یاگەگیرو نامیٛ
پەیلوایو بڕێ جە زوانئەشناسان سەرو یاگەگیرو نامیٛ.
پەیلوایو بڕێ جە زوانئەشناسان سەرو یاگەگیرو نامیٛ.
دکتر خسرو فرشیدورد: 1394 واتەنش: نامیٛ بەشە مەبوٙنە بە دویٛ لزگیٛوە(نامیٛ زاهیرە و ضمير). ضمير نامیٛونە مەبوٙنە بە یاگەنشینەو نامیٛوی تەری، هەتا نامەکیٛ واوەی نەبوٙوە، پاسە بوٙ بە ضميری مەواچمیٛ یاگەڎارو نامیٛ. هەر ئەچی سەرچەمەنە قسێوە دکتر خیامپوریش نویستێنە، واتەنش: نامیٛ دویٛ لزگیٛنە (صریح و کنایە)نامیٛ سەریحە، ئاشکرا ئانیٛنە کەماناو ویٛش ئینا پۆ ویٛشەو، پیٛسەو "روسەم، ئەسپ، دیوار" نامیٛ کنایە، ئا نامیٛنە کە پوٙژیێنەرە نمەپیٛویوٙن. بیٛجەگەم ضميری کە بوٙنەو وەڵیٛنە antecedent، مەرجەعیوە ئاشکران (ئانامیٛ کەوەڵیٛنە مەواچینەش). نامیٛ "کنایە" یەریٛ بەشیٛنە (یاگەگیرو نامیٛ و مبهمات و اسم استفهام). وەروئانەی کە ضمير نامیٛوی کنایەینە کە یانگیٛ نامیٛوی ئاشکرای مەگیٛروٙوە، نامە ئاشکراکیٛ مەبوٙنە بە وەڵیٛنە پەی ضميرەکەی، نمونە: حەسن عەلیش دی، مزانیش دا پاڎی. هەرچند ئی پەیلوایە فرە ورد نیەن، چون ضمير متاووٙنە یاگەنشینو نامیٛ مبهم (نامیٛ پیٛواریٛ) ببوٙنە، پسەو:
یوٙ هاوارش کەرد،
ئاڎ واچیٛ تاڵانشان کەردانیٛ.
هەرپیٛسەو ڕازوان نویسانو عەرەبی، کە واتەنشان، ضمير نامیٛوی ئەژناسیێنە، نەک پیٛوارو پوٙژیێرە. بەتایبە یاگەگیرو نامیٛ کەسی یوەم و دوەم، هەڵبەتە یاگەگیرو نامیٛ کەسی یەرەم کەمەکیٛو پوٙژیێرە پیٛوارەنە. دماجار خاستەرەن ضميری جە نامیٛ کنایەی و مبهم جیا بکەرمیٛوە و جە پیٛرەکیٛو ئاڎیشان بەرش باوەرمیٛ.
بڕێ ڕازوان نویسیٛ یاگەگیرو نامیٛ بە واتیٛوی جیا منیارە، پیٛسەو فەرەنسیەکان. بڕێوی تەریچ بە بەشیٛو جە نامیٛ منیارە، بڕێ تەریچ جە پیٛڕەو کنایاتیش منیارە، وەلێم دکتر خسرو فرشیدورد پیٛسەو خیامپوری یاگەگیرو نامیٛ بەشێونە جە نامیٛ، پیٛسەیچ ئەژناسەش مەکەران: ضمير نامێونە کە یاگەنشینەو نامیٛوی تەری مەبوٙنە، تەصریف هوٙرمەگیٛروٙنە (ضمير اسمیست کە جانشین اسم دیگر شود وتصریف گردد) پەی کەسی یوەمی و دوەمی و یەرەمی.
کاوانم دی، چەنی ئاڎی قسیٛم کەردیٛ.
نامیٛوە کە ضمير مەبوٙنە بە یاگەنشینش پەنەش مەواچان (مەرجەع، وەڵین antecedent) پیٛسەو کاوانی، یاگەگیرونامەکیٛچ هەکە واوەی مەبوٙوە جە دووەمجارنە پەنەش مەواچان cataphpr دمایین.
جیاوازی سەرەکی میانو یاگەگیرو نامیٛ و نامیٛ ئانەن کە نامیٛ ئاشکرا صەرفە نمەبوٙ، وەلێم یاگەگیرو نامیٛ صەرفە مەبوٙنە چون کەسی یوەم و دوەم و یەرەم هوٙرمەگیٛروٙنە. جیاوازیێوە تەر ئانەن کە نامیٛ بڕێ نیشانیٛ هوٙرمەگیٛروٙنە، وەلێم یاگەگیرو نامیٛ هوٙرش نمەگیٛروٙنە (پیٛسەو نیشانیٛ جەمی و سازەو ئەشناسەی و ڕەگەزو نیٛرو مای، کە یاگەگیرو نامیٛنە بڕیٛوی کەم ئەچی نیشانان هوٙرمەگیران).
نۋیستەی/ د. ناجح گوڵپی