دیكتاتۆر ئه‌ردۆغان و خولوسی كیمیاوی

ده‌وڵه‌تی داگیركه‌ری تورك ماوه‌ی 100 ساڵه‌ به‌بێ سڵ كردنه‌وه‌ له‌ هیچ یاسایه‌كی نێوده‌وڵه‌تی و مرۆڤایه‌تی، به‌بێ ره‌چاوكردنی هیچ پێوانه‌یه‌كی ئه‌خلاقی و ویژدانی، كه‌وتۆته‌ گیانی میلله‌ته‌كه‌مان.

ده‌وڵه‌تی داگیركه‌ری تورك ماوه‌ی 100 ساڵه‌ به‌بێ سڵ كردنه‌وه‌ له‌ هیچ یاسایه‌كی نێوده‌وڵه‌تی و مرۆڤایه‌تی، به‌بێ ره‌چاوكردنی هیچ پێوانه‌یه‌كی ئه‌خلاقی و ویژدانی، كه‌وتۆته‌ گیانی میلله‌ته‌كه‌مان. ده‌وڵه‌تی تورك وه‌ك دوژمنێكی مێژووی گه‌لی كورد و گه‌لانی ناوچه‌كه‌، هه‌موو جۆره‌ چه‌كێك و رێبازه‌كانی له‌ناوبردنی تاقیكردۆته‌وه‌، ئه‌و كۆمه‌ڵكوژیانه‌ی له‌ دێرسیم و زیلان ئه‌نجامدراون تائێستا ده‌وڵه‌تی توركی له‌هیچ دادگایه‌كی نێوده‌وڵه‌تی له‌سه‌ر دادگای نه‌كراوه‌، كه‌ به‌ مه‌زنده‌ زیاتر له‌ 100 هه‌زار مرۆڤی بێ تاوان كۆمه‌ڵكوژ كراون، ته‌نها له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ كورد بوون.

له‌دوای سه‌رهه‌ڵدانی په‌كه‌كه‌ و ده‌ستپێكردنی شه‌ڕی چه‌كداری وه‌ك رێبازێك بۆ رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی داگیركه‌ری، دوژمن هه‌ركاتێك كه‌ نه‌یتوانیوه‌ گه‌ریلا له‌شه‌ڕ تێكبشكێنێت، ئه‌وا به‌چه‌كی قه‌ده‌خه‌كراوی كیمیاوی هێرشی كردۆته‌وه‌ سه‌ر گه‌ریلا و به‌وشێوه‌یه‌ گوایه‌ خۆی سه‌ركه‌وتوو نیشانداوه‌.

به‌هاتنه‌ ده‌سه‌ڵاتی رژێمی ئه‌كه‌په‌ له‌ 2001، رێبه‌ر ئاپۆ و په‌كه‌كه‌ ده‌رفه‌تێكی زۆریان دروست كرد تاكو كێشه‌ی كورد به‌شێوه‌یه‌كی سیاسی و دیموكراتیان چاره‌سه‌ر بكرێت، به‌ڵام رژێمه‌كه‌ی ئه‌كه‌په‌ ویستی ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ بۆ له‌ناوبردنی شۆڕشی كوردستان به‌كاربێنێت، بۆیه‌ له‌ ساڵی 2014 به‌ دانانی پیلانێك به‌ناوی "ئه‌ژنۆ شكاندن" ویستی وه‌ك "پڵنگه‌كانی تامیل" له‌ "سریلانكا" به‌وشیوه‌یه‌ش په‌كه‌كه‌ و هێزه چه‌كداره‌كانی له‌ كوردستان له‌ناوبه‌رن. كاتێك ئه‌وه‌یان بۆ نه‌چووه‌ سه‌ر به‌رده‌وامیان به‌ هێرش و په‌لاماره‌كانیان داوه‌.

له‌ 2015 وه‌ تاكو ئه‌مڕۆ رژێمی ئه‌كه‌په‌ و مه‌هه‌په‌ به‌سه‌رۆكایه‌تی ئه‌ردۆغان – باخچه‌لی هه‌موو هه‌وڵێكیان تاقیكردۆته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی شۆڕشی ئازادی كوردستان له‌ناو ببات. هێشتا یاده‌وه‌ریه‌كه‌مان زیندوه‌ چی له‌ عه‌فرین و سه‌رێكانی و گرێسپی كرد، به‌هه‌مانشیوه‌ ئه‌وا دوو ساڵیشه‌ له‌ هێرشێكی چڕدایه‌ بۆ سه‌ر هه‌رێمه‌كانی پاراستنی میدیا. ئه‌و هێرشانه‌ی له‌ هه‌رێمی خواكوڕك ده‌ستی پێكرد، دواتر له‌ حه‌فتانین به‌رده‌وامی پێدا، ئه‌وا ماوه‌ی پێنج مانگیشه له‌ زاپ و ئاوه‌شین و مه‌تینان به‌رده‌وام ده‌كات.

گه‌ریلای ئازادی كوردستان كه‌به‌هه‌موو توانا و ده‌رفه‌تێكی له‌به‌رده‌ستیدایه‌ به‌شێوه‌یه‌كی قاره‌مانانه‌ له‌سه‌نگه‌ردایه‌، ئاماره‌كانی رۆژانه‌ و مانگانه‌ش كه‌ راگه‌یاندنی هه‌په‌گه‌ بڵاوده‌كاته‌وه‌، ئه‌و راستیه‌مان بۆ دیاری ده‌كه‌ن كه‌ سوپای دوژمن چۆن له‌به‌ر ده‌ستی گه‌ریلا زه‌لیل بووه‌و ناتوانێ به‌ره‌وپێشه‌وه‌ بچێت و چه‌قی به‌ستووه‌.

زلهێزه‌ جیهانیه‌كان به‌سه‌رۆكایه‌تی ناتۆ، هه‌موو جۆره‌ چه‌كێك پێشكه‌شی ده‌وڵه‌تی تورك ده‌كه‌ن له‌پێناو ئه‌وه‌ی له‌و شه‌ڕه‌ دا سه‌ركه‌وێت، به‌تایبه‌تیش پێدانی فڕۆكه‌ی بێ فڕۆكه‌وان و ته‌كنه‌لۆژیایی هه‌ر پێشكه‌وتوو له‌ دووربینی حه‌راری و سیسته‌می كامیرای چاودێری و چه‌كی كیمیاوی. له‌لایه‌كیتریش رێگایان بۆ كرده‌وه‌ تاكو هه‌رێمیه‌كانی رۆژئاوا داگیربكات‌، هه‌مانكات رێگای بۆ كردۆته‌وه‌ تاكو باشووری كوردستانیش داگیر بكات، له‌بنه‌مادا ئه‌گه‌ر له‌ رۆژئاوا به‌رخودانی شه‌رڤانن نه‌بێ و له‌ باشووریش به‌رخودانی گه‌ریلا نه‌بێ، ده‌مێك بوو ده‌وڵه‌تی تورك گه‌یشتبوو به‌ ئامانجه‌ گڵاوه‌كانی.

سه‌ددام حسێن و عه‌لی حه‌سه‌ن مه‌جید، كاتێك تاوانی دژه‌ مرۆڤیان له‌ باشوور ئه‌نجامدا، به‌ر له‌وه‌ی له‌لایه‌ن هێزه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان و دادگا به‌سزا بگه‌ێندرێن له‌لایه‌ن خه‌ڵكه‌وه‌ به‌سزا گه‌یشتبوون، ئه‌ویش ناوی دیكتاتۆر به‌سه‌ر سه‌ددامدا سه‌پێنراو، ناوی كیمیاویش به‌سه‌ر عه‌لی، واتا گه‌ل ئه‌وانی به‌سزا گه‌یاند. ئه‌مڕۆ ئه‌ردۆغان وه‌ك سه‌رۆك كۆماری توركیا، به‌بڕیاره‌كانی ئه‌و زیاتر له‌ 10هه‌زار چالاكوان و سیاسه‌تمه‌داری كورد خراوه‌ته‌ زیندان و به‌رده‌وامیش به‌ سوپاكه‌ی هێرش ده‌كاته‌ سه‌ر كوردستان و ناهێڵێت گه‌لی كورد و خه‌ڵكی ئازادیخواز هه‌ناسه‌ بدات، بۆیه‌ له‌ راستیدا ئه‌ویش دیكتاتۆری سه‌رده‌مه‌. له‌لایه‌كیتریش وه‌زیری به‌رگری توركیا خولوسی ئاكار كه‌ ساڵانی پێشوو سه‌رۆكی ئه‌ركانی سوپای توركیا بوو، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هه‌موو جۆره‌ چه‌كێكی به‌كارهێناوه‌و به‌ هه‌زاران كه‌سی شه‌هید كردووه‌و به‌سه‌دان گوندی وێران كردووه‌، ئیدی تاوانه‌كانی گه‌یشتۆته‌ ئه‌و ئاسته‌ی كه‌ ماوه‌ی پێنج مانگه‌ چه‌كی كیمیاوی به‌شێوه‌یه‌كی چڕ له‌ دژی گه‌ریلا له‌ ئاوه‌شین و زاپ و مه‌تینان به‌كاردێنیت. به‌گوێره‌ی ئاماره‌كانی هه‌په‌گه‌ نزیكه‌ی 160 جار تائێستا چه‌كی كیمیاوی به‌كارهێناوه‌، به‌ڕاستیش به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیاوی له‌لایه‌ن خولوسی ئاكاری وه‌زیری به‌رگری تورك هیچی كه‌متر نییه‌ له‌ عه‌لی كیمیاوی، بۆیه‌ش پێویسته‌ له‌ ئێستا گه‌لی كورد خولوسی ئاكاریش به‌سزای خۆی بگه‌ێنێت و له‌بنه‌مادا ئه‌ویش خولوسی كیمیاویه‌.

 گه‌ریلای كوردستان كه‌ تاكه‌ پشت و په‌نای گه‌لی كوردستانه‌، بۆیه‌ پێویسته‌ گه‌لی كوردستانیش به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك خاوه‌نداریه‌تی لێبكات و تاوانه‌كانی داگیركه‌ری له‌سه‌ر خاك و ئاو و وڵاته‌كه‌ی ببینێت و رووبه‌ڕووی بووه‌ستێته‌وه‌.

ئه‌ردۆغانی دیكتاتۆر و خولوسی كیمیاوی، له‌بنه‌مادا دوو زوحاكی سه‌رده‌من، به‌پاڵپشتی هێزه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان و به‌كرێگیراوانی ناوخۆی له‌ باشوور، ده‌یانه‌وێت گه‌لی كوردستان رووبه‌ڕووی نسكۆیه‌كیتر بكه‌نه‌وه‌و خه‌ڵكی كوردستان به‌بێ هێزی پێشه‌نگ و پاراستن به‌هێڵنه‌وه‌.

له‌پێناو ریسوا كردن و به‌دادگا گه‌یاندنی دیكتاتۆر ئه‌ردۆغان و خولوسی كیمیاوی، پێویسته‌ سه‌ره‌تا ژن و گه‌نج، سه‌رجه‌م كۆمه‌ڵگه‌ی كوردی و خه‌ڵكی ئازادیخواز و دیموكراتیخواز رۆڵی چالاكبوونی خۆیان ببینن. دوای ئه‌و هه‌موو تاوانه‌ و كیمیاباراندن به‌سه‌ر شۆڕشگێڕانی كوردستان، شه‌رمیكی گه‌وره‌یه‌ بۆ مرۆڤایه‌تی ئه‌وانه‌ به‌سه‌ربه‌ستی بسوڕێنه‌وه‌. بۆیه‌ پێویسته‌ بكه‌رانی ئه‌و تاوانه‌ كه‌ سه‌ره‌تا ئه‌ردۆغان و خولوسین و ته‌واوی هاوپه‌یمانه‌كانیانن له‌ دادگای گه‌لدا دادگای بكرێن و پاشانیش بدرێنه‌ دادگا نێوده‌وڵه‌تیه‌كان.  ‌

ف.ق