ئەنداموو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی موراڎ قەرەیلان جە پەیامەکەشەنە پۍ نەورۆزی، سەرنجش وست سەروو گرنگی نەورۆزوو ئێساڵی و ئەرەیاۋنانش، "سەروو خەتەو رابەر ئاپۆی و رێبازوو گەشمەرڎا قارەمانیما ئێمە چی سەردەمە تاریخیەنە سەرۍ گنمۍ".
موراڎ قەرەیلان پۍ نەورۆزوو ٢٠٢٤ پەیامێوەش وەڵاکەردۆ. پەیامەکەو قەرەیلانی ئینەن:
"گەلی قارەمان و بەقیمەتما، سڵامتا ۋنەبۆ. جەژنەو نەورۆزی جە گردیتا پیرۆزە بۆ. بەنامۍ ڕاوەبەری جمیەرەکەیماوە جەژنەو نەورۆزی جە رابەر ئاپۆی پیرۆز کەروو. سڵاموو، رێز و پەیوەسبیەی ۋێماش پێشکەش کەرمۍ. ئێمە جەژنەو نەورۆزی جە گرڎوو گەلوو کوردسانی، ئەڎایا گەشمەرڎا، گەلا مەنتیقەکەی، مرۆڤایەتی ئازاڎیی وازی، جە تەماموو هەڤاڵا، خەباتکارا پیرۆز کەرمۍ. جە ساڵەی تازێنە هیواو سەرکۊتەی پۍ گرڎ لێوە موازمۍ. چی ڕووە مبارەکانە گرڎوو گەشمەرڎا ئاخێزی، گەشمەرڎا نەورۆزی جە کەسایەتی کاوەی هامچەرخینە هامڕا مەزڵوم دۆغانی یاڎ مارمێوە، ۋەروودەم و یاڎوو ئاڎیشانە سەرەو ۋێما منامنمێرە، ئا وەعدەی پایشاما دان واوەیش کەرمێوە.
جەژنەو نەورۆزی جە وەڵینگەو گەلا هەرێمەکەی و گەلەکەیمانە پێگێوە گرنگش هەن. بەڵام جە وەڵینگەو جمیەریمانە، کۊشیایمانە شۊنە و پێگێوە گرنگتەر و تایبەتش هەن. ٥١ ساڵ چێوەڵتەر رابەر ئاپۆ ڕۊو نەورۆزینە هەنگامەکێش دەسپنەکەردۍ. چا ڕوۆ تا ئیسە ڕابەر ئاپۆ جە کوردسانەنە پۍ ئانەی ئێروو نەورۆزی بەگەشی مەنۊوە، رۆحوو نەورۆزی بەقوەت بۆ، حۊڵی پەڕ ئەرزشش وستەن گەڕ. نەورۆزەنە جە هەلومەرجوو زینڎانوو ئامەڎینە جە ۋەرا ۋەروو ستەمینە، کاوەی هامچەرخ هامڕا مەزڵوم دۆغان چالاکی گۊرەش ئەنجامدا. دماتەر کناچا کوردی ئازاڎیی زەکیە ئاڵکانە، رەهشان دەمیرەلە، رۆناهی و بێریڤانە بە جەستەو ۋێشا ئێروو نەورۆزیشا گەش کەردۆ، پی جۆرە بیۍ بە شۊنکۊتۍ مەزڵوم دۆغانەکا. جە کوردسانەنە جە جزیرا بۆتان و نسێبینەنە بە تایبەتی و جە فرەو مەنتیقا کوردسانینە گەلەکەما بە گیانبازیێوە گۆرۆ و بە ئازایەتیێوە فرۆ فرە گەشمەرڎێشا بەخشۍ، بە سەڎان قارەمانێشا بەخشۍ، پی جۆرە ئێروو نەورۆزیشا گەش کەرد. نەورۆز پی جۆرە یاوا بە مەعنای تاریخی، رۆحێوە نەتەوەیی و کۊشیایش بنیاڎنیا.
جە ١٠/١٠/ ٢٠٢٣ێنە پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی پۍ چارەسەری پرسوو کوردی هەڵمەتێوە جە تەرەفوو دۆسا ئینترناسیۆناڵیستیوە ئەرەیاۋیا. ئا هەڵمەتۍ تا مۍ پۍ وەڵۍ ملۆ و ئێمە قەناعەتما پاسەن، جە ڕاو ئی نەورۆزەیۆ ئا هەڵمەتۍ گەشتەرۍ با و بەقوەتتەرۍ با. سڵام جە گرڎوو ئانیشا کەروو کە چا هەڵمەتێنە بەشڎاریشا کەردەن. بە تایبەتی دۆسا ئینتەرناسیۆناڵیستی سڵامشا ئاراسە کەروو. سڵام چا چالاکا کەرمۍ کە جە زینڎانەکانە مانیشا جە واردەی گرتێنە. سڵام چا ئەڎایاما کەرمۍ کە ئینۍ ئێشکگریی دادپەروەرینە. ١٢ ساڵێن ۋەروودەم و ئەنجومەنوو ئەوروپاینە جە ستراسبورگ ئێشکگیریی ئازاڎیی رابەر ئاپۆی ملۆڕاوە، سڵام چا ئێشکگرا مکەروو. ماوێوە فرەن جە کەمپوو گەشمەرڎە رۆسەم جودینە وڵاتپارێزا ئێشکگیری ئازاڎیی گێرا، پیرۆزبایی جە گردیشا کەروو.
نەورۆزوو ٢٠٢٤ نەورۆزێوە ئاسایی نییا. ئێمە جە سەردەمێوە تاریخینە پێشوازی جە نەورۆزی کەرمۍ. ئانەی گرنگا ئی نەورۆزە ئا ئەرەمەرزیۍ کە نوێنەرایەتی گەلی کەرا و دۆساو گەلوو کوردی پێسە نەورۆزوو ئازاڎیی رابەر ئاپۆی ئەرەیاۋنانشا. ئانە مژارێوە فرە گرنگ و ماناڎارا. ئەوەڵجارا پی جۆرە جە هەر چوارپارچەو کوردسانی و بەروو وڵاتینە گەلەکەما بە دروشمەکا 'ئازاڎیی رابەر ئاپۆی و بژیۋۍ سەرۆک ئاپۆ' نەورۆز بە جۆش و خرۆشۆ جە مێڎانەکانە بە ملۋێنان، بە دەیان ملۋێن ئینسانۍ ئێمە ئا دروشما واچاوە. داواو چێشی کەرا؟ ئازاڎیی رابەر ئاپۆیشا گەرەکا. گەلەکەما ئازاڎی رابەر ئاپۆی پێسە ئشناسنامەو ئازاڎیی ۋێشا موینا. ۋەروو ئانەی جە مێڎانەکانە هاوار کەرا. مشۊم دەنگوو گەلەکەیشا بژنەوا. هاواروو ئازاڎیی پەی رابەر ئاپۆی بژنەۋا. ئا پیلانگێڵنە بێ ویژدانە نەگریسۍ مشۊم بژنەۋا. ئێمە داوا کەرمۍ، جە گرڎوو هێزە پەیوەندیدارەکا، هێزە جەهانیەکا، هێزە پیلانگێڵنەکا ئیتر وەسێن، ئیتر پەشتیوانی جە تیرۆروو دەوڵەتوو تورکی سەروو گەلەکەیمارە مەکەردۍ. وەسێن ئیتر پۍ مەسڵەحەتوو ۋێتا ئاینڎەو گەلوو کوردی تاریک مەکەردۍ و گۆش داردۍ جە بانگەوازیەکا گەلوو کوردی. ئازاڎیی گەلوو کوردی مافێوە سروشتیا. مشۊم شمە جە ۋەرا ۋەروو ئی حەقەتینەینە ئەرکی ئەخلاقی و مرۆیی ۋێتا جا بەجێکەردۍ.
دووەم گرنگی نەورۆزیچ پێسە مزاندۍ، ١٠ ڕووۍ تەر جە سەرنیشتوو کوردسانی هۊرچنیەی دلێینەی هەن. چی هۊرچنیەینە گەلەکەما هامسەرۆکا شارەوانیەکاشا هۊرچنا، بەڵام رژێموو ئاکەپە-مەهەپەی ئیرادەو گەلەکەیما مەشناسۆ و قەیوم جە یاگەکاشانە منیۆرە، چێوۍ پا جۆرە جە مافە گەردونیەکانە بیەیش نییا. بە شێوێوە ڕسمی ئیرادەو گەلەکەیما پاشێل کەرۆ. گەرەکش نیا دڎانش بنیۆ پۊرە. ۋەروو ئانەی مشۊم بە گیانوو نەورۆزوو ٢٠٢٤ تەماموو گەلەکەیما، تەماموو دۆساما، کەسا سۆسیالیستی و دیموکراسیوازی جە تورکیانە گرڎ کەسۍ جە ۋەرا ۋەروو ئا سیاسەتەینە بێدەنگی ماڕا، بەشداری جە هۊرچنیەینە بکەرا، ئیرادەو ۋێشا نیشانە بڎا. نیشانەڎ بڎا کە ئێمە خاوەنداری جە ئیرادەو ۋێما کەرمۍ. ئێمە ئا سیاسەتەو قەیومی مەشناسمۍ. ۋەروو ئانەی مشۊم گەلەکەما ئی هۊرچنیەیە تەنیا پێسە هۊرچنیەو بڕۍ کەسا نەوینۆ، مشۊم پێسە ئاشکراکەردەو ئیراڎەو ۋێش ۋەروودەم و جەهانینە، ۋەروودەم و دۆس و دوژمنینە، ئیرادەو ۋێش نیشانە بڎۆ و بلۆ پۍ دەنگدای و دەنگ بڎۆ.
یەرەم ئێمە ئینایمۍ سەردەمێوە گرنگەنە. ئی ڕووۍ ئێمەش ئینایمۍ چنە، پێسە گرڎوو گەلەکەیما، دۆساما چەمڎاری کەرمۍ، دەوڵەتوو ئاکەپە-مەهەپەی و ئەرگەنەکۆنی ئیسە ئینۍ حۊڵوو ئاماڎەکاری تازەینە پۍ ئانەی جە ۋەرا ۋەروو ئێمەنە، جە ۋەرا ۋەروو گەریلاکا ئازاڎیی کوردسانینە، جە ۋەرا ۋەروو دەسکۊتەکا گەلوو کوردینە هجوومۍ ئەنجام بڎا. پۍ ئانەیچ ئا ترافیکە دیپلۆماسیەیە جە هەرێمەکەنە و سەروو ئاستی جەهانی ئەنجام مڎا. ئێمە مزانمۍ ئاماڎەکاریەکۍ هەنۍ. بەڵام ئیتر ئاڎۍ یاوێنێنە کە ۋێشا بە تەنیا، بە گەریلاکاو ئازاڎیی کوردسانی مەیارا. پۍ ئانەیچ کۊتێنۍ ۋێشا و هامپەیمانی پۍ ۋێشا مێزاوە. شۊنەو ئا کەسارە گێڵا کە بتاوا جە ۋەرا ۋەروو گەریلاینە چنی ئاڎیشا بەشداری جەنگی کەرا. ئیسە ئینۍ شۊنەو ئانەیۆ. مزانمۍ نیەتشا خراپا، بە ئەقڵیەتوو عوسمانی تازەی، بە هوشیاری تورانیستی نەژاڎپەرسانە گەرەکشانە گرڎوو دەسکۊتەکا گەلەکەیما دلێنەبەرا، میساقی میللی ئەرەگیرکەراوە، جە عێراق و سوریانە گەلوو عەرەبی وزا چێروو دەسوو ۋێشا. جە بنەڕەتەنە نیاز و نیەتشا ئینەنە. بەڵام ئانەی بە فرت و فێڵ و چەواشەکاری مشاراوە و پی جۆرە گەرەکشانە هامپەیمانی پۍ ۋێشا بەدەسبارا.
دەوڵەتوو ئیسەو تورکیای، رژێموو فاشیستی ئیسەی بە کوردسانی ماچۆ تیرۆرستا. بە تایبەتی بە مەنتیقە ئازاڎکریاکا ماچۆ تیرۆرست. تەماشەکەردۍ چا مەنتیقانە چێش کەرۆ، تیرۆر کەرۆ. ئینسانەکا کەرۆ ئامانج، بە دەسوو سیخوڕەکا کوشۊشا. بە فڕۆکەی بێفرۆکەوان تیرۆرشا کەرۆ. ئارۆ دەوڵەتوو تورکیای جە سەرانسەروو پانیشتوو کوردسانی، شەنگال، ۋەرنیشتوو کوردسانی تیرۆر بەرۆڕاوە. پێسە چەتە و ڕاگیری گرڎ کەسێ کەرۆ ئامانج، سەرانە هۊرگێرۆ. ئانۍ گەرەکشانە دڕندەیی دەوڵەتوو تورکیای بشناسا با تەماشەو عەفرینی کەرا. عەفرینەنە چێش کەرا؟ پێسە دەوڵەتێوە چەتەی، دڕندەی دەوروبەری تەرسنا و پی جۆرە باڵادەسۍ با. ئێمە جە ۋەرا ۋەروو ئا مامەڵەینە هەرگیز هەنگامە پۍ دمای مەنیا. مشۊم دۊسەکێچما عال بزانا، گەلەکەما بزانۆ ئێمە چی سەردەمەنە ئاماڎێنمۍ کە مدرامانۍ تاریخی کەرمۍ. بڕواما بە ۋێما هەنە. پۍ چی؟ ئێمە بڕواما پانەی هەنە کە گەلەکەما ئینا چنیما. گەورەتەرین هێز گەلا. ئێمە جوابی پێویس بە دەسدرێژی ئاڎیشا مڎەیمێوە. مشۊم گرڎ کەسۍ ئانەی بزانۆ.
ئانەی جە ئیسەنە گەلەکەما پێویسش پنەشا، دۆزوو ئازاڎیی کوردسانی پێویسش پنەشا، یۊبیەی نەتەوەییا. یاخوڎ ستراتیژێوە نەتەوەییا. مشۆم چی سەردەمە تاریخیەنە گەلوو کوردی ستراتیجێوە نەتەوەییش بۆ. پۍ ئانەیچ ئێمە پێسە رێکوستەی پۍ سازکەردەی یۊبیەی نەتەوەیی بانگەواز کەرمۍ. ئانۍ نمەیا با نەیا، ئانۍ کە وڵاتپارێزێنۍ مشۊم بە دڵنیاییوە دلۍ ۋیشانە کۊباوە، ستراتیجێوە هامبەشی نەتەوەیی بنیاڎ بنیا. پێویسا گرڎ کەسۍ بزانۆ، چی سەردەمە گرنگ و تاریخیەنە پۍ ئانەی گەلەکەما سەروو خاکوو مێزۆپۆتامیای، جە مەنتیقەو ۋەرکەوتوو دلێڕاسەینە بەشێوێوە ئازاڎانە بژیۋۆ، چێشما دەسەنە بۍ پێسە جمیەری کەرمێش. سەروو ئا مژارەیچە قووڵبیەیۆ ستراتیجی و تاکتیکیما هەن. تەجرووبەما هەن. باڵادەسی و زاڵبیەیما سەروو تاکتیک و تەکنیکیرە هەن. پۊکەی ۋێڕاگری کەرمۍ. ئێمە حەز بە جەنگی مەکەرمۍ، بەڵام ئاڎۍ جەنگ کەرا ئێمە جوابی پێویسشا مڎەیمێوە. مشۊم گرڎوو جەهانی ئانەی بزانۆ. بەڵام چێگەنە بانگەوازما هەن، پۍ گرڎ لایێن. دەوڵەتوو تورکی تیرۆر سەروو وڵاتەکەیمارە جابەجێ کەرۆ، گەرەکشا سیاسەتوو قڕکاری زاڵ کەرۆ، سەروو رابەریمارە گۆشەگیریی قورس پەیڕەو کەرۆ، ئانۍ گرڎ ئینسانیۍ نیەنۍ، دڕندانێنۍ. باکەس نەبۆ شەریکوو ئا کۆمکوشی و دڕندەییەو تورکیای. بانگەوازما پۍ هێزەکاو ناتۆین، بانگەوازما پۍ گرڎوو هێزەکا پەشتیوانی تورکیاین. مشۊم گرڎ کەس بزانۆ کە ڕاپیمای ئێمە ڕاپیمایۍ دادپەروەرانەن، ڕاکەردەیۍ راس و دروسا. داواکێما داواکاری سروشتینۍ. پەی ئانەی گرڎ چێوۍ کەرمۍ و ئێمە سەرۍ گنمۍ. ئێمە جە ئارۊنە زیاتەر جە گرڎ وەختۍ بڕواما بە سەرکۊتەی هەنە. ئێمە بڕواما بە ۋێمانە، بە گەلەکەیما و دۆسەکاما هەن و ئێمە ۋەروو رۆشنایی خەتەو رابەر ئاپۆینە، جە گیڕتەی ۋەروو رێبازوو گەشمەرڎە قارەمانەکانە چی سەردەمە تاریخیەنە سەرۍ گنمۍ. سەروو ئا بنەمایۍ جارێوە تەر نەورۆزوو گردیتا پیرۆز کەروو، جە ڕاپیماو ئازاڎ کەردەی رابەر ئاپۆی و ئازاڎکەردەی کوردسانینە سەرکۊتەی پۍ گرڎ لێوە موازوو
