قەرەسوو جەختش چانەی کەردۆ کە پارادایموو دیموکراسی و ئیکۆلۆژی و ئازاڎیوازانەو عەبدوڵا ئۆجالانی نوقتۍ هۊرچەرخناینە پۍ مرۆڤایەتی، واتش: 'ئەو حەقەش جە سیستموو دەوڵەتی ٥ هەزار ساڵەو پیا سالاری کەردۆ. مرۆڤایەتیش جە عەقڵیەتوو دەوڵەتی و هەژموونوو دەوڵەتی نەجات دا. ئی هەژموونوو دەوڵەتیە کە سەروو مرۆڤایەتیرە سەپیان و هەژموونوو ئی ئایدۆلۆژیایشە لەرناوە و دلێشەنەبەرد. ئیسە چینە دەسەڵاڎ دارەکۍ و سیستموو دەوڵەت پارێزنی، سەرەتاو دمایی پنەئاماو  ۋێشا درک پنەکەرا. بە پارادایموو ڕابەر ئاپۆی، جمیەرێوە ئایدیۆلۆژی، سەرهۊردایۍ ئایدیۆلۆژی کە دمایی ئی سیستمە دەوڵەت پارێزنەی بەدی مارۆ. ئینە فرە گرنگا. ئاماژەش پانەیچ کەرد، "ئیسە گرنگی تاریخی ئی مژاریە ئاشکرا بۆ، بەڵام زیاتەر چنەش میاومێنە".

مستەفا قەرەسوو سڵامش جە مدرامان و ڕاپیما درێژمەوداکا سەروو بنەماو هەڵمەتەو "ئازاڎیی پۍ عەبدوڵا ئۆجالانی، چارەسەری سیاسی پۍ پرسوو کوردی"کەردوو واتش: "پی نزیکانە جە ١٧و شوباتی ئەوروپانە گلێرۆبیەیۍ گۆرە پۍ ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی و پۍ بەدەس ئاردەی ژیۋایۍ ئازاڎیی و دیموکراتیکی  پۍ گەلوو کوردی ملۊڕاوە، پێویسا گرڎ کوردۍ بەشداری جە ڕاپیماو ١٧و شوباتینە جە شاروو کۆڵنی کەرا. جە بەریتانیا، سوید و گرڎوو ئەوروپاینە، کەنەدا و ئوسترالیا، کورد حەر یاگێنە مژیۋۆ، پێویسا بلۆ پۍ کۆڵنی. پێویسا گەلوو کوردی پەشتیوانی ۋێش پۍ ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی نیشانەو گرڎوو جەهانی بڎۆ. پێویسا بە هەڵوێس و ۋێشا نیشانەش بڎا کە ڕابەر ئاپۆ پۍ گەلوو کوردی ماناش چێشەنە. من تەسەورم چانەن کە ئی مدرامانۍ ئەنجامێوە گرنگ شۊنەو ۋێشارە مارا".

مسەفا قەرەسوو، جەمۍ پرسۍ پێسە ڕاپیماو ئازاڎیی و مدرامانوو زینڎانیا، پەرەپنەدای پارادایموو دیموکراتیکی و ئیکۆلۆژی و ئازاڎیی ژەنۍ عەبدوڵا ئۆجالانی و پیلانگێڵنای میان دەوڵەتی کە ٢٥ ساڵێن بەردەواما، حەرپاسە بوومەلەرزەکەو ساڵەی ویەردۍ، سیاسەت و هامپەیمانی دیموکراتیکی جە چوارچێوەو هۊرچنیە هەرێمییەکا ٣١و ئاداری، حەرپاسە مدرامانی فیداییانەو گەریلاکا ئازاڎیی کوردسانی، پۍ کەناڵوو میدیا هەبەری تورکی هورسەنگنۍ.

 هورسەنگنایەکۍ مسەفاقەرەسووی پی جۆرەنۍ:

"جە ساڵوەگەڕوو پیلانگێڵنیەکەینە، ڕێزوو حورمەتی بۍ پایان پۍ ڕابەر ئاپۆی کە ماوەو ٢٠-٢٥ ساڵان جە زینڎانوو ئیمرالیینە مدرامانی گۆرەش نیشانەدان و نوێنەرایەتی ئیراڎەو گەلوو کوردی و ئیراڎەو گەلا کەرۆ". جە ٢٥ ساڵەو پیلانگێڵنی (١٥و شوبات)ینە پیلانگێلڼا شەرمەزار کەرمۍ و جارێوەتەر وەعد مڎەیمۍ کە ونەپەرسای جە پیلانگێڵنا کەرمۍ و هەم ڕابەر ئاپۆی و هەم گەلەکەیچما ئازاڎۍ کەرمۍ.

ئی ٢٥ ساڵە بەڕاسی ڕووانۍ تاریخی بیەن پۍ رابەر ئاپۊی. کەم نییا ٢٥ ساڵۍ جە زینڎانەنە مەنەیۆ، ٢٥ ساڵۍ نوێنەرایەتی شکۆمەندانە و ئیراڎەو ئی گەلەیە، فرە گرنگا، هەڵوێسێوە فرە گرنگا. ڕابەر ئاپۆ ٢٥ ساڵێن چێروو جەنگێوە تایبەتی و جەنگێوە دەروونینە مژیۋۆ. گرڎ جۆرە فشارێوە دەروونی وزیۆ سەروو سەرۆک ئاپۆی. فشار پۍ سەروو گەلوو کوردی، فشار سەروو مرۆڤایەتی و فشار پۍ سەروو ژەنا گرڎ بەشێوەنۍ چا جەنگە دەروونییەی کە دژوو ڕابەر ئاپۆی ملۆڕاوە. سەرۆک ئاپۆ تەنانەد پۍ یەک ڕۊیچ تەسلیم پی فشارا نەبیەن. نەواتش فڵان زوڵم و ستەم هەن، ئینە هەن، ئانە هەن. ئاڎ پا ئەنەیاوایۆ دەسشپنەکەرد کە تۆڵەو هجومە ئەرەگیری و کۆکوشییەکا کەرۆوە. ئانەیچش بە گەلوو کوردی وات، کە ئاڎ بە پێگە و ڕوانگەکا ۋێش ئازاڎا، تەنانەڎ ئەگەر زینڎانیچەنە بۆ، حەجگیز دەسبەرداروو پێگەو ئازاڎیی ۋێش نەبیەن و پۍ یەک دەیەقەیچ دوور جە پێگەو ئازاڎیی ۋێش نەژیۋان.

شمە مەتاودۍ ڕۆو ئێمە تاریک کەردۍ، حۆڵێوە گۆرە پۍ ماڕای پیلانگێڵنا ئینا ئارانە

 چی بارۆ کۊشیای ٢٥ ساڵەو ڕابەر ئاپۆی بەڕاسی لایەق بە ئەوەکۊڵیاین، بە چ هەستێوە ژیۋان؟ چنی ڕووەکێش گوزەرنێنۍ؟ پۍ سەرکۊتەی کۊشیای ئی گەلەیە پۍ ئازاڎیی و ڕزگاری ژەنا جە سیستموو پیا سالارینە چ سەرەنج و پەیجوریێش کەرد و گەرەکش بۍ چێش کەرۆ؟ بەڕاسی مشۆم ئی پەیجوریۍ دۊکیۆمێنت کریا، بنویسیا و کریا بە مژاروو ڕۆمانی و ئەدەبیاتی و ئەوەکۊڵیای و شیکەردەیۊیشا پۍ کریۆ. چونکی ئا هەلومەرجەی کە ڕابەر ئاپۆ چنەشەنە مژیۋۆ فرە قورسا. لە زینڎانێوە تاکەکەسینە جە دوورگێوەنە زینڎانی کریان. دماتەر چن هەڤاڵێش ئاردێشا پۍ لایش. بەڵام وەڵۍ ئانەینە هەمیشە جە ژوورێوە تاکەکەسینە مەنێوە. فرەو چێوی هەن کە سەرۆک ئاپۆ جە وەختوو جەنگی و کۊشیاینە واتش: "من چۍ سەروو پێگەو ۋێم حێقم مردانا و پۍ بەدیئاردەو ئامانجەکا مدرامانوو "شمە مەتاودۍ ڕۆما تاریک کەردۍ" و گەشمەرڎا کۆشیەونە. واتش هێزێوە فرەم جە مدرامانوو "شمە مەتاودۍ ڕۆما تاریک کەردۍ"وە هۊرگێرتەن. پی بۆنۆ یاڎوو گرڎوو گەشمەرڎا کە بە دروشمەو "شمە مەتاودۍ ڕۆما تاریک کەردۍ" بیۍ بە بازنێوە دەوروو سەرۆکیرە، جە ئەوروپا و تورکیا و سەرانسەروو جەهانینە، یاگۍ ڕێزوو حورمەتیا، پا هەرمانێشا کۆشیایۍ گۊرەشا ئەنجامدا. ئارۆ ئەگەر پیلانگێڵنای سەرکەوتە نەبیەن و ملەملانێوە گۊرۍ جە دژوو پیلانگێڵنیی ئینا ئارانە، ئانە بەمەڵامەتوو ئا حۆلە گەورەینە. مشۆم بەردەوام ویرشا وزمێوە. هەمڎیسان چنی ڕێز و پنەزانایم پۍ گرڎوو کۊششکارا بەرەو مدرامانوو دلۍ زینڎانەکا کە جە ساڵەکا ٢٠١٩  -  ٢٠١٨ جە ۋەران ۋەروو فشارە قورسەکا سەروو سەرۆک ئاپۆینە، جە زینڎانەکانە گیانشا بەختە کەرد، بە ڕێزوو حورمەتۆ یاڎشا کەرمێوە.

ئارۆ جە زینڎانەکانە مدرامانێوە گۊرە پۍ ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی ملۆڕاوە. چێگەنە بە ڕێز و ئیحترامۆ، هەڤاڵ ڤیان سۆرانۍ یاڎ مارووە کە جە دژوو پیلانگێڵنی سەروو ڕابەر ئاپۆی چالاکیش کەرد. ئازایانە واتش: "بێ سەرۆک ئاپۆی ژیۋای مەبۆ" پێگە و گردیما و مرۆڤایەتی و گەلەکەیماش دژوو گێرتەی ڕابەر ئاپۆی دیاری کەرد.

مشۊم جە ۋەران ۋەروو گێرتەی ڕابەر ئاپۆینە هەڵوێسێوە یەکلایکەرەوە گیریۊنەوەر. ڕابەر ئاپۆ ڕۆو ١٥و شوباتیش " بە ڕۊو کۊکوشی کوردی" پێناسە کەرد و ئارۊیچ پېسە گرڎ ساڵێوە باوەڕم چانەن گرڎوو گەلەکەیما درێژە پا نەریتەیە مڎا و جە ١٥و شوباتینە ڕۊچۍ با.

گەلوو ئێمە کوردا جە حەر یاگۍ ئەوروپاینە مژیوا، پێویسا بەرەو کۆڵن بلا

بەڕاسی نە گەلەکەما جە ۋەران ۋەروو گێرتەی ٢٥ ساڵەو ڕابەر ئاپۆینە، بێهەرمان مردان و نە هەڤاڵەکێما جە زینڎانەکانە بێدەنگۍ بیێنۍ. بەڕاسی پۍ ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی کۊشیایۍ گۊرەشا دەس پنەکەرد. جە ڕووانی ئاینڎەنە ١٧و شوباتی جە ئەوروپا ڕاپیمایۍ گۆرە پۍ ئازاڎیی ڕابەری و مسوگەرکەردەی ژیۋایۍ ئازاڎی و دیموکراتیکی گەلوو کوردی ملۊڕاوە. حەرپاسە جە سەرنیشتوو کوردسانیەنە ڕاپیمایۍ گۊرە ملۊڕاوە. هەڵمەتەو "ئازاڎیی پۍ سەرۆک ئاپۆی، چارەسەری سیاسی پۍ کوردسانی" دەسشپنەکەردەن. ئارۆ سەرنیشتوو کوردسانیچ جە هەمان چوارچێوەنە ڕاپیمای گۆرەو ئازاڎیی ڕاوەبەر کەرۆ. پێویسا گرڎکوردۍ بەشداری جە ڕاپیماو ١٧و شوباتینە جە شاروو کۆڵنی کەرا. جە بەریتانیا، سوید و گرڎوو ئەوروپاینە، کەنەدا و ئوسترالیا، جە حەر یاگێنە کە کوردش چنە مژیۋۆ، مشۊم بلا پۍ شاروو کۆڵنی. پێویسا گەلوو کوردی پەشتیوانی ۋێش پۍ ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی نیشانەو گرڎوو جەهانی بڎۆ. پێویسا بە داواکاریی و هەڵوێسوو ۋێشا نیشانەش بڎا کە ڕابەر ئاپۆ پۍ گەلوو کوردی چ مەعنێوەش هەنە. من قەناعەتم پاسەن کە ئی مدرامانۍ دەرئەنجامی گرنگشا بۆ. چێگەنە من بە ڕێزوو ئیحترامۆ سڵام پۍ ئا مدرامانا کیانوو.

پیلانگێڵنێ ئجێشا ئەگەر سەرەیش جە لاشەیش جیا کەراوە، ڕێبازەکەیش دلێنە بەرا

 پیلانگێڵنای دژوو ڕابەر ئاپۊی ئامانجێوەش پەشتیوە بێ، ئجێشا ئەگەر ڕابەر ئاپۊی گێرا، سەرەیش جە لاشەیش جیا کەراوە دلێشنە بەرا، پاسە مامەڵە کەرێنێ.  گێرتەی ڕابەر ئاپۊیشا بە دلێنەبەرڎەی ئازادیی گەلوو کوردی و دلێنەشییەی پەکەکەی زانێنێ. ئجێشا بە گێرتەی سەرۊک ئاپۊی ئی پیلانێ سەر گێرۊ. چونکوم تاریخەنە ئەرەپڕای و مدرامانوو کوردا بە گێرتەی سەرۊکەکا و قەنارەدایشا گردوو مدرامانی و کاریگەرییەکاش دلێ گلێرگەینە دلێنە بەرڎێبێنێ. حەرپاسە حەفتایەکاو سەدەی وەڵینینە سەرۊکەکاو جمیەری شۊڕشگێڵنیشا دێ قەنارە و جمیەرەکەشا سەرکوت کەرد. حکومەتوو تورکیای ئجێش بە گێرتەی سەرۊک ئاپۊی ئەنجامێوە پاسنە خولقنۊ، چونکوم پاسە یاوێبێنێنە. ڕاسیینە چەنی گێرتەی ڕابەر ئاپۊی زلهێزە میاندەوڵەتییەکێ وەڵێوەختە واچێنێ: ٦ مانگێ تەر پەکەکە مەمەنۊ. هەرپاسە حکومەتوو تورکیای دەمودەس بە گێرتەی ڕابەر ئاپۊی واتش کە "دماییما بە پەکەکەی ئارد".

ئەرتوغروڵ ئۊزکۊک وەرپەرسوو  پەخشی گردینوو حورییەتی بێ واتش: "جارێوە تەر تر شۊنەماو جەنگی نریا قەبرە و سەرە بەر نمارۊوە'. ژەنەڕاڵە گرنگەکێ واچێنێ، تارێخ ماچۊ گەورەتەرین ڕێکوزیا جیهانەنە پەکەکەن، وەلێ ماچۊ سوپاو تورکی و دەوڵەتوو تورکی، دلێسانە بەرد. ساڵەو ١٩٩٩ ئی ورسەنگنایێ سەرەمڕ ئژنەویێنێ.

ئیساتێ ٢٥ ساڵێ سەروو ئا ڕوەیرە ویەرڎەن. ڕابەر ئاپۊیچ گەرەتەر بییەن و جمیەرەکەیچما گەشەی زیاتەرش کەرڎەن، کۊشیای گەلەکەیچما گرد بوارێو پەرەش سانان. چا سەرڎەمۊ تا ئیساتێ گەلەکەما زیاتەر خاوەنداری جە سەرۊک ئاپۊی کەرۊ. پیلانگێڵنیی میاندەوڵەتی، پاسە دەوڵەتوو تورکی حیساباتش سەر کەرڎەبێ یاگێ وێش نەگێرتە. ڕاسا دماو پیلانگێڵنی تەسفیەکەرڎەی سەرەش وردا، تەسفیە دۊخێو بێ چەنی پیلانگێڵنیی میاندەوڵەتی وەش بی و بەشێوە بێ جە ڕێبازیشا.  وەلێ جە ماوێوە کوڵنە دماییشا پەنە ئاما و لوێ تارێخۊ.

یاگێ و کاریگەریی هێزی ئایدیۊلوژی ڕابەر ئاپۊی گەورەتەر بییەن

فشارێوە فرە کەوت سەروو گەلەکەیما. وەلێ ئیساتێ گەلەکەما پەی ڕابەر ئاپۊی ئامادەو ئەرەپڕاین و خاوەنداری وەنەو ڕابەر ئاپۊی کەرۊ. پەوکای پیلانگێڵنێ سەرکەوتێ نەبیێ. پیلانەکە نەیاوا ئەنجام. ڕاسا ڕابەر ئاپۊ هەڵای گیریان و ئازادما نەکەرڎەن، وەلێ مەبەسوو پیلانگێڵنا دماییش پەنە ئامان. پیلانگێڵنە میاندەوڵەتییەکێ بە ئامانجەکەیشا نەیاوێ. ئارۊ جمیەرەکەما لکەدریاو ڕابەر ئاپۊین، هەرپاسە گەلەکەما لکەدریاو ڕابەر ئاپۊین. دۊساو ڕابەر ئاپۊی مەیدانی میاندەوڵەتیینە هەژمارشا فراوان بییەن. ڕێز و یاگێ ڕابەر ئاپۊی گەورەتەرە بیێنە. کاریگەریی هێزی ئایدیۊلۊژیی ڕابەر ئاپۊی سەروو خەڵکی و ئینسانیەتیوە گەشەش سانان.  گرد لایێ  چی ڕاسییە میاوانە. پەوکای دۊخەکە بە پاو پیلانێ و داواکاو ئادیشا نامان وەڵێوە.

بە پارادایمەکەیش گەورەتەرین هەقەش وەنەو تارێخی کەردۊ

 بەڕاسی پارادایموو ڕێبەرایەتی فرە گرنگا. بەرهەموو ژیوای ڕابەر ئاپۊین زینداننە. ئانەیە نیشانە مدپ، کە ژیوای زیندانی چندە بەنرخا. تاریخوو ئا جۊرە تەنیایی و گۊشەگیرییەینە، هەسبییەیۊ فکری وەڵیکەوتەن. ئەنجاموو ئا هەسبییەیۊ هزرییەینە ویرۊکەردەی جە ئینسانیەتی ئاستێوە بەرزنە پەرەش سانان، ڕانماییەکێش پەی ڕزگاری نویستێنێوە. ڕابەر ئاپۊ زیندانیچنە جە گردوو بوارەکانە هەسبیەیوەی چانە هەن. وەختێو زیندانیی کریا، ڕابەر ئاپۊ واتش: "چەنی هەقە چی پیلانگێڵنا کەرووە؟ چەنی بتاوو ئی پیلانگێڵنا شکس پەنە باروو؟ هەرپاسە چەنی بتاوو ئی پیلانگێڵنا ڕوو بەڕوو وەنەۊەرسایوە کەرووە؟". ڕابەر ئاپۊ دەسش بە وەشکەردەی پارادایمێوە کەرد، کە بناغەی ئایدیۊلۊژی، تارێخی و بەهانەکێش بکەراو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی دلێنە بەرۊ و پێسە بەڕاسی گەورەتەرین هەقەو تارێخییش وەنە کەرڎێوە. هەقەش جە ٥٠٠٠ ساڵاو سیستموو دەوڵەتپارێزنی پیاسالاری کەردۊ. ئینە فرە گرنگا. ئینسانیەتش جە عەقڵیەتوو دەوڵەتی و هەژموونوو دەوڵەتی ڕزگار کەرد. ئی هەژموونە دەوڵەتپارێزنییە، کە ملوو خەڵکیرە سەپیابێ لەرناشۊ و ورششاناوە.  ئیساتێ چینە دەسەڵاتدارەکێ و سیستموو دەوڵەتپارێزنی ڕووبەڕووێ دلێنەشییەی باوە. بە پارادایموو ڕابەر ئاپۊی، جمیەرێوە ئایدیۊلۊژی، سەرەورداێوە ئایدیۊلۊژی کە دمایی ئی سیستمە دەوڵەتپارێزنەیە شۊنەو وێشرە مارۊ. ئینە فرە گرنگا. گرنگیی تارێخیی ئینەیە ئیساتێوە دیارا، وەلێ زیاتەر میاومێنە. هەرپاسە ئایدۊلۊژیاێوەش وەڵێنیاز کەرد، کە سیستموو دەسەڵاتداریی پیای، کە سەروو ژەنێرە سەپیان دلێنە بەرۊش. هەرپاسە هەڵوێست و پارادایمێوەش وست ڕووە، کە ژەنی جە سیستموو پیاسالاری ڕزگار کەرۊ. ئینەیچ پەی ئینسانیەتی بەگردین فرە گرنگا.

تاوان دژ بە سروشتی کریۊ، ئینسانیەت چەنی  سروشتی تاوانێ کەرۊ، ئەنجام دەدات، حەرپاسە گلێرگە چەنی  سروشتی، وەلێ سیستموو دەوڵەتپارێزنی، بەتایبەتی هێزەکاو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری، پەیوەندیی بەینوو گلێرگەی و سروشتیشا تێک دان. دژایەتیێوە تەمام دژوو سروشتی پەرەش سانان، ئی کردەوێ ڕاسیینە دژوو ئینسانی و گلێرگەینێ. سەرۊک ئاپۊ هەڵوێستێوە قەوەتش دژوو ئی بابەتەیە بەروستەن. وەلێ بە گۊشەگیری  سەپیا ملوو ڕابەر ئاپۊیرە، وەختێوە کە هەوڵێ مدا جە ئینسانیەتی و گلێرگەی و گرد چێوێوە دوورش وزاوە، ڕابەر ئاپۊ هەڵوێستێوە گرنگش نیشانە دا و دژوو سیستموو دەوڵەتپارێزنی پیاسالاری مرداوە. وەڵیکەوتەێوە وەرەچەمش پێشکەش کەرد. ئەنجامەکێش فرە گەورەتەرێنێ.

پارادایموو ڕابەر ئاپۊی پەی گردوو ئینسانیەتین. ئی هەنگامێ لاو ڕابەر ئاپۊیۊ بەڕاسی سیستموو ئەرەگیریی هەژموونوازی دلێنە بەرۊ. سیستموو دەوڵەتی ورشانۊوە. بێگومان مارکس و ئەنگڵس و سۊسیالیستە کلاسیکەکێ و سەرۊک سۊسیالیستییەکێچ فرەشا ورسەنگنان. هەڵوێستێوە گرنگشا دژوو سەرمایەداری و سیستموو ئەرەگیری نیشانە دان. وەلێ جە زاڵبییەینە سەروو دەوڵەتیرە شکسشا ئارد. وەروو ئانەی دەوڵەتپارێزنی سیستمێوە سەروازیین، کە ئەرەگیری ڕەواج مدۊ بە بەردەوامیی ئا سیستمە ئەرەگیرییە. ڕاسیینە ڕابەر ئاپۊ پا پارادیمەیە هەنگامێوە گەورێش پەی سۊسیالیستەکا نیا. قۊناغێوە گەورە وەش کەرۊ کە هەردووە ویراو سۊسیالیستی و کۊمەڵایەتی عەقڵیەتێوە دەوڵەتی ڕزگار کەرۊ. پا هەرمانیشە یاردەێوە گەورەو سۊسیالیستەکاش دا.

گردوو ئی چێوا، بەدڵنیاییەوە، بەهادارتەرێ با و وەڵێ باوە پەی گرد لایێ. ئی ویرۊکەردەیە ئیساتێ فراوان بۊ و  پەرە مسانۊ، ئەوەکۊڵیای و پەروەردەش سەر کریۊ. بەتایبەتی ژەنی هەست بە وەشحاڵیێوە فرەی کەرا. یاواینەی جە نەتەوەی دیموکراتیکی هێزوو چارەسەری گەورەین پەی ناکۊکییە نەتەوەیی و ئاینییەکا. ئینە ئایدۊلۊژیاێوە گەورەو ئازادیوازانەن پەی گەلوو کوردی. تەنیا پا پارادیگمایە کورد متاوۊ جە نەتەوێوە دیموکراتیکی بیاوۊنە و متاوا ئازادیی وێشا بەدەس بارا. ڕێبازی تەسک و نەتەوەپەرسوو کوردا ڕووبەڕوو کوکوشی کەرۊوە، تا پاڵشا پۊوە بنیۊ بەرەو ئازادی. یاواینەی ڕابەر ئاپۊی جە نەتەوێوە دیموکراتیکی و یاواینەی جە چارەسەروو واڵەوبراڵەیی گەلا و هەڵوێسش وەراوەر پا یاواینە دەوڵەتپارێزنییە بەدڵنیاییوە گەلوو کوردی بەرەو ژیواێوە ئازاد و دیموکراتیک بەرۊ. چی ڕووەوە، گەلوو کوردی بەهێوە گەورێش هەنە پەی ئی ویرۊکەو ڕابەر ئاپۊیە و پارێزگارییش وەنە کەرۊ. ئینسانیەتیچ پارێزنۊ. چەنی ئانەیە ئی نموونە گەشە کەرۊ، ڕوخساروو جیهانی فاڕۊ. بە فراوانبییەی ویرۊکەکاو ڕابەر ئاپۊی، ئاسۊو ئینسانیەتی فراوان بۊ. ئارۊ نائومێدی دماییش مێ و ئینسانیەت  هومێدێوە گەورەش بۊ و دماو ئی هومێدی وێشا بەرەو ژیواێوە ئازاد و دیموکراتیک پاڵە منیا.

کۊشیای  پەی "ئازادیی ڕابەر ئاپۊ"ی مشۊم بەبێ مردای بەردەوام بۊ

چەنی ئەوەڵوو پیلانگێڵنی دژوو ڕابەر ئاپۊی، ئا گەشمەردێ کە بازنەو ئاویریشا دەوروو ڕابەر ئاپۊینە وەش کەرد و بە دروشموو "مەتاوا ڕۊما تاریک کەرا" دەسشا بە مدرامانێوە گەورەی کەرد، نیشانیشا دا کە کۊشیای پەی ئازادیی ڕابەر ئاپۊی چەنی بۊ، نیشانیشا دا کە خەتەکێ و پیمەرەکێش چەنینێ با؟ چی ڕووەوە سەروو بنەمێوە فرە تۊکمەی ئەرەمەرزیان. وەڵتەر بە گیانفیدایی وێشا نیشانیشا دان، کە پەی بەدیئاردەی ئازادیی سەرۊک ئاپۊی پێویسا چێش کریۊ. مدرامان و هەڵوێسوو ئادیشا جۊرێوە جە ڕانمایی بێ پەی گردیما، پەی گردوو گەلەکەیما. چا وەختۊ فیداکاریی گەورە کریان و ئۊپەراسیۊنی گیانفیدایی کریان. ئێمە گەنج، ژەنی و پیا و پیر هەن، کە پەی سەرۊک ئاپۊی وێشا بەخشا. ئێمە بە تاریخێوە چانە کۊشیای ویەرنمێ.

ئارۊ ئی کۊشیایە ٢٥ ساڵێن تەنانەت یاوان ڕەهەندی تازە. ڕۊو ١٠ تشرینوو یوەمی هەڵمەتەو "ئازادیی پەی ڕابەر ئاپۊی، ستاتۊ پەی کوردستانی" پەرەش سانا. ڕواو وانایۊ کتێبەکاو ڕابەر ئاپۊی لوێ ڕاوە. ئیساتێ ڕاپیماێوە وەرەچەم شارەکاو سەرنیشتوو کوردستانینە کریۊ. گردوو ئینیشا ئانەیە بەروزا، کە کۊشیای پەی ئازادیی ڕابەر ئاپۊی یاوان قۊناغێوە گرنگ. متاومێ ئانەیە بواچمێ ئیساتێ کۊشیای پەی ئازادیی ڕابەر ئاپۊی کۊشیای ئاسایی نییا. بەڵکوم بییەن بە کۊشیای بنەڕەتی پەی گەلوو کوردی و مەیدانی میاندەوڵەتییچنە ئینسانیەت و هێزە دیموکراسییەکێ کۊشیای گەورە پەی  ئازادیی ڕابەر ئاپۊی کەرا. ئیساتێ هەڵمەتەو ئازادیی ڕابەر ئاپۊی بییەن بە هەڵمەتێوە فراوانتەرە و چینە وەرفراوانەکاو گلێرگەی گێرۊوە. ئاستێوە گرنگش بەدەس ئاردەن بەتایبەتی بە بەشداریی ژەنا و گەنجا و سۊسیالیستەکا و گردوو دیموکراتەکا، کە گەرەکشابێ جە سیستموو دەوڵەتی ڕزگارشا بۊ. پی بۊنەوە بە ڕێزۊ سڵام جە گردوو ئا هامڕایامە کەروو کە بەشدارێ بێنێ چی هەڵمەتێنە و سڵام پەی گردوو گەلەکەیما کیانوو.  

تەنیا خاوەنداریکەردەی بنەیانەکا جە مدرامانوو زیندانی، وەسێ نییا

هاموەخت خاوەنداری جە مدرامانوو زیندانەکا هەن، هەشتایەکاو سەدەی وەڵینینە کە زینداننە بێنمێ، بەڕاسی بنەیانەکێما خاوەنداریێوە گەورەشا وەنە کەردیمێ. ئیساتێچ بنەیانەکێ خاوەنداری چی مدرامانەیە کەرا. ئینەیچە  سەروو بناغەو خاوەنداریی ساڵەو هەشتاکان. بەردەوامیی ئا نەریتەیە. چا وەختەنە بنەیانەکێما دەروازەکاو زیندانینە ڕووبەڕووێ فشاری و ئەشکەنجەی و دەسبەسەرێ و دایوەنەی و سووکایەتی بێنێوە. وەلێ دەسشا جە مدرامانی و ڕۊڵەکاشا ورنەگێرت. بەڕاسی مدرامانێوە تارێخیی بێ. مدرامانوو بنەیانەکا، خاوەنداریی بنەیانەکا وەنەو ڕۊڵەکاشا، هاموەخت خاوەنداریین جە ئازادیی گەلوو کوردی، خاوەنداریین وەنەو بیەی گەلوو کوردی. چا ڕووەوە مدرامانی گەورە بەردەواما. پەوکای پێویسا گەلەکەما خاوەنداریی چا بنەیانا کەرۊ، کە ئینسانێ گەورێ گەلەکەیمانێ. سەرەڕاو فشارەکا نەمردێنێ و دەس جە خاوەنداریی ڕۊڵەکاشا ورمەگێرا. دەوڵەتی چەوسنەروو تورکی ڕۊڵەکاشا  دەربەدەرێ کەرێ پەی یاگە دوورەکا، ئەشکەنجەشا دێنێ، وەلێ حەر خاوەندارییشا وەنە کەردێ. جە ساڵەو ٢٠١٨-٢٠١٩ دیما کە پۊلیس چەنی وەنەو ئەدا بەتەمەنەکاما دێ و کێشێشا زەمینرە.  وەلێ حیچ نەمردێ و تا ئارۊیچ خاوەنداریی کەرا. ئینە گرنگا. بنەیانەکێ خاوەنداریی کەرا، وەلێ خاوەنداریی بنەیانەکا وەسێ نیا. پێویسا گردوو گەلەکەیما خاوەنداری کەرۊ. چونکوم خاوەنداری جە هامڕایاو زیندانی ڕابەرێتی ئی گەلەیە کەرا. بە خاوەنداری وەنەو ڕابەروو گەلی، کۊشیای پەی ئازادیی خەڵکی کەرا.  

ئی هامڕێ ئینسانێما، کە پەی ئازادیی گەلوو کوردی کۊشیێ.  زیندانەکانە پەی گەلوو کوردی ئازارە چەشا.  پەی ژیوای دیموکراتیک و ئازادوو گەلوو کوردی ٢٠ ساڵێن زیندانیێ کریێنێ، ٣٠ ساڵێن زیندانیێ کریێنێ. ئادێ ئینێ دۊخێوە سەختنە، بێ ئانەی بواچا چی ١٠ یا  ٢٠ یا ٣٠ ساڵێن زیندانی کریێنمێ، هەڵوێس زینداننە نیشانە مدا. دماو ٣٠ ساڵا زینداننە ئازادێ کریا. ئیساتێچ هەمان هەڵوێس نیشانە مدا. ئانێ ٣٠ ساڵێ بەزیندانی مەناوە و ئازادێ مەبا. بەزۊر پەشیمانییشا سەرەرە سەپنا؛ کەچی حەر پەشیمانیی بەرمەوازا. ئادێ نوێنەرایەتیی ئیرادەو ئی گەلەیە کەرا زینداننە. پەوکای پێویسا گەلوو کوردیما، دیموکراتەکێ، خاوەنداری وەنەو بنەیانەو زیندانییەکا کەرا، نەک بە تەنیا جیاشا بازمێ. ئادێ شەرەف و شانازیی گەلینێ. ئەدایاو ئاشتی و زیندانییا پایەکاو شۊڕشەکەیمانێ. بەها و مۊراڵنێ، سەرچەمەو مۊڕاڵینێ. پەوکای ئاستێوە خاوەندارێتییش هەن، وەلێ پێویسا خاوەندارێتی زیاتەر کریۊ.

دەربارەو بوومەلەرزەکەی وەنەپەرسایوە نەکریا

سەرەتا ئا کەسێ بۊنەو بوومەلەرزەکەیۊ وەرنیشتوو فوراتینە، سەرنیشتوو کوردستانینە و هاتاینە و سوریانە مەردێ، یاد کەرووە. هومێدوو سەبووری پەی کەسوکاریشا موازوو.  

ڕاسیینە بوومەلەرزێوە ی فرە قورس بێ. بەتایبەتی کاریگەرییش سەروو کوردەکاو وەرنیشتوو فوراتی بێ. حەرپاسە کاریگەرییش سەروو عەرەبی عەلەوی هاتاینە بێ. بەدڵنیاییەوە کاریگەرییش سەروو گەلوو تورکیچ بێ. بوومەلەرزێوە فرە قورس بێ. متاوو بواچوو؛ ئەگەر بوومەلەرزێوە چینە یاگێوە تەرنە ڕووەش دێ و خەڵکەکە ٤-٥ ڕوێ بێساعیب مەنێوە، ئیدارە و دەسەڵات چا نەمەنێوە. گەل ئا دەوڵەتەیە وڕنێ. ڕاسیینە بوومەلەرزێوە فرە قورس بێ. وەرنیشتوو فوراتینە، شارەکاو سوریاینە، کاریگەریش سەروو ٢٠ ملوێن ئینسانا نیارە. تراوماێوە گەورەش وەنە کەوتۊ، ئازارێوە گەورێش چەنە کەوتۊ. دەوڵەتوو تورکی پێسە جارا گەمەش بە ژمارەکا کەرد. جە کۊرۊنانە گەمەش بە ژمارا کەرد، بوومەلەرزەکەنە گەمەش بە ژمارا کەرد، جەنگنە گەمە بە ژمارا  کەرۊ. ئینە بێڕێزیین. پێسە ئانەی، ئەگەر ژمارەکە زیاد نیشانە بدۊ، مۊڕاڵوو خەڵکی زەرەرش پەنە میاوۊ، یا حکومەتەکەشا خراپ وینیۊ.  

ڕاسییەکە چەنی بوچیۊ، پاسە ڕاوشۊن گیریۊرە وەر. ئەگەر ڕاسییەکێ ئاشکرا نەکریا، خاوەندارێتی و نرخنایەکا چا ئاستەنە مەبۊ. وچیۊ نزیکەو ٢٠٠ هەزار کەسا مەردێنێ. چند ڕوێ چێ وەڵتەر موراد کۊرۊم بێباکیی وێش بەروست، ١٥٠ هەزار کەسێ مەردێنێ. دمایی هەوڵێ چەواشەکارییشا دا. وێش جارێ واتش، ئینە "بوومەلەرزەو سەدەین".

وەزیر وەرپەرسێوە سەرەکی بێ، جە قۊناغوو بوومەلەرزەکەینە. ئەردۊغان ستایشش کەرد، تەلەفزوێنۊ واچێ. چەنەویەردەی مەرەش، مەڵەتی، سەمسور، هاتاینە چەنەوەشبییەی بیناسازیما بەخشان. قەبرێ بە گرد لایێ ورەشیێ. بە زەڕ قەبرێشا بە گەلی ورەتێ.  

تۊ بییەی سەبەبوو مەردەی  ١٥٠ هەزار کەسا، ٢٠٠ هەزار کەسێ.  ماوەو حەفتێوەنە هاگات نەبێ چەنەشا. خاوەندارێتییەکەیچ پێسنە بێ. بڕێ مەنتێقێنە خاوەندارێتی کریۊ، وەلێ جە گردینە خاوەنداریی نەکریان. خاوەنداری جە ١٠٪ کریان. ٨٠٪ پەی ٩٠٪ بە ئاورای مەنێوە. بوومەلەرزێوە چانە، بەڕاسی خەیلێ بەئازار بێ.

وەختێ ئینسان هەڵوێست جە تورکیای وەراوەروو ئی بوومەلەرزە قورسەیە ویندێ، بەڕاسی تووڕێ با. دماو دییەی ئێشوو ئا کەسا مەتاوی تووڕە بی؟ تورکیانە ٢٠ ملوێن کەسێش گێرتێوە. فرە جە دەوڵەتەکاو جیهانی ژمارەو ئەرەنیشتا چوار پەی پەنج ملوێن کەسان. ئندەو ئەرەنیشتاو یۊنانی ئینسانێ دلێنە شیێ. ڕاسیێوە چینە هەن.  

ئا وەختە  گەل خاوەندارێتییش کەرێ، بڕێ جڤاکێ مەدەنیێ خاوەندارێتیش کەرێنێ. بەڕاسیی گەنجێچ خاوەندارێتیشا وەنەکەرد. گرد لوێ کوردستان و لوێ وەرکەوتوو فوراتی، خاوەندارییشا وەنەو کوردە عەلەوییەکاو وەرنیشتوو فوراتی و عەرەبەکا کەرد. چونکوم بەڕاسیی ئی بوومەلەرزە کاریگەرییش سەروو کوردەکاو وەرنیشتوو فوراتی بێ. مەبۊ بابەتوو بوومەلەرزەکەی ویر بشۊوە. وەلێ ئی دەوڵەتە هۊشش بەرۊوە. ماچۊ 'یانێ وەش کەروو' و گاڵتە پا ئازارا کەرۊ. گاڵتە بە گەلی کەرۊ. گرنگ ئانەن ڕاگێری جە مەردەیشا کەرۊ. ئایا دنیانە ڕاگێرییش وەنە نەکریان؟ ڕاش وەنە گیریێنە. بوومەلەرزە ڕووە مدۊ، ئاندە خەڵکی فرە مرۊ. ساڵەو ١٩٩٩ بوومەلەرزێوە تورکیانە ڕووەش دا. باجوو بوومەلەرزەکەیشا دا، وەلێ سەرمایەگوزارییشا بە بوومەلەرزەکەیۊ نەکەرد. وەروو ئینەیە مشۊم ئی دەوڵەت و دەسەڵاتە وڕیۊ. بەڕاسی وەنەپەرسایوە نەکریا، ئینە ڕەوشێوە فرە جیددیین.

ئشیا ئۆپۆزیسیۆن دنیاش سەروو دەسەڵاتیرە وڕنۍ

ئیدارەو ئاکەپەی وەرپەرسا جە زەرەرەکاو بوومەلەرزەکەی. بوومەلەرزە ڕووەداێوە سروشتیین، وەلۍ پێویسا ڕاوشۆن وەراوەروو ڕووەدایە سروشتییەکا گێریۆرە وەر، وەربەست پەی لافاوی بنریۆرە، ڕاوشۆن وەراوەرووئاویرکەوتەیوە گێریۆرە وەر دژوو بوومەلەرزەی. جیهانەنە ڕاوشۆنەکۍ دژ بە بوومەلەرزەی فرە وەڵێکەوتێنۍ. وەڵۍ ماوێوەنە بوومەلەرزێوە چیلینە کەوت، ئیساتۍ گرد ڕوێوە شارسازیشا بە پاو بوومەلەرزەکەی بنیات نیان، سیستموو وێشا وەش کەردەن. ژاپۆنیچنە حەر پاسە. چا هەرێمانە فرەتەرین بوومەلەرزۍ ڕووە مدا، دۆخی وێپاریزنییشا گێرتەنرە وەر. تورکیا ئینا سەروو خەتەو بوومەلەرزەیۆ، وەلۍ حکومەتوو ئاکەپەی پێسە وەڵتەرۍ واتما باجوو بومەلەرزەکەیچش پەی وێش کەردەن بە کرۍ و سەروو لایەنگێراشرە بەشش کەرۆ و دۆڵەمەندێشا کەرۆ. ماچۆ ڕاما وەشە کەردە، فڵان ڕاما وەش کەردە. تۆ یوەم جار دۆخوو ڕزگارکەردەی گێرەرە وەر. پەوکای حکومەت تاوانبارا بەتایبەت ئەردۆگان. دماتەر کاندیدوو شارەوانیی ئیستەنبوڵی، موراد کۆرۆم. ئادۍ تاوانبارێنۍ. وەلۍ بەڕاسی ئۆپۆزسیۆن بە شێوێوە ئاسایی هەڵوێستش ورگێرت. ئشیا دنیاشا سەروو دەسەڵاتیرە وڕنۍ. ئشیا بە دەنگێوە بەرزتەر واتێش کە گەل بۆنەو ئی دەسەڵاتیوە مەردێنۍ. ئشیا خەڵک داواو وەنەپەرسایۆشا وەنە کەردۍ. ئادۍ نەتاوێنۍ کەراش. ئۆپۆزسیۆن دلۍ سیستمینە دماو ئانەی هەڕەشێشا وەنە کریا، ڕەخنەکێشا نەرمتەرۍ کەردۍ. ئادۍ دڵسۆزۍ نەبێنۍ پەی یادوو قوربانییا. ئشیا پەی یادیشا، وەنەو دەسەڵاتیشا پەرسێوە. دەیان هەزار کەسۍ چێروو تەوەنۍ، سەقفی، کۆنکرێتینە مەردۍ. زانێنۍ دماو یەک سەعاتی، دماو شش سەعاتا مرا و پا ئێشۆ چەمەڕۍ مەردەی بێنۍ، مەردۍ. کەسی یاردەی نەدۍ. چونکوم ڕێکوستەێوە چانە نەبۍ. واتشا ئیدارەو دۆخی کتوپڕی و کارەساتی، وەلۍ نەبۍ، وەنەش نەپەرسیاوە، هەڵای نزیکایەتیێوە فرە سست هەن. مەبۆ ئینە پەرسەو ڕۆینە بەربۍ. ورچنیەیەکاو مانگەو ئایارینە خاس شەرمەزار نەکریا. دەسەڵاتوو ئاکەپەی جە ورچنیەیەکاو مانگەو ئایاریچنە ڕیسوا نەکریا. پێویسا ئیساتۍ کریۆ.

ئیساتۍ ورچنیەی وێمانە دەس پەنە کەرۆ، پەی وێمانەکا چێش کەری؟ گرد چێوۍ بە ناوەندیوە بەستۆ. ئیدارێوە وێمانەت جیا ناستەن. ورچنیەیە وێمانەکا، پێویسا گرد ویرۍ چی بابەتەیە کەراوە: وینایشا پەی ئیدارە وێمانەکا چێشا؟ ئایا ئیرادە مدا بە گەلی؟ ئایا شارەکۍ ئیرادەشا هەن؟ ئایا ئیرادەو شارەوانیییشا هەن؟ چا گلێرگە ڕێکوزیان؟ ئایا ئەنقەرەوە مەیا پەی ڕزگارکەردەی خەڵکوو مەرەشی و هاتای. سیستمەکە پێسنەنە. پێویسا پەرسی سەروو ئی بابەتەیە کریۆ. سەبەبێوە تەروو مەردەی ئا خەڵکە فرەیە ئانەن کە ئی حکومەتە تورکیانە سیستمێوە مەرکەزیی دەوڵەت‌پەرسا. وەڵتەرێچ تورکیانە ئینە بۍ. سەردەموو دەسەڵاتوو ئاکەپە – مەهەپەینە ئاندەی تەر مەرکەزیتەر بۍ. گرد کارمەندێوە تەماشەو دەموو ئەردۆگانی کەرۆ. تەنانەت ئۆپۆزسیۆن نەتاواش چی بوومەلەرزەیە خاوەنداری جە خەڵکی کەرۆ.

گەلوو کوردی ئێشی فرەش چەشت. پی بوومەلەرزەیە، گورزەی دماینە جە پلاننیایرەو پلانەو چاکسازی ۋەرکەوتی دریا. چنی پلانەو چاکسازیی ۋەرکەوتی، نیازشا بۍ کوردی جە ۋەرنیشتوو فوراتینە جە کوردسان کۆچبەر کریا و ۋەرنیشتوو فوراتی بێ کوردی مەنۆوە. پا سیاسەتەی وەڵتەر لوواڕاوە، دماو کۊکوشیەکەو مەرەشی، کوردەکۍ ۋەرنیشتوو فوراتی کۆچشا کەرد پۍ شارە گەورەکا، ئینگلتەرا، ئەوروپای. ڕاشا پۍ ئینەی کەردۆ. ئا کەسۍ قاچاخیەتی بە مرۆڤیوە کەرێنۍ ئازاڎۍ کریۍ. میت بازرگانیکەردەیش بە مرۆڤیوە ڕێکوست و ڕاش پنەدا. حەرپاسە خەڵکوو ۋەرنیشتوو فوراتیشا دووروستۆ و بەردێشا پۍ ئەوروپای. ۋەروو قۊرتەو ئابووری نەبۍ.

فرێوە جە دەگا کوردنشینەکا ۋەرنیشتوو فوراتی تەنانەڎ جە دەگایەکا تورکیای زەریفتەرۍ و بەرهەمدارتەرێنۍ. بەڵام ژمارەو ئەرەنیشتا جە حیچ کام جە دەگایەکا تورکیای کەم نەبیەنۆ. بەڵام دەگا کوردنشینەکۍ چۆڵۍ کریۍ. ئینەیچ حیچ پەیوەندیێوەش بە ئابوورییوە نییا. بەتەمامی سیاسەتوو دەوڵەتیا. سیاسەتوو چۆڵکەردەیشانە جە کوردی، ئینە ئاشکران.

پێویسا ڕا جە سیاسەتوو دەوڵەتی پۍ دلێنەبەردەو کورد و عەرەبی گیریۆ

ئیسە بەمەڵامەتوو ئی بوومەلەرزەیۆ کوردە عەلەوییەکۍ زیاتەر دەسشا کەردەن بە کۆچکەردەی پۍ شارە گەورەکا و ئەوروپای. دەوڵەت ئینەی پېسە دەرفەتێوە موینۆ. چێگۆ ئینسان متاوۆ کارەکتەروو ئی دەوڵەتیە بوینۆ. پێویسا خاوەنداری جە کوردا عەلەوی جە ۋەرنیشتوو فوراتی کریۆ. پێویسا خاوەنداری جە عەرەبی عەلەوی جە هاتای کریۆ. پێویسا ڕا جە سیاسەتوو دەوڵەتی گیریۆ پۍ قڕکەردەی کورد و عەرەبی. ئینەیچ بەشێوەن جە کۆشیای ئازاڎیی گەلوو کوردی. چونکی ئینە بەشێوەن جە قڕکەردەی کوردی. فاڕای دیمۆگرافیای، چۆڵکەردەی مەنتیقەکا جە کوردی، دووروستەیۆ کوردی جە خاکوو ۋێش پۍ بەشەکا تەروو جەهانی، ئینۍ گرڎ سیاسەتوو دەوڵەتینۍ. پۊکاتی پێویسا گرڎوو کوردی، کورد جە ئەوروپا و مەنتیقەکا تەروو جەهانینە، هامکاری ئا کوردا کەرا کە بە مەڵامەتوو بوومەلەرزەکەو ۋەرنیشتوو فوراتیوە زەرەرشا لا یاوان. هامکاری دەگا کوردییەکا کریۆ، ئا دەگۍ ئاوەڎانۍ کریاوە و کورد بتاوۆ چا بژیۋۆ. ئینە ئەرکوو گرڎیمانە، ئەرکێوە ویژدانی و ئەخلاقی و وڵاتپارێزییا. پی جۊرە تەسەور کەروو ئانۍ کە بەمەڵامەتوو بوومەلەرزەکەیۆ دەگاکێشا جیا ئاستێنۍ گێڵاوە دەگایەکاشا.

هێزی ئەژنیم کە تاجیم بابا ئەنقەرەنە مەردەن. دماو بوومەلەرزەکەی لوان پۍ ئەنقەرەی و چا مەردەن. ئینە ڕاسی بوومەلەرزەکەیا. ڕەحمەتوو خوڎایش ۋنە بۆ. چونکی بەڕاسی کڵامۍ کوردیۍ وەشۍ واچۍ. بە واتەی کڵامۍ کوردیۍ، هەڵوێسش نیشانەدا. دماو بوومەلەرزەکەی جە دەگاکۍ ۋێش بڕیارە. تا تەمەنوو ٨٠ ساڵی جە دەگاکۍ ۋێش ژیۋا، بەڵام بوومەلەرزەکە جە دەگاکۍ ۋێش بڕیشەرە و ئەنقەرەنە عەمرەو خوڎایش کەردە.

تورکیانە قەیرانە و بوومەلەرزەی چاندی هەن

تورکیانە بوومەلەرزۍ فرێنۍ. مەڵامەتوو ئی بوومەلەرزا چێشا؟ بەڵێ بوومەلەرزە هەن، بەڵام پۍ چی ئی بوومەلەرزۍ گنا؟ پێویسا ئینە بزانیۆ. پۍ چی بوومەلەرزێوە چاندی ڕووە مڎۆ؟ پی مەڵامەتۆ ڕووە مڎۆ: بەمەڵامەتوو سەرکوتکەردەی و ئازاڎیی گەلوو کوردی و قڕکەردەی کوردیۆ ڕووە مڎا، دەسکاری هەیکەلوو گلێرگەی کەرا، کەراش بە دوژمنوو مرۆڤایەتی. بەها گلێرگەییەکا جە گلێرگەنە نمازا، بەها ئەخلاقییەکا نمازا. ئاڎۍ گرڎوو گلێرگەی کەرا بە جەماوەرێوە پۍ ئەنجامدای قڕکەردەی کوردی. ئینەیچ مەڵامەتوو قەیرانۍ و خراپبیەی و بوومەلەرزەو گلێرگەیا.

ئانەی پنەش وچیۆ بوومەلەرزەی چاندی. ئینە مەڵامەتەکەشا. پێویسا مرۆڤە ڕۆشنۋیرەکۍ مرۆڤۍ با، دیموکراتیکۍ با و دژایەتی بێ ‌مافی و ستەمی کەرا. بەڵام هەناسەشا جە کوردی بڕیەن، فشار وزیۆ سەروو هونەرمەنڎا. نمازا دژوو فشاری و ستەمی و بێ‌مافی مرداوە. هونەرمەنڎۍ بێدەنگ کریێنۍ، هونەرمەنڎ واتە کەسێوە خاوەن ویژدان. پێویسا دژوو فشاری و ستەمی و بێ‌مافی بۆ. ئیسە هونەرمەنڎێوە کە دژایەتی بێ‌مافی کەرۆ بێدەنگ کریۆ. ئیسە بەڕاسی بوومەلەرزێوە هونەرمەنڎا جە تورکیانە هەن. بوومەلەرزە و قەیرانێوە چاندی هەن. هونەرمەنڎ و هونەری ڕاستەقینە نییا. هونەر و هونەرمەنڎ واتە ئا کەسەی کە ناڕەزان ۋەران ۋەر بە دەسەڵاتی، واتە ئا کەسەی کە ویژدانوو گەلی بەروزۆ. ئیسە هونەر و هونەرمەنڎا بیێنۍ بە واتەواچوو دەسەڵاتی. سەرچەمەو ۋێش چینەیۆ هۊرگێرۆ.

مەڵامەتوو بوومەلەرزەی ئابووریی ئاشکران. جەنگا، جەنگا دژوو گەلوو کوردی. بومەلەرزەی دادوەریچ بەهەمان جۊرا. مەڵامەتوو ئینەیچ سەرکوتکەردەی کۊشیای ئازاڎیی گەلوو کوردیا. کێشەکە جان ئەتالای نییا، ئەگەر کۊشیای ئازاڎیی کوردی چی ئاستەنە نەبیۍ یان دەوڵەت هەڵوێسێوە دژە دیموکراتیکی پاسەش نەبیۍ پۍ سەرکوتکەردەی کۊشیای ئازاڎیی گەلوو کوردی، ئاڎۍ پی جۊرە نزیکۍ نەبێنۍ جە جان ئەتالای. جە دەوڵەتەنە بوومەلەرزێوە هەن، دڎان مەنیۆ دەستووریرە. مەڵامەتوو ئانەیچ؛ چونکی کورد مەبۆ ئیسفاڎە کەرۆ جە گولانەتەرین مافوو دیموکراسی، کورد هەناسێوەش بۆ، حەر پۊکەی ئی هەرمانۍ کریا. پێویسا چی مژارەیە بیاومێنە. پێویسا گرڎوو ڕۆشنۋیرا، دیموکراتیوازەکا، سیاسەڎمەدارا جە تورکیانە ئی حەقەتینەیە بوینا. ئەگەر ئی حەقتینیە نە ونیۆ، سیاسەتی عال جابەجێ مەکریۆ. سیاسەتی عال بەرهەم نمۍ. کەلیمۍ عالۍ مە وچیا. بەڵکم بڕەمای جە حەقەتینەکا ڕووەمڎۆ.

بەهەمانشێوە قەیرانەو دادوەری هەنە. متاوو ئینەی واچوو؛ جە ڕاسینە چێوۍ هەن کە جە دادگا فاشیستیەکا ١٢و ئەیلولینە نەبیەن. بڕۍ پیمەرۍ بێنۍ کە بە وریاییەوە چنەشا نزیکۍ بێنێوە. ئیسە پاسە نییا. ئیسە بە ئەمرە ئەنجام مڎریا. دادگا نییا، دەستوور نییا. کۆشکێوە هەنە، دلۍ ئی کۆشکێنە ناوەندێوە جەنگی تایبەتی هەن. چنین و چێش واچا، ئانە ڕووە مڎۆ. بڕۍ تاوانۍ و دزیۍ دلۍ گلێرگەینە هەنۍ. ڕەنگە دادگای پۍ ئانیشا بەکاربارا. بەڵام جە مەسەلە فرە گرنگەکانە، بە هیچ کلوەجۍ جە تورکیانە دادگا نییا.

سیاسەتوو دیموکراتیکی کوردی بۊ بە نموونێوە پۍ تورکیای

هۊرچنیە هەرێمییەکۍ گرنگێنۍ. دیموکراسی جە هەرێمەکاوە دەس پنەکەرۆ. ئەگەر ئیراڎەی هەرێمی بۆ، دیموکراسی هەن. ئەگەر ئیدارێوە دیموکراتیک و نزیکایەتیێوە دیموکراتیک و چاندێوە دیموکراتیک هەرێمەکانە بۆ، ئانە مرۆڤ متاوۆ باسوو دیموکراسی کەرۊ. چی ڕوانگۆ پێویسا گەل گرنگی بە هۊرچنیە هەرێمییەکا بڎا. بۆ بە سەرچەمەو دیموکراسی یان بناغەو دیموکراسی، ڕاوەبەرۍ هۊرچنیا. بێ گومان یاساو ڕاوەبەرە هەرێمییەکا تورکیانە فرە سنووردارا. بەڵام ڕاوەبەرە هەرێمییەکۍ جە ڕوانگەو ئیراڎەو گەلیوە گرنگێنۍ. چونکی ڕاوەبەرا هەرێمی جە کوردسانەنە هۊرچنیێنۍ. هامسەرۆکا شارەوانی پۆستی گرنگشا پنەدریان. چاندێوە دیموکراتیکشا نیشانە دا، هەڵوێسی دیموکراتیکیشا نیشانە دا. ئاڎۍ شۊنەو ماستاوچیەتی نەکۊتۍ، گۊششا جە دەنگوو گەلی بۍ. بێگومان بەپاو پێویسی نییا، بەڵام ئەزموونێوە فرە گرنگوو ئیدارەو هەرێمی بەرکۊت.

چی قۆناغۍ هۊرچنیە هەرێمییەکانە، گەرەکما واچوو؛ هۊرچنیەی وەڵێوەختەی جە کوردسانەنە فرە گرنگ بۍ. ئینەیچ پۍ پەرەپنەداو چاندی و چەمکوو دیموکراسیچ گرنگ بۍ. جە ڕوانگەو ئانەی گەل خاوەنداری جە سیاسەتی کەرۆ، گرنگ بۍ. سیاسەت واتە خاوەنداری گەلی جە هەرمانوو کاروو ۋێش. سیاسەت هۊرچنیەو پەرلەمانتارێوە یان سەرۆکێوە نییا. سیاسەتوو دیموکراتیکی خاوەنداری گەلین جە هەرمانوو کاروو ۋێش. مشۆم گەل پی جۊرە جە سیاسەتی دیموکراتیکی بیاوۆنە. چی ڕوانگۆ هۊرچنیەی وەڵۍ وەختەی گرنگ بۍ. گەل خاوەنداریش کەرد، حەماسەتشا وەشکەرد. بێگومان بڕۍ کەموکوڵیۍ بێنۍ. میاومێنە کە بڕۍ حازرنەبیەی بۍ. بەڵام دیما گەلوو کوردی ساحیب کلتوورێوە دیموکراتیکا و بە جۆش و خرۆشۆ بەشداری هۆرچنیەو وەڵۍ وەختەیش کەرد. ئینەیچ دەسکۊتێوە گرنگا پۍ گەلوو کوردی، پۍ کۊشیای ئازاڎیی گەلوو کوردی و ژیۋای دیموکراتیکی گەلوو کوردی. دەسوەشی و پیرۆزبایی کەرمۍ. تەجرووبێوە عال بۍ. بەڕاسی گرنگ بۍ، نموونێوە بۍ. پۍ تورکیایچ نموونێوە بۍ.

سیاسەتوو دیموکراتیکی کوردی بۆ بە نموونێوە پۍ سیاسەتوو تورکیای. پارادایموو ڕابەرایەتی بۆ بە نموونێوە پۍ تورکیای و جەهانی. هامسەرۆکایەتی ئەرەمەرزیا، نیمەو پەرلەمانتارەکا ژەنی بێنۍ. نموونێوە بێنۍ پۍ تورکیای. فشارش سەروو سیاسەتوو تورکیای وەش کەرد. ئا کوردەی پېسە دماکۊتەی مویناش، ئانڎە دیموکراسی بیەن، یاوان بە سیستموو هامسەرۆکایەتی، نیمەو پەرلەمانتارەکاشا ژەنینۍ، بەڵام جە تورکیانە سیاسەتوو پیا سالاری هەر مەنەن. ماوۍ چێوەڵتەر گۊشم جە ئۆزگور ئۆزەلی بۍ. واتش: "ئێمە ئنڎە ژەنە سەرۆک شارەوانیێما ئزمیرەنە ئاردێنۍ وەڵۍ. وەڵتەر حەجگیز ئانە ڕووەش نەڎان، ئێمە ئانڎە گەنجۍ و ژەنی کەرمۍ بە ڕاوەبەرۍ". ئینە گرڎ کاریگەری کۊشیای ئێمەن. کاریگەری سیاسەتوو دیموکراتیکی کوردیا. ئینە گرنگی سیاسەتین پۍ کوردی، حەرپاسە ئینە پیمەرا جە هۊرچنیەو پەرلەمانی و سەرۆکایەتی و هەرێمینە. ئایا دیموکراتیزەکەردەی بەرەو وەڵۍ بەرۆ یان نا؟ ئایا دیموکراسی بەقوەت کەرۆ؟ ئایا کۊشیای دژوو فاشیزمی ستەمکاری و قڕکەری بۆ، یان نا؟ دوورشا وزاوە یان نا؟ وچیۆ قەیومەکۍ پاک کریاوە. ئینەیچ هەڵوێسێوەن پۍ پەرەپنەدای دیموکراسی. هەڵوێسێوەن دژوو سیاسەتوو فاشیزمی. جە ڕوانگەو کوردیوە سیاسەت پی شکڵە تەماشە کریۆ. ئینە ئا پیمەرەنە کە مشۊم هۊرسەنگنایش پۍ کریۆ.

ئا تەسەورۍ کە هامپەیمانییەکا بە خراپ نیشانە مڎا، دۆسۍ کوردا نیەنۍ

هەڵوێسی عال ئانەن کە مرۆڤ واچۆ، دیموکراتیزەکەردەی و دیموکراسی چنڎە وەڵۍ گنۆ، چونکی دیموکراسی پۍ کوردی فرە پێویسا. چارەسەری کێشەو کوردی بە دیموکراتیزەکەردەی ڕاش مشۆنە. ڕووانە ماچا چارەسەری دیموکراتیک. ماچا ئێمە سیاسەتی دیموکراتیکما گەرەکا، چارەسەری دیموکراتیکما گەرەکا. چارەسەری دیموکراتیک چنی مۍ؟ چنی دیموکراتیزەکەردەی مۍ. چنی پەرەسانای دیموکراسی مۍ. کەس کتوپڕ چارەسەرێوە پۍ پرسوو کوردی مەئێزۊوە. ئەگەر دیموکراتیزەکەردەی ڕووە بڎۆ، هەنگامەکۍ ئی بوارەیچە وەڵۍ گنا. پەنەوازش بە نرخنای چانەین. بێگومان ئی هۊرچنیەیە بەشێوە بۆ جە کۊشیای دیموکراسی.

هامپەیمانی گەلوو کوردی چنی گەلا تورکیای و هێزە دیموکراتیکەکا تورکیای فرە گرنگا. پێویسا بزانیۆ چارەسەری پرسوو کوردی پی جۊرە ڕاش مشۊنە. پی جۊرە گەلوو کوردی ماوێوە فرەن بەتایبەتی جە چوارچێوەو نزیکایەتی و ڕوانگەو ڕابەر ئاپۆی جە گرڎ یاگێنە چنی هێزە دیموکراتیکەکا و هێزە سۆسیالیستەکا و گرووپە گلێرگەییە دیموکراتیکەکا، هەمیشە هامپەیمانیش بەستەن. پی دماییانە هامپەیمانی ڕەنج و ئازاڎیی ئەرەمەرزیا. ئینە فرە گرنگا. پێویسا مرۆڤ خاوەنداریش ۋنە کەرۆ. ئینەیچ سیاسەتوو دیموکراتیکی و دیموکراتیزەکەردەی شۊنەو ۋێشەرە مارۆ. هامپەیمانی چنی هێزە دیموکراتیکەکا و سۆسیالیستەکا چنی کۊشیای پۍ دیموکراسی، واتە چنی کۊشیای و هامپەیمانی هامبەشوو کوردی و عەلەوییەکا کە دووۍ جە دینامیکیتەرین هێزەکا دیموکراتیکی تورکیاینۍۍ وەڵۍ گنۆ. پێویسا چی هۊرچنیەینە ئینە بە گرنگییوە تەماشە کریۆ.

 پرسوو هامپەیمانی و هامکاری پۍ کوردی پێویسا مشۊم زیاتەر هەستیارۍ با. چونکی کورد فرەتەرین پێویسیش بە دیموکراتیزەکەردەی و وەڵێوستەی دیموکراسییا. کورد پۍ ئینەی کۊشیۆ. کورد ٥٠ ساڵێن قوربانیۍ فرێش چی بەینەنە دێنۍ. پۊکاتی هەم هێزە دیموکراتیکەکۍ تورکیای و هەم هێزەکۍ کوردسانی بە حێقم کەردەی هامکاری و هامپەیمانیی ۋێشا مشۊم ئی کۊشیایە وەڵۍ وزا. ڕەنگە بڕۍ لایەنۍ ۋەربەسۍ با ۋەروودەموو ئی هامپەیمانییانە. گەلوو کوردی مەبۆ گۆش چینیشا گێرۆ. ئانۍ کە هامپەیمانی بە خراپ نیشانە مڎا، دۆسۍ کوردی نیەنۍ. حەز بە دیموکراتیزەکەردەی تورکیای مەکەرا. ئانێنۍ کە ماچا مشۆم کورد بە تەنیا جیا مەنۆ. کورد حەجگیز ئیسفاڎەش چا نزیکایەتییە ناسیۆنالیستییا کە نادیموکراتیکۍ و دوورێنۍ جە واڵە و برایەتی گەلاوە نە وینان و مەویناش. پۆکاتی مشۊم کورد جە سیاسەتی دیموکراتیک و چی هۊرچنیە هەرێمییەنە، نزیکایەتی ۋێش سەروو خەتەو دیموکراسی و دیموکراتیزەکەردەی نیشانە بڎۆ.

شیرازەشا تێکشیەن، جە بەرۆ شۊنەو گرڎ چێوێرە گێڵا

جە مانگەو کانوونوو دووەمینە چالاکیۍ گۊرۍ ڕووەشادا. ئی چالاکیۍ، پۍ ئەنەیاوای جە هەڵوێسوو حکومەتوو ئاکەپە و مەهەپەی و دەوڵەتی، پێویسا تەماشەو کەناڵە تەرەفڎارەکاشا کەری. دماو ئی چالاکییا کەسەکۍ سەر پی کەناڵا مەزانا چێش واچا. فرەشا سەرشا ۋنە شێویان! تەنانەڎ مەزانا باسوو چێشی کەرا. جە ڕاسینە ئاڎۍ وڕێنۍ و گورزێوە قورسەشا واردێنە.

گەریلاکێما ٥٠ ساڵێن کۊشیانە. تەجرووبەو ٥٠ ساڵاشا هەن. کام گەریلا ساحیب و تەجرووبەو ٥٠ ساڵان جە گرڎوو جەهانینە؟ ئایا سوپاو گەریلای هەن ئنەو گەریلاکا ئێمە مدرامانش کەردەبۆ؟ گەریلا هەن کە ٥٠ ساڵۍ دژوو دەوڵەتوو تورکی کە سوپاو دووەمەو ناتۆینە، مدرامان کەرۆ. گەریلۍ ئێمە بە تەجرووبێنۍ. بێگومان تواناو چالاکییەکاشا زیاتەر بۆ. سەرەڕاو فیداییەکەیشا.

ڕابەر ئاپۆ واچۍ: "گۊرەتەرین تەکنیک مرۆڤا". گرڎ تەکنیکێوە ئینا دەسوو ئاڎیشانە. گەریلا ئانڎە دەرفەتی فرەش نییا. چۍ و چا بەدەسش مارۆ. گرڎ چێوۍ جە هێزەکا جەهانیوە بەدەس مارا. بەڵام سەروازەکێشا مەتاوا ۋێشا پارێزنە. تۆ چێش ماچی؟ گەریلا و هێزە فیداییەکۍ کە خاوەن تەجرووبەو ٥٠ ساڵەینۍ، بە دڵنیاییوە چالاکی کەرا.

ماچا ئەمریکا زانیاریش دێنۍ پنە. پېسە واچی گەریلا ئەوەڵجارش بۆ چالاکی ئەنجام بڎۆ. بەڵام تا ئیسە گەریلاکۍ دەسشا سەروو چن بنکارە گرتەن و چنڎین تەڵێشا نیێنێرە. پۆکەی ئینەی ماچوو. شیرازەشا تێکشیەن. مەزانا چێش واچا. ۋێشا بە تاوانبار مەوینا. بەرۆ شۊنەو گرڎ چێویرە گێڵا. ئەگەر چێوۍ قۊمیۆ، جە بەرۆ شۊنەو ڕێخەکەیشەرە گێڵا. بێگومان ئینە مەیاونۊشا بە حیچ.

ئی جەنگە چی بەردەواما، پۍ چی چالاکی فیداکاری ئەنجام مڎا و پۍ چی ئا چالاکییا ئەنجام مڎا؟ چونکی  کۊشیای ٥٠ ساڵەو ئێمە کۊشیاین دژوو ئەرەگیرا. ئاژەو ئی گەنجە گەریلایا کە مدرامان کەرا، ڕۊشنا. کێ متاوۆ ۋەروو دەمیشانە مردۆ؟ سەروازۍ ئەرەگیری تەرسانە و ماچا: "گەریلا کەی مۍ؟ کەی خزمەتە سەروازییەکەما تەمامیۆ، پەنجا ڕووێش مەنەن، چل ڕووۍ مەنەن.'' ئا سەروازۍ چی جەنگ کەرا؟ یان هەژارێنۍ، پۍ زەڕی ئامێنۍ. گەریلایچ فیداکارا.

کێ متاوۆ داواو ئازاڎیی ئی گەلەیە دلێنەبەرۆ؟

ئی چالاکیۍ دەوڵەتوو تورکیشا تووشی تەعاجوبیاتی کەردەن. دماو هەر چالاکیێوە گەریلای ماچا: "تا تیرۆریست نەمەنۆ، ئینە و ئانەی کەرمۍ". پاسە ماچا. ٥٠ ساڵێن ئینەی ماچا؛ کێ متاوۆ داواو ئازاڎیی ئی گەلەیە دلێنەبەرۆ؟ داواو ئازاڎیی گەلوو کوردی ئاماڎەن. داواو ئازاڎیی ئی گەلەیە ئینەی خوڵقنۆ. ئیسە متاوا ئی داوۍ دلێنەبەرا و کوشاش؟ بەرئەنجاموو ٥٠ ساڵا کۊشیاین. گرڎ کوردێ چی جەنگەنە گەورە بیەن، ئی جەنگەشە دیەن، ئی فیداکاریەشە دیەن، چن قێڕنا، با قێڕنا؛ گەنجۍ کوردی مدرامان کەرا. چانەینە ۋەربەس و سنووردارکەردەی بۆ، بەڵام ئینۍ ویەرا. گەریلا واتە جەنگ کەردەی چنی هێزێوە گۊرەی بە دەرفەتی کەمۆ. ماچا جەنگی ناهامسەنگ، ئینە گەریلان. پۊکاتی جە تاریخەنە یاگۍ گێرا.

دڵوو گرد کوردێوە ئینا چنی پەکەکەی

گەریلا گورزێوە قورسەش ۋنە شانۍ و بەردەوامیچ بۆ. گەریلا هێزێوە نییا ۋەران ۋەر بە قیڕە قیڕووسوپاو تورکینە تەسلیم بۆ. گەریلا هێزێوە فیداییا، ساحیبوو ٥٠ ساڵا تەجرووبەیا و پەشتیوانی گەلیش هەن. دڵوو گرڎ کوردێوە ئینا چنی پەکەکەی. دڵوو کوردی جە هەرێمەکا پەدەکەیچەنە ئینا چنی پەکەکەی. با پەدەکە نەبۆ بە وەربەس و پەکەکە بلۆ وا بزانە چنی پێشوازیشا ۋنە کریۆ. ئینە حەقەتینا. بێگومان جە واران وەروو حەقەتینۍ چانەینە کۊشیایۍ پا جۊرە بەرگنۆ.

ساڵەو ٢٠٢٣ۍ کۊشیایۍ گۆرە پێکئاما. ئی کۊشیایە جە ساڵەو ٢٠٢٤یچەنە ۋێش نیشانە مڎۆ. بێگومان دەوڵەتوو تورکی پۍ شکسپنەئاردەو ئی کۊشیایە گرد ڕا و ڕێبازێوە بەکارمارۆ. وەڵتەر فرەو جاری چەکی کیمیاۋییش بەکارئاردەن. بۆمبی ئەتۆمی تاکتیکیشا بەکارئاردەن. چی دماییانە جارێوەتەر چەکی کیمیاویشا بەکارئارد، ٥ هامڕێما گەشمەرڎۍ بیۍ. هەڤاڵە گەشمەرڎەکاما کە بە چەکی کیمیاۋیی گەشمەرڎۍ بیۍ و گرڎوو هەڤاڵا تەریچما بەڕێز و سوپاسۆ یاڎ کەرووە.

ڕۆحی فیداکارانەشا ئی کۊشیایە میاونۆ بە سەرکۊتەی. پی جۊرە ساڵەو ٢٠٢٣ ساڵەو سەرکۊتەی هێزە فیداییەکا بۍ. ئینەیچ جە ساڵەو ٢٠٢٤ یچەنە بەردەوام بۆ. متاومۍ پی جۊرە ئاشکراش کەرمۍ.

بەشێوە جە هجومەکا سەروو داواو پەدەکەی کریا

هەڵبەت هامکاریی پەدەکەی پۍ سوپاو تورکی بەردەواما. دیسان حۊڵ مڎا مېڎانەکا گەریلای وزا چێروو هەیمەنەو ۋێشاوە. حۊڵ مڎا ڕا گێرا جە یاوای واردەی و تەقەمەنی بە گەریلای. بەڵام پۍ گرڎ چێوۍ هامکاری سوپاو تورکی کەرا. هامکاری سوپاو تورکی کەرا پۍ ئانەی بلا زامڎارەکاشا کۊکەراوە. حەقەتینۍ پاسە هەن. پەدەکە بە هامکاری دەوڵەتوو تورکیای حۊڵ مڎۆ بە شکسوو گەریلای دمایی بە جەنگەکەی بارۆ. ئینە وەسۍ نیا، پەدەکە و دەوڵەتوو تورکی ئیسە حۊڵوو ئانەی مڎا یەنەکەی وزا دلۍ ئی ڕیسواییە. ئی هجومۍ بەشێوەشا سەروو داواو پەدەکەی ئەنجام مڎریا. حۊڵ مڎا یەنەکەی وزا دلۍ ئی سیستەمەیۆ. حەرپاسە پېسە چنی کۊشیای گەریلای، سەرەڕاو گرڎوو فشاری و هجومەکا جوابوو ئی دواشە داوە، ساڵەو ٢٠٢٤ یچەنە هەمان هەڵوێسوو کۊشیا بەردەوام بۆ.