کورد زیاتەر جەگرد وەختێو بە هومێد و قەرارڎاریوە پاش نیان ساڵەو ٢٠٢٤. سەروو بنەماو هەڵمەتەو جیهانیی ئازاڎی کە ئازاڎیی جەسەیی رابەر ئاپۊی و چارەسەروو پەرسەو کوردییش بە بنەما گێرتێنە، چوار پارچەو کوردستانی و سەرتاسەروو جیهانی ئینۍ جموجووڵنە. چالاکیی جەماوەری بە سەرمەشقایەتیی ژەنا و گەنجا کریۍ، گرد یاگێوەشا تەناوە. ئا دەنگۍ چوالاو دنیێوە بەرزۍ بیێوە، کە داواو ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی کەرا و چالاکییەکاو ئازاڎی بە گردوو مەیدانەکاو دنیێرە وەڵا کەراوە. مانگێرەی جە وارڎەی، کە بە سەرمەشقایەتیی زیندانییە شۊڕشگێڵنا زیندانەکانە دەسش پەنە کەرد، بی بە چەخماخێوە تا جەماوەری جبەرۊ وزۊ جووڵە. ئا گورزۍ گەریلاکاو ئازاڎیی زاپنە جە فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەیشانا، لاێوە پاسەش کەرد کە گردوو دروەکاو جەنگی تایبەت ورماڵیا و ئاشکرۍ با و لاێوە تەریچۊ بە گردوو دنیێشا نیشانە دا دەسوەڵێوستەی و زاڵبییەی ئینا دەسوو گەریلاینە.

تەیب ئەرڎۊغان و هامکارەکیش چندین ساڵێن بانگەشە کەرا، کە گەریلاکاو ئازاڎیی کوردستانی 'دماییشا ئامان'، وەلۍ گەریلاکاو ئازاڎیی کوردستانی بە یەرۍ ئۊپراسیۊنۍ شۊڕشگێڵنیۍ ئاخروو تشرینوو دووەمی و کانوونوو یوەمینە و دلێڕاسەو کانوونوو دووەمینە، پاسەش کەرد کە کتوپڕ ئا گردوو باسا بەیاوە وەڵێوە و فرەتەین مشتومڕشا سەر ساز کریۊ. گلێرگەی تورکیینە یوەم جارا بە دەنگێوە بەرز مشتومڕ سەروو ئانەیە کریۊ، کە سوپاو تورکی بەروو سنوورەکاو کۊماروو تورکیوە، یانۍ زاپ و دەوروبەرشنە چە هەرمانێوەش هەنە. وەروو ئانەیە فاشیستە کۊلۊنیالیستەکۍ گەورەترین گورزشا وەر کەوتەبۍ. دلۍ وەروۍ و چلۍ زمسانینە، گەریلا ئا چالاکیێشە کەرڎێبێنۍ، کە گورزی کوشندەش وەنەو دوژمنی شانابۍ. ئانۍ واچێنۍ کە هەلومەرجوو سوپاو تورکی فرە دژوار بییەن، هەمان وەختنە ددانشا پانەیرە نیا، کە گەریلا وەراوەروو گرد تەنگوچەڵەمێوەنە ساعیبوو هێزوو سەرکەوتەینە.

بێگومان چالاکییەکاو گەریلای، کە دلێڕاسەو زمسانینە و چێروو وەروۍ و سەرڎاوسۊڵەینە بە سەرکەوتەێوە گەورەی بە ئەنجام یاوۍ، بە ئاسایی نریارە. وەروو ئانەی ئا دۊخە هێزوو گەریلای و چەنەئامایش جە وێتازەکەرڎەیۊ و وەڵیوەبەرڎەیش نیشانە دا. پەی وێیاونای بە پاسە هێزێوە دایوەنەی، گەریلایەتیی ئازاڎیی کوردستانی ١٥-٢٠ ساڵۍ ئامادەکارییش کەرڎەبۍ، پشوودرێژی و گەورەتەرین ئیرادەش گێرتەبێرە وەر، بە پاگێرتەیرەی و باوەڕمەندیی قووڵۊ هەرمانەش پەی کەرڎەبۍ، تا سەر پەڕ داوا و پاگێرتەیرەی بۍ و بە ئەندێشەو سەرکەوتەیوە جووڵیابێوە. بێگومان جە ئاخرۊ ئا هێزوو دایوەنەیە تاوابێش ئامانجەکەی پێکۊ، ئیتر تاوابێش هەڵمەتەو جەنگوو شۊڕشگێڵنی کەرۊ. ئشیا وەڵۍ گرد چێوێوەنە ئا ڕاسییەو گەریلای بە دروسی هەستش پەنە کریۊ و هەم هامڕایی و هەم دوژمنایەتیی وەراوەرشنە بەدروسی کریۍ.

ئیساتۍ سەروو بنەماو دەسوەڵیوزیۍ چینەیە، قۊناغی دووەمینوو هەڵمەتەو ئازاڎیی جیهانی ئەرەیاونیۊ.. ئێمە پاما نیان مانگەو شوباتی و دژوو ساڵیادوو ٢٥ەمینوو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی ١٥و شوباتی گرد لێوەنە چالاکیی تازەو مدرامانی سازۍ کریا. چالاکیی چینە ئیساتێوە فرەو یاگاو جیهانینە دەسش پەنە کریان. ڕاپیمای درێژمەودا ئەورووپانە چندین ڕوێن بەرڎەواما و گرد لاێوە درێژەش هەن. وێش پەی وێش سەرنیشتوو کوردستانینە ڕاپیمای ئازاڎی ١٥ ڕوێن دەسش پەنە کەرڎەن. گەلاو وەرنیشتوو کوردستانی و سەرنیشت-وەرکەوتوو سوریایچ بە نزیکەیی گرد ڕوۍ ورمێزا سەروو پایا و پەی ئازاڎیی جەسەیی رابەر ئاپۊی چالاکی کەرا. بەدڵنیاییوە پارچەکاو کوردستانی و سەرتاسەروو جیهانینە چالاکیی شەرمەزارکەرڎەی کەرا. مانگێرتەی جە وارڎەی کە زیاتەر جە دووۍ مانگان زیندانەکانە بەرڎەواما، زیاتەر وەڵۍ باوە و کاریگەری منیارە. بەتایبەتی چالاکییەکاو گەریلای، کە قۊناغەکەی ئاراستە کەرا و شانای گورزی گورچکبڕی و کوشندەی جە دوژمنی فاشیست-قڕکەری بەرڎەوامۍ با.

پاسە دیارا کە گردوو ئا چالاکییا شەرمەزارکەرڎەی ٢٥ ساڵەیو پیلانگێڵنیی ١٥و شوباتی و گوڕدای بە هەڵمەتەو جیهانی ئازاڎیی، جە ١٧ شوباتینە کۊڵننە بیاوا گرنگتەرین ئاست. ئامادەکارییەکۍ سەروو ئاستوو چالاکیی جەماوەری، کە بە ئامانجوو "وێنیشانەدای ملیۊنی' ئینۍ ئارانە، چند حەفتێوە چێوەڵتەر دەسش پەنە کریابۍ. چەنی لوایدلۍ مانگەو شوباتی، ئا چالاکی و ئامادەکاریۍ زیاتەر بە ڕێکوزیێتەرۍ و فرەتەرۍ با. گردوو ڕێکوزیا دیموکراتیکەکۍ و کەسایەتییەکۍ داواو " ١٧شوباتینە کۊڵننە کوۍ بیدێوە"ی ئەرەیاونا. چالاکیۍ جیاجیۍ کە گرد مەیدانێوەنە کریا، خاوەنداری جە ڕاپیمای جەماوەریی ١٧ شوباتوو کۊڵنینە کەرا.

ئاشکران کە گەلوو کوردی و دۊسە دیموکراسیوازا پێسە ڤیانەکان پێوای ٢٥ەمین ساڵەو پیلانگێڵنیی ١٥ شوباتیوە ملا. پێسە چەنی ساڵەو ٢٠٠٦ ئەنداموو کۊمیتەو واوەی ڕێکوستەیوە پەکەکەی ڤیان سۊرانۍ پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی و سیستموو گۊشەگیری، ئەشکەنجە و قڕکەرڎەی ئیمراڵی بەتەمامی ڕەتکەرڎەیۊ و داواو ئازاڎیی جەسەیی ڕابەر ئاپۊیش کەرد و واتش، "ئیتر گەرەکم نیا چەنی سیستوو ئیمراڵیی بژیوو"، ئیساتێچ ساڵیادوو ٢٥ەمینینە، سەرجەم گەلوو کوردی و ئینسانیەتی دیموکراتیکی هەمان ئا چێوا کەرا. پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی و سیستموو ئیمراڵی بەتەمامەتی ڕەت کەراوە و داواو ئازاڎیی جەسەیی ڕابەر ئاپۊی کەرا. ئانە بە ڕێبازی ئەنجامگەرانەو گەریلای، کە دوژمنی بەزنۊ و بەرەو سەرکەوتەی هەنگامە منیۊ، کەرۊ. وەنەو دوژمنی مدۊ و بەرەو سەرکەوتەی هەمیشەیی ملۊ.

ڕۊشنا کە ڕاو سەرکەوتەی هەڵمەتەو جیهانیی ئازاڎیی کریێوەنە. هامشانوو نەک حەر چالاکیی قەوەتوو ٢٥ساڵەو پیلانگێڵنیی ١٥ شوباتی هەنۍ، هاموەخت جە ٨ ئاداری و نەورۊزینە؛ ٣١ ئادارینە ورچنییەی وێمانەیچ هەن، ٤ نیسانی و ١ ئایاری هەن. دیارا کە قۊناغوو وەهاری جە دیای چالاکییەکاو ئازاڎییوە فرە بە پیت و هەس و پەڕا. بێگومان گەلوو کوردی و دۊسێش، کە بە هومێد و ئیرادەوە سەروو بنەماو هەڵمەتەو جیهانیی ئازاڎی پاشا نیان ساڵەو ٢٠٢٤یوە، ئا دەرفەت و بەختۍ کە ئی بەرەکەت و پیتە پێشکەشش کەرڎێنمۍ بەدروسی ورسەنگنمۍ و هەڵمەتەو جیهانی ئازاڎیی بە سەرکەوتەی تاجدار کەرا، سیستموو ئەشکەنجەی، گۊشەگیری و قڕکەرڎەی ئیمراڵی وڕنا و ڕاو سەرکەوتەی نیشانە مدا.

چا ڕووەوە وەهاروو ٢٠٢٤ پاسە بەرگنۊ، کە زیاتەر جە گرد وەختۍ بۊ بە وەهاروو کورڎا. موینیۊ کە نەورۊزوو ٢٦٣٦ پێسە یوەمین نەورۊزی جارێوە تەر تەماموو کوردستانی و جیهانی ڕۊشن کەرۊوە. لاێوە هێزە دەسەڵاتدارەکۍ و دەوڵەتەکۍ هجوومی هامبەش کەرا سەروو خاکەکەیما، لاێوە تەرۊ چێروو پارادایموو مۊدێرنیتەی دیموکراتیکیوە، کە ڕابەر ئاپۊ پەرەش پەنە دان، ڕۊشنا کە جیهانێوە تازە کریۊ بۍ ئاراوە.

گرد لایۍ بە پاو وێشا بابەتوو ڕۊیشا هەن، حەرچندە شۊنەو باسەکی تەروو ڕۊیرە بنەڕەتنە هەوڵۍ مدۊ بابەتوو ڕۊو ویش زاڵ کەرۊ، پەرسەو ئێمە ئینێنە. بێگومان چی پەرسێنە، چەنی ئازاڎیی گەلوو کوردی ئازاڎیی گردوو گەلا، بە ئازاڎیی ژەنا و گەنجاو کوردی ئازاڎیی گردوو ژەنا و گەنجا و چەنی ئازاڎیی ئینسانیەتوو گەلوو کوردی ئازاڎیی تەماموو ئینسانیەتی هەن؛ دژوو گرد نۊعە ستەم، زۊر و قڕکەرڎەیەکا، بییەی ژیوای ئازاڎی، دیموکراتیک و برایی بەروزۊ. پەوکای مەتاومۍ چا پەرسانە کەسای تەری دیاریۍ کەرڎێنۍ قەتیس مەنمێوە؛ ئێمە پەی پەرسەو ئادیشایچ مدیەیمۍ، وەلۍ گرنگتەرین چێو ئانەن، کە مشۊم گرد وەختۍ پەرسەو وێما وزمۍ وەڵۍ و زاڵەش کەرمۍ.

ئیساتۍ دۊخەکە چینەن، کە دژوو پیلانگێڵنیی ١٥و شوباتی و سیستموو گۊشەگیری، ئەشکەنجە و قڕکەرڎەی ئیمراڵی ئامان ئاراوە، جە ٢٥ەمین ساڵەو پیلانگێڵنینە دەوروو چالاکییەکاو ئازاڎیی جەسەیی رابەر ئاپۊینە کوۍ بیێوە. جە ساڵیادوو ٢٥ەمینینە چالاکییەکاو هەڵمەتەو جیهانی ئازاڎیی میاونا قەلاپۊپە. پا منیەیمۍ ٢٦ەمین ساڵەوە، ئامانجما ئانەن کە بە ماڕای سیستموو گۊشەگیری، ئەشکەنجە و قڕکەرڎەی ئیمراڵی، کە پەڵەو شەرمەزاریی ئینسانیەتین، ئینسانیەتی چا پەڵە سیاوەیە ڕزگار کەرمۍ. ئامانجەکە ئانەن کە ڕۊو قڕکەرڎەی کورڎا واوەی فاڕیۊ پەی پەیدابییەێوە ئازاڎی.

هەڵبەتە ڕاو ئانەیچ ئانێنە کە سەروو بنەماو هەڵمەتەو جیهانیی ئازاڎیی، گرد ڕوێوە مانگەو شوباتی بۊ بە ڕۊو چالاکیی پەی ئازاڎیی جەسەیی ڕابەر ئاپۊی. پەنەوازا دژوو پیلانگێڵنیی ١٥ شوباتی پێسە گردوو ناڕەزایەتییە تارێخییەکا، فشار و زۊرڎاری نازیۊ، گندۍ جموجووڵ و چالاکیی کەرڎۍ. ئینەیچە پا مانۍ مۍ، کە نمەبۊ کەس یاگۍ وێشنە مرڎۊ و مشۊم گرد یاگێوەنە گندۍ وۍ و دەس بە جموجووڵی کەرڎۍ. جە ١٧و شوباتینە شاروو کۊڵنی پەڕ بۊ گەلوو کوردی و دۊسێش، ئینەیچ پا مانۍ مۍ، کە مانێوە تارێخییە بە هێزە پیلانگێڵنەکا مدریۊ. یانۍ ئێمە مەمردمۍ و یاگۍ وێمانە مەبیمۍ و بە گەورەتەرین و مانادارتەرین چالاکیی تارێخیی، پێوای ساڵیادوو ٢٥ەمینوو پیلانگێڵنیی ١٥و شوباتیوە ملمۍ.

سەرچەمە: ڕۊنامەو ئوزگور پۊلەتیکای