەلە بارزانی و پەدەكەشا پێسە كارتێوی سیاسی مەنتیقەکەنە وەراوەرو گەلو كوردی و بەتایبەتی جمیەری ئازاڎیوازو گەلو كورڎسانی و فەلسەفەو ئازاڎیی ڕابەر ئاپۊی وست جووڵە و ڕیفراندۊمشا پێسەو عەلەمەو ڕزگاریی پەی كوردا عێراقنە زەقە كەردۊ و پێسە جە ئەرەیاونایە ناڕسمییەکانە وەڵا کریاوە، ئا لایەنۍ قەسەمو ئانەیشا بە بارزانی و پەدەكەی دابۍ، كە ئەگەر ڕیفراندۊم بكەرا، ئیتر ئادۍ ڕا بە دەوڵەتە ئەرەگیراو سەرو كورڎسانی نمەدانۍ پەلامارەو پانیشتو كورڎسانی بدۊ و بەفڕۊكە، عاسمان و زەمینو هەرێمو پانیشتو كورڎسانی و دەسەڵاتەكەیش مپارێزنا، ئانەیچ پەی بۊ ورخەڵەتنای ڕای گردینی و جادەی كورڎسانیی بۍ. پەی لوایڕاوەو ئا پیلانۍ، بارزانی ئشیا لایەنە سیاسییەكای تەرۍ بەشداراو حكومەتو هەرێمی ڕازی بكەرۊ. پەوکای كەوتۍ دایوسانای و بەپەلەپڕووزۍ ڕیفراندۊمەكەشا جە٢٥\٩\٢٠١٧بە خەڵکو پانیشتو كورڎسانی كەرد و هەڕێوی هەسەشا پەی گەلەكەیما بەگردی گێرتۊ.
پێسەو ئانەیە بارزانی بەوەشی ددانش نیا پۊرە، كە ئامانجشا ڕیفراندۊمنە، سەربەوێیی یا جیابییەیۊ جە عێراقی نییا. چێوێوی ڕاس بۍ. بارزانی و پەدەكە خەتەی نەیارەو كوردینۍ كە لاو ئەرەگیراو هیزی و ئارۊو كوردیوە ئاراستە مکریانۍ. حیچ ئامانجو بارزانی و پەدەكەی ڕزگاری و سەربەویۍ گەلو كوردی و كوردسانی نییا. بارزانی و پەدەكە؛ ساعیبۍ ئەقڵ و لۊژیكێوی پاسنەی نییەنۍ، كە بتاوا هەرمانێو پەی كوردا بكەرا، بەدەر جە یانەوێرانی و كۊچبەری و كۊكوشکەرڎەی.
پەی چێشی ئانیشا مواچوو، چند هۊكارێوە وێش هەنێش، ئیساتێچ دۊخیوی چانە كورڎسان و مەنتێقەکەنە و جیهاننە باسنۍ، كە هامشێوەو ساڵەو ٢٠١٧ینۍ. پەوکای دەوڵەتی ئەرەگیركەرو توركی و گرووپە چەتەكاو داعشی و ... هتد و ئا دەوڵەتۍ هەرێمەكەی باسما کەردۍ، كرد بە بەكارئارڎەی پەدەكەی و بارزانی گەرەکشانە بە هامكاریی زلهێزە جیهانییەكا هجوومو جمیەرو ئازاڎیی گەلو كورڎسانی بە سەرمەشقایەتیی پەكەكەی و گەلو كوردی بكەرا. بەڵام پەی ئانەیە خاس جە دلێنەو بابەتەكەی بیاومێنە. مشۊم بڕۍ جە ئامانجەكاو ئا ڕیفراندۊمەو بارزانیی پەی گەلەكەیما ڕۊشنویرا و تارێخی ڕۊشن بکەرمێوە.
ساڵەو ٢٠١٧ ئیتر گردو جیهانی ئازایەتی و قارەمانیەتیی جەنگەواناو ئازاڎیی بەتایبەتی ژەنە جەنگاوەرا، كە سەرو فكر و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۊی وێشا بونیاد نیابۍ، بیێبێنۍ پەرسەو ڕۊی گردو ڕای گردینو جیهانی و ئینسانیەتی، بەتایبەتی تەر وەختێو تەرسناكتەرین گرووپو چەتا پێسەو داعشیشا كۊبانۍ و حەسەكەنە و شەنگاڵنە و سەرێكانی و تلتەمر و حەلەب و فرەو یاگای تەرینە جە گرد یاگێو تەرنە نزیكبییەی جە دماییئارڎەی بە خەلافەت و دماقەڵاو داعشی (باخۊز)ی بارمۍ. یانۍ هەم جەنگەواناو كوردی و هەم فەلسەفەو ڕابەر ئاپۊی و هەم گەلو كوردی بێنۍ بە پەرسەو ڕۊو ڕای جیهانیۍ. وەروو ئینەیچ كارتو ڕیفراندۊمیشا ڕاو بارزانی و پەدەكەیۊ وست پەرسەو ڕۊیۊ، کە یانۍ گوایە بارزانی گەرەکشا دەوڵەت پەی كوردا ئەرەمەرزنۊ و بیاونۊشا بە سەربەوێیی.
هەرێمو پانیشتو كورڎسانینە، ئیتر تەڵەكەبازیی سیاسی، لایەنەكا پەی درێژكەرڎەیۊ ماوەو دەسەڵاتو بارزانی بێئەنجام بی و كورسییەكەو بارزانی بی بە پەرسەو ڕۊو گردلاێوی، بارزانی گەرەکش بۍ بە كارتی سۊچیا سیاونویسێوی كۊنی ئامادەكریاو دەسووری پەی هەرێمو پانیشتو كورڎسانی، كورسیی سەرۊكایەتیی هەرێمی پەی دوۍ خولای تەری "هەشت ساڵا" قۊرخ بكەرۊوە. بەڵام ئانە سەرش نەگێرت و دلۍ كۊڵانە و جادەی سیاسیی كوردینە ڕسوا و سەرشۊڕ بی.
ئامانجی تەرو ڕیفراندۊمەكەی؛ هەناسەدای و زیندەئاستەیۊ داعشی و هامویراو ئا گرووپە چەتەیە بۍ. چونكوم ئا هێزۍ داعششا پەی دلێنەبەرڎەی دەسكەوتەكاو گەلو كوردی، كە سەرو ویر و هزرو ڕابەر ئاپۊی بەدەس ئامێبێنۍ، بەكار ئارێنۍ.
كۊكوشیی ئێزیدییەكا هەم دلۍ كوردانە و هەم سەرو ئاستی جیهانی بییەبۍ باسێوی گەرم و ڕسواكەرڎەی و دادگاییكەرڎەی ئا كەسایچە، كە بیێنۍ سەبەبوو كۊكۊشیی گەلو ئێزیدی بابەتێوی تەر بۍ، كە پەدەكە و بارزانی و دەوڵەتو توركی و ئا هێزۍ تەرێشا تووڕۍ و نیگەرانۍ كەردێبێنۍ. چونكوم حەر ئا هێزۍ ئوردننە چەنی داعشی هامپەیمانییشا ڕێككەوتەیشا ئیمزا كەرڎەبۍ.
گەلو كوردی بەگردی ئا قەناعەت و باوڕەشا دلێنە وەش بییەبۍ، كە تاكە هومێدشا پەكەكە و ڕابەر ئاپۊ و جەنگەواناو ئازاڎیینۍ، كە بتاوا ڕوومەت و كەرامەتشا بپارێزنا و مافەكاشا دەسەبەر بكەرا. ئینەیچ هیچ كام چا هێزا وەششا نۍ چەنیشا. حەر چا وەختۊ گۊشەگیری سەرو ڕابەر ئاپۊی ئیمراڵیینە سەپنا و گردو چەمپەنەکەوتەێوەشا چەنی بنەیانە و پارێزنەرا وەنە قەدەغە كریا و ڕاشا نەدا قسێوە پەی بەرو ئیمراڵی بفاڕاوە.
لاێوی تەرۊ سەرنیشتو كورڎسانینە چا ساڵانە جەنگی شۊڕشگێڵنیی گەلی و ئەرەمەرزنای وێڕاوەبەریی گەلی بییەبۍ پەرسەو جمیەری ئازاڎیوازو گەلو كورڎسانی و حكومەتو ئاكەپەی و دەوڵەتو توركی بەگردی دلۍ جەنگیوی دەسەویەخەینە بێنۍ. هەمان وەخت حكومەتو ئاكەپەی و مەهەپەی پەی ئانایە یاساو سەرۊكکۊماریینە فاڕیاێوە بكەرا، پڕۊسێو ڕیفراندۊمی ئارانە بۍ.
خاڵێوی تەرە كە مشۊم، ئاماژەش پەنە بكریۊ وەرکەوتو دلێڕاسەینە، هەم دەوڵەتە عەرەبییا و فرەو دەوڵەتە ئیسلامییانە و دلێشنە ئێران هەمیشە بە چمۍ گۊمانیوە تەماشەو دەوڵەتو ئیسرائیلی و گەلو یەهودی کەرێنۍ و بە چەمێوی دوژمنكارانە تەماشەشا مکەرمۍ. بەڵام سەروبەندو ٢٠١٦ - ٢٠١٧ پەیوەندیی دەوڵەتی ئیسرائیلیوە چەنی فرەو وەڵاتە عەرەبییاوە تا ئاستێوی ئاسایی بییۊ و پڕۊژەو ئیبراهیمی، كە چی دمایاوە بەینو ئیسرائیلی و بڕۍ جە وەڵاتە عەرەبییانە بی بە باسو ڕۊی، ئەنجامو ئا ئەو حەوڵانە بۍ چا ساڵانە دەسش پەنە كریا.
بابەتێوی تەر، پێوەس بە نەوت و گاز و كێشەكاو بەینو حكومەتو هەرێمو پانیشتو كورڎسانی و حكومەتی ناوەندی بۍ. ئابووریی سەربەخۊ و هەڕاجكەرڎەی نەوتەو هەرێمی و ڕێككەوتەی كۊمپانیا نەتەوتییەكا و سكاڵای یاساییەو حكومەتو ناوەندی وەراوەرو هەرێمی بۊ بەتاڵانبەرڎەی و دزیەی نەوتەو عێراقی، وەرە وەرەی بارزانی و پەدەكە و توركیاش تەنگاوۍ کەردۍ. دەكرد. ئانۍ تەنیا چند هۊكارێوە بێنۍ، كە بارزانی و دەوڵەتو توركی و دەوڵەتێوی تەرو هەرێمی پەی لاڕارەبەرڎەی ئا كێشا و دلێنەبەرڎەی دەسكەوتەكاو گەلو كوردی و كورڎسانی، ڕیفراندۊمشا پانیشتو كورڎسانینە کەرد و ئی جارە كورد بەگردی پێسەو تەرسۍ پەی سەرو ئەمن و ئاسایشو وەڵاتە هامسایا لەیەک دریاوە و ئیسرائیل جە پەرسەو ڕۊی كەوت.
با ئانەیچما هۊش نەشۊ، چا وەختەنە جە وەرنیشتو كورڎسانینە و سەرنیشت و وەرنیشتو سوریاینە، سیستمی وێڕاوەبەریی دیموكراتیك، ئەنجوومەنو سوریای دیموكراتیكی و هێزەكانو سوریای دیموكراتیكی ڕاوەبەرایەتیی هەرێمەكەیشا گێرتەبۍ دەس و هەرێمەكەشا دلۍ ئەمن و ئاسایشینە بۍ و سیستەمەكەیچ فرەو ناوەندە جیهانییەكانە هێدی هێدی ددانش نریۍ پۊرە و ڕەوایەتیی وێش بەدەس ئارڎەبی. ئیتر جارێوی تەر بە پاو ئا هێزا بۍ كە پیلانگێڵنیی میاننەتەوەییشا دژو ڕابەر ئاپۊی و گەلوو كوردی کەرد.
ئیساتێچ جارێوی تەر دۊخەكە بەتەمامی هامشێوەو ٢٠١٧ نەبۍ، بەڵام كۊمەڵێو فاكتۊرۍ و هامسەنگیۍ سیاسی، سەروازی، ئەمنی، ڕاوەبەرایەتی، ڕێكوستەی و ...هتد ئینۍ ئارانە كە ئا هێزۍ گەرەکشانە، پیلانگێڵنیێوی هامشێوە بە هامكاریی خەتەو خیانەتی"بارزانی و پەدەكە" وەراوەرو جمیەری ئازاڎیوازو گەلو كورڎسانی و ڕابەر ئاپۊی و گەلو كوردی بەگردین بکەران. ئا پیلانگێڵنییەیچە هامشێوەو پیلانگێڵنیی ڕیفراندۊمەكەو بارزانی لایەنو وێش هەرێمی و لایەنی میاندەوڵەتیش ئینا وەرنە.
بە پاو ئا ترافیكە دیبلۊماسییەی کە هەن ئارانە، چی چند مانگەو دماو دەوڵەتی ئەرەگیرو توركینە بۊنەو ئا زەبراوە سەرو دەسو گەریلاكاو ئازاڎییوە جە ئۊپەراسیۊنەكانە پەی سەرو هەرێمەكاو ئاڤاشین، زاپ و مەتینا و گارۍ وەرش كەوتەن. سەرەڕاو بەكارئارڎەی گرد چەك و چۊڵ و تەكنەلۊژیای جەنگیی وەڵاتاو ناتۊ و ئەمریكا و ئەوروپای و بەكارئارڎەی چەكی ئەتۊمیی تاكتیكی و چەكی كیمیاوی نەتاواش بیاوۊ ئا ئامانجا کە پلانیش پەی نیێبێنێرە. پەوکای ئیساتۍ پەناش ئاردێنە وەرو ڕژێمو ئێرانی و عێراق و ناتۊ و ئەمریكا و چەتەكاو داعشی و پەدەكەی و بارزانی. تەنیا ماوەو دوۍ مانگانە فرەو وەرپەرساو باڵاو دەوڵەتو توركی سەروو بەغدایشا دان و پاسە قەرارا مانگەو نیسانییچنە ڕەجەب تەیب ئەردۊغانیچ وێش سەرۍ بەغدای بدۊ. جە هەمان وەختەنە بە دەیان جارۍ چەنی وەرپەرساو پەدەكەی و بارزانییەكا نیشتەنرە و تا هامپەیمانیێوە دژ بە جمیەری ئازاڎیوازو گەلو كورڎسانی وەش بکەرۊن.
جگە گردو بانگەشەكاو دەوڵەتو توركی تا ئیتر گەریلا نەتاوۊنۍ دژوو ئەرتەشو توركی و بەكرێگیریایا و گرووپە چەتەكاو هامشانو و میتی و جەندرمەی توركی جەنگ بەڵام گەریلا تەنیا جە فەسڵو زمسانو ئێساڵینە گەورەتەرین زەبرشا وەنەو ئەرتەشو توركی چا هەرێمانە و یاگانە دا و گەریلا جە سەردێڕەو ڕۊنامە و ئەرەیاونایە جیهانییەكانە بۍ.
ڕابەر ئاپۊ سەرەڕاو ئانەیە جە گۊشەگیریێوی قورسو سیستمو ئیمراڵیینە مەنەن و جە دنیاو بەری بڕیانرە و چا تاوانەیچنە؛ كۊمیتەو وەرگێریكەرڎەی جە ئەشكەنجەو سەرو بە كۊنسەو ئەوروپایچ"سی پی تی"ی بەشدارا، بەڵام ڕابەر ئاپۊ ئینا دلۍ مدرامانێوی بێوێنەیەنە و نموونەیچش تارێخەنە نییا.
هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی و چارەسەرو پەرسەو كوردی، كە جە لاو دۊسان و ڕۊشنویرا و كەسایەتییە ئاكادیمیا و چالاكاو مافەكاو ژەنا و گەنجا و ئیكۊلۊژیست و چەپگەراكاوە دەسش پنە كەرڎەن و فەلسەفەو ژەنی، ژیوای، ئازاڎی و هزر و ئەرەمەنەی ڕابەر ئاپۊی دنیانە دەنگش دانۊ و فرەو ئاكادیمسیەن و ناوەندە ئاكادیمییەكا و كەسایەتییە سیاسی و ڕۊشنویرۍ و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۊی پێسەو ئاڵتەرناتیوی و چارەسەرو پەرسەو كوردی و پەرسەكاو سیستمی و ئینسانیەتی موینانۍ و تەنانەت بڕێویچ بە ماندێلای هامچەرخ نامێش منیانۍ.
جە وەرکەوتو كورڎسانینە و ئێراننە ئا پارتۍ نزیكۍ بێنۍ جە خەتەو پەدەكەی و بارزانییەكاوە مەیدانەکەنە کریێنۍ بەرۊ و تاكە حیزب كە ئیساتۍ پەشتیش بە وێش و گەلەكەیش بەستەن و بەگوڕتەر و بەتینتەر ئینا مەیدانو كۊشیاینە، پەژاكا کە فرەو كەس و لایەناش بێهومێدۍ کەردێنۍ.
بارزانی و پەدەكە هەم سەرو ئاستو دلۍ و هەم هەرێمو پانیشتو كورڎسانی و بەگردی پانیشت و هەم سەرو ئاستو عێراقی سیاسەتەكێش فەشەلشا ئارڎەن و بە پێچەوانەوە بەشێوی ئا تەڵەكەبازیایچشە، پێسەو بوومڕەنگی جە وێش گێڵنێنیوە. بەتایبەتی جە پەرسەو کیانای نەوتێنە و بودجەو هەرێمی و مووچەو كارمەندا و یاساو ورچنیەیەکا و داهاتو حكومەتی و پەیوەندییش چەنی بڕێو دەوڵەتا، كە بە پاو یاساو عێراقی تاوانێنی و وێچشا بەشدارۍ بیێنۍ جە بەرکەرڎەی ئا یاسایانە. وێش تەنگانەنە موینۊ، ئا هێزێچە سۊز و وەعدێوی چانەشا بە بارزانی و پەدەكەی دان جە ئەگەرو بەشداریكەرڎەی ڕاستەوخۊی و جەنگو پەكەكەینە پەی دلێنەبەرڎەی و تەسفیەكەرڎەییش ئانە هامكاریی زیاتەرو بارزانی بكەران. ئینە ئا تەرسێنە كە مشۊم ڕای گردین و گەلو كورڎسانی و ڕۊشنویرۍ و لایەنە سیاسییەكۍ بەئاشكرا بوینانێش.
ئا هێزە بەكرێگیریۍ و پیلانگێڵنۍ گەرەکشانۍ جارێوی تەر پەرسەی ڕەواو گەلو كوردی بە بەكارئارڎەی پەدەكەی و بارزانی بگێڵناوە دما و پاسە كوردا بۍ پێشەنگ بازانیوە، پەوکای مشۊم گردو لایەکا بزانانۍ، كە جە ئەگەرو زەبروارڎەی پەكەكەینە؛ هەم ئا دەستكەوتاو گەلو كوردی بە تەمامی دلێنە بشا و هەم كوردۍ سەرو ئاستو جیهانیوە و هەرێموە جە پەرسەو ڕۊی بوزیانۍ. چونكوم ئا ئەو هێزۍ گەرەکشانە هامشێوەو گەلو فەلەستینی، گەلو كوردیچ كۊكوش بكەرانۍ. بەشێو بە ڕاو گرووپە چەتەكاوە، بەشێو بە ڕاو خودو دەوڵەتە ئەرەگیرەکاو سەرو كورڎسانی و خەتەو خیانەتی و بەشێو بە دەسو زلهێزە هەرێمی و میاندەوڵەتییەكاو گەلو کوردی قڕ بكەرانۍ.
