هامڕا سارا (لەیلا ئایکوت)مە وەختو پڕۆسەو ئاڤاشینینە، تونێلەکاو جەنگوو گەشمەردە دۆغانیش سیدانە دیێ، ئاخر یاداوەریی سارێ  کە دڵ و مەژگوو گرد کەسینە یاگێش گێرتە، هەوالەکاو وێرەگاو ستێرک تیڤی بێنێ، دوژمن جەنازەو سارێش بەرد سەرنیشت و دمای چند ڕوێوە داشۆ دەسوو بنەیانەکەیشاوە شەرناخنە. گەریلاێوە ژەنی کە یوە بێ جە فەرماندەکاو گرووپێوە گەریلای و نزیکەو ٣ساڵا دژو سوپاو تورکی فاشیستی گژیا، بارودۆخی فرە سەختوو تونێلەکانە جیای تەسلیمبییەی مدرامانش هورچنی، وەلێ جە شەوێوە تاریکەو شرناخینە بە ئامادەبییەی چند کەسێوە کەمی ئەسپەردێ خاکی کریا.

هامڕا سارایچ پیسەو دەیان قارەمانا کە سەرتاسەروو وەڵاتینە تارێخشا نویستۆ شایەنەو مەراسیمێوە جەماوەریی بێ،بە بەشداریی سەدان هەزار کەسا،  وەروو ئانەیە،مدرامانوو خەباتێوە گەورەش کەردەبێ. ئشیا ملوێنێ کەسێ خاوەندارییشا وەنە کەردێ. وەختوو تەماشەکەردەی هەواڵەکەینە ئانە کە ئێ خەیاڵم، تابووتوو سارێن پێچیان عەلەمەو پەکەکەیوە بە درووشم و هەلهەلێ هەزارا کەسا نیێنێش، پا نۆعە کە شایستێ مدرامانەکەیش بۆ، هەرچندە کە تارێخوو گەریلاینە نمەزانیۆ، بەڵام هامڕا سارا یوە بێ جە فەرماندەکاو جەنگوو گەشمەردە دۆغانی  و مدرامانێوە گەورەش کەرد، دلێ بێدەنگیێوە گەورەینە ئەسپەردێ خاکی کریا.

حەرگیز نیمەو ڕێکێنە هامڕایەکاش جیا نازێ

هامڕا سارا یەک وەختەنە گەریلێ و دکتۆرەیچ بێ، زاگرۆسەنە گرد کەس پنەش واچێ دکتۆرە سارا،چاگورافیانە کە گەریلایی فرە زەحمەت بێ، ژیوگێوە پەڕ جە جەنگەنە دکتۆری فرە زەعمەت بێ. هانڕا سارا دژوو گردوو نۆعەکاو زەعمەتی قەوەتانە جمێوە و هەرێموو ئاڤاشینینەکە ماوەو دوێ ساڵا هجوومەکاو دوژمنی بەردەوامیشا بێ، کۆشیای گەریلایی و دکتۆری کەرێ. بارودۆخیوە، زەعمەتی چانەنە دکتۆریکەردەی حەقپەنەدای و فیداکاریین. لوای دلێ مەیدانیوە کە سەرەمڕ بوردومانش سەرۆ بۆ و فڕۆکێ سیخوڕییش سەرۆبا، یاوای دەموو بریندارا و وەردەموو بارەگاو دوژمنیرە فریاکەوتەی نەوەشا ئاسان نییەن.

هامڕا سارا پەڕەبێ جە ڕۆحوو فیداییبییەی، تا کەشەکاوە هەرمانەو دکتۆری بکەرۆ، وێش بیاونۆ بە هامڕا بریندارەکاش، هجوومەکاو فڕۆکەی جەنگی- سیخوڕی بارودۆخی فرە زەحمەت و  کەشا و بنکەککاو دوژمنیش ویەرنێ. دکتۆرەسارا دکتۆرێوە چانێ بێ کە وێش لوێ لاو نەوەشەکا و بریندارەکا، عەرگیز ڕوێ نەواتش 'بلوویچ نمەتاوو هەرمانێوەش پەی بکەروو. هیچم جەدەس نمێ' دکتۆرێو چانێ نەبێ کە نەوەشەکاش ناهومێدێ بکەرۆ. بەپێچەوانەوە سەرەمڕ هومێددێ بە نەوەشەکاش.  بەڵێ دکتۆر سارا زاگرۆسەنە پاسە ئشناسیێبێ.

باوڕش بە فیداییکەردەی بێ پەی بەهایەکا

وێفیداییکەردەی جە ئایدۆلۆجیاوە سەرچەمە مگێرۆ، تەنیا ئانێ کە ئایدۆلۆجیێ ساحیبێ یۆتۆپیای و دیای ژیواینێ متاوا گیانیشا پەی بەهایەکا بەخت بکەرا. ئانە کە تەوژم و باوڕ سارێنە وزێ هەرمانە فەلسەفەی ئاپۆیی بێ، گرەدما رابەری موانمێوە و گۆشس گێرمێنە، جە پەروەردەی ڕوانەیمانە موانمێشۆ، وەلێ پێسە ئەوەڵ جار بۆ بوینووش هامڕا سارا بە عەشقێوە فرەوە  گۆش جە شیکارییەکا گێرێ. پێسە ئانەی ڕابەر  بەعرێ بێ و سارا دلێشەنە ئارامی، عەش ق و حەقیقەت وینێوە. تابلێتێوە فرە کۆنەش بێ شاشەش مەڕیابێ و حەرچندە واچێنمێ 'دەردە نمەروەرۆ' وەلێ پا گێرێرە و واچێ 'هەڵای دەردە موەرۆ' سەروو ئا تابلێتەیوە گۆش وەنەو شیکارییەکا گێرێ، وەختێ عەزش جە بابەتێوە بیێ، وەشییش ڕووەشۆ بەرەگنێ پێسە واچی چێوێ تازەش دییەبێوە.  

وەختێ هامڕا سارا گۆشچا شیکارییا گێرێ، پاسە دڵوەشە بەرەگنێ، زانێنمێ چێوێ تازەش دلێ شیکارییەکانە دییەنۆ. دمایی چنی ڕەفێقەکاش کەرێش بە واتەواچ. دیسپلینێوە فرەش وێشنە وێستەبێوە.نزیکەو ٥مانگا، تیمێوەنە مەڕەو گەشمەردە دۆغانینە پێوەرە بێنمێ، وینێنمێ چەنی ڕوانە پیسەو میلیتانیێوە ئاپۆیی وێش تازێ کەرێوە. سەرەمڕ بێدارە بێ. تاومێ بواچمێ هەرگیز هامڕا ساراما نەدیێنە بووسۆ، دایم سەعاتەکێش سەروو ٠٤:٣٠ بەیانیوە نیێوە، پەوکای فرە کەم ئووسێ و فرەو وەختی هایش بێ و گۆش جە شیکارییەکاو ڕابەر ئاپۆی گێرێ.

هامڕا سارا هەمیشە مانێوە ڕۆحی دێ بە مەڕەکا و تەنیا پێسەو وێپارێزنای، نەوینێشا.

بە بەروستەێوە تەر ژیوای مەڕەنە،پێسەو ناچاری نەوینێ. گرد بەیانیێوە تونێلەکانە وەرزش کەرێ، مانا دێ بە گرد جووڵێوەش، دژوو گەریلای نیشانەما دێ کە گەریلا جووڵەش نەمەنەن، کە گەریلا نمەتاوۆ جمۆوە تونێلەکانە. پەوکای ئا وەختە کە وەرزش کەرێ واچێ' دوژمن ئاندە پڕوپاگەندێما دژ مکەرۆ و ماچۆ نمەتاوا چماوە، سەرمڕ پێسە  جوابش مدەیمێوە بە قەوەتیی لایەنیی جەستەییچما".

ئیتر پەی من هێچ چێوی پێسەو وێش نمەمەنۆوە

دماو دوێ ساڵا پراکتیکی ئاڤاشینەنە، ئاما مەیدانوو سیدای، ئی جارە هەم دکتۆرەو هەم فەرماندێچ بێ.کەمپوو گەشمەردە دۆغانینە ڕاوەبەرەو هامڕا ژەنا بێ. چا وەختەنە ساڵەو ٢٠٢٢ هەرێموو زاپینە ئۆپراسیۆن دەسش پەنە کەرد،مەیدانوو سیدای هەڵای دوور بێ، چا یاگە سەرەکیێنە کە دوژمن پەیش لوێ. بەڵام هامڕا سارا هیچ وەخت نەواچێ' دوژمن نمێ ئەوێگە' یان نەواچێ' ئێمە دکتۆرێنمێ، با ئادێ جەنگ بکەرا، هەرمانەو ئێمە نییەنە'. هامڕا سارا دماو ئانەیە دوژمن ١٧و نیسانوو ٢٠٢٢ێنە سوپاش کۆڕەژارۆنە نیارە، یاوانە جە مەبەسوو دوژمنی و بە پاو ئانەیە جە تونێلەکاو جەنگینە دەسش بە ئامادەکارییەکا کەرد، هامڕا سارا فرە بە مدرامانەکاو مەڕەکاو مامڕەشۆی و وەرخەلێ کاریگەرە بێ .  وەرخەلێنە بە سەرمەشقایەتیی هامڕا جومالی و چاوەڕێ مدرامانێوە ١٢٠ ڕوەی تارێخەنە نویسیاوە. ١٧ هامڕێ ئەنجاموو گازی کیمیاویینە گەشمەردێ بیێ.

وەختێ زانیاریما بارەو شەهادەتوو وەخەلێوە ورگێرت، جەمێ بییەیمێوە و ئا ڕوە پەی هەوەڵ جاری  هامڕا سارام دیە گرەوێ، دەسش گێرتەبێ ڕووەشۆ و ئا ڕوە واتش 'ئیتر هیچ چێوێ پەی من پێسەو وەڵێ نییا' ڕاسییچەنە پاسنە بێ. ئەیلولوو ٢٠٢٢ ئیتر دوژمن نزیکوو تونێلەکاو گەشمەردە دۆغانی بییۆ و تونێلەکانە مدرامان دەسش پەنە کەرد. هامڕا سارا ماناشدا پا جەنگوو ئا ڕوا. تونێلەکاو جەنگی پەی سارێ تەنیا یاگێ فیشەکتەقنای نەبێ، هاموەخت پەی هامڕا سارێ کە دڵ و جیهانی مەعنەوییشا، پێسەو بەحرێوە گەورە بێ و بەحروو حەقیقەتی بێ.  

پەی ئینەیچە جە نویسەتەیەکاو ئا ڕواشنە نویستەنشۆ' ئی یاگێ مدرامانەیەب متاوۆ بۆ بە مام ڕەشۆ و بۆ بە وەرخەلێ و ئیرادە هەمان ئیرادەن، باوەڕدارییچ هەمان باوەڕداریین. گەر گرد چێوی هەمان چێوا، چی چێگە قارەمانیێوی خاس نەکریۆ؟ چی چێگە داستانێوە نەنویسیۆوە؟ ئادێ میراتێوەشا پەی ئێمە جیا ئاستەن و ئێمەیچ پێسە ئا مدرامانەیما  پەنە کەردەن، هەرمانێوەما پەی وێما ورچنیێنە وێم پەی ئا هەرمانێ ئامادە کەردەن و گرد وەختێوە زیاتەر هەست بە قەوەتیی وێم مکەروو وەراوەروو دوژمنینە. ئا وەختە کە چەنی دوژمنی ڕووبەڕوو بووە، ئینانێ ویرێ ئانەینە چێش بکەروو. ڕەنگا ئەزموونێوی فرەو جەنگیم نەبۆ. ڕەنگا مەیدانوو دکتۆرینە هەرمانەم کەردێبۆ،  بەڵام فرە خاس مزانوو من هامڕاو  ئاکەسانا کە خەبات مکەرا. پەی مدرامانی دڵ ئەوەڵ چێوی بنەڕەتییا نەک چەک، دڵ و ئەقڵم قەرار مدۆ تا بوو بە فیدایێوە، ئی قەراری تونێلەکاو جەنگینە میاونوو یاگێ".

یاگێ درووسەنە ژیوای و یاگێ درووسەنە مەردەی

چا جەنگەنە کە ماوەو یەرێ ساڵا گەشمەردە دۆغان دلێشەنە بەشدار بی و وێگێرییش کەرد،دوژمن چیشش کەرد و چێشش نەکەرد؟ دوژمن تانکەکێ وێش بەردێ وەردەموو بەرەو مەڕەکا و بە تانکێ و دێ وەنەو مەڕەکا، هەوڵی دێ سەرۆ هورشا شانۆوە و نەتاوێ، دمایی شۆفڵشا ئارد پەی مەڕەکا و نەتاواشا تێکشا بدا،  لاپالاو سەروو مەڕەکاوە  بە وەرێسە تەقەمەنیی قەدەغەشا شۆڕ کەردۆ و دەیان تەقایۆیێ گازیێ و ژەحراویێشا بەکارێ ئاردێ. دماو ئانەیە گردوو ئا ڕێبازاشا دڕندانە بەکارێ ئاردێ، ئەنجامشا نەبێ. بە شێوازێوی نائینسانانە چندین مانگێ ئاویشا وەردا دلێ مەڕەکا، پینەیچ دەوڵەتوو تورکی ڕووەی هەرە دڕندانێش مەرەو گەشمەردە دۆغانینە نیشانە دا.

دلێ مەڕەکێنە چێش قۆمیا؟ دلێ مەڕەکێنە ئا گەریلێ چێروو فەرماندەیی هامڕا فەرماندە ئالان ملازگری و سارا تۆڵهەڵدانێ گژیێ، قەرارشا دابێ ئەنجاموو جەنگەکەی حەرچی بۆ ئادێ وێگێری بکەرا، پا کۆشیایە وێشا کەرد بە هامڕاو کۆشیای وەرخەلێ و واچێنێ:" وەراوەروو حەرهجوومێونە، ئێمە زیاتەر جە شمشێرێ تیژێ بیمێ" یۆ بێ چا مدرامانا، کە دلێسانە ئینسان سنوورە تەنگەکو ئینسانبییەیش ویەرنێ. یۆ چا مدرامانا بێ، کە نیشانەش دێ سوپاو تورکی چندە دڕندەن و زاڵما. هامڕا سارا گۆشش چا فەرمانێ گێرت کە ئاما مەژگشرە، فەرمانە و مەژگی و دڵیش ئاپۆییە بێ. هامڕا سارا تەنیا مدرامان و فیداکاریێوە چانە بە شایسەو وێش وینێ.  ڕاسینە ئانە وەسێ نییەن، یاگێوە درووسەنە بژیوی، بگێرە مەردەیچ یاگێ درووسەنە گرنگەن. گرد کەس نمەتاوۆ پیسەو هامڕا سارێ هەنگامێ پاسنێ شۆنەو وێشرە جیا بازۆ. وەختوو وەڵێ گەشمەردەبییەیشەنە بەروە گەشمەردەبییەی لوێ. مسۆم چێش مەژگشرە ئامابۆ؟ تەسەورکەردەی ئانەیە زەحمەت نییەن، وەختەکاو وەلی گەشمەردەبییەیشنەهەست پانەیە کەرێ کە ئادە گەشمەردێ بۆ و هیچوەختێ ویر نمەشۆ بە شکۆ و سەربەرزییوە چەمەکێش قووجنێ.