ماوەی ٤٤ ڕوان عەبدولرەحمان ئەر و مەزڵوم داغ، دژوو فشارەکاو پەدەکەی زینڎانوو هەولێرینە مانشا جە وارڎەی گێرتەن و تا مۍ دۊخوو تەندروسییشا خراپتەر بۊ چا بارۊ جە ئەرەیاوناێوەنە کۊمیتەو پەیوەندییەکاو کۊما جڤاکێن کورڎسان- کەجەکەی ئاماژەش پانەیە کەرڎەن: "کە ماوەو پەنج ساڵان دووۍ گەنجۍ کورڎۍ سەرنیشتوو کورڎسانی بە نامەکاو مەزلۊم داغ و عەبدولرەحمان ئەری بە تۊمەتەو کوشتەی سیخۊڕێوە میتی هەولێرنە زینڎانیۍ کریێنۍ.

ئانەیچش فکر وستۊ کە "ئا سیخوڕاو میتی کە دەسشا بیەن جە گەشمەرڎەکەرڎەی دەیان شۊڕشگێڵناو کوردینە. بە ئازاڎانە دلۍ شار و دەگایەکاو سەرنیشتوو کورڎسانینە تەراتانی کەرا" چا ڕووەوە ئەرەیاونانش: "پاسە دیارا کە پارتوو دیمۊکراتوو کورڎسانی متەی ونەو کوردیش بە دەسوو دەزگا سیخوڕییەکاو دەوڵەتوو تورکیای حەراڵ وینۊ، وەلۍ سزادای سیخوڕێوە بە دەسوو چنڎ گەنجە نیشتمانپەروەرا و بەهەڵوێساشا پەنە قبووڵ مەکریۊ و تاوۊ ماوەو چنڎ حەفتێوەیچەنە سزاو قەنارەدایشا پەی بەرکەرۊ".

هەر جە درێژەشنە ئامان: " پێسە واچی سزاو قەنارەی تەنیا پەی ئا دووە گەنجە کورڎا بۊ، هەردوویشا وستێنۍ چێروو قورستەرین ئەشکەنجەی و فشاری جەسەیی و دەروونییوە. ئی ئەشکەنجە و فشاریچە هەمان شێوازوو دەوڵەتی ئەرەگیروو تورکیاین، کە دژوو گیریایەکاو کوردی  بە کارش مارۊ."

کۊمیتەو پەیوەندییەکاو کەجەکەی ئەرەیاونانیچش: " سەروو داواو دەوڵەتوو تورکیای هەمان سیاسەتوو فشاری و ئەشکەنجەی وەراوەروو مەزڵۊم داغی و عەبدولرەحمان ئەری پەیڕەو  کریۊ، بە ئەمرەو تورکیایچ پەدەکە سزاو قەنارەدایش ملەرە سەپنێنۍ. پەوکای مەزڵۊم داغ وعەبدولرەحمان ئەر پەی وەرگێرتەی چی فشارا، ئینە یەرەم جارا مانیشا گێرتێنە. دووە جاری وەڵین بۊنەو ئانەیۊ کە دەسەڵاتداراو پەدەکەی قەراروو بەیاگەیاونای داواکارییەکاشا دێبۍ، مانگێرتەیەکەشا ماڕابۍ. وەلۍ پەدەکە بە پێچەوانەو قەرارەکاش هەرمانەش کەرڎە و نەک هەر وەعدەکەش نەبەرد سەر، فشارەکێچش زیادۍ کەرڎۍ. پەوکای ماوەو ٤٤ ڕوان  دەسشا کەرڎەنۊ بە مانگێرتەی و تا مۍ دۊخوو ژیوای و تەندرووسییشا خراپتەر بۊ. جگە گرڎوو داواکارییەکا، بەتایبەتی داواکاریی بنەیانەو هەردووە  گەنجە زینڎانییەکا، پەدەکە سوورا سەروو سیاسەتوو فشاری و پەوکای تەرسەی جیدییە سەروو ژیوایشاوە هەنە".

جە ئاخروو ئەرەیاوناکەیشاوە ئامان: " چێگەوە ئەرەیاونمێش کە پەدەکە وەراوەروو تەندروستی و ژیوای مەزڵۊم داغ و عەبدولرەحمان ئەریوە، وەرپەرسا و مشۊم وەڵۍ ئانەینە چێوۍ ڕووە بدۊ دەس جە فشارەکاش و سەپنای داواکارییەکاو تورکی ملوو ئا دووە گەنجارە ورگیریۊ. هەرپاسە داوا کەرمۍ جە گرڎوو دەزگایەکاو مافوو ئینسانی سەروو ئاستوو میاندەوڵەتی و عێراقی و کورڎسانی، ڕۊشنویرا و کەسایەتیی سیاسی و نیشتمانی و هەرپاسە هێز و لایەنە سیاسییەکاو کورڎسانی، کە هەوڵۍ بدا و وەراوەروو ئی سیاسەتەو پەدەکەیۊ هەڵوێس ورگێرا".

دەقوو ئەرەیاو٢نیاکەی پێسنەن:

پەی ڕای گرڎینی

ماوەو پەنج ساڵان کە دووۍ گەنجۍ کورڎۍ سەرنیشتوو کورڎسانی بە نامەکاو مەزلۊم داغی و عەبدوڕەحمان ئەری بە تۊمەتەو کوشتەی سیخۊڕێوە میتی هەولێرنە زینڎانیۍ کریێنۍ. دەسەڵاتێوە کە وێش پێسە دەسەڵاتێوە کوردی مشناسنۊ، تەنیا پەی بەیاگەیاونای داوایەکاو دەوڵەتوو تورکی سزاو قەنارەیش پەی ئی دووە گەنجە نیشتمانپەروەرا بەرە کەرڎێنە. تاوانوو ئی دووە گەنجا ئانەن کە پەی هەقسانایۊ جە تیرۊری و کوشتاروو دەوڵەتی ئەرەگیری پانیشتوو کورڎسانینە یۊ جە سەرچەتەکاو تۊڕەو تیرۊروو تورکیایشا سزا دان. سەپنای سزاو قەنارەی ملوو ئی دووە گەنجە کورڎارە دوورا جە گرڎ پیمەرەکاو کورڎەواری، نیشتمانی و ئینسانیەتی. ئینە وەختێوەنە کە ئا سیخوڕۍ میتی، کە تا ئیساتۍ بییەن بایسوو شەهادەتوو دەیان شۊڕشگێڵنا کوردی گرڎوو بەشەکاو کورڎسانینە جە خاکوو پانیشتینە، بۍ ئانەی گیریا یان وچکلەتەرین چێوشا چەنی کریۊ، بەئاسانی شارنە و دەگایەکاو پانیشتوو کورڎسانینە تەراتانی کەرا. شارەکاو پانیشتوو کورڎسانی پەڕێنۍ جە کامێراو چەمداری و گرڎ جمووجووڵێوە وینیۊ، وەلۍ سیخۊڕاو میتی بە ڕۊی ڕۊشن و بێباکانە شۊڕشگێڵنۍ سەروو جادەکاوە و مۊڵەکانە تیرۊرۍ کریا، دڵنیێنۍ چانەی کە دەزگا ئەمنییەکاو هەرێمی مەگێراشا و بەئاسانی بەرێمشا.پاسە دیارا کە پارتوو دیمۊکراتوو کورڎسانی متەی ونەو کوردی بە دەسوو دەزگا سیخوڕییەکاو دەوڵەتوو تورکیای حەراڵ کەرۊ، وەلۍ سزادای سیخوڕێوە ڕاو چنڎ گەنجۍ نیشتمانپەروەری و بەهەڵوێستیوە پەنەش قبووڵ مەکریۊ و ماوەو چنڎ حەفتێوەنە سزاو قەنارەیشا پەی بەر کەرۊ. ئەگەر قەرار بۊ سزاو قەنارەدای بەرپشۊ، پەنەوازا پەی ئا کۊنەبەعسی و داعش و موستەشارایچە بەرپشۊ، کە دەسشا بە ونەو سەدان هەزار کورڎە بێتاوانا سوور بییەن. وەلۍ ئینۍ جیاتیی ئانەیە دریا قەنارە،  پەدەکە پارێزێنۊشا و گرانبەهاتەرین یاگەکاو پانیشتینە بە هەزاران دۊنمۍ زەمینشا پەنە بەخشا، تا پڕۊژێش چەنە کەرا  و گرڎ ڕوۍ گاڵتە بە ویرەوەری و تاریخوو گەلەکەیما کەرا.

پێسە واچی سزاو قەنارەی پەی ئا دووە جەنجا وەسۍ نەبۊ. هەردویشا وستێنۍ چێروو عەزابی دەروونی و جەسەییوە. بە ئەشکەنجەدای، ماڕای ئیرادەی، کەسایەتی، کوشتەی و قەنارەی بییەن. قەلاپۊپەو ئی سیاسەتی ئەوەڵوو ساڵەکاو ١٩٨٠ بۍ جە زینڎانوو ئامەدینە کە زینڎانیانو کوردی و ئازاڎیوازا بە دڕندانەتەرین شێوە ئازار و ئەشکەنجە دریێنۍ. وەراوەروو ئینەیچەنە مەزلۊم دۊغان، کەمال پیر و سەکینە جانسز وێگێریێوە بێوێنە  کریا. زینڎانوو دیاربەکری هەم ئەشکەنجەکێش تاریخنە بێوێنێنۍ، هەم وێگێری و قارەمانەکێش نموونەشا نییا. بێگومان جە زینڎانوو خەلانی و رایاتیوە تا زینڎانوو ئاکرۍ و ئیسەیچ زینڎانوو هەولێری، پەدەکە بە هەمان زیهنییەت و سیاسەتیوە چەنی شۊڕشگێڵن و نیشتمانپەروەراش ورسونیشت کەرۊ لاساوۍ دەوڵەتوو تورکی کەرۊوە.  جە ئەشکەنجەدای و کوشتەی سەعید ئەلچیوە تا سلێمان موعینی و سەدان نموونۍ تەرۍ پەدەکەی سەلەمنانشا، کە ئەرەگیرۍ چێششا گەرەک بۊ کەرا و بە دڵوو وێشا کەرا.

ئارۊیچ سەروو داواو دەوڵەتوو تورکیای هەمان سیاسەتوو فشاری و ئەشکەنجەی وەراوەروو مەزڵۊم داغی و عبدالرحمن ئەری کەرا و بە ئەمرەو تورکیایچ پەدەکە سزاو قەنارەیش سەرشارە سەپنان. پەوکای مەزڵۊم داغ و عبدالرحمن ئەر پەی وەرگێری چی فشارا ئینە یەرەم جارا مان گێرا، دووە جاری وەڵێن قەرار بۍ پەدەکە داوایەکاشا یاونۊ یاگۍ و مانیشا ماڕا، وەلۍ دروێشا دا و نەک بە گۊششا نەکەرڎۍ بەڵکوم سزا و فشارەکێشا زیادتەرۍ کەرڎۍ. پەوکای ماوەو ٤٤ ڕوان، دەسشا کەرڎەن بە مانگێرتەی و تا مۍ ژیوایشا خراپتەر بۊ و دۊخی تەندرووسییشا بەرەو خراپە ملۊ، جگە گرڎوو داواکارییەکا بەتایبەت داواو بنەیانە و هەردووە گەنجە زینڎانییەکا، پەدەکە سوورا سەروو سیاسەتوو فشاری و چێگەیچۊ تەرسی سەروو ژیوای هەردووە گەنجەکا و ژیوایشا هەنە.

چێگەوە ئەرەیاونمێش کە پەدەکە وەراوەروو تەندروستی و ژیوای مەزڵۊم داغ و عەبدولرەحمان ئەریوە، وەرپەرسا و مشۊم وەڵۍ ئانەینە چێوۍ ڕووە بدۊ دەس جە فشارەکاش و سەپنای داواکارییەکاو تورکی ملوو ئا دووە گەنجارە ورگیریۊ. هەرپاسە داوا کەرمۍ جە گرڎوو دەزگایەکاو مافوو ئینسانی سەروو ئاستوو میاندەوڵەتی و عێراقی و کورڎسانی، ڕۊشنویرا و کەسایەتیی سیاسی و نیشتمانی و هەرپاسە هێز و لایەنە سیاسییەکاو کورڎسانی، کە هەوڵۍ بدا و وەراوەروو ئی سیاسەتەو پەدەکەیۊ هەڵوێس ورگێرا.

کۊمیتەو پەیوەندییەکاو کۊما جڤاکێن کورڎسان- کەجەکەی

٣٠ی حوزەیرانوو ٢٠٢٣

س.ز