تان و پۊ وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتیی و ھەنگامۍ کرڎەیۍ پەی ئاۋەڎانکەرڎەو ناوچەو ھۆرامانی و ئەۋەگېڵنای زۋانی ھۆرامی پەی بوارو وانای و ڕاۋەبەریی، کتێبێوەن جە نۋیستەی و ئاماڎەکەرڎەی "ئاکۊ مارانی"ن و بە زنجیرە جە بەشو هەورامی ئاژانسەکەیمان (فوڕات نیوز)ەنە وەڵاو مەکریۆنەوە.

[بەشۍ سېڼزەمە]

ڕېکۋستەی ئاسۊیی چېشا و چنین پېکمێۋ؟

ڕېکۋستەی ئاسۊیی ئا جۊرە ڕېکۋستەینە، کە سەر و وار، سەرکرڎە و بنکرڎە، فەرماندەر و فەرمانبەر، سەرۊک و دماڕەۋش نېیا، گرڎو ئەنداما ڕېکۋزیای جەماۋەریی و کۊمەڵایەتیی  ئاسۊیی ئەرک و مافەنە یەکسانۍ هەنۍ و یەک پایەگا و بەھاشا ھەن، جېیاتی سەرۊکی و سەرکرڎایەتی، دەسەو سەرپەرشتیش ھەن، کە چە یەرۍ کەسا کەمتەر نمەبۊ؛ سەرپەرشتیاریی چڼ کەسەش ھەن، نەک سەرکرایەتی. ھەر پاسە کەسانېۋ کە دلۍ ڕاسپاریاو ھۊرۋچیاکا کۊنیشتو خەڵکینە پەی دەسەو سەرپەرشتیاریی ھۊرۋچنیا، ئەرک و پایەگاشا ھەمیشەیی و یاگەگیر نېیا، بەڵکو ماۋەو مېیانو دۋۍ گلېرۆبېیان و ئەر چە ئا ماۋەیچەنە کەسېۋشا یان گرڎشا نەتاۋا ئەرکەکاشا بە ئا جۊرە، کە خەڵکی پەی ئاڎېشاشا دەسنیشانۍ کەرڎېنۍ، ئەنجامبڎا، ماۋەو سەرپەرشتیارییەکەو ئدېشا ڕەۋاییش نمەمەنۊ و مشیۊ کەسېۋ تەر ، کەسانېۋۍ تەرۍ پەی یاگۊ ئاڎېشا و ئەنجامدای ئەرکەکا ھۊرۋچیاۋە.

ھەڵبەتە ڕېکۋستەی ئاسۊیی و ڕېکۋزیاکېش بەس سەنگەرۍ داۋاکەرڎەی و ئامرازۍ ئەنجامدای نېیەنۍ، بەڵکو ھامکات یاگۊ پەروەرڎە کەرڎەی ئەنداما کۊمەڵۍ ئازاڎۍ هەنۍ و گرڎو ئەنداما ڕېکۋستەی ئاسۊیی پېسەو یەکتری ھەم بڕیاردەرۍ و ئەنجامدەرۍ و سەرپەرشېکەرۍ و هەم نمایانو کۊمەڵۍ زیڼــــۍ و چالاکۍ هەنۍ.

ئاسۊیی ۋاتا ھیچ کەس لاو سەری ھیچ کەسېۋی تەریۆ نەبۊ و ھیچ کەس مافو یاگەگیرتەی کەسی تەریش نەبۊ، گرڎ کەس ھام-ئەرک و ھام-ماف و ھام-دەسەڵات و ھام-بەش بۊ؛ بەشداریکەرڎەی و دەسەڵاتو کەسەکا کۊمەڵۍ پېسەنە ڕیزبەڼی تەزبېحۍ، ھەڵبەتە بەبۍ "ڕابەر-ئیمام"، چۇنکە چە وۍ-ۋەڵڕەۋی* گرڎو کەسەکانە وۍ-ۋەڵڕەۋی کۊمەڵۍ سەرھۊرمڎۊ و ھېز و تواناو کەسەکا بۊ بە تەمامکەرو یەکتری، نەک نەیار و ۋەڵبڕکېکەرۍ و ھەلپەرسۍ و ملکەچکەرۍ یەکتری.

پەی خاستەر ئەنەیاۋای چە ڕېکۋستەی ئاسۊیی ڕەنگا خاستەر بۊ، ڕېکۋستەی ئاسۊیی بە دەسەو کاراکتەرا نماییشنامېۋی ۋېنا کەرمۍ، کە بە کەم بېیەی یۊ چە کاراکتەرەکا، نماییشنامەکە ناتەم بۊ و نمەتاۋۊ ئامانجەکەو وېش پېکۊ و مەبەسەکەو وېش بېیاۋنۊ. بېژگە ئانەیچە، ڕېکۋستەی ئاسۊیی کەسۍ ئازاڎیوازۍ و سەر-بە-وۍ و بڕۋا-بە-وۍ پەروەرڎۍ کەرۊ، کە ئیتر ھیچ پەنەوازیېۋشا بە شوانەیی ھەلپەرسە ڕامیار و داراکا نېیا و ھەر کەس بەس سالارو وېشا و پەی وېش و جېیاتی وېش بڕیارە مڎۊ و یۊگېرتەی گرڎو بڕیارە ئازاڎاکا، بڕیارۍ ئازاڎۊ گرڎو کۊمەڵۍ پېکمارۊ و ۋەرجەسۍ کەرۊ.

--------------------------------------------------------------------------
پەراۋېزۍ:
* ۋەڵڕەۋ – ۋەڵڕەۋیی = پېشەنگ – پېشەنگیی؛ هەنگام نېیای ۋەڵۍ کەسانی تەرییەنە

** دەنگە تایبەتەکۍ زۋانی هۆرامی، پیتە و نمۇنە:
- ڎ : ئەڎا
- ۋ : ۋاران
- ڼ : مەڼ
- ۊ : لۊ
- ﯗ = وو : (مــﯘ)