ڤیان لەیلا ئەندامەو پاژکی، بەشدارییش بەرنامەو 'خۊبوون'وو ژن-تیڤیینە کەرد و جوابوو پەرسەکاو ڕۊنامەنویس ئەرژین بایسالێش سەبارەت بە بیرڎۊزوو ڕزگاریوازوو ژەنا داوە.  

ڤیان لەیلا وتی، وەختۍ بیرڎۊزوو ڕزگاریی ژەنا لاو ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۊجالانیوە ئەرەیاونیا، ئامانجش فاڕای ئا دۊخەو ئیساتۍ بۍ، کە سەروو ژەنارە سەپییان و واتش:"ژەنی چەنی متاوۊ جە سیستموو پیاسالاری و سیستموو دەوڵەتی ڕزگارش بۊ؟  ئازادیی پەی چێشی؟ چی خاڵێنە ئیرادەی ئازاد، ویری ئازاد مۍ مەیدانۊ، سیستموو پیاسالاری هیچش بە نامۍ حەقیقەتوو ژەنێوە ناستەنۊ، ویروو ژەنا دزیان، ئیرادەش دەسش ملەرە گیریان. سیستموو پیاسالاری ژەنێوەش گەرەکەنە سوجدەش پەی بەرۊ، بۍ ئانەی داوا کەرۊ عارەزووەکاش بارۊ یاگێ. ژیوایشەنە کە عارەزوو ئازادیی کەرۊ، کۊیلایەتیێوەش ملەرە سەپنیۊ، چە نۊعە ژیواێوە  بە گونجیا مزاندۍ پەی ژەنێوە چی سەرڎەمەنە؟ یان مشۊم واڵۍ یا کناچۍ یا ژەنەو پیای یا وەشەسیێش بۊ. بە مانێوە تەرە گرد چێوۍ پەیوەندییش بە پیایۊ هەن. سیستموو پیاسالاریینەدا  بییەی ژەنۍ بەبۍ پیای پێناسە مەکریۊ،پەوکای ژەنی چی ژیوایەنە ئیرادەش نییا، مەتاوۊ پەیوەند بە ژیوای وێشۊ قەرار سەروو ژیوایش بدۊ".

ڤیان لەیلا ڕۊشنش کەرڎۊ، سیستموو پیاسالاری خاس مزانۊ، کە دەسەڵاتی سەرمەشقوو گلێرگەی بەردوام ژەنینە و ماچۊ:"مزانوو وەختۍ ئیرادە و پەیلوای ژەنۍ تەسلیم کریۊ، ئیرادەو گلێرگەیچ بەئاسانی تەسلیم بۊ،  هەرمانە کەرۊ تا ژەنی دەمودەس ئا چێوۍ پێناسەش کەرڎێنۍ بەبۍ پەرس قبووڵش کەرۊ".

ڤیان لەیلا ئاماژەش پانەیە دا، کە ژەنی پەی ماوێوە فرەی ئازادە نەبییە و درێژەش بە قسەکاش دا و واتش:"چی سەرڎەمەنە هەرمانۍ چانۍ کریۊ، کە ژەنی بە ئارەزوو وێشا کۊیلایەتی قبووڵ کەرا، ئینەیچ یۊن جە  ئۊپەراسیۊنەکاو سیستموو پیاسالاری. ژەنی ئی کۊیلایەتییە پێسە ژیواێوە ئازادی قبووڵ کەرا. ئارۊ ژیواێوە بەپاو ئایدۊلۊژیای و ساختەکاریی سەرمایەداری وەش کریان، ژەنی پەی ئینەیە هانی دریا و ئینەیچ پێسە ئازادیی پێناسە کەرا.

وەلۍ ئیساتۍ بە ئیرادە و ویری ئازادوو وێماوە ئازادیما خوڵقنان. و پەنە کەرڎەن. ژەنی مشۊم ساعیبەو وێش بۊ نەک دەوڵەت، بنەماڵە و نە هینەو پیای. چێنە باسوو پەرسەو شوناسی کەرمێ. چەنی متاومۍ ئینەیە خاس کەرمێ؟ فرەو مارکسیستەکا ماچا 'ورچنییەی چارەنویس'ی؛ ئی دۊخە زیاتەر ژەنایچ گێرۊوە.  ژەنی چەنی ئایندەو وێشا دیاری کەرا؟ ژەنی مشۊم  وێش قەرارڎەرەو وێش بۊ. ئەگەر  گەرەکشا چەنی پیێوە بژیوۊ، بنەیانێوەنە بژیوۊ، ژیواێوە جیاواز بژیوۊ، با ژەنی وێش قەرارڎەرە بۊ.

وەختۍ ڕابەرایەتی بیرڎۊزش ئەرەیاونا، سەرنجەش سەروو ئیرادەی و ویرکەرڎەیوە ئازادی بێ. یاگۍ ژەنۍ ژیواینە ئیرادەیش نیسانە مدۊ، وەروو ئانەیە هۊشداری مدۊ بە پیای پەنەوازا ڕێزش وەنە گێرۊ".

درێژەو قسەکاشنە نیدا ڤیان لەیلا ئاماژەش پانەیە دا، کە ئەرەمەرزیایەکاو دەوڵەتیب بە پاو لۊژیکوو دەوڵەتی بنیات نریێنۍ و واتش:"پەشتی بە سیستموو پیاسالاری بەسا، گردوو هەرمانەکا بە پاو ڕەگەزی کریا. پەی نموونەی وەختۍ ژەنێوە شۊنەو هەرمانێرە گێڵۊ، وەنەش پەرسا ئایا هامسەرگیری  کەرۊ یان نا، وێرۍ چانەیە کەرۊوە زاڕۊڵەش بۊ یا نا. وەلۍ هەمان فشار مەتاوا وزا سەروو پیاێوە. مەبەسم ئانەنە، گرد چێوی قەرارش سەر دریان، ئادۍ جیای ژەنا ویڕۍ کەراوە، قەرارشا پەی مدا، تەنیا مشۊم بە پاو پیایا مامەڵە کەرا، چی کەسۍ ساعیب ئیرادۍ ویری ئازادی نەبا، گلێرگەیچ باوڕش پانەیە هەن، پەنەوازا گلێرگە باوڕش بە ژەنا بۊ، جە حەقێقەتوو ژەنانە نرخە سیاسی و ئەخلاقییە بنەڕەتییەکۍ هەنێ.  

ئیساتۍ با سەرنجە وزمۍ سەروو؛ ئا بەها ئەخلاقییا کە کوردستاننە مەنێنیوە چێشێنێ؟  ژەنی لەشورەشۍ و دەربەدەرۍ کریا، پێسە 'هامسەر'ۍ  قبووڵێشا کەرا.  چێوۍ بە نامۍ گلێرگەیۊ نەمەنەن. وەلۍ ژنێوە کە ئیرادەی ئازادش گەرەک بۊ، بەرڎەوام زەمینەو وەڵیکەوتەیەکاش هەن. بەرڎەوام دژوو سیستموو پیاسالاری هەڕەشێنە، چونکوم کۊشییۊ، ڕێکوستەیش هەن ڕاسیی ژەنۍ مزانۊ و بەها کۊمەڵایەتییەکا پارێزنۊ. ڕوانگەو سیستمی پیاسالارییوە،ئینە خەتەرا. بیرڎۊزوو ڕزگاریی ژەنا، بە پاو ئا قۊناغا وەش بییەن، ژەنی دلیشرە لوێنێ. هەر ڕەهەندێوە تەنیا چێوۍ بەروزۊ. هەمان وەختەنە پێسە بازنێوە بەسیێنۍ یۊیرە. بەبۍ نرخە وەڵاتپارێزنییەکا، ویر و ئیرادەی ئازاد مەبۊ. ئێمە باسوو بەها کولتووری، نەتەوەیی و کۊمەڵایەتییەکا کەرمۍ، گردشا پەیوەندییشا بە وڵاتپارێزنییوە هەن.

ژەنێوە کە خاوەنداری جە بەهاکاو خاکی و وەڵاتی نەکەرۊ، هاگای جە کولتووری کۊمەڵایەتی، ژیوای کۊمەڵایەتی نییا، بە چێش بژیوۊ، ویرۍ جە چێشی کەرۊوە؟ بێگومان وەختۍ ئیرادەی ئازاد دروس بی ئێمە مەمردمێ. ئێمە تا ئارمانجێوە ئینەیە کەرمێ.. ژەنێوە کە داراو ئیرادەی و ویروڕای ئازادینە، ئەگەر وێش ڕێکە نەوزۊ،  وەراوەر هجوومەکاوە مەڕیۊ و ئینەیچ خەتەرا، ڕێکوستەی بەرڎەوام پەنەوازییش بە کۊشیاین. ئینە چەنی کریۊ؟ بە جوانی ویر و ڕۊحوو ژەنۍ بۊ".

ڤیان لەیلا واتیچش، ئانە بارەو بیرڎۊزوو ڕزگاریی ژەنێوە ماچۊش  ڕۊشنا و ماچۊ:"سروشتوو ژەنۍ ڕاسییی کۊمەڵایەتیی ژەنان، پەی نموونەی شۊڕشوو وەرنیشتی سەروو ئی بنەمێوە مەرزیانرە، ئا ژەنۍ سەرمەشقێشنۍ  سەروو بنەماو ئی ئەم ئایدۊلۊژیایە بەبۍ دووەدڵی گیانشا سەرش نیانرە، تا یاگەدارش پەی بنیارە، یانۍ دژوو ئەرەگیری هەڵوێستۍ جیددی هەن، وەلۍ سەرمەشقایەتیی ژەنێچ فرە گرنگا".