پڕۆفیسۆر. گروباچیچ: ئاستو عەبدوڵا ئۆجالانی زیاتەر جە ڕابەرێــوەن

پڕۆفیسۆر. ئاندرێج گروباچیچ: ئاستو ڕابەرو گەلو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی فرە زیاتەر جە ڕابەرێوەی شۆڕشگێڵنین و واتش، فەیلەسووف، کۆمەڵناس و ویرمەندا.

پڕۆفیسۆر. ئاندریج گروباچیچ ئاماژەش پانەیە دا، ئانێ قەرار سەرو ئایندەو ویری چەپو جیهانی مدانێ، بە مانای ناکۆکیی بەینو دووێ ئاڕاساو ڕێکوستەی مێ و واتش: "شمە ناچارێ بیدێ ورچنیەیێو بکەردێ، بە ڕاو من ئی ورچنیەیە فرە گرنگا؛ یا وەرنیشت بۆ دەبێت یا واوەی سۆسیالیستو بولگارستانی. پێویسا ڕۆحو وەرنیشتی دلێ ویری چەپو جیهانی تازەینە وەڵا بکەرمێوە."

ئاندریج گروباچیچ سەرۆکو ئەرەمەرزنەرو بەشو ئینتەرۆپۆلۆژی و فاڕیای کۆمەڵایەتیین پەیمانگاو کالیفۆرنیاینە پەی ئەوەکۆڵیایە یۆگێرتەکا-سان فرانسیسکۆ و سەرنویسەرو گۆڤارو ئەوەکۆڵیای سیستمی جیهانیین. هەرپاسە ئەندامو لوجنەی زانستیی ناوەندو پزیشکیی زانکۆو کالیفۆرنیاین، بەرکلین. هاموەخت نویسەرا جە (PM Press) کە کتێبێوەش ڕسمینش بە زوانی ئینگلیزی بە نامێ 'ئازادی سەرمگنۆ'ی وەڵا مکەرۆوە، کە باس جە ژیوای و کۆشیای ڕابەرو گەلو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی مکەرۆ، پەی ئاژانسو هەواڵو فوراتی واتش.  

گروباچیچ واتش، کە ساڵاو ١٩٩٠ینە هاگادارو کۆشیای و ویرۆکەکاو ڕابەرو گەلو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی بییەن و ماچۆ: "ئا وەخت من من لە ئەڵمانیانە بێنا و ئەوەکۆڵیای پەیویرۆکەی جیاوازی کەرێ، هەوڵێ دێنا  سەرو بارودۆخو کوردستانی بیاوونە. وەختێو چێگە چەنی خەڵکی قسەوباس کەرێنا، پەیم بەرکەوت کە ڕووەدایێ سەرنجکێشێ، بەئازارێ و هەستیارێ یاگە کوردییەکانە تورکیانە ئامان ئاراوە. یەکەم جار بێ نامێ عەبدوڵڵا ئۆجالانیم ژنیە و زانیاریی جیاوازم سەرو چالاکییەکاشا بێ ڕاو کەسانێوە نزیکێ بێنی جە جمیەرەکەی. دماتەر کە خەریکو کاری سیاسی و ئەوەکۆڵیای بێنا، یاوانێ بە ویرو ئۆجالانی. چا وەختەنە من مەکسیکنە ئەوەکۆڵیای سەرو زاپاتیستەکا کەرێنا، بە وانایوە کتێبەکا، زیاتەر سەرنجەم  پەی ویرۆکەکاو ئۆجالانی لاوە وەشە بییە."

درێژەو  قسەکاشنە گروباچیچ واتش، کە نزیکۆ  ملۆ شۆنەو وەڵێئامایەکاو وەرنیشتیرە: "ئیساتێوە سەرو پەرسەکاو خەتێ چەپێ و چەپگەرایی جیهانی منویسو، چی بوارۆ بێگومان ئیسفادە جە نەریتو والرشتاین و عەبدوڵا ئۆجالانی سەبارەت بە تارێخو جیهانی و سیستمە جیهانییەکا مکەروو. متاوو بواچوو پەی پێناسەکەردەی چەپی تازەی جیهانیی کۆشیاێوی گەورە هەن. متاومێ ئی بابەتەیە پێسەو دووێ ناوەندە جیاوازا ورسەنگنمێ. یۆ جە ویرۆکەکاو ژاکۆبینی، ویرۆکەو مۆدێرنیستی یان مۆدێرنیتەی سەرمایەداری، ویرۆکەو دەوڵەتی لیبراڵ، بەرهەمئاردەی، گەشەپەنەدای و ئەرەگیرکاریی ئەورووپای، ئازارەی فرێش بە چەپی جیهانی یاونێنە و ساڵانێوا چی  دۆخەنە مەنەنوە. ئیساتێ لایێوی تەرۆ، کەسانێو هەنێ کە جە ڕاو شۆڕشی بنەڕەتییوە هەوڵێ لاوازیی سەرمایەداری مدانێ. ئا کەسێ سەر بە مۆدێرنیتەی دیموکراتیکو عەبدوڵا ئۆجالانینێ، کە گلێرگەو ئینسانیەتی بە بنەما ورمگێرۆ، فۆڕمەکاو ڕێکوستەی کە جە نەریتو ئەنارشیستیوە و نزیکتەرێنێ، کە بیرۆکراتی نییا، فیدراڵی یان کۆنفیدڕاڵیزمی زیندە مکەرانێوە. بێگومان ئینە نەریتێوا، کە ئیساتێنە وەرنیشتنە سەرەش وردان یا واوەی سەرە ور سەر مدۆوە. ئینە نەریتێوا، سۆسیالیزمی هەقەتینا، بەڵام جۆرێو فرە جیاوازا جە سۆسیالیزمی. سۆسیالیزمی بێدەوڵەتا، سۆسیالیزمو عەبدوڵا ئۆجالانین، کە بناغەکەش سەرو   بنەماو ویرۆکەکاو ڕابەر ئۆجالانی ئەرەمەرزیان. ئانە سۆسیالیزم نییا، کە سەر بە ویرۆکەو کۆنو لنینین بەرهەم ئامان. ویرۆکەکاو ئۆجالانی بەدیلێوی تازەن. وەرمو چەپەکاو جیهانین. ئینە وەرنیشتنە ئەرەمەرزیان و ئینا گەشەکەردەینە. پێویسا ڕۆحو وەرنیشتی دلێ ویرۆکەو چەپی جیهانیینە تازەینە بوینیۆ."

هەروەها گروباچیچ جەختش جە گرنگیی هەنگامەو "ئازادی پەی عەبدوڵا ئۆجالانی، چارەسەری سیاسی پەی پەرسەو کوردی" کەردۆ و واتش: "ئی هەڵمەتێ فرە هومێدبەخشەنە، مشۆم فرە گەشوینێ بیمێ. پێسەو کەسێو کە فەلسەفەو ئۆجالانی فرە کاریگەرییش سەرۆ بییەن، مواچو پێویسا پەرسەو شۆڕشو ئۆجالانینە و ویرۆکەکاشنە درێژە بەپاگێرتەیرەی بدەیمێ. عەبدوڵا ئۆجالان فەیلەسوف و کۆمەڵشناسێوی فرە گرنگا. جە هەلومەرجێوی فرە سەخت و پەڕ زەحمەتنە، چند کتێبێوەنە ویرۆکەکێش پێشکەشێ کەردێنێ، کە پەی گردو ئینسانە دیموکراتیواز و ئازادیوازەکا گرنگیی وێش هەنش. کەسایەتیێوی چانەن باوشییش پەی گرد لێوە گێرتێنۆ، یانێ پێسەو چەمکو 'ڕابەر'ی پاسنەن. ڕاسا بە ویرۆکەکاش ڕا نیشانە مدۆ، کاریگەریی گەورە سەرو ئینسانەکاوە وەش مکەرۆ. کە بە ڕێبازێوی قسەکەردەی و نویستەی فەلسەفی و سیاسی ویرۆکەکاش میاونۆ.

کروباچیچ ئاماژە پانەیە مکەرۆ، تا  فەلەسەفەو عەبدوڵا ئۆجالانی، زیاتەر لاو ڕۆشویرا، وەنیاراو زانکۆی و ئەکادیمیستەکاوە بشناسیۆ، پێویسا زیاتەر ورگێڵنای کتێبەکاش بکریۆ و بنویسیاوە و ماچۆ: "مشۆم سەرنجە بوزیۆ سەرو ویرۆکەکاش و وەڵاش بکەراوە. پێسە یەرێ کتێبێما چەنی ناوەندو چاپو PM Press وەڵێ کەردێنێوە، ئا دەزگا، کە من چنیشانا. کتێبێوما بە نامێ 'دیالۆگەکا چەنی ژیوای ئازاد'ی وەڵێ کەردێنیوە. ئینجا کتێبو (The Beyond Power, State And Violence)(پارێزنای گەلێ)ما وەڵا کەردۆ، ئینجا کتێبو کۆمەڵناسیی ئازادییما بە زوانی ئینگلیزی ورگێڵناو و چاپما کەرد، کە فرە گرنگێنی، دەقی فرە گرنگێنێ تا ڕۆشنویرێ ویرێشا وەنە کەراوە و بەردەوام پەرە بە ویرۆکەکاشا بدا. ڕاسیینە ئۆجالان وەڵێنیارێوی فرە یارایانە پەی زانستێویی کۆمەڵایەتیی تازەی،کە بە نامێ 'کۆمەڵشناسی ئازادی'یە پەیش جیا ئاستێنمێ کە مشۆم بە جیددی گێرمێش.

والێرشتاین ساعیبو ویرۆکەی زانستی کۆمەڵایەتیی تارێخیی بێ. وەڵێ ئادیچنە ویرۆکەو فەرناند براودێل بارەو زانستیوە بێ. بە ڕاو من ڕەنگا وەڵێنیارەکەو ئۆجالانی داواکاریێوی فرەش سەربۆ."