قەرەیلان ڕایگەیاند، مەحاڵە کوردان بە زیهنیەتی پاشڤەڕۆ و نەژادپەرست و قڕکەر لەناوببرێن و گوتی: "سەرەتا ژنان و گەنجان، هەروەها گەلی کورد و دۆستانی گەلەکەمان، واتە هەموو گەلانی هەرێمەکە، پێویستە دژی ئەم سیاسەتە قڕکەرەی دەوڵەتی تورک تێکۆشان گەشتر بکەن و چارەسەر پێش بخەن. شەڕەکەمان لەم ڕووەوە، ڕەوایە".

قەرەیلان ڕایگەیاند، شەڕی گەریلاکانی ئازادی کوردستان، شەڕی هەبوون و ئافراندنی پاشەڕۆژێکە و گوتی: "ئەمە ئەو تێکۆشانەیە کە تورکیا دیموکراتیک دەکات. ئەم تێکۆشانە دەرگای پاشەڕۆژێکی نوێ بۆ هەرێمەکە دەکاتەوە. چونکە تێکۆشانێکە لەسەر بناغەی دیدگای کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیک و نەتەوەی دیموکراتیک".

بەشی سێیەم و کۆتایی چاوپێکەوتنەکەی موراد قەرەیلان بەم جۆرەیە:

ئێوە باسی ڕەوشی گەریلاتان کرد لە سەردەمی پیلانگێڕی نێونەتەوەییدا. بەگوێرەی ئەم پێشهاتانەی باست کرد، چ جۆرە داهێنانێک لە گەریلادا ئەنجامدرا؟

وەختێک ڕێبەر ئاپۆ لەلایەن پیلانگێڕی نێونەتەوەییەوە گیرا و قۆناغی لێکۆڵینەوەی قووڵی لە ئیمراڵی پەرەپێدا، قۆناغی گۆڕانکاری لە گەریلادا دەستیپێکرد. بە تایبەت لە دوای شەڕی قەندیل کە هەم ئامانجی هێزەکانی دوژمن و هەم ڕەوشی هێزەکانمان ئاشکرا بوو، هێزی گەریلا هاتە پێشەوە بۆ ئەوەی خۆی نوێ بکاتەوە، لەسەر ئەم بناغەیە یەکەمین کۆنفرانسی هەپەگە لە ساڵی ٢٠٠١  پێکهات و بە ماوەیەکی کەم لەگەڵ هاتنی پارێزنامەی (AÎHM)ی ڕێبەر ئاپۆ، ئیرادەیەکی بەهێز لە نێوان گەریلاکاندا دروست بوو و لە هەمان کاتدا ڕێگەی بۆ بونیادێکی ئایدۆلۆژی بەهێز خۆشکرد.

لە نێوان ساڵانی ٢٠٠١ بۆ ٢٠١٣ هەپەگە بڕیاریدا لەسەر سێ پڕۆژەی سەرلەنوێ بونیادنانەوە و هەوڵیدا لە چوارچێوەی ئەو پڕۆژانەدا خۆی نوێ بکاتەوە. بەڵام ئەم بونیادنانەوەیە بوو بە وەڵامدەرەوەی پێویستییە هەنوکەییەکانی ئەو وەختە. ناکرێ بڵێین ئاوەدانکردنەوەیەک هەیە کە گۆڕانکارییەکی ڕادیکاڵ بەرهەم دەهێنێت. شارەزایی لە چەک، ئاستێک لە پسپۆڕی، سابۆتاژ، نیشانەشکێنی و هتد. هەرچەندە شتەکانی وەک تاکتیکی باڵادەست پێشکەوتن، بەڵام گۆڕانکارییەکی ڕادیکاڵی نەکرد. بێگومان ئەم شتە پێشکەوتووانە وەڵامێک بوون بۆ ئاستێکی دیاریکراو لە پراکتیکدا. لە ڕاستیدا لە ساڵی ٢٠١٢ سوپای تورک لە بەرامبەر گەریلاکان شکستی هێنا. لە ڕووی تیۆریەوە شکستی هێنا. چونکە چیتر نەیتوانی بچێتە ناو زۆر گۆڕەپانەوە. بۆ نموونە لە ئۆرامار هێزێکی سەربازی گەورەی هەبوو لەسەر ئاستی فەوجێک، بەڵام وەزیری ناوخۆ تەنانەت نەیتوانی بە هەلیکۆپتەریش بچێتە ئەوێ، بەزەحمەت خۆی دەرباز بوو. چونکە لەژێر گەمارۆدا بوو. واتە دەوڵەتی تورک نەیدەتوانی بە ئاسانی جموجوڵ بکات. ئیتر نەدەکرا بچنە زۆر شوێنی ترەوە، بەکورتی هەرێمەکانی ژێر دەسەڵاتی گەریلا لە باکوری کوردستان، هاوشێوەی هەرێمی ئازاد دامەزران. لەوانەیە ئەمە بە فەرمی ڕانەگەیەنرابێت، بەڵام ئەو جۆرە هەرێمانە پەیدابوون. ئەم ڕاستییە دەرئەنجامی بێهوایی و ئاستەنگی و تێکچوونی سوپایە.

لە قۆناغێکی وەهادا، حکومەتی ئاکەپە وەڵامێکی ئەرێنی بە نامە نیازپاکەکەی ڕێبەر ئاپۆ دایەوە. بۆیە ڕێبەر ئاپۆ لە نامەکەدا وتی؛ "بڕوانن، ئێوە گیر دەکەن، ئێوە ناتوانن بمانسڕنەوە، چارەسەری دیموکراتیک لە بەرژەوەندی هەموواندایە" قۆناغی ئاگربەست دەستیپێکرد. لەگەڵ ئەوەشدا دەوڵەتی تورک و حکومەتی ئاکەپە ئەم قۆناغەیان بە بەفیڕۆدانی کات و کاری ئامادەکاری لەقەڵەمدا، ئەوەی پێی دەوترێت قۆناغی چارەسەر لەڕاستیدا پڕۆژەیەکی شەڕە. لە لایەک وەفدەکانی هەدەپە بەشدارییان لە دیالۆگەکانی ئیمراڵی کرد، لە لایەکی ترەوە پرۆسەی ئامادەکاری وەک پێکهێنانی سوپا دەستی پێکرد. هەوڵیاندا سەربازی پسپۆڕی بەکرێگیراو ئامادە بکەن، بۆیە بەشداریی ئەو هێزانە لە شەڕدا کەم بووەوە. لەم قۆناغەدا هەوڵیاندا بەپەلە ئەم هێزە بەکرێگیراوە ئامادە بکەن، لە لایەکی ترەوە پەلەیان کرد لە دروستکردنی بنکە و بنکەی دژی شەڕ. دەچوونە ئەو شوێنانەی کە پێشتر نەیاندەتوانی بچن و قەڵایان لێ سازدا. هەروەها هەوڵیاندا کۆنترۆڵ و هەواڵگیری خۆیان بەهێز بکەن. لەم قۆناغەدا، هەندێک نەرمی هەبوو، بەو هۆیەشەوە ئاسانکاری جموجوڵ هەبوو، زۆر شتی نهێنی هاتە بەرچاو؛هەروەها لە هەواڵگرییدا خۆیان پێشخست.

گرنگترین شت پشتیوانی ئاکەپە بوو لەو شەڕەی کە لە کۆبانێ پێشکەوت. بەمەبەستی سەرکوتکردنی شۆڕشی ڕۆژئاوا، لە داعشەوە تا نوسرە، میت لەگەڵ گروپە جۆربەجۆرەکانی سوریا یەکی گرت و ڕەوانەی هێزەکانی شۆڕشی ڕۆژئاوایان کرد. ئەم شەپۆلە هێرشانە لە ناوەڕاستی ساڵی ٢٠١٣ بە هێرش بۆ سەر سەرێکانی دەستی پێکرد. لەئەنجامی شەڕی ٦ مانگەدا، هەموویان بە دەستی هێزەکانی یەپەگە – یەپەژە شکستیان هێنا. پاشان داعشیان هێنا. پاشان کشانەوە و داعشیان لە شوێنەکانیان دانا، کاتێک دەرکەوت داعش لە هێرشەکەی دژی کۆبانێدا شکست دەهێنێت، دواتر پلانی وێرانکاری بۆ گەلی کوردستان و تەڤگەری ئازادی ئامادەکرا. دواتر دەرکەوت کە ئەم پلانە لەناوبردنە لە لایەن سەرۆکی ئەو شاندەوە نووسراوە کە دیالۆگەکانی ئیمراڵی بەڕێوە دەبات. بە واتایەکی تر قۆناغی دیالۆگ هەوڵێکی تەواو دووڕووانە بوو بۆ ڕاگرتن و فریودانی گەلی کورد. لە ڕاستیدا ئێستا دیالۆگەکەکان کۆتاییان هاتووە و شاندەکە گەیشتوونەتە ڕێککەوتن؛ ڕاگەیاندنی فەرمی ئەم بابەتە لە ٢٨ی شوباتی ٢٠١٥ لە کۆشکی دۆلمەباخچە ئەنجامدرا. هەرچەندە تەیب ئەردۆگان دەستوەردانی کرد لە کۆبوونەوەی ئەو شاندانەی کە ئەم لێدوانەیان داوە، کەچی گوتی "ئاگاداری ڕێککەوتنێکی لەو شێوەیە نیم"، ئەمەش مێزی گفتوگۆی ٢٤ی تەمموزی ٢٠١٥ی تێکدا. بە فەرمی شەڕی سڕینەوەی تەواوەتی دژی تەڤگەرەکەمان ڕاگەیاند.

لە دوو ساڵی یەکەمی ئەم شەڕەدا هاوسەنگییەک لە نێوان هێزەکاندا هەبوو. بۆیە لە جزیر و هتد. سەرەڕای ئەو کۆمەڵکوژییانەی کە لە بەرخۆدانی شارەکاندا لە هەندێک شوێن ڕوویدا، هاوسەنگی لە نێوان پارتەکاندا هەبوو. بەڵام ناتۆ نەیدەویست سوپای تورک بە دەستی گەریلاکانی ئازادی کوردستان شکست بهێنێت. هەر لە سەرەتاوە وەک سیاسەتێک درێژەی بەم کارە دا. هاوپەیمانی ناتۆ، بە بینینی ئەوەی کە سوپای تورک جارێکی دیکە لە کێشەدایە، بە جۆرێک دەرفەتی بۆ دەوڵەتی تورک ڕەخساند کە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کۆبکاتەوە؛ هەلیکۆپتەرە هێرشبەرەکان کە دیسانەوە بە بزوێنەری ئەمریکی دروستکرانەوە، بە پێدانی دوو ئامرازی بنەڕەتی شەڕی کاریگەر لە بەرامبەر گەریلا کاریگەرەکان، هەروەها بە ڕەخساندنی هەموو ئەو دەرفەتانە، دەیانویست هاوسەنگیی هێز لە بەرژەوەندی سوپای تورکدا تێکبدەن. لەسەر ئەم بناغەیە، لە ساڵی ٢٠١٧دا بەرخۆدان و شەهیدبوونی مەزن ڕوویدا. داستانی قارەمانانە نووسران. بەڵام لەم نێوەندەدا بە ڕوونی دەرکەوت کە ئەو نوێکردنەوە و گۆڕانکارییەی گەریلا تا ئەو ڕۆژە پەرەی پێدابوو بەس نەبوو، لەسەر ئەم بناغەیە پڕۆژەی نوێکردنەوەی ڕادیکاڵتر و تەرکیزکردن لەسەر ڕێبازی نوێی شەڕ پێشکەوت.

قۆناغی پێشکەوتنی ڕێبازی نوێی شەڕ، چی گۆڕی؟ چ گۆڕانکارییەک لە سیستەمی گەریلادا ڕوویدا؟ کارەکتەری ئەو سەردەمە چی بوو کە ئەم گۆڕانەی دەخواست؟

بۆ تەڤگەرێکی شۆڕشگێڕیی، لێکۆڵینەوەی دروستی ئەو سەردەمە گرنگترین خاڵە. ئێمە لەم ڕووەوە سوودمان هەبوو. چونکە ڕێبەر ئاپۆ بە گشتگیرترین شێوە ئەو قۆناغەی شرۆڤە کرد و شیکاریی بۆ کردین و پارادایمە نوێیەکەی پێشکەشی ئێمە کرد کە بە شێوەیەکی زۆر هەمەلایەنە پەرەی پێدرا. ئەمە چوارچێوەیەک بوو کە ڕێگاکەمانی ڕووناک دەکردەوە. هەر لەسەر ئەو بناغەیە فەرماندەیی گەریلا هەوڵیدا کاریگەری شۆڕشی زانستی- تەکنیکی لەسەر ژیانی ئابووری و جڤاکی و چاندی جڤاک بنرخێنێت و هەروەها کاریگەری لەسەر تاکتیک و ستراتیژی شەڕەکە بنرخێنێت و ویستی لە گۆڕانکارییەکان و کاریگەرییەکانی تێبگات. لەم سەردەمەی زانستی بۆشایی ئاسمان و پەیوەندییەکان و ئەلکترۆتەکنیک و زانستی کۆمپیوتەر، دروستکردنی زیرەکی دەستکرد و هەروەها پەرەپێدانی تەکنەلۆجیای چەک وەک مووشەک کە بە ئامانجەکەیانەوە دەلکێن، گۆڕانکاری بنەڕەتی لە ستراتیژی و تاکتیکی شەڕدا هێنایە ئاراوە. ڕێبەر ئاپۆ لەسەر بناغەی شیکردنەوەی دروستی ئەم گۆڕانکارییە بنەڕەتییانە، چوارچێوەیەکی لەسەر بناغەی ستراتیژی شەڕی گەلی شۆڕشگێڕ، چۆنیەتی چارەسەرکردنی کێشە تاکتیکییەکان، چۆنیەتی پراکتیزەکردنیان، دیاریکرد؛ دەرئەنجامەکانی تەکنۆلۆژیای جەنگ لە دەستی هێزە هەژموونخواز-دوژمنەکاندا، بە تایبەت چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ تەڤگەرێکی وەک گەریلا، قووڵتر بووەتەوە. بە کورتی باس و مشتومڕی جددی لەسەر پرسەکانی 'چۆنێتی پەرەپێدانی سیستەمی پاراستن لە دژی ئەمە و بەدەستهێنانی سەرکەوتن' هەبووە. لەسەر ئەو بناغەیە بەدڵنیاییەوە دەرئەنجامی گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی لە نێو گەریلاکانی ئازادی کوردستاندا سەری هەڵداوە. بڕیارێک بەم شێوەیە درا، "ئەم گۆڕانکارییە تەنها لە کوردستان نییە، بەڵکو لە سەردەمی ئێمەدا پێویستە لە هەموو هێزەکانی گەریلا و تەنانەت هەموو هێزە سەربازییەکانیش جێبەجێ بکرێت". هەر هێزێک کە سەردەم بە دروستی بخوێنێتەوە، دەبێت ئەم گۆڕانکارییە ببینێت و بەو پێیە هێزەکەی نوێ بکاتەوە؛ ئەگەرنا ناتوانێت لە شەڕدا سەربکەوێت".

لەم چوارچێوەیەدا نوێکردنەوە و سەرلەنوێ بونیادنانەوە لە شێوەی ڕیفۆرمدا نەکرا، بەڵکو لە شێوەی سەرلەنوێ بونیادنانەوە ئەنجامدرا. گەیشتینە ئەو دەرەنجامەی کە "وەک گەریلاکانی کوردستان دەبێت سوودی تەواو لە ئەزموونی شۆڕشەکانی چین و ڤێتنام و هتد وەربگرین لەگەڵ ئەزموونی تایبەتی خۆمان (کە ئەزموونی زیاتر ٣٠ ساڵ بوو) واز لەو شتانە بێنین کە پێی دەڵێین گەریلای کلاسیک،  گوترا "سەردەمی گەریلای کلاسیک کۆتایی هاتووە".  لە دژی گەریلایەتی کلاسیکەکان، تەڤگەر و شێوازی جیاواز دەستیان بە تێکۆشانی جددی کرد. ئەوە بۆ خۆی کێشەیەکە بۆ گەریلا کە دەستبەرداری ئەو وانانە بن کە بەدەستیان هێناوە. تێکۆشانێکی زۆر سەخت بۆ ئەمە هەبوو. ئەوکاتە گوترا "مەزنترین دوژمنمان وانەکانی خۆمانە. ئەگەر واز لە وانەکانی خۆمان نەهێنین، ئەمە دەبێتە هۆکاری سەرەکی زیانەکانمان" بەکورتی گۆڕانکاری لە شێوازی جموجوڵ، لە گوتار، لە هۆشیاریی، لە شێوازی کردار و سیستەمی گەریلا، پرۆسەی گۆڕانکارییەکی شۆڕشگێڕانە دەستی پێ کرد.

بۆ نموونە دەبێت ڕێساکانی جووڵە و خۆحەشاردان بگۆڕین، کە ماو تسی تۆنگ بە دوو پایەی سەرەکی ستایلی بزووتنەوەی گەریلا ناوی دەبات. ئێستا سەردەمی گەریلا گەڕۆک تێپەڕی. لە سەردەمی نوێدا پێویستە بڵێین گەریلا نیمچە گەڕۆک. لەمەودوا یەکێک لەو دوو پایە خۆ حەشاردان بێت و ئەوی تریش دیسیپلینی جەوهەری بێت. گەریلا دەبێت بەگوێرەی دیسیپلینی جەوهەری و خۆحەشاردانی قووڵ و خزانی تەنک خۆی بنیات بنێتەوە. دیسانەوە زۆرێک لە یاسا بنەڕەتییەکان، وەک ڕێوشوێنی بەناوبانگی گەریلا "کۆبوونەوە-بڵاوبوونەوە" گۆڕانکارییان بەسەردا هات. چونکە هەموو ئەمانە تێپەڕێنراون و کۆن بوون. لە قۆناغێکی لەو شێوەیەدا مانەوە لە ڕابردوودا بنبەستە، دەبێتە هۆی تەسفیەکردن. ئیتر پێویست بە کۆبوونەوەی گەریلا نەماوە. بەڵێ گەریلا دەتوانن و پێویستە هەماهەنگی بکەن بۆ ئۆپەراسیۆن و جموجۆڵی گەورە، بەڵام مەرج نییە کۆببنەوە. بە کورتی گۆڕانکاری بنەڕەتی لە زۆرێک لە یاسا بنەڕەتییەکانی وەک ئەمانەدا هاتە کایەوە.

دیسانەوە پێکهاتەی گەریلامان بەپێی سیستەمی تابوور-بەش-تاقم-تیم بوو. ئەم سیستەمە ئیتر نەما. سیستەمێک پەرەی پێدرا کە تابوور-بەش-تاقم ناهێڵێت و لەبری ئەوە هەموو هێزەکانی وەک هەرێم-یەکینە-تیمێک ڕێکدەخات. بێگومان ئەم قسانە ئاسانن بۆ وتن. بەڵام پراکتیزەکردنی زۆر قورسە. بە واتایەکی تر لە پێکهاتەیەکی گەریلادا کە هەمیشە وەک تاقم و بەش ڕێکخراوە، شێواز و چاندێکی وا هەبووە، یەکلاییکردنەوەی شێواز و چاند و هۆشی تیمی ئاسان نەبووە. لە ئەنجامی تێکۆشانێکی تایبەتی ناوخۆیی ئەم هۆشیارییە گەیشتووەتە ئاستێکی وا. بێگومان لەبەرئەوەی گۆڕانکاری و داهێنانەکان دەستبەجێ دەستیان پێنەکرا، زیانی نەخوازراو هەبوو. بونیادنانەوەی گەریلا بە ئاسانی ڕووی نەدا. لە ئەنجامی قوربانی زۆر و لەناو خوێندا لێکۆڵینەوەکردن، توانی گۆڕانکاری لەم ئاستەدا بکات. هەموو ئەو قارەمانانە بە ڕێز و سوپاسەوە بەبیر دەهێنینەوە. ئەگەر ئەمڕۆ هەندێک ئەنجاممان بەدەست هێنابێت، ئەوە بە تەواوی دەگەڕێتەوە بۆ ئەنجامی بەرخۆدانی مەزنی ئەوان. لەم ڕووەوە گۆڕانکاری لە کوردستان بەو باوەڕە بوو کە یادی شەهیدە قارەمانەکانمان بە زیندووی دەهێڵرێتەوە و کەڵەکەبوونی ئەو بەهایانەی دروستیان کردووە سەرکەوتوو دەبێت. ئەگەر ئەم باوەڕ و دڵسۆزییە نەبوایە، گۆڕانی لەم ئاستە بەردەوام نەدەبوو.

هەروەها سەردەمی گەریلا کە تەنها چەکی تاکەکەسی بەکاردەهێنا، تێپەڕی. پەرەسەندنی تەکنەلۆژیا لە سەردەمی ئێمەدا گرنگی کواڵیتی مرۆڤی زیاتر کردووە. ڕێبەر ئاپۆ پێشتر ڕایگەیاندبوو کە "گەورەترین تەکنیک خودی مرۆڤە". ئەمڕۆ جارێکی تر درک بەوە کرا کە ئەم دۆزینەوە چەندە ڕاستە. هەر بۆیە پێویستمان بە پەرەپێدانی زیاتر و قووڵکردنەوەی تەکنەلۆژیای مرۆڤ هەیە. بۆ ئەمەش پێویستە گرنگی بە دوو فۆڕمی بنەڕەتی پەروەردە بدرێت:

یەکەمیان پەروەردەی ئایدیۆلۆژییە. دیاریکردن لەسەر بناغەی هێڵی ئایدیۆلۆژی-فەلسەفی ڕێبەر ئاپۆ؛ بە بوون بە پارتێک کە لەسەر ڕێچکەی هاوڕێتی ئاپۆیی و لەسەر بناغەی هێڵی ئازادیخوازی ژنان گەشە دەکات، هێڵی هاوڕێتی دەبێ ببێتە سەرچاوەی سەرەکی هێز. لە ڕێکخراوێکی سەربازیی ژنان و پیاوانی وەک گەریلاکانی ئازادی کوردستان کە لەسەر بناغەی پارادایمی دیموکراتیک و ئیکۆلۆژیک و ئازادی ژنان خۆی ئاوەدان کردەوە، هاوکاریی هاوکاری بەهێز پشت بە هێڵی ئازادی ژنان دەبەستێت لە ساڵانی ڕابردوودا لە شەڕی تونێلەکاندا و شەڕ بە ڕوونی لە تیمەکاندا بینرا.

جگە لەمەش پێویستە پەروەردە بۆ پەرەپێدانی زیاتری پسپۆڕی دابین بکرێت. پسپۆڕی پێویستییەکە لە هەموو تەکنیک و تاکتیکێکی شەڕدا. هەموو گەریلایەک دەبێت ئیرادەی ئایدیۆلۆژی و ڕۆحی فیداکاری ئاپۆیی هەبێت و بتوانێت ڕۆڵی خۆی وەک سەربازێکی پسپۆڕ بگێڕێت. تەڤگەرێکی لەم شێوەیە جەوهەری ئایدیۆلۆژی-سیاسی-سەربازی دەردەخات و ئەمەش دەبێتە هۆی دروستبوونی پێرفۆرمانسێکی زۆر بەهێز لە پراکتیکدا.

بەکورتی سەر لە نوێ نۆژەنکردنەوەیەکە لە کوردستان پەرەمان پێداوە، سەر لەنوێ ئاوەدانکردنەوەی گەریلایە. ئەمە پێکهاتەیەکە کە ئامانج تێپەڕبوونی گەریلای کلاسیکە. شێوازی جوڵەی کلاسیک، شێوازی شەڕی کلاسیک، شێوازی چالاکی کلاسیک ئیتر تێپەڕیوە. هەروەها ڕێکخستنەکانی وەک تاقم و بەشەکان تێپەڕێنران. هەروەها بزووتنەوەکە وەک شێوازی کۆنی گەریلای کلاسیک تێپەڕێندرا. دیسان وەک پێشتر، ئەو شێوازە تێکۆشانەی گەریلا کە ڕێبەر ئاپۆ بە ڕێبازی بزووتنەوەی ناڕێکخراوەیی ناوی دەبات کە گوند بە گوند و ناوچە بە ناوچە بەڕێوە دەچوو. پێویست ناکات گەریلا وەک جاران لە گوندێکەوە بۆ گوندێکی تر، ماڵ بە ماڵ بڕۆن. گەریلا بە شێوازی جیاواز خۆیان دەگەیەنن بەگەل. بەمشێوە دەتوانرێت لە ڕێگەی پەیامێکی نووسراو، لە ڕێگەی ڤیدیۆیەکەوە، یان بە هەر ڕێگەیەکی ترەوە ئەنجام بدرێت. بەکورتی دەبێت پەیوەندی کۆنی گوند و گەریلا کۆتایی پێبێت. تەنها پيشخستنی گەریلایەکی سەردەمی، ڕێکخراوتر، شارەزاتر، نهێنیتر دەتوانێت ئەنجام بەدەست بێنێت. لەسەر بنەمای ئەم خولقێنەریانەوە پڕۆسەی سەرلەنوێ ڕێکخستنەوە قووڵتر بووەتەوە و گەریلای ئەمڕۆ لەسەر ئەم پەروەردە و ڕاهێنانە ئایدیۆلۆژی-فەلسەفییانە و پەروەردەی لق و هەروەها پەروەردە بە ئامانجی شارەزایی تەکنیکی دەرکەوتووتە پێش.

لەم قۆناغی سەرلەنوێ بەڕێکخستەوەدا لە بارەی ئەو پێشکەوتنانەی گەریلا کە لە بواری زانست و تەکنەلۆژیادا بەخۆیەوە بینیوە و کاریگەری ئەو پێشهاتانە لەسەر خاڵەکانی شەڕ و تاکتیک و شێوازی بزووتنەوەی گەریلا دەتوانن چی بڵێن؟

ئەگەر خۆمان لە بابەتی تەکنیک بەدوور نەگرین سوودی دەبێت. زیانی نابێت ئەگەر گەلەکەمان و ڕای گشتیش هەندێک شت کە دوژمن دەیزانێت بزانن؛ لە ساڵی ٢٠٠١ بە نهێنی بەشی زانستی-تەکنیکیمان لە یەکەیەکی تایبەتی گەریلا دامەزراند. ئەم بەشە ٢٢ ساڵە خەریکی چالاکی زانستی و تەکنەلۆژییە. لە ئەنجامی ئەم کارە زانستی و تەکنیکییانە، چەندین بەرهەمی تەکنیکی دروست کراون. پەرەپێدانی چالاکی تەکنیکی دەتوانێت چەند بەرهەمێک کە لە شەڕدا سەلماندووە بەرهەم بهێنێت، وەک زاگرۆس، هاوار، ڕشید، شەڕڤان، کامل. دیسان بێگومان لە مەیدانی ئاسمانیشدا مەشغووڵن. بەکورتی کارەکانی ئەم بەشە کە ئامانجی هەندێک پێشکەوتن و لێکۆڵینەوەیە لە بەشەکانی وەک فیزیا، کیمیا، بیرکاری، ئەندازیاری وکارەبایی ئەمڕۆ گەیشتووەتە ئاستێکی بەرز. ئەم چالاکییانە کە لە ئەنجامی تێکۆشان و هەوڵدان پێشکەوتن، هەتا ئێستا خزمەتی گەریلایان کردووە؛ لەمەودواش دەیکات. هێزی پاراستنی ئاسمانی شەهید دەلال ئامەد ڕێکخستنێکە لە ئەنجامی چالاکیەکانی ئەم  بەشەدا دامەزراوە. ئەم بەشە تا ڕادەیەک یارمەتی شەڕەکەی داوە. لە زۆر بواردا دوژمنی ڕاگرت و چالاکییەکانیانی بەتاڵ کرد. بێ گومان لە قۆناغەکانی دواتردا بەشداری زیاتر دەکات. بە کورتی ئەم کارە کارێکە کە لە چوارچێوەی سەرلەنوێ نۆژەنکردنەوەدا هاتۆتە ناو ڕۆژەڤی ئێمەوە و ڕۆژ بە ڕۆژ زیاتر و باشتر پێشکەوتووە، هەرچەندە دەوڵەتی تورک ڕاستەوخۆ کاریگەریی پێشکەوتنەکانی لە سەرە، بەڵام بە بەردەوامی هەوڵ دەدات ئەم ڕاستییە لە بیروڕای گشتی بشارێتەوە.

بێ گومان لەگەڵ پەرەسەندنی ئەم خەباتانە، فراوانبوونێک لە بواری تاکتیکدا ڕوویداوە. تاکتیک پرسێکی گرنگە بۆ ئێمە. تەوەرێک کە لە سەرەتای بزووتنەوەکەمانەوە هەمیشە لە ڕۆژەڤی ئێمەدا بووە. وەک دەزانرێت لە مێژووی کوردستاندا کەلێنێکی جددی لە ڕووی ستراتیژ و تاکتیکەوە هەبووە. جگە لە سەڵاحەدین ئەیوبی کورد کە وەک فەرماندەیەکی سەرکەوتووی سەردەمی ماد و ئیسلامی دەرکەوت، لە مێژووی خەڵکی کوردستاندا ڕەوشێکی ستراتیژی زۆر پێش نەکەوتووە. دەرکەوتنی مێژوویی ڕێبەر ئاپۆ بۆشایی مێژوویی ستراتیژی پڕکردەوە، بەڵام ئەمجارە بابەتی تاکتیکی هاتە ڕۆژەڤمانەوە. بە واتایەکی تر، کێشەی پەرەپێدانی تاکتیک و تاکتیکەکان کە تەواوکەری ستراتیژییەکە بێت و بیکاتە شتێکی ژیانی و دابینکردنی پێداویستییەکانی هەمیشە لە ڕۆژەڤی ئێمەدا بوو. ئەمە پێشتر لە ڕۆژەڤی ئێمەدا بوو، تا ئێستاش لە ڕۆژەڤی ئێمەدایە و پرسێکی زۆر گرنگە بۆ ئێمە.

گەریلا لەسەر بناغەی ئاوێتەکردنی پەرەپێدانی ستراتیژ، دیدگای گۆڕەپانی تاکتیکی ڕێبەر ئاپۆ و ئەو ئەزموونانەی کە لە تێکۆشانی شەهیدە قارەمانەکانماندا ئافرێنراون، لەم قۆناغەدا تا ڕادەیەکی دیاریکراو زیرەکی تاکتیکی بەهێزتر و پەرەی پێداوە. ئەگەر ئەمڕۆ هێزە سەروەرەکان خاک لەژێر کۆنترۆڵی خۆیاندا بێت و ئامانجەکان بە هەماهەنگی دیاریکراو لێبدرێن، ئەوا پێویستە ڕێبازێکی چالاکی لەسەر خۆحەشاردانی زۆر قووڵ دابڕێژین، کە هەموو هەواڵگریی دوژمن ئیفلیج دەکات و تەکنیکەکانی لەناو دەبات. ئەمە یەکێکە لە خاڵەکان.

بە واتایەکی تر گەریلا دەبێ بگەنە شێوازێکی نوێ لە جووڵە. کردار و شێوازێکی شەڕ کە ڕێگە بە هەڵە نەدات و بە تەواوی سەرنجی لەسەر تێکشکاندنی هەواڵگری دوژمن بێت، پێویستییەکی گەریلایە. ئەو میتۆدە کە لە ئەنجامی ئەمەدا گەشە دەکات ئەوەیە کە گەریلا کوالیتی خۆی زیاد دەکات، پێکهاتەی ئایدیۆلۆژی – سەربازیی هەموو هێزەکانی بەهێز دەکات و دەیگۆڕێت بۆ سەربازێکی پسپۆڕ، بەڵام لە ئەنجامدا ژمارەکەی کەمدەکاتەوە، واتە چەندایەتییەکەی. گەریلا دەبێت بگاتە پێرفۆرمانسێک کە بتوانێت بە کوالیتییەکی مەزن و هێزێکی کەم گورزێکی گەورە لە دوژمن بدات. بەم شێوەیە گەریلاکان دەتوانن لە کاتی پێویستدا بە یەکەیەکی بچووک لە گۆڕەپاندا خۆیان حەشاربدەن و لە کاتی پێویستدا دەتوانن لەناکاو بچنە دەرەوە و هێرش بکەنە سەر هێزە داگیرکەرەکان. هەر بۆیە زۆر باسی دیسیپلینی جەوهەری و خۆحەشاردانی قووڵ دەکەین.

بەڵام پەرەپێدانی شێوازی تیم لە ئاستی مەزنێتی شەڕەکە کەم ناکاتەوە. چونکە لە هەمان کاتدا ئێمە جێبەجێکردنی شێوازی شەڕی تیمی هەماهەنگ لەبەرچاو دەگرین. بۆیە هەروەک ئاماژەم پێدا، کۆکردنەوەی هێز و پێکەوەنانیان نابێت، بەڵکو باس لە جۆرە شەڕێک دەکەین کە ١٠ تیم، یان ٢٠ تیم یان زیاتر ئەگەر پێویست بکات، لەسەر ئامانجێکی پەیوەندیدار بن. بە واتایەکی تر، ئەمە شێوازێکی شەڕی تیمە، بەڵام بە شێوازی شەڕی تیمی هەماهەنگ دەتوانیت بە ئەگەرێکی زۆرەوە لە ٢ تیمەوە بۆ بۆ ٥٠ تیم تواناکانت پێش بخەیت. لەسەر ئەم بناغەیە دەتوانیت شێوازی جموجوڵی مەزن پەرە پێبدەیت. ئەمڕۆ ئەو سوپا کە لەم ڕاستییە تێناگەن، خەریکە شەڕەکە دەدۆڕێن. ئەمە تەنها بۆ سوپای گەریلا ناڵێم. بۆ سوپای ئاسایی دەوڵەتیش ڕاستە. ئەو فەرماندانەی سوپا کە پرۆسەکە بە دروستی دەخوێننەوە، پێویستە هێزەکانیان بە سیستەمی تیم ڕێکبخەن لەبری سیستەمی تابوور و بەش.

بۆچی؟

چونکە بۆ ئەوەی لە شەڕدا سەرکەوتوو بین، ئێستا پێویستە بە یەکینە بچووکەکان شەڕ بکەین. با بڵێین ئەمڕۆ لە شەڕی ئۆکرانیادا لایەنێک هێزی تابووری خۆی دەخاتە ناو بینایەکەوە، لایەنی بەرامبەر دەتوانێت بزانێت و بە مووشەک لێی بدات، لە یەک کاتدا ١٠٠-٢٠٠ کەس لەناو دەبات. بۆئەوەی ڕێگری لەو جۆرە زیانانە بکرێت، پێویستە سوپا وەک یەکینەی بچووک خۆی ڕێکبخات. شەڕی تیمی جۆرێکە لە شەڕی گەریلا، بەڵام هەلومەرجی ئەمڕۆ وایکردووە بۆ هەموو سوپایەک ناچاری بێت. لێرەدا شێوازی شەڕی تیمی گەریلا سیستەمێکی جوڵە و ڕێکخستنە کە تەکنیکی دوژمن نەک بە تەواوی بەڵکو تا ڕادەیەکی بەرچاو بە تایبەتی تەکنیکی ئاسمانی و وشکانی تێکدەشکێنێت.

گەریلای ئازادی کوردستان پێشکەوتنی تاکتیکی خۆی لەم بوارەدا بەدەستهێنا. بە واتایەکی تر ئامانجەکە ئەوەی سوپای گەریلا کە بەهێزتر و ئایدیۆلۆژیکتر بێت و پێرفۆرمانسی سەربازیی هەبێت و کوالیتی و لێهاتوویی هەبێت و نەرم و نیان بێت و هەموو جۆرە ئەگەرێکی مانۆڕی هەبێت. سیستەمی ڕێکخستنی گەریلا تاوەکو بۆ ئەوەی ئەمڕۆ سەرکەوتن بەدەست بهێنێت و بتوانێت شێوازی شەڕی دروست بەڕێوە ببات، پێویستە بەم جۆرە بێت.

باشە مرۆڤ دەتوانێ بڵێت دەربارەی ئەو شێوازەی شەڕی ژێرزەمینییەی کە لەم ساڵانەی دواییدا سەریهەڵداوە، ئەویش بە هەمان دیدگاش پەرەی سەندووە؟

دەشێت بڵێین بەهۆی ئەو بۆشاییەی پێشتر لەم گۆڕەپانەدا هەمانبوو، دواکەوتین لە جێبەجێکردنی سەرکەوتووانەی ئەم تاکتیکە شەڕە ژێرزەمینییە. ئەمە بابەتی ڕەخنەیە، ئەگەر پێویست بوو دەکرێت زیاتر ڕاڤە بکرێت، بەڵام دواجار لە ساڵی ٢٠٢١ لە هێرشی دەوڵەتی فاشیستی تورک بۆ سەر گارە، شەڕی تونێل بە پێشەنگایەتی هاوڕێ شۆڕش بەیتوششەباپ لە تونێلی سیان پێشکەوت، دوژمنی تێکشکاند و سەرکەوت. ئەمەش ڕێگەی بۆ تاکتیکی جەنگی ژێرزەمینی کردەوە و دوای ئەوەش لە بەرامبەر ئەو هێرشانەی کە لە ئاڤاشین و زاپ و مەتینا پەرەیان سەند، چوارچێوەیەکی تاکتیکی لە شێوەی تونێل و شەڕی تیم دامەزرا. بۆیە ئەم تاکتیکە گەیشتووەتە چوارچێوەی بنەڕەتی خۆی.

خاڵی سەرەکی ڕێبازی شەڕی ئێمە یەکخستنی شەڕی ژێرزەمینی و شەڕی گەریلایە. ئێمە وەک هەندێک کەس نرخاندن بۆ شەڕی ژێرزەمینی ناکەین کاتێک دەڵێن "گەریلا ناچارە بچێتە ناو تونێل و لەوێدا بەرخۆدان بکات". گەریلا بۆ سەرکەوتن دەچێتە ناو ئەو تونێلانەوە. هەر تونێلێکی بەرخۆدان تەنها هێڵی پاراستن نییە، بەڵکو هێڵی شەڕی هێرشبەریشە. هەر تونێلێکی بەرخۆدان وەک خاڵی بڕیار وایە کە تاکتیکی جیاواز پلانی بۆ داڕێژراوە و لەسەر بناغەی ئەمەش چالاکیی بەرامبەر هێزەکانی دوژمنی دەوروبەر ئەنجام دەدرێت. ئێمە باس لە چوارچێوەیەکی تاکتیکی دوو قاچی دەکەین کە تێیدا شەڕێکی لەو شێوەیە لە ناو تونێلەکەدا پەرەی پێدەدرێت، لە دەوروبەری تونێلەکاندا تیمی زەمینی هەیە، واتە تیمی هەماهەنگی نیمچە گەڕۆک کە لە پشتەوە و پێشەوە و لاکانەوە هێرش دەکەن. وەک چۆن پیاوێک بە دوو قاچەوە دەڕوات، یەکێک لە قاچەکانی ئەم ڕێبازە تاکتیکییە پاراستن لە تونێلەکانە و ئەوی دیکەیان شێوازی شەڕی تیمە. ئەوە ئاستی جێبەجێکردنی ئەم دوو لایەنە تاکتیکییەیە کە تەواوکەر و بەهێزکەری یەکترن و بەرەو سەرکەوتنی دەبەن. ئەمە ئەو ڕێبازە بنەڕەتییەی شەڕە کە گەریلاکانی ئازادی کوردستان ماوەی سێ ساڵە لە دژی هەوڵەکانی سوپای تورک بۆ داگیرکردنی ناوچەکانی زاپ و ئاڤاشین و مەتینا جێبەجێی دەکەن.

دەربارەی ئامانج و نزیکایەتی تاکتیکی ئەم ڕێبازی شەڕە، چی دەڵێن؟

ئامانجی ئەم ڕێبازی شەڕە شکستپێهێنانی هێزە داگیرکەرەکانە لە ماوەیەکی درێژدا. بۆ دوورخستنەوەی ئەوانەی نیشتەجێ بوون، بۆ ئاستنەگکردن و دواخستنی نیشتەجێبوونیان. چونکە شوێنی هەر تونێلێک جیاوازە. بۆ نموونە لە هەندێک حاڵەتدا بەرخۆدان تا کۆتایی دەکرێت، لە هەندێکی تردا بۆ ماوەیەکی دیاریکراو. هەر ڕەوشێک بە شێوازێکی تاکتیکی جیاواز مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت. بە واتایەکی تر مرۆڤ دەتوانێت شێوازێکی شەڕکردن دروست بکات کە هەر جۆرە هێرشێکی تەکنیکی بنەڕەتی تێکبشکێنێت یان هاوسەنگی بکات.

ئێستا گەریلای ئازادی کوردستان توانای ئەوەی هەیە بە پێی تواناکانی خۆی شەڕ لە دژی هێزە داگیرکەرەکان بکات، چ لەسەر زەوی و چ لە ژێر زەوی و چ لە ئاسماندا. ڕەنگە بتوانین بڵێین لایەنی شەڕی ئەلیکترۆنی هێشتا لاوازە، بەڵام ئەمەش کارێکە کە دەتوانرێت پێش بخرێت. لە سەردەمی نوێدا دەمانەوێت هەم ئاسمان و هەم شێوازی شەڕی ئەلیکترۆنی پەرە پێبدەین و گەریلا لەو پێگەیە دوور بخەینەوە کە تەنها پشت بە چیا ببەستن و لە چیا شەڕ بکەن. شەڕی ئێمە تەنیا شەڕی گەریلا نییە، شەڕی گەلە بۆ هەبوون و ئازادی. بە واتایەکی تر بەرخۆدانێکە کە هەوڵی چارەسەرکردنی کێشەیەکی تەواو جڤاکی دەدات.

دەسەڵاتی ئاکەپە-مەهەپە-ئەرگەنەکۆن دوای هەوڵێکی بێهودە کەوتووە. ئەوان دەیانەوێت ستراتیژێکی مایەپووچ زیندوو بکەنەوە. ئەوان دەیانەوێت لەسەر بناغەی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و درۆن ئەم کارە بکەن. وەک پلانی شەرق ئیسلاحەت، ئامانجیان قڕکردنی گەلی کوردە. ڕەنگە قڕکردن،  لەشێوەی قڕکردنی جەستەیی نەبێت. دەکرێت بە شێوازی قڕکردنی سپی مرۆڤ لەناوببرێت.

ئەگەر ئەم پرسە، پرسێکی جڤاکییە، کەواتە بۆچی پەنا بۆ توندوتیژی ببەن؟

بڕوانن؛ گەلەکەمان هەموو ڕۆژێک لە گۆڕەپاندایە بۆ ئازادی ڕێبەر ئاپۆ و چارەسەری کێشەی کورد. لە گۆڕەپانی نێونەتەوەییدا، دۆستان، سەندیکاکان، ڕۆشنبیران، ئەکادیمییەکان، هونەرمەندان، دامەزراوەکانی مافی مرۆڤ، لە زیاتر لە سەد شوێن کەمپینەکانیان بۆ ئازادی ڕێبەر ئاپۆ و چارەسەری کێشەی کورد ڕاگەیاند. هەروەها گەلەکەمان هەموو ڕۆژێک لە گۆڕەپانەکاندا ئەمە دەردەبڕێت. بەڵام سەرنج بدەن؛ دەوڵەتی تورک گرنگی پێنادات. واتە هەرگیز دەنگ هەڵنابڕێت. بۆچی؟ چونکە نایەوێت لەگەڵ کورد ڕێکبکەوێت. ئەوان دەیانەوێت کورد بنێژن. نایانەوێت شتێک بە ناوی کورد قبوڵ بکەن. لە ڕوانگەی تاکتیکییەوە ڕەنگە بڵێن "برا کوردەکانمان"، بەڵام لە بنەڕەتدا وەک ئیرادەیەک نایناسن، دەیانەوێت ئاسیمیلەی بکەن، سەری ئەو کەسانە ببڕن کە سەریان بەرز دەکەنەوە و بەم شێوەیە ئەم جڤاکە لەناو دەبەن . چونکە ئەوان وازیان لەم ئامانجە نەهێناوە، چارەسەریان ناوێت. هەروەها زۆر باش دەزانن کە ڕێبەر ئاپۆ پێی گوتبوون '"دەرفەتێکم پێ بدەن لە ماوەی هەفتەیەکدا ئەم کێشەیە چارەسەر دەکەم".

بۆچی گۆشەگیری توند بەسەر ڕێبەر ئاپۆدا دەسەپێنن کە لە جیهاندا نموونەی نییە؟ بۆ گوێ لە بانگەوازەکانی ناگرن؟ چونکە دەیانەوێت ئەم جڤاکە، ئەم گەلە لەناوببەن. چونکە ئەوان سیاسەتی قڕکردنیان ڕانەگرتووە، وەڵامی بانگەوازەکانی ئاشتی نادەنەوە. ڕێبەر ئاپۆ بە پێی هەستیاری تورکیا و لە چوارچێوەی سنوورەکانی تورکیا فۆرمولەی چارەسەری هەیە. ئەگەر تورکیا هەبوونی گەلی کورد قبوڵ بکات، ئەگەر ئەمە قبوڵ بکات، یەکسەر دەچێتە ئیمراڵی و لەگەڵ ڕێبەر گفتوگۆ لەسەر چارەسەری کۆتایی ئەم پرسە دەکات. کاتێک وەها ناکات، واتە دەستی لە سیاسەتی قڕکردن و سیاسەتی پاکتاوی جڤاکی هەڵنەگرتووە.

شتێکی تر هەیە کە حەز بکەیت بیڵێیت؟

ئێمە بە هەموو شێوەیەک شەڕ دەکەین و بەرخۆدان دەکەین، بەمەش بە زیهنیەتی پاشڤەڕۆ-نەژادپەرست-قڕکەر نیشان دەدەین کە ناتوانن گەلەکەمان لەناو ببەن. دەبێت ئەمە نیشان بدەین. هیچ ڕێگایەکی تر نییە. بۆ ئەمەش، لە پلەی یەکەمدا، ژن و گەنجانی گەلی کورد و دۆستەکانمان _ ئەمڕۆ شۆڕشی کوردستان لە سنوورەکانی کوردستان دەرچووە، بۆتە شۆڕشێکی ڕۆژهەڵاتی ناوین- و گەلانی هەرێمەکە،  تێکۆشانی خۆیان لە دژی سیاسەتی قڕکەری دەوڵەتی تورک بەرز بکەنەوە و بەم شێوەیە چارەسەرێک بەدی بهێنن. لەسەر ئەم بناغەیە شەڕی ئێمە شەڕێکی ڕەوایە. شەڕی هەبوون و ئافراندنی پاشەڕۆژە. شەڕی ئافراندنی پاشەڕۆژێکی دیموکراسی و ئازادە لەگەڵ گەلانی هەرێمەکەدا. ئەم تێکۆشانە تورکیا دیموکراتیزە دەکات. ئەم تێکۆشانە دەرگای سەردەمێکی نوێ لە هەرێمەکەدا دەکاتەوە. چونکە ئەم تێکۆشانە پشت بە ڕوانگەی کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیک و نەتەوەی دیموکراتیکی ڕێبەر ئاپۆ دەبەستێت.

لێرەوە، گەریلاکانی ئازادی کوردستان هەنگاوی تاکتیکی و قوڵایی تاکتیکی دەگرنەبەر بەمەبەستی بەجێگەیاندنی ئەرکەکانیان، تاوەکو بە ڕێبازی شەڕی گەلی شۆڕشگێڕی هاوچەرخ، هەموو هێرشەکان تێکبشکێنن و سەربکەون، لەپێناو سەرکەوتنی هەموو هەوڵەکان، پێویستە فیداکاری و هونەری پیشان بدەن. بۆ ئەمەش ئەزموون و زانین و دیدگا پێویستن. بێگومان ڕێبەر ئاپۆ و پەکەکە بە فەرمی ئەزموونێکی ٤٥ ساڵەیان هەیە. بێگومان ئه م ئه زموونه و زانسته به ماندووبوونی شه هیدانمان به ده ست هات. جارێکی تر هەموو شەهیدەکانمان بە ڕێز و سوپاسەوە یاد دەکەینەوە، جارێکی تر بەڵێن دەدەین کە بۆ یادی ئەوان تێکۆشان سەربخەین. گەریلاکانی مۆدێرنیتەی دیموکراتیک هەوڵ دەدەن ساڵی ٤٦ بکەنە ساڵی سەرکەوتن. لەسەر ئەم بناغەیە، هیوای سەرکەوتن بۆ هەموو هاوڕێیان و گەلە تێکۆشەرەکەمان دەخوام.