ئه‌ردۆغان و ئاوی و په‌كه‌كه‌

"ئه‌ردۆغانێوە شكس واردەو هۊرچنیەی دماو زیاتەر جە دووۍ ده‌یا‌ كه‌ڵاگایی و ملهوڕی، گەرەکشا پاسە نیشانەش بڎۆ کە هەڵای ئاڎ سوڵتانەنە‌ كه‌ متاوۆ جە لیبیاوە تا ئه‌رمینیاو قوبرسیچ قسۍ زاڵەو ۋێش بۆش، بێئاگا چانەی کە سەردەمەکە فرە فاڕیان".

هه‌ركه‌سێوە ڕووكه‌شانه‌ تەماشەو ئاماکەی ئه‌ردۆغانی بكەرۆ پەی به‌غڎای و ئا ژماره‌ فرەو رێكه‌وتەی بوینۆ کە (٢٦) رێكه‌وتەیۍ بێنۍ ماچۆ به‌ڕاسی ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان سه‌رۆكێوە زیره‌كا‌، ئانا ئاڎ تازه‌ جە شكسوو هۊرچنیەینە ئامان بەر كه‌چی مېنە به‌غڎاو ئا گرڎوو رێكکەوتەیا‌ مکەرۆ و مودەی زه‌مه‌نیچشا پەی منیۊرە، هه‌ولێریچەنە ئاڵاو تورکیای باڵاو قه‌ڵێرە هۊرکێشا ، به‌ڵام جە هه‌قیقه‌تەنە حەقەتینەکە چېوۍ تەرا، سه‌ره‌ڕاو ئانەی كه‌به‌غڎا هەرمانەی فرێش به‌ هامكاری توركیاینە‌ جە مژاروو ئاوێنە، چنی ئانەیچە نەلا چێروو ئا باره‌ی کە په‌كه‌كەی‌ جە ۋەرا ۋەروو ئاوێنە بنیۆرە، ئینەیچ گه‌وره‌تەرین شكسوو توركیاین‌ جە حۊڵەکەیشەنە، دەمېوەن توركیا سەرەڕاو ئانەی سه‌روه‌ری عیراقیش وستەن چێروو پەیاش ٢٢ بارەگۍ سه‌روازیۍ عیراقەنە " سنوروو هه‌ولێریو دهۆكینە " هەنۍ، به‌ڵام گەرەکشا ئاوی جە ۋەرا ۋەروو په‌كه‌كەینە‌ بنیۆرە، بەنزیكه‌ی گرڎوو ئامانجوو ئاماکەیش ئینەبۍ پەی به‌غڎای، چی پرسه‌نە ئه‌ردۆغان هه‌ر به‌ ملدای به‌غڎای سه‌ركه‌وتە مەبۆ، هه‌رچه‌نڎە به‌غڎا فرە بە سەهلی مل مەڎۆ، چی پرسه‌نە ئه‌مه‌ریكاو ئێرانیچ هه‌نۍ، ئه‌مه‌ریكاو ئێران جە به‌غڎاو عیراقەنە به‌ گرڎیی دووۍ ژمارۍ گۊرێنۍ و هه‌ردووەلایچ پڕۆژه‌و به‌رنامه‌و ۋێشا هەن با جە فرە چێویچەنە دژۍ و نه‌یارۍ با، وەلێ‌ جەمۍ چێوێچ هه‌نۍ پێوەرە مەسڵەحەتەکاشا لکە مڎۆ، نه ‌ئه‌مه‌ریكا ئا زۋانه‌ زبرو ناشرین و نادیبلۆماسیه‌و ئه‌ردۆغانیش سەبارەت بە په‌یه‌دەی‌ و په‌كه‌كەی ‌و كوردی جە ۋەرنیشتەنە قبووڵا، نه ‌ئێرانیچ ڕا مڎۆ به‌غڎا ته‌ڕو وشك وزۆ سه‌روو سفره‌و توركیای، هه‌زار ڕۍ هەنۍ پەی ڕا گێرتەی و مردناو توركیای، هەڵای ده‌س پەی هیچکامیشا نه‌بریان‌.

ئه‌گه‌ر به‌غڎانە ئه‌ردۆغان هیچۍ چانەش ده‌سنه‌كه‌وتەبۆ و ئیتیفاقیەکېچش گه‌ورۍ‌ کریێبا و میدیا ئەرزشی فرەش پنە دێبا كه‌ بڕێشا هەرمانەو بەینوو دووۍ باڵیۆزا دوۍ وڵاتا كه‌متەرا‌و کریۆ ڕاوەبەری گرڎیی دووۍ وه‌زاره‌تۍ هامشێوۍ‌ پنەش هۊربێزا، به‌ڵام هه‌ولێرەنە سەرەڕاو ئیمزانەکەردەو هیچ ئیتیفاقیێوە ئه‌ردۆغان پېسە شكۆمەنڎێوە بەرکۊت و سەتمەکەو به‌غڎایش ویر بریاوە ، بیەو ئا گرڎ ئاڵایا توركیای ، سوركەردەو قه‌ڵۍ به‌ ئاڵاو توركیای ئانڎەی بێشكۆ نیشانداو به‌غڎای بۍ ئانڎە هەرمانێوە پڕۆتۆكۆڵیە نەبۍ، پېسە ئانەی وچیۆ ئانە هەرمانەی پڕۆتۆكۆلیە بیێنە، هەرمانەی پڕۆتۆكۆڵیە زیاتەر ئینا بەینوو دووۍ وڵاتانەو ئانڎەیچ زیاڎەڕەویش چنە مەکریۆ، مەکریۆ ده‌وڵه‌تێوە ده‌یان بارەگۍ سه‌روازیێش جە وڵاته‌كه‌نە با بە ڕۆی ڕۊشن به‌ درۆن جە شارو مەنتیقەکاڎ بڎۆ، فڕگه‌ی ڕسمی یۆ جە شاره‌كاو وڵاته‌كه‌یت وزۆرە و هه‌ڕه‌شۍ‌ جە پایته‌ختوو ڕۆشنۋیری هه‌رێمه‌كه‌یت بكەرۆ تۆیچ فه‌رشش  پەی بیاویرە و قه‌ڵاش پەی سور بکەری مژارەکە سه‌روه‌ریا‌ ، ئینە پەی به‌غڎای و هه‌ولێریچا‌، گه‌رچی سه‌روه‌ری به‌ تەمامی مەڕیان و وەڵینگەکەیچش کۊنتەرا، ده‌سه‌ڵاتداراو هه‌ولێری گەرەکشا بۍ ئا ئامایە پېسە هه‌نگامێوە گه‌ورۍ بایه‌خپنەداو توركیای نیشانە بڎا، به‌ڵام هەڵای هه‌ولێرو به‌غڎا لاو توركیای و ئه‌ردۆغانیۆ پېوەرە نامێشا مۍ و هەڵای به‌ هه‌رێموو كوردسانی وچیۆ، ئیداره‌و سەرنیشتوو عیراقی، با ئاڵاكێچش پاڵ و ئاڵاو توركیاینە‌ بنریۆرە، سه‌یر ئانەن به‌غڎاو هه‌ولێرەنە ئه‌ردۆغان داواو هامكاری و پێوەرەیی مکەرۆ پەی جەنگوو په‌كه‌كه‌ی و هۊلێرەنە سەرەڕاو ئا داواکاریە‌ داواو ئانەیچ مکەرۆ كه‌ توركمانەکۍ بایه‌خی فرەتەرشا پنەبڎریۆ.

بە پەیلوواو من ئه‌ردۆغان چی ئامایشەنە به‌ تایبه‌ت جە مژار به‌ جەنگوو په‌كه‌كەینە‌ ده‌سكه‌وتێوە چانەش نەبیەن، ۋەروو ئانەی حكومه‌تی عیراقی ئه‌گه‌ر حه‌زیچش پانەی بۆ سوپا بەرۆوە پەی کەشەکا كوردسانی، مشۊم ڕه‌زامه‌ندی ئێرانی و ئه‌مه‌ریكایچ هۊرگێرۆ ، ئانە جگه‌ چانەی كه‌ په‌كه‌كه‌یچ ئانڎە وەردێوە ئاسان مەبۆ، دلۍ لایەنە شیعه‌کایچەنە محاڵا گرڎ سه‌روو ئانەی ڕێكۍ گنا كه‌ ئا هەرمانۍ بکریۆ، ئانە جگه‌ چانەی كه‌ جە جەنگوو داعشینە په‌كه‌كه‌ هامكارو پەشتیوانێوە عال و عیراقی و هه‌رێمیچ بۍ، قۊرتەی گه‌ورۍ ئانێنە تا ئیساتۍ ئاماده‌یێوە چانە نیا جە ئه‌مه‌ریكاو ئه‌وروپانە به‌ دیمەکریۆ پەی بەرئاردەو په‌كه‌كەی‌ جە لیستوو تیرۆرینە، كه‌ ئی کارە ئیساتۍ جە هەر وەختۍ زیاتەر یاگۍ ویركەردەیۆ و وستەی گەڕیا، به‌ تایبه‌ت جە تەرەفوو فه‌ڕه‌نسای و ئه‌مه‌ریكایۆ‌ ، كه‌ یووەمشا توركیا جە ڕای جیاجیایۆ‌ دلۍ خاكه‌كه‌یشەنە ده‌سوه‌ردای مکەرۆ و ئازاڎیوازا كوردی تیرۆر مکەرۆ و ئاژاوێش چنە گێڵنۆ، دووه‌میچشا تا ئیساتۍ توركیا پېسە كوڕێوە جە ۋه‌ر دڵانوو ۋێش موینۆ.

شكسوو ئه‌ردۆغانی چی ئامایشەنە ئایندە زیاتەر ڕۊشنش مکەرۆوە، خۆ ئه‌گه‌رهه‌ر لایه‌نێ  بلۊ دەموو داواکاریەکەیشۆ بەپاو دڵوو ئاڎیی جمۊوە، ئانە توشوو شكسی بۆ پۊکەی كه‌س گەرەکش نیا توشوو شكسی بۆ، من بڕوا مکەروو پێشمه‌رگه‌و هێزی چه‌كڎاروو پارتیچ گەرەکشا نیا جەنگوو په‌كه‌كەی‌ بكەرا، پېسە چنی سه‌ركردایه‌تی پارتیچ گەرەکش نیا ڕووەدایه‌ گول و ۋناویەکۍ وەڵتەری واوەیۍ باوە، به‌ڵام مەتاوۆ بە ئاشکرا ئینەی به‌توركیای واچۆ، ئاڎیچ بە مەڵامەتوو ئا غەڵەتاوە كه‌ پارتی چنی توركیای به‌ نامۍ ئیتیفاقیەیۆ ئیمزاش کەردێنۍ ، جە مژاروو په‌نجا ساڵه‌و پرسوو نه‌وتۍ و گازی و تا دمایی.

جە گرڎ بارێنە ئامای ئه‌ردۆغانی پەی به‌غڎای و هه‌ولێری نه‌فریاو شكسی و هه‌ره‌سەو لیره‌ی توركی گنۆ، نە متاوۆ ده‌نگوو شڕیخەو گوللۍ تفه‌نگی ئازاڎیی بێده‌نگ بکەرۆ، نە ویستەکێش بێ کۊسپ ۋییەرا، به‌ڵام ئه‌ردۆغانێوە شكس واردەو هۊرچنیەی دماو زیاتەر جە دووۍ ده‌یا‌ كه‌ڵاگایی و ملهوڕی، گەرەکشا پاسە نیشانەش بڎۆ کە هەڵای ئاڎ سوڵتانەنە‌ كه‌ متاوۆ جە لیبیاو قه‌ته‌رو ئیمارات و ته‌نانه‌ت سعودیه‌و عیراق و ئه‌رمینیاو قوبرسیچەنە قسۍ زاڵەو ۋێش بۆش، بێئاگا چانەی کە سەردەمەکە فرە فاڕیان.