دماو 'بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیک'ـی ٢٧و شوباتو ڕابەر ئاپۆی، پەکەکە کۆنگرەو ١٢ـەمینو ۋێش بینا و پەی چارەسەری دیموکراتیکیانەو پرسو کوردی قەرارە تاریخیەکېش هۊرگێرتۍ.

پېوەس پا ڕوەدایە تاریخیۆ، شارەزا جە سیاسەتو مېیاننەتەوەیی و پسپۆری مېیاننەتەوەیی پرۆفیسۆر د. عەباس وەلی جە ڕاو ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی (ANF)یۆ هۊرسەنگنایش کەرد.

'پەکەکە ئامانجو ۋێش یاونا مەنزڵ'

د. عەباس وەلی ئاماژەش بە عیلاقە و کۆنکرێتی ئارگۆمێنتەکا ڕابەر ئاپۆی کەرد دەربارەو مردنای ئەوەکۊشای چەکڎاری و واتش: "ئەوەکۊشای چەکڎاری جە ۋەرا ۋەرو دۊڵەتو تورکیاینە ئامانجەکۍ ۋێش پێکې. ئامانجی بنەڕەتی جە ئەوەکۊشای چەکڎاری چن ساڵەینە بۍ، خودو ئی ئامانجەیچە جە لایەنو پەکەکەیۆ پێکئاما. بێگومان ئی ئەوەکۊشایە چەکڎارییە تاوۍ زیاتەریچ بەردەوام بۆ؛ بەڵام درێژەپنەدایش نە جە ئیسفاڎەو کوردانە بۍ وە نە جە ئیسفاڎەو تورکیایچەنە. نە کورد جە چوارچێوەو تەڤگەرو ئازادی کوردەسانینە (پەکەکە) نە دۆڵەتو تورکیچ چی جەنگە چەکڎارییەنە نەیاوێنۍ بە سەرکۊتەی. کریۍ چڼین ساڵۍ تەریچ بەردەوام بۆ، بەڵام دەرەنجام حیچ لایەنێوە سەرکۊتە نەبۍ.

بێگومان نمەبۆ ئانەیچما هۆش بشۆ، ئا هەلومەرجە جیۆپۆلەتیکییەی جە ۋەرکۊتوو مېیامینینە ئینا ئارانە، گرڎ لایۍ ملکەچو ئی فاڕیایا مکەرۆ."

'چەکنیایرەی نمەبۆ بۆ بە مەرجو وەڵۍ پرۆسەو ئاشتی'

د. عەباس وەلی جەختش چانەی کەرڎۆ کورد مکوڕا سەرو سیاسەتو مەدەنی و  دیموکراتیکیانەی، بەڵام دۊڵەتو تورکی بەپاو پەنەوازی پرۆسەکەی هەنگامەش نەنیێنە و واتش: "جە لایەنو کورداوە ویستو بەشداری و لوای دلې پرۆسەو دیموکراتیکی هەن. چی ڕوانگۆ کورد هەنگامەی فرێش نیێنە، بەڵام حکومەت نەبیەن بە جوابدەرەوەو ئی هەنگاما. ئەجۊمەنە مردنای ئەوەکۊشای چەکڎاری و چەکنیایرەی دووۍ چێوۍ جیاوازێنۍ. کریۆ ئەوەکۊشای چەکڎاری مردۊنە، هەروێش ئانەی جە ئیساتێنە ئینا ئارانە و کریان ئینەنە. بەڵام چەکنیایرەی کە بەماناو تەسلیمبیەی تەمامەتی مۍ، بە تەمامی جیاوازا چینەی. چەکنیایرەی مشۊم جە دەرەنجامو گفتوگۊیۆ بۆ، نەک شەرتەو وەڵۍ گفتوگۊی بۆ. دۊڵەتو تورکی گەرەکشا چەکنیایرەی بکەرۆ بە شەرتەو سەرەتای پەی دەسپنەکەردەی گفتوگۊی؛ یانی پەی کەردەیۆ ڕۍ پەی پرۆسەی سیاسی، ڕاکەردەیۆ پەکەکەی و جە ڕاو شناسنامێوە تازەیۆ بەشداری پرۆسەکەی بکەرۆ و هەنگامەکاش چی چوارچێونە بنیۆ. ئەجۊمەنە بەبێ بیەو قەولو دۊڵەتو تورکی، چەکنیایرەی پەی کەردەیۆ ڕۍ پەی پرۆسەی سیاسی هەنگامېوە درووسە نییەنە."

'دۆڵەتو تورکی مەشۆم هەنگامەی ڕۊشنە بنیۆ'

د. عەباس وەلی باسش چانەیە کەرڎ مژارو ئازاڎیی بەڎەنی ڕابەر ئاپۆی و چەکنیایرەی پېوەس بۆ بە بڕۍ قەولۍ دۆڵەتو تورکیۆ و واتش: "پێسە واتم، بەهانەکۍ پەی مردنای ئەوەکۊشای چەکڎاری ئینا یاگۍ ۋێشەنە. بەڵام مژارو 'جە چەکماڵیایرەی' کە هەنگامەو ڕۊینە پەی ئی پرۆسەیەیی جە تورکیانە گوزەر مکەرۆ، پېوەسا بە بڕۍ قەولۍ تورکیایۆ. ئازادی ئۆجالانی و بەرەکەردەیۆ جە پرۆسەو سیاسی ئینا دلۍ ئا هەنگامانە کە پەنەوازا تورکیا گێرۊشانە ۋەر."

'پەنەوزا تەڤگەر مەنۊوە'

د. عەباس وەلی ئاماژەش پانەی کەرڎ، ئەر دمایچ بە ئەوەکۊشای چەکڎاریی بۍ، فرە گرنگا ئەوەکۊشای سیاسیی تەڤگەرو ئازادیی کوردی بەردەوام بۆ و جمېیەرەکەیش پارېزنۆ و پی جۊرە درێژەش بە قسەکاش دا، "تەڤگەر فرە جە ئایدۆلۆژیای گرنگتەرا. تەڤگەر جە گرڎو توخەمەکا تەری گرنگتەرا. پەنەوازا تەڤگەرەکە پارێزیۆنە. ئامانجی ستراتیجیی تەڤگەرو کوردی جە تورکیانە، هەوڵەکۍ گرڎ پەنەوازا پەی پارېزنای ئی تەڤگەرەیە با. ئەر تەڤگەرەکە فاڕیۆ بە پڕۆژێوە سیاسیچ پەنەوازا پی جۊرە بۆ. بەدڵنیاییوە پەنەوازا پارێزیۆنە و مەنۊوە.

گرنگی و کاریگەری ئایدۆلۆژیای و سەرکردەکەیچش پېوەسا بە مەنەیۆ ئی تەڤگەرەیۆ. وەڵۍ گرڎ چێوێنە مشۆم هەنگامەی یووەمە پارېزنای ئی تەڤگەریە بۆ. وە پەی ئینەیچ پەنەواز بە گفتوگۊیۍ تازەی و کاریگەرتەری مکەرۆ. پەنەوازا چی مژارەنە دۊڵەت قایل بکریۆ کە چارەسەری ئەرێنی بارۊنە ئاراوە. جە ڕوو سیاسییوە ئێمە ئیساتۍ ئینایمۍ ئاستێوە تازەنە. ئینایمۍ ئاستێوە چامنەنە کە هەنگامۍ دیپلۆماسیۍ هەنۍ، تەڤگەرو کوردی چی پڕۆسەنە سەرجە نۆ ئینا ۋێبنیاڎنیایۆ و ۋێڕێکوستەبیەیۆینە. ئی ئاژە تازە ئەرک و ۋەرپرسیاری تازە وزۊنە سەرو سەرکردەو ئی تەڤگەرەیە. ئاڎیچ ئانەنە: جە پێکئامایۍ سەروازیۆ پڕۊوە پەی پێکئامایۍ سیاسی، یۆ جە هەرمانە هەرە زەحمەتەکا سیاسەتی ئانێنە. ئێمە ئانەما جە ئەفریقای پانیشت و ڤێتنامەنە دی. هەرپۊکەی پەی تورکیای فاڕایۆ جە ڕێکوستەیۍ سەروازیی-سیاسی پەی ڕێکوستەی سیاسی گرنگا و پەی بەدیئامای ئینەیچ پەنەوازا پێکئامای ئی تەڤگەرەیە سەرجەنۆ مجیۆراوە. پەنەوازا ئامانجو ئی سەرجەنۆ مجیایرەیە، پارېزنای ئی تەڤگەرەیە بۆ. پېسە واتم: حیچ چێوۍ چی تەڤگەرەیە گرنگتەر نییا."