دایکە فاتمەی تەمەن ٥٦ ساڵان دانیشتووی گوندی ئاشقوڵکانی بناری قەندیلە، وێڕای ئەوەی باری تەندروستیی باش نییە سەرقاڵی کۆکردنەوەی بەروبومی سروشتی لەوانەش سماقە. هەروەها سەرقاڵی خۆئامادەکردنە بۆ وەرزی زستان.
دایکە فاتمەی تەمەنی ٥٦ ساڵانە و دانیشتووی گوندی ئاشقوڵکانی بناری قەندیلە. ئەو ژنێکی سەختکۆش و ماندوونەناسە و وێڕای ئەوەی باری تەندروستیی باش نییە و تا ڕادەیەک لە پەلوپۆی خستووە، بەڵام دیسانەوە بە جۆش و ورەیەکی بەرزەوە خۆی بۆ وەرزی زستان و سەرماوسۆڵە ئامادە دەکات.
لەو چوارچێوەیەدا دایکە فاتمە سەرقاڵی هەمبارکردنی بەروبوومە خۆماڵی و سروشتییەکانی دەوروبەری گوندەکەیانە لە وانەش؛ ڕنینەوە و وشکردنەوەی سماق و دروستکردنی ترشە سماق لێی، دروستکردنی ترشی (ترشیات) و مرەبا، کۆکردنەوە و وشکردنەوەی میوە و گژوگیا جۆراوجۆرەکان.
دایکە فاتمە بڕێک لەو بەروبووم و بەرهەمانەی کۆیان دەکاتەوە و بەخۆی شتگەلێکی کوردەوارییان لێدروست دەکات خۆی و کەسە نزیکەکانی بەکاریان دەهێنن و ئەوەشی دەمێنێتەوە دەیفرۆشێت. هەرچەندە بە قسەی خۆی ئیتر وەک ڕابردوو بەروبوومەکان بەتایبەتی ترشی سماق پارەی باش ناکەن، بەڵام دیسانەوە بەشێک لە بژێویی ژیانی خۆی و خێزانەکەی لە فرۆشتنیان پێدابین دەکات. هاوکات بەشێکیشیان وەک چارەسەری سروشتی بە تایبەتی لە وەرزی زستاندا بەکاردەهێنێت و هەندێک لەنەخۆشییەکانی پێ چارەسەر دەکات.
دایکە فاتمە دەڵێت: "گژوگیا و بەروبوومە سروشتییەکان سوودی زۆریان بو جەستە و تەندروستیی مرۆڤ هەیە، بەتایبەتی سماق و ترشەکەی زۆر بە سوودن بۆ چارەسەریی نەخۆشییەکانی وەک هەڵامەت، قوڕگ ئێشە، نەخۆشییەکانی گەدە".
دایکە فاتمە کە ئاوێتەی سروشتی گوندەکەی بووە، گلەیی دەکات و دەڵێت: "سەرەڕای ئەوەی گوندەکەمان و سروشتەکەی زۆر جوان و دڵڕفێنن، بەڵام بە هۆی نەبوونی خزمەتگوزاری و سەختیی وەرزی سەرما و سۆڵەوە لە زستاندا بەناچاری بەجێی دەهێڵین و دەچینە شار و تا بەهار لەوێ دەمێنیەوە".
دایکە فاتمە لۆمەی گەنجەکانی ئەم سەردەمە دەکات کە لە سەر زێدی باوباپیرانیان دووردەکەونەوە و دوایان لێدەکات بگەڕێنەوە زێدی خۆیان و بۆ باوەشی سروشت و ئێژێ: "منداڵان و گەنجانی ئێستا نایانەوێت لە گوند بمێننەوە و ژیانی پڕگێرمە و کێشەی شار هەڵدەبژێرن و لە زێدی باوباپیرانیان و سروشت دووردەکەونەوە. ئەوەش لە تەمەنێکی کەمدا دووچاری چەندین نەخۆشی بە تایبەتی شێرپەنجە و پەتا و درمە ڤایرۆسیەکانیان دەکات".
ژ.ت
